Toponimika — (q.yun. τόπος — topos — yer və ὄνομα — onoma) — coğrafi adları; toponimləri, onların mənasını, quruluşunu, mənşəyini və yayılma arealını öyrənir. Mənası yer deməkdir
Hər bir ərazidəki toponimlərin məcmusu onun toponimiyasını təşkil edir. Azərbaycan toponimiyasının əsas fondunu Azərbaycan (türk) mənşəli adlar təşkil edir. Azərbaycanda qədimdən başlayaraq, hun, bolqar, suvar, peçeneq, xəzər, qıpçaq, oğuz-səlcuq və monqol qaydalarının, habelə İber-Qafqaz, İran, ərəb və s. xalq adları ilə bağlı toponim layları aşkara çıxarılmışdır.
Ginnes Rekordlar kitabına görə ən uzun adlı toponim Yeni Zellandiyada hündürlüyü 305 metr olan Taumatavhakatanqihanqakoauauotamateaturipukakapikimaunqahoronukupokaivhenuakitanatahu (92 hərf) təpəsidir.
Toponimlərin növləri
- Aqoronim— meydan adları (qədim yunanca ἀγορά — meydan, sahə).
- Antrotoponim — şəxs adlarından törəmiş coğrafi adlar (qədim yunanca ἄνθρωπος — insan).
- Astionim — şəhər adları (qədim yunanca ἄστυ — şəhər).
- Drinonim — meşə adları (qədim yunanca δρῦς — ağac).
- Dromonim — nəqliyyat yollarının adları (qədim yunanca δρόμος — qaçış, hərəkət, yol).
- Hidronim — çay adları (qədim yunanca ὕδωρ — su).
- Qodonim — küçə adları (qədim yunanca ὁδός — yol, küçə, məcra).
- Oykonim — yaşayış yeri adları (qədim yunanca οἶκος — ev, yaşayış yeri).
- Oronim — dağ adları (qədim yunanca ὄρος — dağ).
- Urbanonim — şəhəriçi obyekt adları (latınca urbanus — şəhərli).
- Makrotoponim — böyük coğrafi adlar (qədim yunanca μακρός — böyük).
- Mikrotoponim — kiçik coğrafi adlar (qədim yunanca μικρός — kiçik).
Kitablar
- Bəndəliyev Nurəddin, Dağlıq Şirvanın toponimləri Bakı: "Elm", 2009.-352 s.
- Bəndəliyev Nurəddin, Böyük Qafqazın cənub-şərq hissəsinin toponimiyası-Bakı, Elm, 1993.-s.196.
- Tofiq Əhmədov (filoloq).Azərbaycan toponimiyasının əsasları. Bakı, Bakı Universiteti Nəşriyyatı, 1991, s. 312.
- Tofiq Əhmədov (filoloq).Azərbaycan paleotoponimiyası, Bakı, ADU, 1985, 88 səh.
- Əliyeva Rübabə. Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti: I cild, II cild.
- . Azərbaycan toponimiyası
- Qabıssanlı Şakir. Toponimlərin açılmayan sirləri. Bakı: "Təknur", 2013.
- Budaq Budaqov, Qiyasəddin Qeybullayev. Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti: I hissə 2012-05-26 at the Wayback Machine, II hissə 2014-09-01 at the Wayback Machine, III hissə 2014-09-01 at the Wayback Machine, IV hissə 2015-06-10 at the Wayback Machine. — 1998.
- Budaq Budaqov, Novruzəli Məmmədov. Azərbaycanın Lənkəran regionu toponimlərinin izahlı lüğəti, 2007, 140 səh. Kitabxana.net E-nəşr, 2012.
- Budaq Budaqov, Qiyasəddin Qeybullayev. Gürcüstanda türk mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti 2012-05-26 at the Wayback Machine. — 2008.
- Müşviq Borçalı. Borçalı ensiklopediyası 4 cilddə. "Azərbaycan" nəşriyyatı, 2002-ci il.
- Rübabə Əliyeva, Qara Meşədiyev, Etibar İnanc, Tünzalə Baxşıyeva, Şəms Qocayeva, İsmayıl Məmmədov, Fikrət Xalıqov. Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti, 2 cilddə: I cild 2012-05-06 at the Wayback Machine, II cild. — Bakı: "Şərq-Qərb", 2007.
- Nazim Tapdıqoğlu. Laçın rayonu və onun toponomiyası: qısa ensiklopedik lüğət. Bakı: "Araz", 2005.
