Ticarət təxribatı (ing. Trade diversion) — azad ticarət razılaşmalarının və ya iqtisadi ittifaqların qurulması nəticəsində müəyyən bir ölkə və ya bölgədə ticarət axınının mənfi istiqamətə dəyişməsi prosesidir. Bu, gömrük rüsumlarının azaldılması və ya ticarət məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılması ilə əvvəl daha səmərəli istehsalçılardan idxal edilən malların yerini, daha az səmərəli, lakin ticarət razılaşmasının iştirakçısı olan ölkələrdən gətirilən malların tutması ilə baş verir. Nəticədə, bu proses qlobal miqyasda iqtisadi səmərəliliyin azalmasına səbəb ola bilər.
Səbəbləri
Ticarət təxribatı adətən regional ticarət razılaşmaları zamanı ortaya çıxır. Bu razılaşmalar yalnız iştirakçı ölkələr arasında ticarətə üstünlük verərək, digər ölkələri iqtisadi münasibətlərdən kənarda buraxa bilər. Bu da o deməkdir ki, əvvəl daha aşağı qiymətlərlə idxal edilən mallar, azad ticarət razılaşması çərçivəsində daha yüksək qiymətə gətirilir, çünki yeni təchizatçılar daha yaxın və ya daha az gömrük rüsumları ilə işləyir. Nəticədə, əvvəlki səmərəli təchizatçıların bazar payı azalır və istehlakçılar üçün əlavə xərclər yaranır.
Mənfi təsirləri
Ticarət təxribatı, ticarət yaratma prosesinin əksinə olaraq, iqtisadi səmərəliliyi azaldır və resursların daha az məhsuldar şəkildə istifadə edilməsinə səbəb olur. Bu, istehlakçılar üçün qiymətlərin artması ilə nəticələnə bilər və bəzi hallarda azad ticarət razılaşmasının ümumi faydalarını kölgədə qoya bilər. Bundan əlavə, bu vəziyyət qlobal ticarət sistemində ədalətsiz rəqabət mühitinin yaranmasına və qeyri-bərabər iqtisadi münasibətlərin güclənməsinə gətirib çıxara bilər.
Qarşısının alınması
Ticarət təxribatının təsirlərini minimuma endirmək üçün ölkələr ticarət razılaşmalarını elə bir şəkildə qurmalıdırlar ki, bu razılaşmalar həm regional, həm də qlobal miqyasda iqtisadi səmərəliliyə töhfə versin. Bunu təmin etmək üçün genişmiqyaslı çoxtərəfli ticarət razılaşmalarının təşviqi və qlobal ticarət sistemində şəffaflığın artırılması vacibdir. Eyni zamanda, ölkələr arasında daha balanslı ticarət siyasətləri həyata keçirməklə, həm ticarət təxribatının mənfi təsirləri azaldıla bilər, həm də iqtisadi inteqrasiya gücləndirilə bilər.
İstinadlar
- Viner, Jacob. The customs union issue. Oslington, Paul. Oxford University Press, USA. 2014. ISBN . OCLC 867818657.
- Balassa, Bela. "Trade Creation and Trade Diversion in the European Common Market". The Economic Journal. 77 (305). 1967: 1–21. doi:10.2307/2229344. JSTOR 2229344.
- Lipsey, Richard G. "The Theory of Customs Unions: Trade Diversion and Welfare". Economica. 24 (93). 1957: 40–46. doi:10.2307/2551626. JSTOR 2551626.
- Viner, Jacob. The Customs Union Issue. Studies in the administration of international law and organisation. 10. London: Stevens. 1950. OCLC 470257202.
- "Trade creation". Economics Online. İstifadə tarixi: 9 December 2017.
- Ravshanbek Dalimov. Dynamics of international economic integration: Non-linear analysis. (2010) 276 pag. ISBN , ISBN
- Oslington, Paul. "Contextual History, Practitioner History, and Classic Status: Reading Jacob Viner's The Customs Union Issue". Journal of the History of Economic Thought. 35 (4). 2013: 491–515. doi:10.1017/S1053837213000308.
