Topoqrafik xəritə — iri miqyasda tərtib olunan coğrafi xəritə.
Xəritə vərəqində kartoqrafik təsvirin, əlavə məlumatların və başqa elementlərin yığcam şəkildə yerləşdirilməsinə xəritənin kompanovkası deyilir.
Obyektlər topoqrafik xəritələrdə aşağıdakı kimi müxtəlif rənglərlə və işarələrlə təsvir olunur:
- Su obyektləri – hidroqrafik obyektlər (göllər, su anbarları, sahil xətləri, çaylar, kanallar, bulaqlar və s.) mavi rənglə;
- Bitki örtüyü yaşıl rənglə (hətta meşənin çeşidi (qurumuş, cavan və s.) tərkibi (enli iynəyarpaq) şərti işarələrlə, meşədə üstünlük təşkil edən ağacların adı isə ixtisarla verilir);
- Qrunt işarələri topoqrafik xəritələrdə bataqlığın, şoranlığın və qumluqların şərti işarələri ilə göstərilir.
- Yaşayış məntəqələri - şəhər, qəsəbə, kəndlər daimi və müvəqqəti yaşayış yerlərinə bölünməklə təsvir olunur.
- Yollar və rabitə vasitələri topoqrafik xəritələrdə xətti və miqyassız şərti işarələrlə təsvir olunur.
- Relyef horizontallarla təsvir olunur.
Topoqrafik xəritələrin növləri
Məzmunu, müfəssəlliyi və həndəsi baxımdan yüksək dəqiqliyi ilə fərqlənir. Topoqrafik xəritə icmal topoqrafik, xüsusi (həqiqi) topoqrafik və topoqrafik planlara bölünür:
- Kiçik miqyaslı topoqrafik xəritə - 1:1000000, 1:500000, ikinci qrupa 1:200000, 1:100000
- Orta miqyaslı topoqrafik xəritə1:500000, 1:25000
- İrimiqyaslı Topoqrafik xəritə 1:10000, 1:5000 həm də bu xəritələr 1:2000, 1:1000, 1:500 miqyaslı xəritələr aid edilir.
Topoqrafik xəritənin coğrafi məzmununa bütün təbii və sosial iqtisadi obyektlər daxildir. Bütün obyektlər qəbul edilmiş şərti işarələrlə göstərilir. Topoqrafik xəritədən xalq təsərrüfatında, elmi işlərdə və hərbi məqsədlə istifadə olunur.
İstinadlar
- "Təbiətşünaslığın əsasları" kursunun predmet və vəzifələri[ölü keçid]
- Məmmədov Q.Ş. Xəlilov M.Y. Ensiklopedik ekoloji lüğət Bakı 2008
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Topoqrafik xerite iri miqyasda tertib olunan cografi xerite Xerite vereqinde kartoqrafik tesvirin elave melumatlarin ve basqa elementlerin yigcam sekilde yerlesdirilmesine xeritenin kompanovkasi deyilir Obyektler topoqrafik xeritelerde asagidaki kimi muxtelif renglerle ve isarelerle tesvir olunur Su obyektleri hidroqrafik obyektler goller su anbarlari sahil xetleri caylar kanallar bulaqlar ve s mavi rengle Bitki ortuyu yasil rengle hetta mesenin cesidi qurumus cavan ve s terkibi enli iyneyarpaq serti isarelerle mesede ustunluk teskil eden agaclarin adi ise ixtisarla verilir Qrunt isareleri topoqrafik xeritelerde bataqligin soranligin ve qumluqlarin serti isareleri ile gosterilir Yasayis menteqeleri seher qesebe kendler daimi ve muveqqeti yasayis yerlerine bolunmekle tesvir olunur Yollar ve rabite vasiteleri topoqrafik xeritelerde xetti ve miqyassiz serti isarelerle tesvir olunur Relyef horizontallarla tesvir olunur Topoqrafik xeritelerin novleriMezmunu mufesselliyi ve hendesi baximdan yuksek deqiqliyi ile ferqlenir Topoqrafik xerite icmal topoqrafik xususi heqiqi topoqrafik ve topoqrafik planlara bolunur Kicik miqyasli topoqrafik xerite 1 1000000 1 500000 ikinci qrupa 1 200000 1 100000 Orta miqyasli topoqrafik xerite1 500000 1 25000 Irimiqyasli Topoqrafik xerite 1 10000 1 5000 hem de bu xeriteler 1 2000 1 1000 1 500 miqyasli xeriteler aid edilir Topoqrafik xeritenin cografi mezmununa butun tebii ve sosial iqtisadi obyektler daxildir Butun obyektler qebul edilmis serti isarelerle gosterilir Topoqrafik xeriteden xalq teserrufatinda elmi islerde ve herbi meqsedle istifade olunur Istinadlar Tebietsunasligin esaslari kursunun predmet ve vezifeleri olu kecid Memmedov Q S Xelilov M Y Ensiklopedik ekoloji luget Baki 2008 Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin