Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Tağı Musəvi və ya Tağı Tağıyev - tarix elmləri namizədi, şərqşünas, siyasətçi, hərbi təyyarəçi.
| Tağı Musəvi | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 may 1918 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 iyul 2000 (82 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Təltifləri | |
Haqqında
İlk illəri
Tağı Məmmədəli oğlu Musəvi 1918-ci il mayın 1-də Təbrizdə anadan olub. 1923-1930-cu illər Təbrizdə "Gülzar" məktəbində təhsil alıb. 1930-1934-cü illərdə Təbriz xalça fabrikində fəhlə kimi işləyib. 1934-1936-cı illərdə Təbrizdə “Ədəb” orta məktəbində, daha sonra isə hərbi məktəbdə təhsil alıb. 1939-1941-ci illərdə Tehran Ali Hərbi Məktəbində təhsil alıb. Hərbi təhsilini bitirdikdən sonra İran Hərbi Hava Qüvvələrinin birinci alayına təyinat alıb. 1942-ci ildə Tudə Partiyasına üzv olub. 1942-ci ildə ixtisasını artırmaq üçün Tehran Təyyarəçilik Məktəbinə göndərilib. 1942-1945-ci illərdə İran Hərbi Hava Qüvvələrinin tərkibində Tehran, İsfahan və Kirmanşah şəhərlərində təyyarəçi-şturman kimi xidmət edib.
1945-ci ildə Azərbaycan Demokrat Firqəsinə üzv olub. Azərbaycan Milli Hökuməti qurulanadək gizli partiya işi ilə məşğul olub və fədai dəstəsinə rəhbərlik edib. 1945-ci il dekabrın 21-də Azərbaycan Milli Hökuməti qurulub. Milli Hökumət qurulduqdan sonra Tağı Musəvinin təşkilatçılığı ilə 130 zabit əvvəl xidmət etdikləri İran ordusunu tərk edərək yeni qurulmuş Qızılbaş Xalq Qoşunları Ordusuna qoşulublar. Tağı Musəvi AMH-nin qərarı ilə 1946-cı ilin aprel ayında hərbi təhsilini artırmaq üçün Kirovabad Təyyarəçilik Məktəbində oxumağa göndərilib. 1947-ci ildə məktəbi kapitan rütbəsi ilə bitirib.
AMH dağıldıqdan sonra
Azərbaycan Milli Hökuməti dağıldıqdan sonra Azərbaycan SSR-də qalıb.
Pişəvərinin təklifi ilə 1947-ci ildə gələcəkdə partizan müharibəsi aparmaq, Cənubi Azərbaycanda şah qoşunlarına müqavimət göstərmək üçün seçkin fədai və hərbçilərdən 2 dəstə yaradıldı. Onlardan biri Hacıkəndə, digəri isə Şəki şəhərinə göndərildilər. Hacıkənddəki dəstəyə Tağı Musəvi, Şəkidəki dəstəyə isə Həsən Nəzəri başçı təyin olundu.Seyid Cəfər Pişəvəri avtomobil qəzasında dünyasını dəyişdikdən sonra təlimdə olan fədai dəstələri ləğv olunub. Tağı Musəvi bundan sonra ali təhsilini davam etdirib. Fars, fransız və rus dillərini bilib.
