Tuba − böyük ölçüsü və dərin səsləri ilə xarakterizə edilən bir nəfəsli musiqi alətidir. Şaquli kəmərli boru, üç və ya dörd klapan, geniş konusvari dəlik, fincanşəkilli ağızlıqdan ibarətdir. Tubanın müxtəlif seqmentləri standart texnika ilə işlənmiş misdən hazırlanmışdır. İlk tuba on doqquzuncu əsrin əvvəllərində bas səs gətirmək üçün icad edilmişdir. Tubalar mis külək alətləri kimi tanınan bir alət sinfinə aiddir. Tuba latın sözü olub “Tub” və “Boru” mənasını verir.
Amerika Birləşmiş Ştatlarında da tuba çalan şəxs tubaçı ya da tubist kimi tanınır . Böyük Britaniyada adi orkestrdə tuba alətində çalan musiqiçi sadəcə bir tubaçalan kimi tanınır; nəfəsli alətlər orkestrində və ya hərbi orkestrdə tuba alətində çalan musiqiçilər isə basistlər kimi tanınır.
Tarixi
Tubanın tarixi Roma İmperiyasına kimi uzanır. Tubanın inkişafı 19-cu əsrin əvvəllərində başlamışdır. 1820-ci illərdə müxtəlif alət istehsalçıları tubadan əvvəl “ophicleid” adlı alət istehsal edirdilər. Tuba − səsin F-dən aşağı hündürlüyünü təmin edən alət növüdür. Buna görə də bu alətlərdə çalmaq çətin idi və heç vaxt musiqi icması tərəfindən qəbul edilməmişdir. Tuba musiqiçilərin arzusunu təmin etmək üçün icad edilmişdir.
1835-ci ildə ilk bas tuba İohann Qottfrid və Vilhelm Virprext tərəfindən patentləşdirilmişdir. Onu ophicleiddən tamamilə fərqləndirən yeni tipli qısa porşenli klapan olan Berliner-Pumpe idi. Onun ilk nümunəsi müasir tubadan fərqli görünürdü, amma bəzi xüsusiyyətləri eyni idi. Məsələn F-orkestr tubalarının standart mərhələsi. Alətin hündürlüyünü aşağı salmaq üçün beş klapan vardı. Gümüş və misin xəlitəsindən hazırlanmışdır. Daha sonra, Morits (1777–1840) və Virprext (1802 – 1872) “bombardon” adlanan geniş bir alət hazırladılar. Ophicleid ilə eyni ümumi formada idi, hətta onun da klapanları vardı. Onların dizaynı bu aləti bir qədər təkmilləşdirən digər musiqi aləti düzəldənlər tərəfindən qəbul edildi və müxtəlif ölçülərdə və formalarda bombardon istehsalına başlandı. Bir neçə il ərzində Berliner-Pumpe klapanların yerinə fırlanan klapanlar istifadə olunmuşdur. 1845-ci ildə Adolf Saks (1814-1894) sopraninodan- kontrabasa qədər dəyişən saksafon ailəsini patenləşdirdi. Bu alətlərin ən aşağı üzvü müasir tubaya çox oxşayırdı. Tuba ilk dəfə tanınandan sonra Almaniyada bəstəkarlar və orkestrlər də ophicleidə üstünlük verdilər. Digər ölkələr, əsasən, İngiltərə və Fransa tərəfindən tədricən qəbul edildi. 1880-ci ildə artıq ophicleid köhnəlmiş sayılırdı, tuba isə standart mis bas aləti olmuşdu.
Tuba caz musiqisində də 1925-ci ilə qədər bas səsi olaraq istifadə olundu və daha sonra onun yerinə kontrabas istifadə olundu. Və İkinci Dünya müharibəsindən sonra “Dixieland” caz ansambları tərəfindən yenidən istifadə olunmağa başlandı.
Dünya Tuba Günü
1979-ci ildə amerikan musiqiçisi Coel Dey “İnternational Tuba Day” adını verdiyi “Dünya Tuba Günü”nü elan etdi. 1982-ci ildən bəri hər il may ayının ilk cümə günü “Dünya Tuba Günü” olaraq qeyd olunur.
