Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
USB fləş kart — verilənləri saxlamaq üçün fləş yaddaşdan ibarətdir və USB (Universal Serial Bus) 1.1 və ya 2.0 intefeysi ilə inteqrasiya olunub. Onlar adətən daxil edilib çıxarıla bilən, eləcə də yenidən yazıla bilən, ölçücə floppi diskdən kiçik olurlar. Ən ağırı 30 qramdan daha yüngül olur. 2010-cu ildə onların həcmi 256 GB-a çata bilir, lakin yenə də yaddaş həcmi və qiymətində dəyişikliklər gözlənilir. Bəziləri 1 milyon dəfə yazılma və pozulmanı dəstəkləyir və ya 10 il müddətinə işlək vəziyyətdə olurlar.
Fləş-yaddaş hazırlaması üzərində işlərə hələ ötən əsrin 70-ci illərinin əvvəllərində başlanılıb və o, 1984-cü ildə işıq üzü görüb.
Hazırda fləş-kartlar mənfi 30-dan müsbət 80 dərəcəyədək istiliyə tab gətirir. Fləş-kartın tərkibindəki informasiyaya qeyri-məhdud sayda baxmaq olar, lakin yalnız 1 milyon dəfə yenidən yazma əməliyyatı aparmaq mümkündür.
Fləş-kartı xarab etmək üçün onu gündə 1 dəfə format etsəniz belə, buna təxminən 1500 il vaxt lazımdır. Hazırda fləş-kart işləmə sürətinə görə hələ də sərt diskdən geri qalır.
Dünyanın ən bahalı fləş-yaddaşını isveçrəli zərgər yaradıb. Fləş-kartın yaddaşının həcmi 32 QB təşkil edir.
USB dəstəkli daşına bilən cihazlarda əslində “flash” yaddaş istifadə olunmaqdadır. SSD sərt disklər də “Flash” yaddaş növünə aiddir.
“Flash” yaddaşların quruluşu mexaniki deyildir. Yəni içərisində hərəkət edən bir hissə yoxdur. Bu xüsusiyyətinə görə bu cür yaddaşlar “solid-state” yəni “hərəkətsiz” olaraq adlandırılırlar. “Flash” yaddaşlar üzərində əməliyyatlar RAM modullarında olduğu kimi aparılır. Yəni “Flash” yaddaşlar da modullardan təşkil olunub və bu modullar tranzistorlara sahibdirlər. Bildiyimiz kimi kompüter sistemlərində məlumatlar “0” və “1”-lər şəklində, yəni ikilik kodlarla yazılır. “0” enerjinin aşağı səviyyəsini, “1” isə yuxarı səviyyəsini ifadə edir. “Flash” yaddaşlara da məlumat yazıldığında tranzistorların enerji səviyyəsi dəyişdirilir. Quruluş etibarilə RAM modullarına oxşasalar da, məlumatların enerji kəsildiyində belə saxlanılması “Flash” yaddaşları RAM-lardan fərqləndirən ən əsas xüsusiyyətdir.Daha yığcam, səssiz və yüngül, asan qoşula bilən olması “Flash” yaddaşların digər əhəmiyyətli xüsusiyyətləridir.
“Flash” yaddaşlarda istifadə olunan iki texnologiya vardır: NOR və NAND. NOR texnologiyası 2004-cü ilə qədər istifadə olunmuşdur. 2004-cü ildə isə yerini NAND texnologiyasına təhvil vermişdir. NOR texnologiyası istifadə olunan yaddaşlarda məlumatların yazılması və silinməsi hər bir hücrə üzərində əməliyyata səbəb olurdu, NAND texnologiyasında isə bu hücrələrin əmələ gətirdiyi bloklar üzərində əməliyyatlar icra olunmaqdadır. Bu səbəblə də NAND yaddaşlar NOR yaddaşlara nisbətdə daha sürətlidir. Günümüzdə istifadə olunan bütün USB yaddaşlar NAND texnologiyasını istifadə edir.
