Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vot Tayler(ing. Walter "Wat" Tyler; 4 yanvar 1341 — 15 iyun 1381) — 1381-ci ildə orta əsr İngiltərəsində baş verən böyük kəndli üsyanının başçısı.
| Uot Tayler | |
|---|---|
| ing. Walter "Wat" Tyler | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kent, Böyük Britaniya |
| Vəfat tarixi | (40 yaşında) |
| Vəfat yeri | London |
| Vəfat səbəbi | Edam |
| Milliyyəti | İngilis |
| Fəaliyyəti | lider, üsyançı, inqilabçı |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Vot Tayler 4 yanvar 1341-ci ildə Kent qraflığında anadan olmuşdu. Dəmirçi idi. Onun gənclik həyatı «Life and Adventures of Wat Tyler, the Brave and Good» (1851) kitabın müəllifi tərəfindən əks olunub.
1381-ci il üsyanın başlanması
XIV əsrin sonlarında Qərbi Avropa ölkələrini taun xəstəliyi bürüdü. Xalq bunu «qara ölüm» xəstəliyi adlandırırdı. Əhalinin üçdə biri qırıldı. Parlament yoxsulları az miqdarda əmək haqqı ilə işləməyə məcbur edirdi, boyun qaçıranlara ağır cəza verilirdi. Xalq təbliğatçıları meydana gəldi. Təbliğatçı Con Boll hamının bərabər olması ideyasını irəli sürdü və buna görə həbs olundu.
İngiltərədə feodal zülmünün güclənməsi, yoxsullar haqqında amansız qanunların verilməsi, vergilərin artırılması Vot Tayler üsyanına səbəb oldu.
1381-ci ildə Vot Taylerin başçılığı ilə kəndli üsyanı başlandı. Londonun şimalında bir neçə kəndin əhalisinin vergi yığanlara və kral məmurlarına divan tutması üsyan üçün siqnal oldu. Üsyançı kəndlilərə sənətkar,Yüzillik müharibənin iştirakçısı Vot Tayler başçılıq edirdi. Üsyançılar Londona gəlmiş, kral məsləhətçilərinə divan tutmuş, onların evlərini dağıtmışdılar. Kral gizləndi. Xalq qəsri mühasirəyə aldı, kral kəndlilərlə görüşməyə məcbur oldu.
Üsyançılar təhkimçiliyin və biyarın ləğv olunması, torpaqdan istifadə haqqının azaldılması tələblərini krala verdilər. Kral bu vədlərin yerinə yetirilməsinə söz verdi. Lakin Vot Tayler başda olmaqla ardıcıl üsyançılar kralla yenidən görüşdülər və 2-ci tələblərini irəli sürdülər. İcmaların əlindən alınmış örüşlərin və meşələrin geri qaytarılmasını, yepiskopların və monastırların torpaqlarının müsadirə olunub kəndlilər arasında bölüşdürülməsini, İngiltərədə bütün adamlara hüquq bərabərliyi verilməsini tələb etdilər. Danışıq zamanı əyanlar Vot Tayleri öldürdülər. Con Boll edam edildi, üsyançılara divan tutuldu.
Üsyan məğlub oldu. Çünki kəndlilər arasında birlik və mütəşəkkillik yox idi,onlarda yaxşı krallara inam güclü idi. Lakin üsyan nəticəsiz qalmadı: XIV əsrdə bütün kəndlilərin ödənc müqabilində şəxsi asılılıqdan azad olması başa çatdı, feodallar kəndliləri bir daha biyara cəlb edə bilmədilər, yoxsullara qarşı amansız qanunlar yumşaldıldı.
Ədəbiyyat
- Мортон, А. Л. История Англии. М.: Издательство иностранной литературы, 1950. — 462 с.
- Парнов Е. Под ливнем багряным: Повесть о Уоте Тайлере. М.: Политиздат, 1988. — 447 с. (Серия «Пламенные революционеры»)
- Андрей Глоба. Уот Тайлер. Поэма. Иллюстрации М. Соломонова Петербург Гос. Изд-во Петербург 1922.- 78 с.