1947-1951-ci illərdə Bakı Ali Partiya Məktəbində təhsil alıb. 1951-1952-ci illərdə Azərbaycan Demokrat Partiyası MK-də təlimatçı kimi fəaliyyət göstərib. 1952-1956-cı illərdə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun marksizm-leninizm kafedrasının aspiranturasında təhsilini davam etdirib. 1953-cü ilin oktyabr ayında Azərbaycan Demokrat Firqəsinin Azərbaycan SSR ərazisində yaradılmış təşkilatlarının konfransı keçirilib. Bu konfransda Tağı Musəvi firqənin təftiş komissiyasına üzv seçilib. 1956-1961-ci illərdə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Radio Verilişləri və Televiziya Komitəsində radionun xarici verilişlər reaksiyasında redaktor və mütərcim kimi, 1961-1980-ci illərdə Azərbaycan SSR EA Tarix İnstitutunda əvvəl kiçik elmi işçi, sonra isə baş elmi işçi vəzifəsində fəaliyyət göstərib. 1960-cı ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib, tarix elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alalıb. 1965-ci ildə “Orta əsr Azərbaycan tarixinə dair fars dilində yazılmış sənədlər”, 1967-ci ildə “Bakı tarixinə dair orta əsr sənədləri” kitabları Bakıda nəşr olunub.
1979-cu ildə İran İslam İnqilabından sonra siyasi fəaliyyət göstərmək üçün İrana gedib. Burada Azərbaycan Demokrat Firqəsinin fəaliyyətinin yenidən bərpa olunmasında iştirak edib. Orada siyasi təqiblərə məruz qaldığı üçün dostlarının köməyi ilə əvvəlcə Əfqanıstana daha sonra isə SSRİ-yə qaçırılıb və Bakıda yaşamağa davam edib. 1990-cı ildə inqilabi fəaliyyətinə görə ADF Mərkəzi Komitəsinin fəxri üzvü seçilib.
1994-cü ildə insult keçirib. Bundan sonra İsveçin Lund şəhərində yaşayan qızı Azərin yanına köçüb və ömrünün sonunadək orada yaşayıb.
2000-ci il iyulun 30-da İsveçin Lund şəhərində dünyasını dəyişib və həmin şəhərdə dəfn olunub.
Mənbə
İstinadlar
- İsmayılov, Güləddin. "Tağı Musəvinin mühacir həyatı". Azərbaycan Demokrat Firqəsi. 2024-02-28. 2024-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-04-02.
- Həsənov, Rahim; Məmmədov, Aydın. "Tarixçi, tərcüməçi və təyyarəçi". Mədəniyyət qəzeti. 2023-05-03. səh. 6. İstifadə tarixi: 2025-04-02.
- Çeşmazər, 1986. səh. 61
- İbrahimov, 1948. səh. 32
- Rəhimli, 2009. səh. 118
- Fərzad, 2006. səh. 210
- Balayev, 2018. səh. 68
- Çingizoğlu, Ənvər. "Əbdüssəməd mirzə Kambəxş: "Qırmızı şahzadə"". Reyting.az. 2020-04-22. İstifadə tarixi: 2025-04-02.
- Balayev, 2018. səh. 87
- Əmir Haşimi, Abdulla. "Vəhdət konfransından sonra ADF-nin fəaliyyətinə bir baxış". Azərbaycan Ruznaməsi. İstifadə tarixi: 2025-04-02.
Ədəbiyyat
- Balayev, Xaqan. Azərbaycanın sosial-siyasi həyatında cənublu mühacirlərin iştirakı (1947-1991) (az.). Bakı: Elm və təhsil nəşriyyatı. 2018. səh. 198. ISBN .
- Fərzad, Şahruh. فرقه دموکرات آذربایجان از تخلیهی تبریز تا مرگ پیشهوری: خاطراتی از شهود عینی به انضمام اسناد منتشر نشده / Azərbaycan Demokrat Firqəsi Təbrizin boşaldılmasından Pişəvərinin ölümünə qədər: Şahidlərin xatirələri, o cümlədən dərc olunmamış sənədlər (fars). Tehran: اوحدی. 2006. səh. 788. ISBN .
- Rəhimli, Əkrəm. Mübarizə burulğanlarında keçən ömür: Seyid Cəfər Pişəvəri (az.). Bakı: Nurlar NPM. 2009. səh. 400. ISBN .
Xarici keçidlər
Yazdığı kitablar
- Tağı Musəvi - “Orta əsr Azərbaycan tarixinə dair fars dilində yazılmış sənədlər”, Bakı, 1965-ci il.