Günümüzdə “Flash” kəlməsi USB yaddaşları ifadə etmək üçün də işlədilir. Bu cihazların istifadəsi çox sadə olub, USB girişinə qoşulmaları kifayətdir. Əlavə bir enerji mənbəyinə ehtiyac duymazlar. Bu yaddaşlar Sabit dikslərin yanında çıxarıla bilən yaddaş kimi listlənirlər. “Disk management” bölməsindən isə Sərt disklər üzərində aparılan əməliyyatları USB yaddaşlara da tətbiq etmək olar. USB yaddaşlar “Bootable” disklər olaraq istifadə oluna bilər. Xırda bir proqramın köməyi ilə USB yaddaşı kompüterinizi başlatmaq üçün istifadə edə bilərsiniz. USB yaddaşlar həmçinin kompüter olmayan platformalar tərəfindən də dəstəklənməkdədir. USB yaddaşlardan başqa günümüzdə geniş istifadə olunan digər yaddaş kartları da mövcuddur.
3.5″ sərt disklər üçün sadəcə USB enerjisi kifayər etmir. Əlavə enerji qoşulması da istifadə edirlər. 2.5″ sərt disklər isə ən pis halda cüt USB qoşulması ilə lazım olan enerjini təmin edə bilir. Daşına bilən sərt disklərin çoxu standart sərt disklərdir (SSD-lər xaric). Və istifadə olunduğu halda hərəkət etdirilməməlidir. Bu cihazlar düşmə və zərbələrə qarşı həssasdırlar. Sərt disklərə aid məqaləmizdə yarana biləcək problemlərdən bəhs etmişdik. Eyni hallar daşına bilən sərt disklərə də aiddir. Yəni “Eject USB” seçib diski ayırmaq istədikdə belə diskin işini tam saxlamasını gözləmək lazımdır.
Yaddaş kartlarından biri və birincisi olan Memory stick-dir. Çünki demək olar ki hər bir insan bu avadanlıqdan istifadə edir. Memory stick-lər istehsalçı tərəfindən müəyyən həcmdə, fərqli görünüşdə istehsal olunur. Hal-hazırda 1 terabayt) memry sticklər mövcuddur. (2013-cü ildən ). Növbəti illər üçün 2 terabaytlıq memory sticklər planlaşdırılır.
32 qiqabaytlıq USB 3.0 Toshiba istehsalı memory stick ən sürətlisidir. Onun yazma sürəti 60Mbit/s, oxuma sürəti isə 120Mbit/s-dir.
Üstünlükləri
1.Memory stick-lərin ən üstün cəhətlərindən biri onun portativliyidir. Əgər kompyuterimizdə boş yer yoxdusa və bizə lazım olan hər hansı bir proqramı işə salmalıyıqsa, bu zaman müraciət edilə bilən ən yaxşı çıxış yolu kimi memory stick-lərdir. Belə ki, biz kompyuterimizdən heç bir fayl (file) silmədən işimizi yerinə yetirə bilərik.
2.Memory stick-lərin təşkili RAM-lara oxşayır, ancaq istifadəsi Hard disc-lərdəki kimidir. Memory stick USB portdan ayrılarkən fəaliyyətini dayandırır, lakin verilənlər olduğu kmi qalır. ( heç bir fayl silinmir )
3.Heç bir xarici enerjidən istifadə etmir. USB porta qoşularkən elektrik enerjisi ilə qidalanır. Bu onun üçün kifayətdir ki, bir neçə il işləyə bilsin.
4.Onun ölçüsü olduqca balacadır. Yəni ki, onun gördüyü iş qarşısında kiçikdir. Bu xüsusiyyəti onun istifadəçi tərəfindən rahatlıqla bir yerdən başqa yerə daşınılmasında maneəçilik törətmir.
5.Memory stick-lər elektronikdir, mexaniki deyildir. Bu isə ona bəzi avantajlar verir. Belə ki, onun daxilində hər hansı bir parçası hərəkət etmir. (solid state) Hərəkət etməyən olmadığından həssaslığı demək olar ki yoxdur.
Çatışmazlıqlar:
1.Onun xırda olması nə qədər ki rahatlıqla qarşılanır, amma onun itməsi ehtimalını bir o qədər artır. Belə ki, onlar xırda olduğundan daha çox itirlər.
