Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Telman Qarabağlı (tam adı: Telman Ayrapetoviç Çalyan; d. 23 fevral 1931, Bərdə, Azərbaycan SSR - ö. 22 oktyabr 1999, Moskva, Rusiya) — erməni hüquqşünas, filoloq və yazıçı; SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvü (11 yanvar 1962); "Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi" (4 may 1989).
| Telman Qarabağlı | |
|---|---|
| Telman Ayrapetoviç Çalyan | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |  Azərbaycan SSR, Bərdə |
| Vəfat tarixi | (68 yaşında) |
| Vəfat yeri |  Rusiya, Moskva |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ Rusiya |
| Uşaqları | Emil Artur |
| Atası | Ayrapet |
| Anası | Sona xanım |
| Təhsili | ali |
| Fəaliyyəti | yazıçı |
Həyatı
Telman Qarabağlı 23 fevral 1931-ci ildə Bərdə şəhərində anadan olmuşdur.
Valideynləri
Atası çox erkən dünyasını dəyişmişdir. Anası Sona isə Bərdədə məktəb direktoru olmaqla yanaşı, həm də həmin təhsil ocağında Azərbaycan dili dərsini tədris etmişdir.
Təhsili
Tam orta təhsil verən məktəb olmadığından Bərdədə 8-ci sinifi bitirdikdən sonra, təhsilini davam etdirmək üçün Mirbəşir rayonuna (hazırkı Tərtər rayonu) getmiş və 10-cu sinfi orada bitirmişdir.
Əmək fəaliyyəti
1949-cu ildə əmək fəaliyyətinə dövrünün əksər həmyaşıdları kimi Mirbəşir rayonundakı kolxozlardan birində işləməyə başlamışdır.
1950-ci ilin yazında Kirov adına ADU-nin hüquq fakültəsinin Azərbaycan bölməsinə daxil olmuşdur. 1955-ci ildə oranı bitirib gənc mütəxəssis kimi Neft daşlarında prokuror köməkçisi vəzifəsinə təyinat almışdır. 1957-ci ildə Bakının Kirov rayonunda (hazırkı Binəqədi rayonu) prokuror köməkçisi vəzifəsinə təyin edilmişdir. Prokurorluq orqanları onun üçün cəlbedici olmamış və özünü daha çox yaradıcılıqda gördüyündən, bu sahə onu daha çox cəlb etdiyindən 1959-cu ildə prokurorluq orqanlarından tutduğu vəzifədən azad olaraq peşə istiqamətini tamamilə dəyişmək qərarına gəlmişdir.
Təxminən 1959–1960-cı illərdə o, yenidən Kirov adına ADU-nin filologiya fakültəsinə daxil oluraq ikinci ali təhsili alır. Elə bu illərdən etibarən o, Azərbaycan ədəbiyyatından Telman Qarabağlı imzası ilə daha geniş tanınmağa başlayır.
Əmək fəaliyyətini 1964-cü ildən etibarən Azərbaycan Teleradiosunda davam etdirir. O, burada əvvəlcə Uşaq şöbəsinə rəhbərlik edir. 1969-cu ildə isə dəvət aldığı Bakı televiziyasında Uşaq televiziya verilişləri şöbəsinə rəhbər təyin edilir. 1975–1976-cı illərdə Azərbaycan SSRİ KP MK-nin 1-ci katibi Heydər Əliyevin şəxsi təşəbbüsü ilə Azərbaycan televiziya və radiosunda açıl erməni şöbəsinə rəhbərlik etmək üçün dəvət alır. Bundan sonra Telman Qarabağlı Azərbaycan Televiziyasının erməni şöbəsində 1989-cu ilə kimi – şöbə bağlanan günə kimi Baş Redaktor vəzifəsində çalışır.
Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə Telman Qarabağlıya 1989-cu ilin mayın 4-də "Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adı verilmişdir.
Ailəsi
1960-cı ildə ailə həyatı qurmuşdur. Bir il sonra 1961-ci ildə əkiz oğulları Emil və Artur dünyaya gəlmişdir.
