Uzunsovyarpaq südləyən (lat. Euphorbia oblongifolia) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.
Uzunsovyarpaq südləyən | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Uzunsovyarpaq südləyən | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillikdir, hündürlüyü 30(20)-70 sm-dir. Yarpaqları (üst tərəfindən başqa) qısa saplaqlı, küt-ürəkşəkilli, uzunsov, uzunluğu 3–8 sm-dir. Çiçəklər 5–8 saydadır, qoltuq tumurcuğunda olduğu kimi 1–2 dəfə yarıya bölünmüşdür. Qın yarpaqları uzunsov, sivriləşmiş, uzunluğu 1,5–3,5 sm, yarımdairəvidir. Qədəhcik enli-zıngrovlu, uzunluğu 2-,25 mm, içərisi tükcüklü, qısa-yumurtaşəkilli, qısalmış və kirpikcikli qanadlıdır. Qutucuq yastılanmış yumurtaşəkilli, üç dərinşırımlı və dairəvi qabarıq nöqtə şəklində qanadlıdır. Toxumları dairəvi-yumurtaşəkilli, uzunluğu 2,5–2,8 mm, hamar, bozumtul-qara kiçik çıxıntılıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
İyun–iyul (avqust) aylarında çiçəkləyir. Aranda və dağətəyi qurşaqlarda, quru yerlərdə bitir.
Yayılması
Lənkəranın dağlıq hissəsi.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyanın sayı azalır, yaşama ərazisi məhdudlaşır, azalma tendensiyası müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen amillər (tapdalanma).
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədirlər aparılmır, yayılma yerlərində antroogen təsiri azltmaq məqsədilə yasaqlılların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxu bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uzunsovyarpaq sudleyen lat Euphorbia oblongifolia bitkiler aleminin malpigiyacicekliler destesinin sudleyenkimiler fesilesinin sudleyen cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir novudur Uzunsovyarpaq sudleyenElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste MalpigiyaciceklilerFesile SudleyenkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins SudleyenNov Uzunsovyarpaq sudleyenBeynelxalq elmi adiEuphorbia oblongifolia K Koch 1849Sekil axtarisiITIS 1025949NCBI 756627EOL 1144302Qisa morfoloji tesviriCoxillikdir hundurluyu 30 20 70 sm dir Yarpaqlari ust terefinden basqa qisa saplaqli kut ureksekilli uzunsov uzunlugu 3 8 sm dir Cicekler 5 8 saydadir qoltuq tumurcugunda oldugu kimi 1 2 defe yariya bolunmusdur Qin yarpaqlari uzunsov sivrilesmis uzunlugu 1 5 3 5 sm yarimdairevidir Qedehcik enli zingrovlu uzunlugu 2 25 mm icerisi tukcuklu qisa yumurtasekilli qisalmis ve kirpikcikli qanadlidir Qutucuq yastilanmis yumurtasekilli uc derinsirimli ve dairevi qabariq noqte seklinde qanadlidir Toxumlari dairevi yumurtasekilli uzunlugu 2 5 2 8 mm hamar bozumtul qara kicik cixintilidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriIyun iyul avqust aylarinda cicekleyir Aranda ve dageteyi qursaqlarda quru yerlerde bitir YayilmasiLenkeranin dagliq hissesi Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyanin sayi azalir yasama erazisi mehdudlasir azalma tendensiyasi musahide olunur Mehdudlasdirici amillerAntropogen amiller tapdalanma Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedirler aparilmir yayilma yerlerinde antroogen tesiri azltmaq meqsedile yasaqlillarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxu bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur IstinadlarHemcinin bax