Türkmənistan Konstitusiyası (türkm. Türkmenistanyň Konstitusiýasy) 18 may 1992 -ci ildə qəbul edilmiş, 1995, 1999, 2003-cü illərdə dəyişiklik edilmişdir, 2006, 2008 və 2016-cı illərdə 8 bölmə və 142 məqalədən ibarətdir. Konstitusiya quruluşunun əsasları (I Bölmə) prezidentlik (IV hissənin 91 -ci maddəsinə görə prezident eyni zamanda hökumət başçısıdır), dünyəvilik, bitərəflik, hakimiyyət bölgüsü, bir sıra insan hüquqları, xalqın suverenliyi, və Aşqabadın paytaxt statusu. Konstitusiyaya dəyişikliklər referendum yolu ilə və ya Məclis üzvlərinin üçdə ikisinin səs çoxluğu ilə edilə bilər. Əvvəllər konstitusiyaya dəyişiklik etmək səlahiyyəti Xalk Maslakhaty-yə məxsus idi. Dövlət sisteminin - prezident respublikasının forması ilə bağlı müddəalar dəyişdirilə bilməz.
Türkmənistan Konstitusiyası | |
---|---|
türkm. Türkmenistanyň Konstitusiýasy | |
Növ | konstitusiya |
Elektron versiya |
Məzmunu
Bölmə 1
2008 Konstitusiyasının birinci bölməsində 17 maddə var. 1 -ci maddə Türkmənistanı dünyəvi demokratik və prezident respublikası elan edir. Dövlətin suverenliyi və ərazi bütövlüyü toxunulmazdır və bölünməzdir. 3 -cü maddə fərdi hüquq və ləyaqəti dövlət tərəfindən qorunan bir dəyər kimi təsbit edir. Maddə 8-də, xarici rezidentlərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin, tətbiq olunan qanunlara və beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq Türkmənistan vətəndaşları ilə eyni hüquqlardan istifadə etdikləri bildirilir. Xüsusi olaraq sadalanan hüquqlara mülkiyyət hüququ (maddə 9) və din azadlığı (maddə 12) daxildir.
4 -cü maddə, məhkəmə müstəqilliyi də daxil olmaqla, hakimiyyət bölgüsünü təyin edir. Maddə 14 Türkmənistanı rəsmi dil olaraq, Maddə 17 isə Aşqabadı dövlətin paytaxtı olaraq təyin edir. 2008-ci il Konstitusiyasına əlavə edilən iki yeni maddə, dövlətin kiçik və orta sahibkarlığı təşviq etmək də daxil olmaqla bazar iqtisadiyyatına bağlılığını elan edir (Maddə 10) və ölkənin inzibati bölgüsünü velayatlara, velayat statuslu şəhərlərə, etraplara (rayonlara) bölüşdürür. , etrap statuslu şəhərlər, etrap şəhərləri və müxtəlif səviyyələrdə kəndlər.
Bölmə 2
Konstitusiyanın ikinci bölməsi fərdlərin və vətəndaşların hüquq və vəzifələrini müəyyən edir. Vətəndaş və siyasi hüquqlara bərabərlik (maddə 19), gender bərabərliyi (maddə 20), ağır cəzadan azad olmaq (maddə 23) və hərəkət azadlığı (maddə 26) daxildir. Sosial və iqtisadi hüquqlara işləmək hüququ (maddə 33), istirahət hüququ (maddə 34) və təhsil hüququ (maddə 38) daxildir. Digər sosial hüquqlar arasında sağlamlıq xidməti, qocalıq pensiyası hüququ və əlillik müavinəti hüququ da var (maddə 35, 37). 2008-ci il Konstitusiyasına əlavə edilmiş yeni bir maddə (36) ətraf mühitin keyfiyyətinə dair haqqı təsbit edir və dövləti təbii ehtiyatların qorunması və ətraf mühitin qorunması üçün məsuliyyət daşıyır.
21-ci maddədə deyilir ki, fərdi hüquq və azadlıqların həyata keçirilməsi başqalarının hüquq və azadlıqlarına xələl gəlməməli və əxlaq, qanun və ictimai qayda ilə məhdudlaşdırıla bilər. 22-ci maddə, hər kəsin yaşamaq hüququnun olduğunu və Türkmənistanda ölüm cəzasının ləğv edildiyini elan edir. 1992-ci il Konstitusiyası ölüm cəzasına icazə verir, ancaq yalnız "ağır cinayətlər" üçün (Maddə 20) və bu hökm sonradan ölüm hökmünü ləğv edən 1999-cu il prezidentinin fərmanı ilə ləğv edildi. Nəhayət, ikinci hissədə vətəndaşların orduda xidmət etmək (maddə 41) və vergi ödəmək (maddə 42) daxil olmaqla vətəndaşların bəzi öhdəlikləri sadalanır.