- Tağı Musəvi - “Bakı tarixinə dair orta əsr sənədləri” Bakı, 1967-ci il.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 0 saniye evvel Receb Yaxsi muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Tagi Musevi ve ya Tagi Tagiyev tarix elmleri namizedi serqsunas siyasetci herbi teyyareci Tagi MuseviSexsi melumatlarDogum tarixi 1 may 1918 1918 05 01 Dogum yeri Tebriz Tebriz sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 30 iyul 2000 2000 07 30 82 yasinda Vefat yeri Lund Skane IsvecVetendasligi Iran Azerbaycan Milli Hokumeti Azerbaycan Respublikasi AzerbaycanTehsili Baki Ali Partiya Mektebi Azerbaycan Dovlet Pedaqoji UniversitetiHerbi fealiyyetiTeltifleriHaqqindaIlk illeri Tagi Memmedeli oglu Musevi 1918 ci il mayin 1 de Tebrizde anadan olub 1923 1930 cu iller Tebrizde Gulzar mektebinde tehsil alib 1930 1934 cu illerde Tebriz xalca fabrikinde fehle kimi isleyib 1934 1936 ci illerde Tebrizde Edeb orta mektebinde daha sonra ise herbi mektebde tehsil alib 1939 1941 ci illerde Tehran Ali Herbi Mektebinde tehsil alib Herbi tehsilini bitirdikden sonra Iran Herbi Hava Quvvelerinin birinci alayina teyinat alib 1942 ci ilde Tude Partiyasina uzv olub 1942 ci ilde ixtisasini artirmaq ucun Tehran Teyyarecilik Mektebine gonderilib 1942 1945 ci illerde Iran Herbi Hava Quvvelerinin terkibinde Tehran Isfahan ve Kirmansah seherlerinde teyyareci sturman kimi xidmet edib 1945 ci ilde Azerbaycan Demokrat Firqesine uzv olub Azerbaycan Milli Hokumeti qurulanadek gizli partiya isi ile mesgul olub ve fedai destesine rehberlik edib 1945 ci il dekabrin 21 de Azerbaycan Milli Hokumeti qurulub Milli Hokumet qurulduqdan sonra Tagi Musevinin teskilatciligi ile 130 zabit evvel xidmet etdikleri Iran ordusunu terk ederek yeni qurulmus Qizilbas Xalq Qosunlari Ordusuna qosulublar Tagi Musevi AMH nin qerari ile 1946 ci ilin aprel ayinda herbi tehsilini artirmaq ucun Kirovabad Teyyarecilik Mektebinde oxumaga gonderilib 1947 ci ilde mektebi kapitan rutbesi ile bitirib AMH dagildiqdan sonra Azerbaycan Milli Hokumeti dagildiqdan sonra Azerbaycan SSR de qalib Piseverinin teklifi ile 1947 ci ilde gelecekde partizan muharibesi aparmaq Cenubi Azerbaycanda sah qosunlarina muqavimet gostermek ucun seckin fedai ve herbcilerden 2 deste yaradildi Onlardan biri Hacikende digeri ise Seki seherine gonderildiler Hacikenddeki desteye Tagi Musevi Sekideki desteye ise Hesen Nezeri basci teyin olundu Seyid Cefer Piseveri avtomobil qezasinda dunyasini deyisdikden sonra telimde olan fedai desteleri legv olunub Tagi Musevi bundan sonra ali tehsilini davam etdirib Fars fransiz ve rus dillerini bilib 1947 1951 ci illerde Baki Ali Partiya Mektebinde tehsil alib 1951 1952 ci illerde Azerbaycan Demokrat Partiyasi MK de telimatci kimi fealiyyet gosterib 1952 1956 ci illerde V I Lenin adina Azerbaycan Pedaqoji Institutunun marksizm leninizm kafedrasinin aspiranturasinda