Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ust-Aldan ulusu (saxa Уус-Алдан улууһа) — Rusiya Federasiyası, Saxa Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. İnzibati mərkəzi kəndidir.
| Ust-Aldan ulusu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Уус-Алдан улууһа | |||||
 | |||||
| |||||
|
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 9 yanvar 1930 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəsmi sayt | |||||
 | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiyası
Rayonun ərazisi 18,3 min km²-dir. Mərkəzi Yakutiyada yerləşir. Şərqdə Taatta ulusu, cənub-şərqdə Çurapçı ulusu, cənubda Meqino-Xanqalas ulusu, qərbdə Nam ulusu, şimalda Kobyay ulusu, şimal-şərqdə Tompo ulusu ilə həmsərhəddir.
Təbii şərait
Relyefi düzəndür. Ulusun əksər hissəsi Mərkəzi Yakut ovalığı ərazisindədir.
Yanvar ayının orta temperaturu −42 ° C, iyul + 17 ... + 18 ° C olur. illik yağıntının miqdarı 200-250 mm-dir.
Böyük çayları - Lena, Aldan. Ulus ərazisində çoxlu göl vardır. Onlardan ən böyüyü Muru, Onor ebete və ya Kııs Tıqanı, Tarqılcıma.
Ulusda qonur kömür, tikinti materialları yataqları vardır.
Tarixi
Ust-Aldan ulusu 9 yanvar 1930-cu ildə borogon saxalılarının torpaqlarında meydana gəlir. Boroqonlar saxaların iki böyük tayfa birliklərindən (Kangalastsam ilə birlikdə) biridir. Bir versiyaya görə Boroqon adı Çingiz xanın doğulduğu türk-monqol qəbiləsi Borjiqin adından gəlir.
Boroqon ulusunun qurulması XIII əsrin əvvəllərinə təsadüf etdiyi güman edilir. 1815-ci ildə Dupinski ulusu ondan ayrılmışdır. Hazırkı formada, Ust-Aldan ulusuna həm bu ulusun əraziləri, həm də Bayaqantay ulusunun bir hissəsi daxildir.
Əhalisi
- Milli tərkib
2002-ci il siyahıyaalmasına görə ulusun etnik əhalisinin böyük hissəsini saxalar (98 %) təşkil edir.
Yerli özünü idarəetmə
Ust-Aldan ulusu ərazisinə 21 kənd inzibati vahidliyinə ümumilikdə 35 yaşayış məntəqəsi daxildir.
İqtisadiyyat
İqtisadiyyatda aparıcı yer kənd təsərrüfatına aiddir. Onun əsas sənayesi heyvandarlıqdır (ətlik və südlük heyvandarlıq, ətlik atçılıq). Kənd təsərrüfatı torpaqları 148,2 min ha təşkil edir. Kartof, tərəvəz və dənli bitkilər becərilir. Ulusda dövlət təsərrüfatları, birliklər, kəndli təsərrüfatları vardır. Bir ət kombinatı və süd fabriki, yerli sənaye müəssisələri var.
Mədəniyyət
Ulusun ərazisində "Dostluq" (Sottintsı) Lena Tarixi-Memarlıq Muzey-Qoruğu, Tandinski Tarixi və İnqilabi Muzeyi, Boroqon Yerli Diyarşünaslıq Muzeyi yerləşir.
1972-ci ildə Vasili Stepanoviç Parnikov tərəfindən təsis edilən “Kençeeri” xalq ansamblı Rusiyada tanınır. 2015-ci ildə ansambl "Xalq sənətinin əməkdar kollektivi" adına layiq görülüb.
1862-ci ildə qurulan İ.N.Jirkov adına Dyupsyun orta məktəbi və 1872-ci ildə qurulmuş Q.V. Yeqorov adına 1 nömrəli Myuryun orta məktəbi Saxanın ən qədim təhsil ocaqlarından biridir.
Ulusda Borogon-TV adlı bir televiziya studiyası fəaliyyət göstərir. «Muru saxarqata» qəzeti nəşr olunur.
İstinadlar
- http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst98/DBInet.cgi?pl=8006001.
- Оценка численности населения на 1 января 2023 года по муниципальным районам.
- "Закон Республики Саха (Якутия) от 30 ноября 2004 года N 173-З N 353-III «Об установлении границ и о наделении статусом городского и сельского поселений муниципальных образований Республики Саха (Якутия)»". 2019-09-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-30.
- "Перечень населённых пунктов, входящих в состав сельских и городских поселений Республики Саха (Якутия)". 2013-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-14.