Bölmə 3
Üçüncü hissə Türkmənistanın rəhbər orqanlarını müəyyənləşdirir. Dövlət hakimiyyəti Prezidentə, Məclisə, Nazirlər Kabinetinə və Türkmənistan Ali Məhkəməsinə məxsusdur (Maddə 48). 1992-ci il Konstitusiyasında yer alan Türkmənistan Xalq Şurası (Xalq Məsləkəti) (Fəsil 2, maddə 3) 2008-ci il Konstitusiyasında ləğv edildi. 2008-ci il Konstitusiyasının 50-58-ci maddələrində Türkmənistan Prezidentinin səlahiyyətləri təsvir edilmişdir. Prezident dövlət başçısının yanında hökumətin başındadır (Maddə 50). Prezident Türkmənistanın xarici siyasətindən məsuldur və ölkənin baş komandanıdır (maddə 53). Məclisin qəbul etdiyi qanunları imzalamaqla yanaşı, Türkmənistanda qanuni qüvvəyə malik olan prezident fərmanları verə bilər (maddə 54).
İstinadlar
- "Опубликована Конституция Туркменистана С Учетом Внесенных В Нее Изменений И Дополнений". 2011-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-12-27.
- "Конституционный Закон Туркменистана". 2011-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-12-27.
- "В Туркменистане приняли новую конституцию". 2016-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-09-17.
Xarici keçidlər
- Конституция Туркменистана (новая редакция) 2016-09-18 at the Wayback Machine
- Хаитов М. О. Конституционная реформа в Туркменистане: новый этап «Право и политика» № 12, 2000
- , Меджлис, 2008
- О редакции 2008 г.:
- Туркмения - новая конституция, новое Возрождение, старые проблемы 2016-03-04 at the Wayback Machine
- Авторитарная модернизация: приведёт ли к реальным реформам новая конституция Туркменистана
- Агаханов Ф. Новая конституция Туркменистана будет принята 26 сентября
- Туркменистан в пассивном ожидании новой конституции
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkmenistan Konstitusiyasi turkm Turkmenistanyn Konstitusiyasy 18 may 1992 ci ilde qebul edilmis 1995 1999 2003 cu illerde deyisiklik edilmisdir 2006 2008 ve 2016 ci illerde 8 bolme ve 142 meqaleden ibaretdir Konstitusiya qurulusunun esaslari I Bolme prezidentlik IV hissenin 91 ci maddesine gore prezident eyni zamanda hokumet bascisidir dunyevilik bitereflik hakimiyyet bolgusu bir sira insan huquqlari xalqin suverenliyi ve Asqabadin paytaxt statusu Konstitusiyaya deyisiklikler referendum yolu ile ve ya Meclis uzvlerinin ucde ikisinin ses coxlugu ile edile biler Evveller konstitusiyaya deyisiklik etmek selahiyyeti Xalk Maslakhaty ye mexsus idi Dovlet sisteminin prezident respublikasinin formasi ile bagli muddealar deyisdirile bilmez Turkmenistan Konstitusiyasiturkm Turkmenistanyn KonstitusiyasyNov konstitusiyaElektron versiyaKonstitusiyanin 20 illik sikkesiMezmunuBolme 1 2008 Konstitusiyasinin birinci bolmesinde 17 madde var 1 ci madde Turkmenistani dunyevi demokratik ve prezident respublikasi elan edir Dovletin suverenliyi ve erazi butovluyu toxunulmazdir ve bolunmezdir 3 cu madde ferdi huquq ve leyaqeti dovlet terefinden qorunan bir deyer kimi tesbit edir Madde 8 de xarici rezidentlerin ve vetendasligi olmayan sexslerin tetbiq olunan qanunlara ve beynelxalq muqavilelere uygun olaraq Turkmenistan vetendaslari ile eyni huquqlardan istifade etdikleri bildirilir Xususi olaraq sadalanan huquqlara mulkiyyet huququ madde 9 ve din azadligi madde 12 daxildir 4 cu madde mehkeme musteqilliyi de daxil olmaqla hakimiyyet bolgusunu teyin edir Madde 14 Turkmenistani resmi dil olaraq Madde 17 ise