tehsilini davam etdirib 1953 cu ilin oktyabr ayinda Azerbaycan Demokrat Firqesinin Azerbaycan SSR erazisinde yaradilmis teskilatlarinin konfransi kecirilib Bu konfransda Tagi Musevi firqenin teftis komissiyasina uzv secilib 1956 1961 ci illerde Azerbaycan SSR Nazirler Soveti yaninda Radio Verilisleri ve Televiziya Komitesinde radionun xarici verilisler reaksiyasinda redaktor ve mutercim kimi 1961 1980 ci illerde Azerbaycan SSR EA Tarix Institutunda evvel kicik elmi isci sonra ise bas elmi isci vezifesinde fealiyyet gosterib 1960 ci ilde namizedlik dissertasiyasini mudafie edib tarix elmleri namizedi alimlik derecesi alalib 1965 ci ilde Orta esr Azerbaycan tarixine dair fars dilinde yazilmis senedler 1967 ci ilde Baki tarixine dair orta esr senedleri kitablari Bakida nesr olunub 1979 cu ilde Iran Islam Inqilabindan sonra siyasi fealiyyet gostermek ucun Irana gedib Burada Azerbaycan Demokrat Firqesinin fealiyyetinin yeniden berpa olunmasinda istirak edib Orada siyasi teqiblere meruz qaldigi ucun dostlarinin komeyi ile evvelce Efqanistana daha sonra ise SSRI ye qacirilib ve Bakida yasamaga davam edib 1990 ci ilde inqilabi fealiyyetine gore ADF Merkezi Komitesinin fexri uzvu secilib 1994 cu ilde insult kecirib Bundan sonra Isvecin Lund seherinde yasayan qizi Azerin yanina kocub ve omrunun sonunadek orada yasayib 2000 ci il iyulun 30 da Isvecin Lund seherinde dunyasini deyisib ve hemin seherde defn olunub MenbeIstinadlar Ismayilov Guleddin Tagi Musevinin muhacir heyati Azerbaycan Demokrat Firqesi 2024 02 28 2024 10 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 04 02 Hesenov Rahim Memmedov Aydin Tarixci tercumeci ve teyyareci Medeniyyet qezeti 2023 05 03 seh 6 Istifade tarixi 2025 04 02 Cesmazer 1986 seh 61 Ibrahimov 1948 seh 32 Rehimli 2009 seh 118 Ferzad 2006 seh 210 Balayev 2018 seh 68 Cingizoglu Enver Ebdussemed mirze Kambexs Qirmizi sahzade Reyting az 2020 04 22 Istifade tarixi 2025 04 02 Balayev 2018 seh 87 Emir Hasimi Abdulla Vehdet konfransindan sonra ADF nin fealiyyetine bir baxis Azerbaycan Ruznamesi Istifade tarixi 2025 04 02 Edebiyyat Balayev Xaqan Azerbaycanin sosial siyasi heyatinda cenublu muhacirlerin istiraki 1947 1991 az Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2018 seh 198 ISBN 9789952370911 Ferzad Sahruh فرقه دموکرات آذربایجان از تخلیه ی تبریز تا مرگ پیشه وری خاطراتی از شهود عینی به انضمام اسناد منتشر نشده Azerbaycan Demokrat Firqesi Tebrizin bosaldilmasindan Piseverinin olumune qeder Sahidlerin xatireleri o cumleden derc olunmamis senedler fars Tehran اوحدی 2006 seh 788 ISBN 9789648234404 Rehimli Ekrem Mubarize burulganlarinda kecen omur Seyid Cefer Piseveri az Baki Nurlar NPM 2009 seh 400 ISBN 9789952450064 Xarici kecidlerYazdigi kitablar Tagi Musevi Orta esr Azerbaycan tarixine dair fars dilinde yazilmis senedler Baki 1965 ci il Tagi Musevi Baki tarixine dair orta esr senedleri Baki 1967 ci il