2.Memory stick-lərə hər hansı bir məlumatın yazılıb eləcə də silinməsi məhduddur.(təxminən 100.000 dəfə)
3.Ən mühüm disavantajı onun təhlükəsizliyin təmin olunmamasıdır. Yəni istehsal edilən memory stick-lər sonradan onlara istehlakçılar tərəfindən yazılan məlumatlar istehsalçı tərəfindən oğurlanır.
4.Viruslu memory stick-lər asanlıqla kompyuterləri də viruslaşdıra bilirlər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
USB fles kart verilenleri saxlamaq ucun fles yaddasdan ibaretdir ve USB Universal Serial Bus 1 1 ve ya 2 0 intefeysi ile inteqrasiya olunub Onlar adeten daxil edilib cixarila bilen elece de yeniden yazila bilen olcuce floppi diskden kicik olurlar En agiri 30 qramdan daha yungul olur 2010 cu ilde onlarin hecmi 256 GB a cata bilir lakin yene de yaddas hecmi ve qiymetinde deyisiklikler gozlenilir Bezileri 1 milyon defe yazilma ve pozulmani destekleyir ve ya 10 il muddetine islek veziyyetde olurlar 1 USB giris 2 mikrokomtroller 3 nezaret noqteleri 4 mikrosxem fles yaddas 5 kvars rezonator 6 isiq diodu 7 qoruyucu 8 elave yaddas ucun yer Fles yaddas hazirlamasi uzerinde islere hele oten esrin 70 ci illerinin evvellerinde baslanilib ve o 1984 cu ilde isiq uzu gorub Hazirda fles kartlar menfi 30 dan musbet 80 dereceyedek istiliye tab getirir Fles kartin terkibindeki informasiyaya qeyri mehdud sayda baxmaq olar lakin yalniz 1 milyon defe yeniden yazma emeliyyati aparmaq mumkundur Fles karti xarab etmek ucun onu gunde 1 defe format etseniz bele buna texminen 1500 il vaxt lazimdir Hazirda fles kart isleme suretine gore hele de sert diskden geri qalir Dunyanin en bahali fles yaddasini isvecreli zerger yaradib Fles kartin yaddasinin hecmi 32 QB teskil edir USB destekli dasina bilen cihazlarda eslinde flash yaddas istifade olunmaqdadir SSD sert diskler de Flash yaddas novune aiddir Flash yaddaslarin qurulusu mexaniki deyildir Yeni icerisinde hereket eden bir hisse yoxdur Bu xususiyyetine gore bu cur yaddaslar solid state yeni hereketsiz olaraq adlandirilirlar Flash yaddaslar uzerinde emeliyyatlar RAM modullarinda oldugu kimi aparilir Yeni Flash yaddaslar da modullardan teskil olunub ve bu modullar tranzistorlara sahibdirler Bildiyimiz kimi komputer sistemlerinde melumatlar 0 ve 1 ler seklinde yeni ikilik kodlarla yazilir 0 enerjinin asagi seviyyesini 1 ise yuxari seviyyesini ifade edir Flash yaddaslara da melumat yazildiginda tranzistorlarin enerji seviyyesi deyisdirilir Qurulus etibarile RAM modullarina oxsasalar da melumatlarin enerji kesildiyinde bele saxlanilmasi Flash yaddaslari RAM lardan ferqlendiren en esas xususiyyetdir Daha yigcam sessiz ve yungul asan qosula bilen olmasi Flash yaddaslarin diger ehemiyyetli xususiyyetleridir Flash yaddaslarda istifade olunan iki texnologiya vardir NOR ve NAND NOR texnologiyasi 2004 cu ile qeder istifade olunmusdur 2004 cu ilde ise yerini NAND texnologiyasina tehvil vermisdir NOR texnologiyasi istifade olunan yaddaslarda melumatlarin yazilmasi ve silinmesi her bir hucre uzerinde emeliyyata sebeb olurdu NAND texnologiyasinda ise bu hucrelerin emele getirdiyi bloklar uzerinde emeliyyatlar icra olunmaqdadir Bu sebeble de NAND yaddaslar NOR yaddaslara nisbetde daha suretlidir Gunumuzde istifade olunan butun USB yaddaslar NAND texnologiyasini istifade edir Gunumuzde Flash kelmesi USB yaddaslari ifade etmek ucun de