Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qarağöz qızılquş (lat. Falco subbuteo) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qızılquşkimilər dəstəsinin qızılquşlar fəsiləsinin qızılquş cinsinə aid heyvan növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.
| Qaragöz qızılquş | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Qaragöz qızılquş | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təsviri
Göyərçin boydadır. Quyruğu uzundur. Bel tərəfi tünd-boz, başı qaramtıl, qarın tərəfi cizgili açıq rəngli, boğazı ağdır. Quyruğunun altı və "tumanı" kürəndir. "Bığları" aydın görünür.
Yayılması
Avropa, Asiya və Şimal-Qərbi Afrikada yayılıb. Azərbaycanda ilk yayılması ağac olan hər yeri əhatə edib. Buraya nəsil vermək üçün gəlir. Apreldə-mayın əvvəlində gəlir, oktyabrda köçüb gedir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Meşədə və hündür ağac olan köhnə meyvə bağlarında yaşayır. Sıx meşəni xoşlamır. Kürqırağı tuqay meşələri və düzənlik meşələri quruyub və qırılıb deqradasiya edildikcə bu yerlərdə nəsil verməkdən məhrum olub, əsasən dağətəyi və dağ meşələrində qalıb. May ayında hündür (10–20 m) ağacda olan qarğa və sağsağan kimi quşların yuvasını zəbt edir, 2–4 yumurta verir, 28 gün kürt yatır, 30–32 gün yuvada bala bəsləyirlər. Kürt yatan ana quşu, sonra isə həm də balaları yemləmək erkək quşun öhdəsinə düşür. Əsas yemi həşərat və xırda quşlardır. Şikarını havadan ovlayır.
Sayı və azalma səbəbi
1960–1970-ci illərə qədər adi saylı quş olub. Sonralar tədricən yayılma sahəsi kiçilib və populyasiyasının sıxlığı azalıb, nadir kateqoriyasına çevrilib. 1999–2000-ci illərdə 240 quş, 10 il sonra isə 130 quş sayılıb.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Meşələrdə və bağlarda hündür ağacların qırılması, pestisidlərdən intensiv istifadə olunması, yem obyektlərinin zəhərlənməsi.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
İndiyə qədər "faydalı fauna" adı ilə qorunub. Naxçıvan MR-in Qırmızı kitabına daxil edilib. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxildir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Yuvası olan ağacın (hətta quru olsa da) kəsilməsi yasaq olmalıdır. Meşənin kənarında və meyvə bağlarında hündür ağaclar (meyvəsiz olsa da) qorunub saxlanılmalıdır
Şəkillər
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- . 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-17.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaragoz qizilqus lat Falco subbuteo heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin qizilquskimiler destesinin qizilquslar fesilesinin qizilqus cinsine aid heyvan novu Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir Qaragoz qizilqusElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Deste QizilquskimilerFesile QizilquslarYarimfesile QizilquslarCins QizilqusNov Qaragoz qizilqusBeynelxalq elmi adiFalco subbuteo L 1758 Sekil axtarisiITIS 175654NCBI 344233FW 369307TesviriGoyercin boydadir Quyrugu uzundur Bel terefi tund boz basi qaramtil qarin terefi cizgili aciq rengli bogazi agdir Quyrugunun alti ve tumani kurendir Biglari aydin gorunur YayilmasiAvropa Asiya ve Simal Qerbi Afrikada yayilib Azerbaycanda ilk yayilmasi agac olan her yeri ehate edib Buraya nesil vermek ucun gelir Aprelde mayin evvelinde gelir oktyabrda kocub gedir Yasayis yeri ve heyat terziMesede ve hundur agac olan kohne meyve baglarinda yasayir Six meseni xoslamir Kurqiragi tuqay meseleri ve duzenlik meseleri quruyub ve qirilib deqradasiya edildikce bu yerlerde nesil vermekden mehrum olub esasen dageteyi ve dag meselerinde qalib May ayinda hundur 10 20 m agacda olan qarga ve sagsagan kimi quslarin yuvasini zebt edir 2 4 yumurta verir 28 gun kurt yatir 30 32 gun yuvada bala besleyirler Kurt yatan ana qusu sonra ise hem de balalari yemlemek erkek qusun ohdesine dusur Esas yemi heserat ve xirda quslardir Sikarini havadan ovlayir Sayi ve azalma sebebi1960 1970 ci illere qeder adi sayli qus olub Sonralar tedricen yayilma sahesi kicilib ve populyasiyasinin sixligi azalib nadir kateqoriyasina cevrilib 1999 2000 ci illerde 240 qus 10 il sonra ise 130 qus sayilib Mehdudlasdirici amillerMeselerde ve baglarda hundur agaclarin qirilmasi pestisidlerden intensiv istifade olunmasi yem obyektlerinin zeherlenmesi Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerIndiye qeder faydali fauna adi ile qorunub Naxcivan MR in Qirmizi kitabina daxil edilib CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxildir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerYuvasi olan agacin hetta quru olsa da kesilmesi yasaq olmalidir Mesenin kenarinda ve meyve baglarinda hundur agaclar meyvesiz olsa da qorunub saxlanilmalidirSekillerIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 2013 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 17 Istinadlar