Terek xəbərləri (rus. Терскія въдомости) — 1868-ci ildən Vladiqafqaz şəhərində nəşr olunan rus dilində qəzet. 1918-ci ilə qədər nəşr, o vaxtkı Terek vilayəti hakimiyyət orqanlarının rəsmi mətbuat orqanı olmuşdur. Qəzetdə vilayətin bütün müvafiq əmr və məlumatları dərc edilirdi. İnqilabdan əvvəlki qəzet nömrələri Şimali Qafqaz tarixinin öyrənilməsi üçün ən dəyərli mənbələrdən biridir. Nəşr postsovet dövründə 2010-cu ildə yenidən canlanmışdır.
Terek xəbərləri | |
---|---|
rus. Терскія въдомости | |
![]() | |
![]() "Terek xəbərləri" qəzetinin birinci səhifəsi (2017-ci il, No 2) | |
Format | A 4 |
Sahibi | K.U.Tautiyev, A.P. Donçenko (2010) |
Nəşriyyat | "Terek xəbərləri" Media qrupu |
Baş redaktor | Adil-Gəray Keşev (XIX əsrdə), A.P.Donçenko (2010), K.U.Tautiyev (2015), M.B. Qabuyev (2018), F.B.Kaytukova (2019) |
Yaranma tarixi | 1 yanvar 1868 |
Dil | Rus |
Səhifə | 8-32 |
Baş ofis | Vladiqafqaz |
Şəhər | Vladiqafqaz |
Ölkə | |
Tiraj | 1000-5000 |
ISSN | 2223-0424 |
terskievedomosti.ru |
Tarixi
1918-ci ilə qədər nəşr, o vaxtkı Terek vilayəti hakimiyyət orqanlarının rəsmi mətbuat orqanı idi. Bu səbəbdən qəzetdə vilayətin bütün müvafiq əmr və məlumatları dərc edilirdi.
"Terek xəbərləri" qəzetinin ilk baş redaktoru Keçevin Adıge kəndindən olan Adil-Gəray Keşev olmuşdur. Adil-Gəray 1858-ci ildə Stavropol Kişi Gimnaziyasını fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Daha sonra o, Sankt-Peterburq Universitetinin Şərq fakültəsində təhsil almışdır. Adil-Gəray 1860–1861-ci illər də tələbə hərəkatında iştirak etmişdir.
Adil-Gəray Keşev 1867-ci ildə Vladiqafqazdakı Terek Vilayətinin mülki idarəsinə təyin edildi. Burada o, tezliklə "Terek xəbərləri" qəzetinin baş redaktoru təyin olundu. A-G. Keşev yerli ziyalıları qəzetin işində iştirak etməyə cəlb etməyi bacardı. O, Osetiya ədəbi dilinin banisi K. Xetaqurov, Kabardiya maarifçisi K. Atajukin, Osetin etnoqrafı İ. Txostov, İnquş xalqının etnoqrafiyası və tarixi üzrə mütəxəssis Ç. Axriyev, maarifçi A.-G. Dolgiyev, osetin yazıçısı B. Qatiev, Kabardalı ictimai xadim D. Kadzokov, rus maarifçiləri A. Pryanişnikov, N. Semyonov, G. A. Vertepov, B. L. Shirinkin, A. Kostaş, Vodarski və başqaları qəzetlə əməkdaşlıq etməyə başladılar. "Terek xəbərləri"nin müəllifləri dağlıların təhsilini və maariflənməsini Şimali Qafqaz xalqlarını tərəqqi və mədəniyyət yoluna çıxara biləcək zəruri və qaçılmaz bir amil hesab edirdilər..
"Terek xəbərləri" qəzetinin həddindən artıq mürtəce siyasət yürütdüyü bir dövr var idi və şair Kosta Xetaqurov buna görə qəzetə "Eybəcər Xəbərləri" ləqəbini vermişdi.
