Tupolev Tu 160 NATO kod adı Blackjack səsdən sürətli və dəyişkən həndəsi quruluşa malik Sovet ittifaqında istehsal edilə

Tupolev Tu-160 (NATO kod adı: Blackjack) səsdən sürətli və dəyişkən həndəsi quruluşa malik, Sovet İttifaqında istehsal edilən ən müasir strateji ağır bombardmançı təyyarəsidir. Quruluş olaraq Amerikan istehsalı Rockwell B-1 Lancerə oxşamaqla yanaşı ondan daha böyük, daha artıq daşıma tutumlu və sürətlidir. İstehsal edilmiş ən böyük döyüş təyyarəsidir. Tu-160 pilotları təyyarələrini manevr qabiliyyəti və əks etdirməyən ağ boyası görə "Ağ Qu quşu" adlandırırlar. Sovet İttifaqında 1987-ci ildə xidmətə alınmış və hal-hazırda Rusiya Hərbi Hava Qüvvələrində ən azı 16 ədədi də xidmət göstərir. Rusiya 2016-ci ildə Tu-160 istehsalına yenidən başlamağı düşünür. 14 ədəd əlavə təyyarə istehsal etmək planlaşdırılır.

Tu-160

Tipi	Strateji bombardmançı təyyarə
Hazırlayan	Tupolev
İstehsalçı	/ Tupolev
Baş konstruktor
Dizayner	Tupolev
İlk uçuş	18 dekabr 1981
İstismara verilmə tarixi	23 aprel 1987
İstismarçılar	Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələri
Buraxılış sayı	35 (27-si seriyalı istehsal, 8-i prototip)
Vahidinin qiyməti	250 milyon USD (1993-cü ildə)
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İstifadəçilər

Rusiya

Rusiya Hərbi Hava Qüvvələri: 2008-ci ilin aprel ayına olan məlumata əsasən 16 ədəd (12-si döyüş, 4-ü təlim məqsədilə) Tu-160 istifadə olunurdu. 2015-ci ildə döyüşə hazır vəziyyətdə olan bu bombardmançıların sayı 11 olmuşdur. 2017-ci ildə Rusiya Federasiyası Ordu Generalı un dediyinə görə hazırda döyüşə hazır vəziyyətdə olan Tu-160 döyüş təyyarələrinin sayı 16 ədəddir və bu təyyarələrin modernizasiya olunması planlaşdırılır.

Keçmiş istifadəçilər

Ukrayna

Ukrayna Hərbi Hava Qüvvələri: Sovet İttifaqının süqutundan sonra 19 ədəd Tu-160 Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin tabeçiliyində qalır, lakin 1999-cu ildə borcun ödənilməsi məqsədilə 8 ədəd Tu-160 Rusiyaya verilmişdir. Hazırda 1 ədəd Tu-160 döyüş təyyarəsi Poltava şəhərində yerləşən "Aviasiya Muzeyi"ndə saxlanılır.

SSRİ

: 1991-ci ildə Rusiya və Ukraynaya təhvil verilib.

Xüsusiyyətləri

Ümumi göstəriciləri

Ekipaj: 4 (pilot, co-pilot, bombardmançı, müdafiə sistemi üzrə zabit)
Uzunluq: 54.1 metr
Yüksəklik: 13.10 metr
Qanad açıqlığı: 35.60 metr
Boş çəki: 110,000 kq
Maksimum qalxma ağırlığı: 275,000 kq
Mühərrik: 4 Samara/trud NK-321 turbofan
Uçuş məsafəsi: 15,000 km

Uçuş göstəriciləri

Maksimum sürət: 2.05 mach (2,200 (km/s))
Xidmət tavanı: 14,700 metr
Döyüş radiusu: 7,300 km
Yüksəkliyə qalxma sürəti: 70 m/s
Qanad yüklənməsi: 742 kq/m²
Çəkmə gücü/çəki: 0.37

Həmçinin bax

İstinadlar

"В Саратовской области разбился стратегический бомбардировщик Ту-160". . 18 sentyabr 2003. 2009-06-04 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
"929 ГЛИЦ МО". 2021-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-21.
"Ъ-Власть – Куда летит российская авиация" [Where are flying Russian aircraft]. kommersant.ru (Russian). 25 avqust 2008. 2022-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
"Strategic aviation – Russian strategic nuclear forces". RussianForces.org. Russian Nuclear Forces Project. 8 yanvar 2015. 2022-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
Karnozov, Vladimir. "In focus: Russian's next-generation bomber takes shape." 2013-11-05 at the Wayback Machine , 15 oktyabr 2012.
"Все бомбардировщики Ту-160 модернизируют". . 28 aprel 2017. 2017-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-21.
"Ukraine Bomber Decommissioning and Transfer Chronology" (PDF). Nuclear Threat Initiative. Aprel 2005. 2018-08-13 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.
. Tourism.Poltava.ua. Cooperative project of Fox Web Workshop and city executive committee Dept. of Culture and Tourism. 2015-04-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-21.
"Музей дальней авиации, Полтава" [Museum of long-range aviation, Poltava] (Russian). 2012-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.

Xarici keçidlər

Tu-160 page at GlobalSecurity.org
External link to Tu-160 airbase
Самолёт Ту-160 — историческая справка и основные сведения // Airforce.ru
«По боевой эффективности Ту-160 превосходит американских конкурентов» // Газета.Ru, 18 dekabr 2016
Фотографии самолётов Ту-160 2016-03-04 at the Wayback Machine (ing.)
Фотографии Ту-160 // avia-mir.com
Подробный walkaround Ту-160 // ScaleModels.ru

[1] "В Саратовской области разбился стратегический бомбардировщик Ту-160". . 18 sentyabr 2003. 2009-06-04 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.

[2] "929 ГЛИЦ МО". 2021-05-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-21.

[3] "Ъ-Власть – Куда летит российская авиация" [Where are flying Russian aircraft]. kommersant.ru (Russian). 25 avqust 2008. 2022-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.

[4] "Strategic aviation – Russian strategic nuclear forces". RussianForces.org. Russian Nuclear Forces Project. 8 yanvar 2015. 2022-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.

[5] Karnozov, Vladimir. "In focus: Russian's next-generation bomber takes shape." 2013-11-05 at the Wayback Machine , 15 oktyabr 2012.

[6] "Все бомбардировщики Ту-160 модернизируют". . 28 aprel 2017. 2017-06-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-21.

[7] "Ukraine Bomber Decommissioning and Transfer Chronology" (PDF). Nuclear Threat Initiative. Aprel 2005. 2018-08-13 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.

[8] . Tourism.Poltava.ua. Cooperative project of Fox Web Workshop and city executive committee Dept. of Culture and Tourism. 2015-04-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-08-21.

[9] "Музей дальней авиации, Полтава" [Museum of long-range aviation, Poltava] (Russian). 2012-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 21 avqust 2017.