Ulçi dili — dili. Tunqus-mancur dillərinə aiddir. Rusiyanın Xabarovsk diyarının yayılıb. Rusiyada 2010-cu ildə danışanların sayı — 154 nəfər idi. 2002-ci ildə isə danışanlar 732 nəfər idi. Uzun müddət uliç dili nanay dilinin dialekti hesab edilirdi, 1990-cı illərdən öz əlifbasını və ayrı dil statusunu alıb. İbtidai məktəbdə dərslər keçilir, tədris ədəbiyyatı var. «Амурский маяк» rayon qəzetində materiallar dərc edilir. Bədii dili formalaşmayıb.
Ulçi əlifbası
İlk dəfə dil üçün əlifba variantı latın qrafikası əsasında hazıtlansa da qəbul edilməmişdi Aşağıdakı hərfləri ar idi: A a, ā, B в, C c, D d, Ӡ ӡ, E e, ē, Ә ә, ә̄, F f, G g, H h, I i, ī, J j, K k, Ǩ ǩ, L l, M m, N n, Ņ ņ, Ŋ ŋ, O o, ō, P p, R r, S s, T t, U u, ū, Ụ ụ, ụ̄, W w.
Ulçi əlifbası 1990-cı ildə hazırlanıb və qəbul edilib:
А а | (ā) | Б б | В в | Г г | Д д | Д’ д’ | Е е |
(ē) | Ё ё | (ё̄) | Ж ж | З з | И и | (ӣ) | Й й |
К к | Л л | М м | Н н | Н’ н’ | Ӈ ӈ | О о | (ō) |
П п | Р р | С с | Т т | У у | (ӯ) | Ф ф | Х х |
Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | ъ | Ы ы | ь | Э э |
(э̄) | Ю ю | (ю̄) | Я я | (я̄) |
Mötərizədə əlifbaya daxil edilməmiş, ancaq istifadə edilən hərflər verilib.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Букварь. СПб.: Просвещение, 1992, 1997.
- Золотарёв А. М. Родовой строй и религия ульчей. Хабаровск, 1939.
- Петрова Т. И. Ульчский диалект нанайского языка. Л., Учпедгиз. 1941.
- Смоляк А. В. Ульчи: Хозяйство, культура и быт в прошлом и настоящем. М., 1966.
- Суник О. П. Ульчский язык // Языки народов СССР. Л., 1968. Т. 5. С. 149-171.
- Суник О. П. Ульчский язык. Л.: Наука, 1985. 263 с.
- Суник О. П. Ульчско-русский и русско-ульчский словарь. Л.: Просвещение, 1987.
- Xarici dillərdə
- Grube W. Goldisch-Deutsches Wörterverzeichnis, mit vergleichender Berücksichtigung der übrigen tungusischen Dialekte. Reisen und Forschungen im Amur Lande von Schrenck. Petersburg. 1900. 49 стр.
- Schmidt P. The language of the Olchas // «Acta Universitatis Latviensis». Riga, 1923. Т. VШ, стр. 229-288.
- Lopatin I. A. Material on the Orochee Language, the Goldi (Nanai) Language, and the Olchi (Nani) Language. (Bibliotheca Anthropos). Posieux/Fribourg: Anthropos Institute. 1957.
İstinad
- Ульчский язык на сайте «Языки народов Сибири, находящиеся под угрозой исчезновения»
- Сайт школы с изучением ульчского языка
İstinadlar
- Дечули К. Ф., Сем. Л. И. Буварь для 1 класса ульчских школ. СПб, 2001
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ulci dili dili Tunqus mancur dillerine aiddir Rusiyanin Xabarovsk diyarinin yayilib Rusiyada 2010 cu ilde danisanlarin sayi 154 nefer idi 2002 ci ilde ise danisanlar 732 nefer idi Uzun muddet ulic dili nanay dilinin dialekti hesab edilirdi 1990 ci illerden oz elifbasini ve ayri dil statusunu alib Ibtidai mektebde dersler kecilir tedris edebiyyati var Amurskij mayak rayon qezetinde materiallar derc edilir Bedii dili formalasmayib Ulci elifbasiIlk defe dil ucun elifba varianti latin qrafikasi esasinda hazitlansa da qebul edilmemisdi Asagidaki herfleri ar idi A a a B v C c D d Ӡ ӡ E e e Ә ә ә F f G g H h I i i J j K k Ǩ ǩ L l M m N n N n Ŋ ŋ O o ō P p R r S s T t U u u Ụ ụ ụ W w Ulci elifbasi 1990 ci ilde hazirlanib ve qebul edilib A a a B b V v G g D d D d E e e Yo yo yo Zh zh Z z I i ӣ J jK k L l M m N n N n Ӈ ӈ O o ō P p R r S s T t U u ӯ F f H hC c Ch ch Sh sh Sh sh Y y E e e Yu yu yu Ya ya ya Moterizede elifbaya daxil edilmemis ancaq istifade edilen herfler verilib Hemcinin baxKiril qrafikali elifbali diller siyahisiEdebiyyatBukvar SPb Prosveshenie 1992 1997 Zolotaryov A M Rodovoj stroj i religiya ulchej Habarovsk 1939 Petrova T I Ulchskij dialekt nanajskogo yazyka L Uchpedgiz 1941 Smolyak A V Ulchi Hozyajstvo kultura i byt v proshlom i nastoyashem M 1966 Sunik O P Ulchskij yazyk Yazyki narodov SSSR L 1968 T 5 S 149 171 Sunik O P Ulchskij yazyk L Nauka 1985 263 s Sunik O P Ulchsko russkij i russko ulchskij slovar L Prosveshenie 1987 Xarici dillerdeGrube W Goldisch Deutsches Worterverzeichnis mit vergleichender Berucksichtigung der ubrigen tungusischen Dialekte Reisen und Forschungen im Amur Lande von Schrenck Petersburg 1900 49 str Schmidt P The language of the Olchas Acta Universitatis Latviensis Riga 1923 T VSh str 229 288 Lopatin I A Material on the Orochee Language the Goldi Nanai Language and the Olchi Nani Language Bibliotheca Anthropos Posieux Fribourg Anthropos Institute 1957 IstinadUlchskij yazyk na sajte Yazyki narodov Sibiri nahodyashiesya pod ugrozoj ischeznoveniya Sajt shkoly s izucheniem ulchskogo yazykaIstinadlarDechuli K F Sem L I Buvar dlya 1 klassa ulchskih shkol SPb 2001