1899–1918-ci illərdə qəzetin redaksiyası Sergievskaya küçəsindəki binada yerləşirdi.
2015-ci ildə bu binanın üzərinə "Terek Xəbərləri" qəzetinə həsr olunmuş xatirə lövhəsi vurulmuşdur.
"Terek Xəbərləri" qəzeti 1918-ci ildə, Oktyabr inqilabından sonra bağlandı.
Qeyd edək ki, inqilabdan əvvəlki qəzet nömrələri Şimali Qafqaz tarixinin öyrənilməsi üçün ən dəyərli mənbələrdən biri hesab olunur. Tarixçilər Çar Rusiyası dövrünün ictimai-siyasi və mədəni tarixini öyrənmək üçün tez-tez onun nömrələrindən istifadə etmək üçün müraciət edirlər.
Qəzetin bərpası
2010-cu ildə qəzet, Şimali Qafqaz Federal Dairəsinin (NCFD) bur hissəsi olan Vladiqafqazda eyni adla yenidən nəşrə başladı. Redaksiya heyəti və naşir "Terek Xəbərləri" Media Group MMC-dir. Qəzetin hazırkı fəaliyyəti Şimali Qafqaz Federal Dairəsinin həyatını, ona daxil olan xalqların tarixini və mədəniyyətini, bölgənin iqtisadi potensialını, Şimali Qafqaz Federal Dairəsində vahid informasiya məkanının yaradılmasını obyektiv şəkildə işıqlandırmağa yönəlmişdir. Qəzetin nəzdində bədii və ensiklopedik ədəbiyyat, yerli tarix, jurnalistikaya dair kitablar nəşr edən eyni adlı nəşriyyat fəaliyyət göstərir.
Bu gün inqilabdan əvvəlki qəzet faylları Şimali Qafqaz tarixinin öyrənilməsi üçün ən dəyərli mənbələrdən biridir.
İstinadlar
- Дахкильгов Ш. Э. Адиль-Гирей Долгиев: борец, мыслитель, поборник просвещения 2014-08-11 at the Wayback Machine / Слово о родном крае: Записки краеведа. — Грозный: Чечено-Ингушское издательство, 1989. — 152 с. — С. 117–131.
- "Во Владикавказе открыли памятную доску газете «Терские ведомости»". 2021-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-13.
Xarici keçidlər
- О газете "Терские ведомости"
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Terek xeberleri rus Terskiya vdomosti 1868 ci ilden Vladiqafqaz seherinde nesr olunan rus dilinde qezet 1918 ci ile qeder nesr o vaxtki Terek vilayeti hakimiyyet orqanlarinin resmi metbuat orqani olmusdur Qezetde vilayetin butun muvafiq emr ve melumatlari derc edilirdi Inqilabdan evvelki qezet nomreleri Simali Qafqaz tarixinin oyrenilmesi ucun en deyerli menbelerden biridir Nesr postsovet dovrunde 2010 cu ilde yeniden canlanmisdir Terek xeberlerirus Terskiya vdomosti Terek xeberleri qezetinin birinci sehifesi 2017 ci il No 2 Format A 4Sahibi K U Tautiyev A P Doncenko 2010 Nesriyyat Terek xeberleri Media qrupuBas redaktor Adil Geray Kesev XIX esrde A P Doncenko 2010 K U Tautiyev 2015 M B Qabuyev 2018 F B Kaytukova 2019 Yaranma tarixi 1 yanvar 1868Dil RusSehife 8 32Bas ofis VladiqafqazSeher VladiqafqazOlke RusiyaTiraj 1000 5000ISSN 2223 0424terskievedomosti ruTarixi1918 ci ile qeder nesr o vaxtki Terek vilayeti hakimiyyet orqanlarinin resmi metbuat orqani idi Bu sebebden qezetde vilayetin butun muvafiq emr ve melumatlari derc edilirdi Terek xeberleri qezetinin ilk bas redaktoru Kecevin Adige kendinden olan