Yaradıcılığı
Telman Qarabağlı yaradıcılığının ilk dövründə Azərbaycan uşaq ədəbiyyatını müəllifi olduğu öz kitabları ilə zənginləşdirir.
1957-ci ildə Bakıdakı "Uşaqgəncnəşr" mətbəəsində azyaşlı oxucular üçün tərbiyəvi əhəmiyyətli kiçik hekayələr kitabı nəşr edilmişdir. 1958-ci ildə isə uşaqlar üçün onun qələmə aldığı "Qartal" hekayələr kitabı Uşaq və Gənclər Ədəbiyyatı Nəşriyyatında çap edilmişdir.
11 yanvar 1962-ci ildə Qarabağlı SSRİ Yazıçılar İttifaqının üzvlüyünə qəbul olunur.
Kitabları
Telman Qarabağlı 25-dən çox kitabın müəllifi olub ki, onların ikisi rus dilinə tərcümə edilmişdir.
- "Alçiçək, balçiçək, gülçiçək, fındıqburunlar və günəş"
- "Anamın oğulları"
- "Qartal"
- "Günəşin nağılı"
- "Du-du yol verin"
- "Odlar ölkəsinin uşaqlar"
- "Pələng balası"
- "Təhlükə sovuşdu"
- "Fərizənin sevinci"
Filmoqrafiya
Əsərlərinin motivləri əsasında bir neçə qısametrajlı və sənədli filmlər çəkilmiş, teatrlarda pyesləri tamaşaya qoyulmuşdur.
Ömrünün son illəri
Ömrünün son illərini Moskva şəhərində yaşamışdır. Sonuncu kitab və məqalələrində Azərbaycan və Erməni xalqlarını qarşılıqlı nifrəti dostluqla, sevgi ilə əvəz etməyə çağırmışdır. 22 oktyabr 1999-cu ildə Moskva şəhərində vəfat etmiş və orada da dəfn edilmişdir.
İstinadlar
- (PDF). 2011-10-10 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-17.
- Azərbaycan SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 4 may 1989-cu il tarixli Fərmanı
- . 2012-03-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-10-17.
Mənbə
- Azərbaycanı sevən erməni qafqazinfo.az 2011-10-18 at the Wayback Machine
- Telman Qarabağlını yaxşı mənada tanıyaq ayna.az 2011-12-17 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Telman Telman Qarabagli tam adi Telman Ayrapetovic Calyan d 23 fevral 1931 Berde Azerbaycan SSR o 22 oktyabr 1999 Moskva Rusiya ermeni huquqsunas filoloq ve yazici SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvu 11 yanvar 1962 Azerbaycan SSR emekdar medeniyyet iscisi 4 may 1989 Telman QarabagliTelman Ayrapetovic CalyanDogum tarixi 23 fevral 1931Dogum yeri Azerbaycan SSR BerdeVefat tarixi 22 oktyabr 1999 68 yasinda Vefat yeri Rusiya MoskvaVetendasligi SSRI RusiyaUsaqlari Emil ArturAtasi AyrapetAnasi Sona xanimTehsili aliFealiyyeti yaziciHeyatiTelman Qarabagli 23 fevral 1931 ci ilde Berde seherinde anadan olmusdur Valideynleri Atasi cox erken dunyasini deyismisdir Anasi Sona ise Berdede mekteb direktoru olmaqla yanasi hem de hemin tehsil ocaginda Azerbaycan dili dersini tedris etmisdir Tehsili Tam orta tehsil veren mekteb olmadigindan Berdede 8 ci sinifi bitirdikden sonra tehsilini davam etdirmek ucun Mirbesir rayonuna hazirki Terter rayonu getmis ve 10 cu sinfi orada bitirmisdir Emek fealiyyeti 1949 cu ilde emek fealiyyetine dovrunun ekser hemyasidlari kimi Mirbesir rayonundaki kolxozlardan birinde islemeye baslamisdir 1950 ci ilin yazinda Kirov adina ADU nin huquq fakultesinin Azerbaycan bolmesine daxil olmusdur 1955 ci ilde orani bitirib genc mutexessis kimi Neft daslarinda prokuror komekcisi vezifesine teyinat almisdir 