Təndir — istilənmək üçün istifadə edilən bir növ manqal. Yerə çuxur qazılaraq edilən xüsusi bir sobaya da dandır deyilir.
Təndirdə manqal kömürü, odun kimi yanacaqlar istifadə edilər. Ümumiyyətlə burada çörək bişirilər və ət qızardılar.
Təndirqoyma
Təndir üçün lazım olan sarı torpaq qəzil, saman, at qılı və s. qarışdırılıb əlavə olunandan sonra yaxşı-yaxşı hasil edilir, sonra təndirin badı (divarı) qoyulurdu. Təndirin dairəsi yuxarıya getdikcə kiçilir, badın qalınlığı, hamarlığı təndirqoyanın ustalığından asılı idi. Təndir qoyulub başa çatandan sonra o, yaxşı qurumalı idi. Təndirin çatlamaması, ovulmaması üçün onu üstüörtülü yerdə, çox vaxt sal daşların üstünə qoyurdular. Beləliklə, təndir nəmdən, yağışdan qorunurdu. Təndirin belində dəmir məftillə kəmər də qoyulurdu. Kəmərin üstə təndirin içəri tərəfində xeyli çıxıntılar qoyulurdu. Bu çıxıntılar kabab şişini saxlamaq üçün qoyulurdu. Çünki təndir kababı kənd adam-larının ləziz xörəklərindən sayılırdı. Yaxşı quruyan təndiri altından kəndir salıb bir neçə nəfərlə lazımi yerə aparır, onu boğazına qədər torpaq-daşla doldurur, aşağıda külfə qoyurdular. Əvvəlcə təndirin içinə az-az təzək qoyub yandırırdılar. Yanacağı tədricən artırırdılar. Çünki təndirin badı hər an çat verə bilərdi. Təndirin istiyə davamlılığını tam yəqinləşdirəndən sonra orada çörək bişirmək olardı. Təndirin üstünə iki barmaq enində təxminən 1 m uzunluğunda dəmir çubuq qoyurdular. Buna el arasında xəçirgət deyirdilər. Təndirin ağzına saç (qapaq, dairəvi olurdu) qoyurdular. Təndirin başında dördayaq, oxlov, rəfətə, təndirin koxasını qoyurdular. Təbii ki, çörək-bişirmə zamanı ev qadını bunlardan istifadə edirdi.
Kənddə adətən iki növ təndirdən (böyük təndir, ocaq təndiri) istifadə edirdilər. Birincidə təndir çörəyi, lavaş, fətir, kətə, qatlama bişirirdilər. İkinci növ təndir (ocaq təndiri) nisbətən balaca idi. Ondan əsasən xörək bişirəndə istifadə edirdilər.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tendir istilenmek ucun istifade edilen bir nov manqal Yere cuxur qazilaraq edilen xususi bir sobaya da dandir deyilir Iceri Seherdeki meshur tendir Ikinci Nugedi kendinde tendir Tendirde manqal komuru odun kimi yanacaqlar istifade ediler Umumiyyetle burada corek bisiriler ve et qizardilar TendirqoymaTendir ucun lazim olan sari torpaq qezil saman at qili ve s qarisdirilib elave olunandan sonra yaxsi yaxsi hasil edilir sonra tendirin badi divari qoyulurdu Tendirin dairesi yuxariya getdikce kicilir badin qalinligi hamarligi tendirqoyanin ustaligindan asili idi Tendir qoyulub basa catandan sonra o yaxsi qurumali idi Tendirin catlamamasi ovulmamasi ucun onu ustuortulu yerde cox vaxt sal daslarin ustune qoyurdular Belelikle tendir nemden yagisdan qorunurdu Tendirin belinde demir meftille kemer de qoyulurdu Kemerin uste tendirin iceri terefinde xeyli cixintilar qoyulurdu Bu cixintilar kabab sisini saxlamaq ucun qoyulurdu Cunki tendir kababi kend adam larinin leziz xoreklerinden sayilirdi Yaxsi quruyan tendiri altindan kendir salib bir nece neferle lazimi yere aparir onu bogazina qeder torpaq dasla doldurur asagida kulfe qoyurdular Evvelce tendirin icine az az tezek qoyub yandirirdilar Yanacagi tedricen artirirdilar Cunki tendirin badi her an cat vere bilerdi Tendirin istiye davamliligini tam yeqinlesdirenden sonra orada corek bisirmek olardi Tendirin ustune iki barmaq eninde texminen 1 m uzunlugunda demir cubuq qoyurdular Buna el arasinda xecirget deyirdiler Tendirin agzina sac qapaq dairevi olurdu qoyurdular Tendirin basinda dordayaq oxlov refete tendirin koxasini qoyurdular Tebii ki corek bisirme zamani ev qadini bunlardan istifade edirdi Kendde adeten iki nov tendirden boyuk tendir ocaq tendiri istifade edirdiler Birincide tendir coreyi lavas fetir kete qatlama bisirirdiler Ikinci nov tendir ocaq tendiri nisbeten balaca idi Ondan esasen xorek bisirende istifade edirdiler Istinadlar