İstinad
- "Tuba". Merriam-Webster. İstifadə tarixi: 2012-05-26.
- "Vienna Symphonic Library". www.vsl.co.at (ingilis). 2021-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tuba boyuk olcusu ve derin sesleri ile xarakterize edilen bir nefesli musiqi aletidir Saquli kemerli boru uc ve ya dord klapan genis konusvari delik fincansekilli agizliqdan ibaretdir Tubanin muxtelif seqmentleri standart texnika ile islenmis misden hazirlanmisdir Ilk tuba on doqquzuncu esrin evvellerinde bas ses getirmek ucun icad edilmisdir Tubalar mis kulek aletleri kimi taninan bir alet sinfine aiddir Tuba latin sozu olub Tub ve Boru menasini verir Tuba musiqi aleti Amerika Birlesmis Statlarinda da tuba calan sexs tubaci ya da tubist kimi taninir Boyuk Britaniyada adi orkestrde tuba aletinde calan musiqici sadece bir tubacalan kimi taninir nefesli aletler orkestrinde ve ya herbi orkestrde tuba aletinde calan musiqiciler ise basistler kimi taninir TarixiTubanin tarixi Roma Imperiyasina kimi uzanir Tubanin inkisafi 19 cu esrin evvellerinde baslamisdir 1820 ci illerde muxtelif alet istehsalcilari tubadan evvel ophicleid adli alet istehsal edirdiler Tuba sesin F den asagi hundurluyunu temin eden alet novudur Buna gore de bu aletlerde calmaq cetin idi ve hec vaxt musiqi icmasi terefinden qebul edilmemisdir Tuba musiqicilerin arzusunu temin etmek ucun icad edilmisdir Morits ve Virprext terefinden patentlesdirilmis bombardon 1835 ci ilde ilk bas tuba Iohann Qottfrid ve Vilhelm Virprext terefinden patentlesdirilmisdir Onu ophicleidden tamamile ferqlendiren yeni tipli qisa porsenli klapan olan Berliner Pumpe idi Onun ilk numunesi muasir tubadan ferqli gorunurdu amma bezi xususiyyetleri eyni idi Meselen F orkestr tubalarinin standart merhelesi Aletin hundurluyunu asagi salmaq ucun bes klapan vardi Gumus ve misin xelitesinden hazirlanmisdir Daha sonra Morits 1777 1840 ve Virprext 1802 1872 bombardon adlanan genis bir alet hazirladilar Ophicleid ile eyni umumi formada idi hetta onun da klapanlari vardi Onlarin dizayni bu aleti bir qeder tekmillesdiren diger musiqi aleti duzeldenler terefinden qebul edildi ve muxtelif olculerde ve formalarda bombardon istehsalina baslandi Bir nece il erzinde Berliner Pumpe klapanlarin yerine firlanan klapanlar istifade olunmusdur 1845 ci ilde Adolf Saks 1814 1894 sopraninodan kontrabasa qeder deyisen saksafon ailesini patenlesdirdi Bu aletlerin en asagi uzvu muasir tubaya cox oxsayirdi Tuba ilk defe taninandan sonra Almaniyada bestekarlar ve orkestrler de ophicleide ustunluk verdiler Diger olkeler esasen Ingiltere ve Fransa terefinden tedricen qebul edildi 1880 ci ilde artiq ophicleid kohnelmis sayilirdi tuba ise standart mis bas aleti olmusdu Tuba caz musiqisinde de 1925 ci ile qeder bas sesi olaraq istifade olundu ve daha sonra onun yerine kontrabas istifade olundu Ve Ikinci Dunya muharibesinden sonra Dixieland caz ansamblari terefinden yeniden istifade olunmaga baslandi Dunya Tuba Gunu1979 ci ilde amerikan musiqicisi Coel Dey International Tuba Day adini verdiyi Dunya Tuba Gunu nu elan etdi 1982 ci ilden beri her il may ayinin ilk cume gunu Dunya Tuba Gunu olaraq qeyd olunur Istinad Tuba Merriam Webster Istifade tarixi 2012 05 26 Vienna Symphonic Library www vsl co at ingilis 2021 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 22