1957 ci ilde Bakinin Kirov rayonunda hazirki Bineqedi rayonu prokuror komekcisi vezifesine teyin edilmisdir Prokurorluq orqanlari onun ucun celbedici olmamis ve ozunu daha cox yaradiciliqda gorduyunden bu sahe onu daha cox celb etdiyinden 1959 cu ilde prokurorluq orqanlarindan tutdugu vezifeden azad olaraq pese istiqametini tamamile deyismek qerarina gelmisdir Texminen 1959 1960 ci illerde o yeniden Kirov adina ADU nin filologiya fakultesine daxil oluraq ikinci ali tehsili alir Ele bu illerden etibaren o Azerbaycan edebiyyatindan Telman Qarabagli imzasi ile daha genis taninmaga baslayir Emek fealiyyetini 1964 cu ilden etibaren Azerbaycan Teleradiosunda davam etdirir O burada evvelce Usaq sobesine rehberlik edir 1969 cu ilde ise devet aldigi Baki televiziyasinda Usaq televiziya verilisleri sobesine rehber teyin edilir 1975 1976 ci illerde Azerbaycan SSRI KP MK nin 1 ci katibi Heyder Eliyevin sexsi tesebbusu ile Azerbaycan televiziya ve radiosunda acil ermeni sobesine rehberlik etmek ucun devet alir Bundan sonra Telman Qarabagli Azerbaycan Televiziyasinin ermeni sobesinde 1989 cu ile kimi sobe baglanan gune kimi Bas Redaktor vezifesinde calisir Azerbaycan SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin fermani ile Telman Qarabagliya 1989 cu ilin mayin 4 de Azerbaycan SSR emekdar medeniyyet iscisi fexri adi verilmisdir Ailesi 1960 ci ilde aile heyati qurmusdur Bir il sonra 1961 ci ilde ekiz ogullari Emil ve Artur dunyaya gelmisdir YaradiciligiTelman Qarabagli yaradiciliginin ilk dovrunde Azerbaycan usaq edebiyyatini muellifi oldugu oz kitablari ile zenginlesdirir 1957 ci ilde Bakidaki Usaqgencnesr metbeesinde azyasli oxucular ucun terbiyevi ehemiyyetli kicik hekayeler kitabi nesr edilmisdir 1958 ci ilde ise usaqlar ucun onun qeleme aldigi Qartal hekayeler kitabi Usaq ve Gencler Edebiyyati Nesriyyatinda cap edilmisdir 11 yanvar 1962 ci ilde Qarabagli SSRI Yazicilar Ittifaqinin uzvluyune qebul olunur Kitablari Telman Qarabagli 25 den cox kitabin muellifi olub ki onlarin ikisi rus diline tercume edilmisdir Alcicek balcicek gulcicek findiqburunlar ve gunes Anamin ogullari Qartal Gunesin nagili Du du yol verin Odlar olkesinin usaqlar Peleng balasi Tehluke sovusdu Ferizenin sevinci Filmoqrafiya Eserlerinin motivleri esasinda bir nece qisametrajli ve senedli filmler cekilmis teatrlarda pyesleri tamasaya qoyulmusdur Omrunun son illeri Omrunun son illerini Moskva seherinde yasamisdir Sonuncu kitab ve meqalelerinde Azerbaycan ve Ermeni xalqlarini qarsiliqli nifreti dostluqla sevgi ile evez etmeye cagirmisdir 22 oktyabr 1999 cu ilde Moskva seherinde vefat etmis ve orada da defn edilmisdir Istinadlar PDF 2011 10 10 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 17 Azerbaycan SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 4 may 1989 cu il tarixli Fermani 2012 03 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 10 17 MenbeAzerbaycani seven ermeni qafqazinfo az 2011 10 18 at the Wayback Machine Telman Qarabaglini yaxsi menada taniyaq ayna az 2011 12 17 at the Wayback Machine