- Петрушевский Д. М. «Восстание Уота Тайлера». Ч. 1—2, Спб.; М., 1897—1901; М., 1937.
- Life and adventures of Wat Tyler, the good and the brave. L.: Collins Publishing, 1851.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vot Tayler ing Walter Wat Tyler 4 yanvar 1341 15 iyun 1381 1381 ci ilde orta esr Ingilteresinde bas veren boyuk kendli usyaninin bascisi Uot Taylering Walter Wat TylerDogum tarixi 4 yanvar 1341Dogum yeri Kent Boyuk BritaniyaVefat tarixi 15 iyun 1381 40 yasinda Vefat yeri LondonVefat sebebi EdamMilliyyeti IngilisFealiyyeti lider usyanci inqilabci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiVot Tayler 4 yanvar 1341 ci ilde Kent qrafliginda anadan olmusdu Demirci idi Onun genclik heyati Life and Adventures of Wat Tyler the Brave and Good 1851 kitabin muellifi terefinden eks olunub Vot Tayler 15 iyun 1381 ci ilde olduruldu 1381 ci il usyanin baslanmasiEsas meqale Uot Tayler usyani XIV esrin sonlarinda Qerbi Avropa olkelerini taun xesteliyi burudu Xalq bunu qara olum xesteliyi adlandirirdi Ehalinin ucde biri qirildi Parlament yoxsullari az miqdarda emek haqqi ile islemeye mecbur edirdi boyun qaciranlara agir ceza verilirdi Xalq tebligatcilari meydana geldi Tebligatci Con Boll haminin beraber olmasi ideyasini ireli surdu ve buna gore hebs olundu Ingilterede feodal zulmunun guclenmesi yoxsullar haqqinda amansiz qanunlarin verilmesi vergilerin artirilmasi Vot Tayler usyanina sebeb oldu 1381 ci ilde Vot Taylerin basciligi ile kendli usyani baslandi Londonun simalinda bir nece kendin ehalisinin vergi yiganlara ve kral memurlarina divan tutmasi usyan ucun siqnal oldu Usyanci kendlilere senetkar Yuzillik muharibenin istirakcisi Vot Tayler basciliq edirdi Usyancilar Londona gelmis kral meslehetcilerine divan tutmus onlarin evlerini dagitmisdilar Kral gizlendi Xalq qesri muhasireye aldi kral kendlilerle gorusmeye mecbur oldu Usyancilar tehkimciliyin ve biyarin legv olunmasi torpaqdan istifade haqqinin azaldilmasi teleblerini krala verdiler Kral bu vedlerin yerine yetirilmesine soz verdi Lakin Vot Tayler basda olmaqla ardicil usyancilar kralla yeniden gorusduler ve 2 ci teleblerini ireli surduler Icmalarin elinden alinmis oruslerin ve meselerin geri qaytarilmasini yepiskoplarin ve monastirlarin torpaqlarinin musadire olunub kendliler arasinda bolusdurulmesini Ingilterede butun adamlara huquq beraberliyi verilmesini teleb etdiler Danisiq zamani eyanlar Vot Tayleri oldurduler Con Boll edam edildi usyancilara divan tutuldu Usyan meglub oldu Cunki kendliler arasinda birlik ve mutesekkillik yox idi onlarda yaxsi krallara inam guclu idi Lakin usyan neticesiz qalmadi XIV esrde butun kendlilerin odenc muqabilinde sexsi asililiqdan azad olmasi basa catdi feodallar kendlileri bir daha biyara celb ede bilmediler yoxsullara qarsi amansiz qanunlar yumsaldildi EdebiyyatMorton A L Istoriya Anglii M Izdatelstvo inostrannoj literatury 1950 462 s Parnov E Pod livnem bagryanym Povest o Uote Tajlere M Politizdat 1988 447 s Seriya Plamennye revolyucionery Andrej Globa Uot Tajler Poema Illyustracii M Solomonova Peterburg Gos Izd vo Peterburg 1922 78 s Petrushevskij D M Vosstanie Uota Tajlera Ch 1 2 Spb M 1897 1901 M 1937 Life and adventures of Wat Tyler the good and the brave L Collins Publishing 1851 Hemcinin baxVot Tayler usyani