Təkyumrulu qışlaqotu (lat. Herminium monorchis) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin qışlaqotu cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.
Təkyumrulu qışlaqotu | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Təkyumrulu qışlaqotu | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisidir. Kökyumruları şarşəkillidir, diametri 5-9 mm-dir. Gövdənin hündürlüyü 10-25 sm-dir. 2 (az hallarda 3) lansetyarpaqlı, kök hissədə yerləşir, çiçək qrupu nazik, sıx olmayan salxım şəklindədir. Çiçəkləri xırda, sarı-yaşıl, bal ətirlidir. Çıçək dodağı nizəşəkilli, uzunluğu 3,25-3,75 mm, yan qnadları xətvari, kütdür, ortadakından 2 dəfə qısadır. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir. Yüksək dağ qurşaqlarında (1900-2000(2500) m), subalp çəmənlərində, tozağacı meşələrində rast gəlinir.
Yayılması
Böyük Qafqazın Quba hissəsində (Ləzə kəndi ilə Şahdağ dağı arasında) yayılmışdır.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyası nadirdir, mənfi amillərin təsiri nəticəsində yayılma ərazisi azalır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
İqlim dəyişkənliyi, otarılma və tapdalanma müşahidə olunur.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsüsi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Arachnites monorchis (L.) Hoffm.
- Epipactis monorchis (L.) F.W.Schmidt
- Herminium clandestinum Gren. & Godr.
- Monorchis herminium O.Schwarz
- Ophrys herminium Gren.
- Ophrys monorchis L.
- Orchis herminium Gren.
- Orchis monorchis (L.) Crantz
- Satyrium monorchis (L.) Pers.
Heterotipik sinonimləri
- Herminium alaschanicum var. tanguticum Maxim.
- Herminium haridasanii A.N.Rao
- Herminium tanguticum (Maxim.) Rolfe
- Ophrys triorchis St.-Lag.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tekyumrulu qislaqotu lat Herminium monorchis bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin sehlebkimiler fesilesinin qislaqotu cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir novudur Tekyumrulu qislaqotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile SehlebkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins QislaqotuNov Tekyumrulu qislaqotuBeynelxalq elmi adiHerminium monorchis R Br 1813Sekil axtarisiNCBI 431298EOL 1099756Botaniki xarakteristikasiCoxillik ot bitkisidir Kokyumrulari sarsekillidir diametri 5 9 mm dir Govdenin hundurluyu 10 25 sm dir 2 az hallarda 3 lansetyarpaqli kok hissede yerlesir cicek qrupu nazik six olmayan salxim seklindedir Cicekleri xirda sari yasil bal etirlidir Cicek dodagi nizesekilli uzunlugu 3 25 3 75 mm yan qnadlari xetvari kutdur ortadakindan 2 defe qisadir Iyun iyul aylarinda cicekleyir Yuksek dag qursaqlarinda 1900 2000 2500 m subalp cemenlerinde tozagaci meselerinde rast gelinir YayilmasiBoyuk Qafqazin Quba hissesinde Leze kendi ile Sahdag dagi arasinda yayilmisdir Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyasi nadirdir menfi amillerin tesiri neticesinde yayilma erazisi azalir Mehdudlasdirici amillerIqlim deyiskenliyi otarilma ve tapdalanma musahide olunur Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedi ile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Arachnites monorchis L Hoffm Epipactis monorchis L F W Schmidt Herminium clandestinum Gren amp Godr Monorchis herminium O Schwarz Ophrys herminium Gren Ophrys monorchis L Orchis herminium Gren Orchis monorchis L Crantz Satyrium monorchis L Pers Heterotipik sinonimleri Herminium alaschanicum var tanguticum Maxim Herminium haridasanii A N Rao Herminium tanguticum Maxim Rolfe Ophrys triorchis St Lag IstinadlarHemcinin bax