- Preferential Trade Agreement Policies for Development. The World Bank. Jean-Pierre Chauffour and Jean-Christophe Maur, Editors. (2011) 536 pag. ISBN
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ticaret texribati ing Trade diversion azad ticaret razilasmalarinin ve ya iqtisadi ittifaqlarin qurulmasi neticesinde mueyyen bir olke ve ya bolgede ticaret axininin menfi istiqamete deyismesi prosesidir Bu gomruk rusumlarinin azaldilmasi ve ya ticaret mehdudiyyetlerinin aradan qaldirilmasi ile evvel daha semereli istehsalcilardan idxal edilen mallarin yerini daha az semereli lakin ticaret razilasmasinin istirakcisi olan olkelerden getirilen mallarin tutmasi ile bas verir Neticede bu proses qlobal miqyasda iqtisadi semereliliyin azalmasina sebeb ola biler SebebleriTicaret texribati adeten regional ticaret razilasmalari zamani ortaya cixir Bu razilasmalar yalniz istirakci olkeler arasinda ticarete ustunluk vererek diger olkeleri iqtisadi munasibetlerden kenarda buraxa biler Bu da o demekdir ki evvel daha asagi qiymetlerle idxal edilen mallar azad ticaret razilasmasi cercivesinde daha yuksek qiymete getirilir cunki yeni techizatcilar daha yaxin ve ya daha az gomruk rusumlari ile isleyir Neticede evvelki semereli techizatcilarin bazar payi azalir ve istehlakcilar ucun elave xercler yaranir Menfi tesirleriTicaret texribati ticaret yaratma prosesinin eksine olaraq iqtisadi semereliliyi azaldir ve resurslarin daha az mehsuldar sekilde istifade edilmesine sebeb olur Bu istehlakcilar ucun qiymetlerin artmasi ile neticelene biler ve bezi hallarda azad ticaret razilasmasinin umumi faydalarini kolgede qoya biler Bundan elave bu veziyyet qlobal ticaret sisteminde edaletsiz reqabet muhitinin yaranmasina ve qeyri beraber iqtisadi munasibetlerin guclenmesine getirib cixara biler Qarsisinin alinmasiTicaret texribatinin tesirlerini minimuma endirmek ucun olkeler ticaret razilasmalarini ele bir sekilde qurmalidirlar ki bu razilasmalar hem regional hem de qlobal miqyasda iqtisadi semereliliye tohfe versin Bunu temin etmek ucun genismiqyasli coxterefli ticaret razilasmalarinin tesviqi ve qlobal ticaret sisteminde seffafligin artirilmasi vacibdir Eyni zamanda olkeler arasinda daha balansli ticaret siyasetleri heyata kecirmekle hem ticaret texribatinin menfi tesirleri azaldila biler hem de iqtisadi inteqrasiya guclendirile biler IstinadlarViner Jacob The customs union issue Oslington Paul Oxford University Press USA 2014 ISBN 978 1306290920 OCLC 867818657 Balassa Bela Trade Creation and Trade Diversion in the European Common Market The Economic Journal 77 305 1967 1 21 doi 10 2307 2229344 JSTOR 2229344 Lipsey Richard G The Theory of Customs Unions Trade Diversion and Welfare Economica 24 93 1957 40 46 doi 10 2307 2551626 JSTOR 2551626 Viner Jacob The Customs Union Issue Studies in the administration of international law and organisation 10 London Stevens 1950 OCLC 470257202 Trade creation Economics Online Istifade tarixi 9 December 2017 Ravshanbek Dalimov Dynamics of international economic integration Non linear analysis 2010 276 pag ISBN 3838380975 ISBN 978 3838380971 Oslington Paul Contextual History Practitioner History and Classic Status Reading Jacob Viner s The Customs Union Issue Journal of the History of Economic Thought 35 4 2013 491 515 doi 10 1017 S1053837213000308 Preferential Trade Agreement Policies for Development The World Bank Jean Pierre Chauffour and Jean Christophe Maur Editors 2011 536 pag ISBN 9780821386439