Asqabadi dovletin paytaxti olaraq teyin edir 2008 ci il Konstitusiyasina elave edilen iki yeni madde dovletin kicik ve orta sahibkarligi tesviq etmek de daxil olmaqla bazar iqtisadiyyatina bagliligini elan edir Madde 10 ve olkenin inzibati bolgusunu velayatlara velayat statuslu seherlere etraplara rayonlara bolusdurur etrap statuslu seherler etrap seherleri ve muxtelif seviyyelerde kendler Bolme 2 Konstitusiyanin ikinci bolmesi ferdlerin ve vetendaslarin huquq ve vezifelerini mueyyen edir Vetendas ve siyasi huquqlara beraberlik madde 19 gender beraberliyi madde 20 agir cezadan azad olmaq madde 23 ve hereket azadligi madde 26 daxildir Sosial ve iqtisadi huquqlara islemek huququ madde 33 istirahet huququ madde 34 ve tehsil huququ madde 38 daxildir Diger sosial huquqlar arasinda saglamliq xidmeti qocaliq pensiyasi huququ ve elillik muavineti huququ da var madde 35 37 2008 ci il Konstitusiyasina elave edilmis yeni bir madde 36 etraf muhitin keyfiyyetine dair haqqi tesbit edir ve dovleti tebii ehtiyatlarin qorunmasi ve etraf muhitin qorunmasi ucun mesuliyyet dasiyir 21 ci maddede deyilir ki ferdi huquq ve azadliqlarin heyata kecirilmesi basqalarinin huquq ve azadliqlarina xelel gelmemeli ve exlaq qanun ve ictimai qayda ile mehdudlasdirila biler 22 ci madde her kesin yasamaq huququnun oldugunu ve Turkmenistanda olum cezasinin legv edildiyini elan edir 1992 ci il Konstitusiyasi olum cezasina icaze verir ancaq yalniz agir cinayetler ucun Madde 20 ve bu hokm sonradan olum hokmunu legv eden 1999 cu il prezidentinin fermani ile legv edildi Nehayet ikinci hissede vetendaslarin orduda xidmet etmek madde 41 ve vergi odemek madde 42 daxil olmaqla vetendaslarin bezi ohdelikleri sadalanir Bolme 3 Ucuncu hisse Turkmenistanin rehber orqanlarini mueyyenlesdirir Dovlet hakimiyyeti Prezidente Meclise Nazirler Kabinetine ve Turkmenistan Ali Mehkemesine mexsusdur Madde 48 1992 ci il Konstitusiyasinda yer alan Turkmenistan Xalq Surasi Xalq Mesleketi Fesil 2 madde 3 2008 ci il Konstitusiyasinda legv edildi 2008 ci il Konstitusiyasinin 50 58 ci maddelerinde Turkmenistan Prezidentinin selahiyyetleri tesvir edilmisdir Prezident dovlet bascisinin yaninda hokumetin basindadir Madde 50 Prezident Turkmenistanin xarici siyasetinden mesuldur ve olkenin bas komandanidir madde 53 Meclisin qebul etdiyi qanunlari imzalamaqla yanasi Turkmenistanda qanuni quvveye malik olan prezident fermanlari vere biler madde 54 Istinadlar Opublikovana Konstituciya Turkmenistana S Uchetom Vnesennyh V Nee Izmenenij I Dopolnenij 2011 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2010 12 27 Konstitucionnyj Zakon Turkmenistana 2011 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2010 12 27 V Turkmenistane prinyali novuyu konstituciyu 2016 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2016 09 17 Xarici kecidlerKonstituciya Turkmenistana novaya redakciya 2016 09 18 at the Wayback Machine Haitov M O Konstitucionnaya reforma v Turkmenistane novyj etap Pravo i politika 12 2000 Medzhlis 2008 O redakcii 2008 g Turkmeniya novaya konstituciya novoe Vozrozhdenie starye problemy 2016 03 04 at the Wayback Machine Avtoritarnaya modernizaciya privedyot li k realnym reformam novaya konstituciya Turkmenistana Agahanov F Novaya konstituciya Turkmenistana budet prinyata 26 sentyabrya Turkmenistan v passivnom ozhidanii novoj konstitucii