- Nazim Tapdıqoğlu. Şəmkir rayonu və onun toponimiyası: qısa ensiklopedik dərgi. Bakı: "Adiloğlu", 2005.
- Nazim Tapdıqoğlu. Zərdab ensiklopediyası. Bakı: "Gənclik", 2009.
- Qarabağlı Aydın. Qarabağ, onun qədim tayfaları və toponimləri.- Bakı: "Mütərcim", 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Toponimika q yun topos topos yer ve ὄnoma onoma cografi adlari toponimleri onlarin menasini qurulusunu menseyini ve yayilma arealini oyrenir Menasi yer demekdir Her bir erazideki toponimlerin mecmusu onun toponimiyasini teskil edir Azerbaycan toponimiyasinin esas fondunu Azerbaycan turk menseli adlar teskil edir Azerbaycanda qedimden baslayaraq hun bolqar suvar peceneq xezer qipcaq oguz selcuq ve monqol qaydalarinin habele Iber Qafqaz Iran ereb ve s xalq adlari ile bagli toponim laylari askara cixarilmisdir Ginnes Rekordlar kitabina gore en uzun adli toponim Yeni Zellandiyada hundurluyu 305 metr olan Taumatavhakatanqihanqakoauauotamateaturipukakapikimaunqahoronukupokaivhenuakitanatahu 92 herf tepesidir Toponimlerin novleriAqoronim meydan adlari qedim yunanca ἀgora meydan sahe Antrotoponim sexs adlarindan toremis cografi adlar qedim yunanca ἄn8rwpos insan Astionim seher adlari qedim yunanca ἄsty seher Drinonim mese adlari qedim yunanca drῦs agac Dromonim neqliyyat yollarinin adlari qedim yunanca dromos qacis hereket yol Hidronim cay adlari qedim yunanca ὕdwr su Qodonim kuce adlari qedim yunanca ὁdos yol kuce mecra Oykonim yasayis yeri adlari qedim yunanca oἶkos ev yasayis yeri Oronim dag adlari qedim yunanca ὄros dag Urbanonim seherici obyekt adlari latinca urbanus seherli Makrotoponim boyuk cografi adlar qedim yunanca makros boyuk Mikrotoponim kicik cografi adlar qedim yunanca mikros kicik KitablarBendeliyev Nureddin Dagliq Sirvanin toponimleri Baki Elm 2009 352 s Bendeliyev Nureddin Boyuk Qafqazin cenub serq hissesinin toponimiyasi Baki Elm 1993 s 196 Tofiq Ehmedov filoloq Azerbaycan toponimiyasinin esaslari Baki Baki Universiteti Nesriyyati 1991 s 312 Tofiq Ehmedov filoloq Azerbaycan paleotoponimiyasi Baki ADU 1985 88 seh Eliyeva Rubabe Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild II cild Azerbaycan toponimiyasi Qabissanli Sakir Toponimlerin acilmayan sirleri Baki Teknur 2013 Budaq Budaqov Qiyaseddin Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti I hisse 2012 05 26 at the Wayback Machine II hisse 2014 09 01 at the Wayback Machine III hisse 2014 09 01 at the Wayback Machine IV hisse 2015 06 10 at the Wayback Machine 1998 Budaq Budaqov Novruzeli Memmedov Azerbaycanin Lenkeran regionu toponimlerinin izahli lugeti 2007 140 seh Kitabxana net E nesr 2012 Budaq Budaqov Qiyaseddin Qeybullayev Gurcustanda turk menseli toponimlerin izahli lugeti 2012 05 26 at the Wayback Machine 2008 Musviq Borcali Borcali ensiklopediyasi 4 cildde Azerbaycan nesriyyati 2002 ci il Rubabe Eliyeva Qara Mesediyev Etibar Inanc Tunzale Baxsiyeva Sems Qocayeva Ismayil Memmedov Fikret Xaliqov Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti 2 cildde I cild 2012 05 06 at the Wayback Machine II cild Baki Serq Qerb 2007 Nazim Tapdiqoglu Lacin rayonu ve onun toponomiyasi qisa ensiklopedik luget Baki Araz 2005 Nazim Tapdiqoglu Semkir rayonu ve onun toponimiyasi qisa ensiklopedik dergi Baki Adiloglu 2005 Nazim Tapdiqoglu Zerdab ensiklopediyasi Baki Genclik 2009 Qarabagli Aydin Qarabag onun qedim tayfalari ve toponimleri Baki Mutercim 2008 Vikianbarda Toponimika ile elaqeli mediafayllar var