Adil Geray Kesev olmusdur Adil Geray 1858 ci ilde Stavropol Kisi Gimnaziyasini ferqlenme diplomu ile bitirmisdir Daha sonra o Sankt Peterburq Universitetinin Serq fakultesinde tehsil almisdir Adil Geray 1860 1861 ci iller de telebe herekatinda istirak etmisdir Adil Geray Kesev 1867 ci ilde Vladiqafqazdaki Terek Vilayetinin mulki idaresine teyin edildi Burada o tezlikle Terek xeberleri qezetinin bas redaktoru teyin olundu A G Kesev yerli ziyalilari qezetin isinde istirak etmeye celb etmeyi bacardi O Osetiya edebi dilinin banisi K Xetaqurov Kabardiya maarifcisi K Atajukin Osetin etnoqrafi I Txostov Inqus xalqinin etnoqrafiyasi ve tarixi uzre mutexessis C Axriyev maarifci A G Dolgiyev osetin yazicisi B Qatiev Kabardali ictimai xadim D Kadzokov rus maarifcileri A Pryanisnikov N Semyonov G A Vertepov B L Shirinkin A Kostas Vodarski ve basqalari qezetle emekdasliq etmeye basladilar Terek xeberleri nin muellifleri daglilarin tehsilini ve maariflenmesini Simali Qafqaz xalqlarini tereqqi ve medeniyyet yoluna cixara bilecek zeruri ve qacilmaz bir amil hesab edirdiler Terek xeberleri qezetinin heddinden artiq murtece siyaset yurutduyu bir dovr var idi ve sair Kosta Xetaqurov buna gore qezete Eybecer Xeberleri leqebini vermisdi 1899 1918 ci illerde qezetin redaksiyasi Sergievskaya kucesindeki binada yerlesirdi 2015 ci ilde bu binanin uzerine Terek Xeberleri qezetine hesr olunmus xatire lovhesi vurulmusdur Terek Xeberleri qezeti 1918 ci ilde Oktyabr inqilabindan sonra baglandi Qeyd edek ki inqilabdan evvelki qezet nomreleri Simali Qafqaz tarixinin oyrenilmesi ucun en deyerli menbelerden biri hesab olunur Tarixciler Car Rusiyasi dovrunun ictimai siyasi ve medeni tarixini oyrenmek ucun tez tez onun nomrelerinden istifade etmek ucun muraciet edirler Qezetin berpasi2010 cu ilde qezet Simali Qafqaz Federal Dairesinin NCFD bur hissesi olan Vladiqafqazda eyni adla yeniden nesre basladi Redaksiya heyeti ve nasir Terek Xeberleri Media Group MMC dir Qezetin hazirki fealiyyeti Simali Qafqaz Federal Dairesinin heyatini ona daxil olan xalqlarin tarixini ve medeniyyetini bolgenin iqtisadi potensialini Simali Qafqaz Federal Dairesinde vahid informasiya mekaninin yaradilmasini obyektiv sekilde isiqlandirmaga yonelmisdir Qezetin nezdinde bedii ve ensiklopedik edebiyyat yerli tarix jurnalistikaya dair kitablar nesr eden eyni adli nesriyyat fealiyyet gosterir Bu gun inqilabdan evvelki qezet fayllari Simali Qafqaz tarixinin oyrenilmesi ucun en deyerli menbelerden biridir IstinadlarDahkilgov Sh E Adil Girej Dolgiev borec myslitel pobornik prosvesheniya 2014 08 11 at the Wayback Machine Slovo o rodnom krae Zapiski kraeveda Groznyj Checheno Ingushskoe izdatelstvo 1989 152 s S 117 131 Vo Vladikavkaze otkryli pamyatnuyu dosku gazete Terskie vedomosti 2021 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 13 Xarici kecidlerO gazete Terskie vedomosti