isledilir Bu cihazlarin istifadesi cox sade olub USB girisine qosulmalari kifayetdir Elave bir enerji menbeyine ehtiyac duymazlar Bu yaddaslar Sabit dikslerin yaninda cixarila bilen yaddas kimi listlenirler Disk management bolmesinden ise Sert diskler uzerinde aparilan emeliyyatlari USB yaddaslara da tetbiq etmek olar USB yaddaslar Bootable diskler olaraq istifade oluna biler Xirda bir proqramin komeyi ile USB yaddasi komputerinizi baslatmaq ucun istifade ede bilersiniz USB yaddaslar hemcinin komputer olmayan platformalar terefinden de desteklenmekdedir USB yaddaslardan basqa gunumuzde genis istifade olunan diger yaddas kartlari da movcuddur 3 5 sert diskler ucun sadece USB enerjisi kifayer etmir Elave enerji qosulmasi da istifade edirler 2 5 sert diskler ise en pis halda cut USB qosulmasi ile lazim olan enerjini temin ede bilir Dasina bilen sert disklerin coxu standart sert disklerdir SSD ler xaric Ve istifade olundugu halda hereket etdirilmemelidir Bu cihazlar dusme ve zerbelere qarsi hessasdirlar Sert disklere aid meqalemizde yarana bilecek problemlerden behs etmisdik Eyni hallar dasina bilen sert disklere de aiddir Yeni Eject USB secib diski ayirmaq istedikde bele diskin isini tam saxlamasini gozlemek lazimdir Yaddas kartlarindan biri ve birincisi olan Memory stick dir Cunki demek olar ki her bir insan bu avadanliqdan istifade edir Memory stick ler istehsalci terefinden mueyyen hecmde ferqli gorunusde istehsal olunur Hal hazirda 1 terabayt memry stickler movcuddur 2013 cu ilden Novbeti iller ucun 2 terabaytliq memory stickler planlasdirilir 32 qiqabaytliq USB 3 0 Toshiba istehsali memory stick en suretlisidir Onun yazma sureti 60Mbit s oxuma sureti ise 120Mbit s dir Ustunlukleri 1 Memory stick lerin en ustun cehetlerinden biri onun portativliyidir Eger kompyuterimizde bos yer yoxdusa ve bize lazim olan her hansi bir proqrami ise salmaliyiqsa bu zaman muraciet edile bilen en yaxsi cixis yolu kimi memory stick lerdir Bele ki biz kompyuterimizden hec bir fayl file silmeden isimizi yerine yetire bilerik 2 Memory stick lerin teskili RAM lara oxsayir ancaq istifadesi Hard disc lerdeki kimidir Memory stick USB portdan ayrilarken fealiyyetini dayandirir lakin verilenler oldugu kmi qalir hec bir fayl silinmir 3 Hec bir xarici enerjiden istifade etmir USB porta qosularken elektrik enerjisi ile qidalanir Bu onun ucun kifayetdir ki bir nece il isleye bilsin 4 Onun olcusu olduqca balacadir Yeni ki onun gorduyu is qarsisinda kicikdir Bu xususiyyeti onun istifadeci terefinden rahatliqla bir yerden basqa yere dasinilmasinda maneecilik toretmir 5 Memory stick ler elektronikdir mexaniki deyildir Bu ise ona bezi avantajlar verir Bele ki onun daxilinde her hansi bir parcasi hereket etmir solid state Hereket etmeyen olmadigindan hessasligi demek olar ki yoxdur Catismazliqlar 1 Onun xirda olmasi ne qeder ki rahatliqla qarsilanir amma onun itmesi ehtimalini bir o qeder artir Bele ki onlar xirda oldugundan daha cox itirler 2 Memory stick lere her hansi bir melumatin yazilib elece de silinmesi mehduddur texminen 100 000 defe 3 En muhum disavantaji onun tehlukesizliyin temin olunmamasidir Yeni istehsal edilen memory stick ler sonradan onlara istehlakcilar terefinden yazilan melumatlar istehsalci terefinden ogurlanir 4 Viruslu memory stick ler asanliqla kompyuterleri de viruslasdira bilirler