- "Ансамбль «Кэнчээри» получил высокое официальное признание в России". www.1sn.ru. 2019-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
- . www.rusfolk.ru. 2019-12-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-12-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ust Aldan ulusu saxa Uus Aldan uluuһa Rusiya Federasiyasi Saxa Respublikasinin erazisine daxil olan inzibati rayon Inzibati merkezi kendidir Ust Aldan ulusuUus Aldan uluuһaBayraq Gerb58 34 sm e 125 25 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiYaradilib 9 yanvar 1930Sahesi 18 275 91 km Saat qursagi UTC 09 00EhalisiEhalisi 22 249 nef 2023 Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiRayonun erazisi 18 3 min km dir Merkezi Yakutiyada yerlesir Serqde Taatta ulusu cenub serqde Curapci ulusu cenubda Meqino Xanqalas ulusu qerbde Nam ulusu simalda Kobyay ulusu simal serqde Tompo ulusu ile hemserheddir Tebii serait Relyefi duzendur Ulusun ekser hissesi Merkezi Yakut ovaligi erazisindedir Yanvar ayinin orta temperaturu 42 C iyul 17 18 C olur illik yagintinin miqdari 200 250 mm dir Boyuk caylari Lena Aldan Ulus erazisinde coxlu gol vardir Onlardan en boyuyu Muru Onor ebete ve ya Kiis Tiqani Tarqilcima Ulusda qonur komur tikinti materiallari yataqlari vardir TarixiUst Aldan ulusu 9 yanvar 1930 cu ilde borogon saxalilarinin torpaqlarinda meydana gelir Boroqonlar saxalarin iki boyuk tayfa birliklerinden Kangalastsam ile birlikde biridir Bir versiyaya gore Boroqon adi Cingiz xanin doguldugu turk monqol qebilesi Borjiqin adindan gelir Boroqon ulusunun qurulmasi XIII esrin evvellerine tesaduf etdiyi guman edilir 1815 ci ilde Dupinski ulusu ondan ayrilmisdir Hazirki formada Ust Aldan ulusuna hem bu ulusun erazileri hem de Bayaqantay ulusunun bir hissesi daxildir EhalisiMilli terkib 2002 ci il siyahiyaalmasina gore ulusun etnik ehalisinin boyuk hissesini saxalar 98 teskil edir Yerli ozunu idareetmeUst Aldan ulusu erazisine 21 kend inzibati vahidliyine umumilikde 35 yasayis menteqesi daxildir IqtisadiyyatIqtisadiyyatda aparici yer kend teserrufatina aiddir Onun esas senayesi heyvandarliqdir etlik ve sudluk heyvandarliq etlik atciliq Kend teserrufati torpaqlari 148 2 min ha teskil edir Kartof terevez ve denli bitkiler becerilir Ulusda dovlet teserrufatlari birlikler kendli teserrufatlari vardir Bir et kombinati ve sud fabriki yerli senaye muessiseleri var MedeniyyetUlusun erazisinde Dostluq Sottintsi Lena Tarixi Memarliq Muzey Qorugu Tandinski Tarixi ve Inqilabi Muzeyi Boroqon Yerli Diyarsunasliq Muzeyi yerlesir 1972 ci ilde Vasili Stepanovic Parnikov terefinden tesis edilen Kenceeri xalq ansambli Rusiyada taninir 2015 ci ilde ansambl Xalq senetinin emekdar kollektivi adina layiq gorulub 1862 ci ilde qurulan I N Jirkov adina Dyupsyun orta mektebi ve 1872 ci ilde qurulmus Q V Yeqorov adina 1 nomreli Myuryun orta mektebi Saxanin en qedim tehsil ocaqlarindan biridir Ulusda Borogon TV adli bir televiziya studiyasi fealiyyet gosterir Muru saxarqata qezeti nesr olunur Istinadlarhttp www gks ru dbscripts munst munst98 DBInet cgi pl 8006001 Ocenka chislennosti naseleniya na 1 yanvarya 2023 goda po municipalnym rajonam Zakon Respubliki Saha Yakutiya ot 30 noyabrya 2004 goda N 173 Z N 353 III Ob ustanovlenii granic i o nadelenii statusom gorodskogo i selskogo poselenij municipalnyh obrazovanij Respubliki Saha Yakutiya 2019 09 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 30 Perechen naselyonnyh punktov vhodyashih v sostav selskih i gorodskih poselenij Respubliki Saha Yakutiya 2013 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 14 Ansambl Kencheeri poluchil vysokoe oficialnoe priznanie v Rossii www 1sn ru 2019 12 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 18 www rusfolk ru 2019 12 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 12 18