Talış kökyeyəni (lat. Dorcadion (Cribridorcadion) talyschense) — Sərtqanadlılar dəstəsinə uzunbığlar fəsiləsinə aid növ. Kritik vəziyyətdədir. Təbii şəraitdə nəslinin kəsilməsi ehtimalı vardır. Azərbaycanın endemik canlısıdır.
Talış kökyeyəni | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Talış kökyeyəni | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Təsviri
Bədəni 13,5 – 18,5 mm uzunluqdadır. Ətrafları və bığcıqlar qaradır. Qanadüstlükləri üzərində açıq rəngli 2 tam zolaq vardır. Bel və tikiş zolaqları dar, çiyin və kənar zolaqları isə enlidir. Ön döş çılpaq və kobud punktirlidir.
Yayılması
Azərbaycanın cənub-şərqi (Zuvand Dövlət Təbiət Yasaqlığı)
Həyat tərzi
Taxıl bitkiləri ilə qarışıq kserofil bitkilərlə örtülmüş quru yamaclarda, az hallarda qumluqlarda, qumsal gilli və yüngül şoranlaşmış torpaqlarda yaşayırlar. Böcəklər apreldə müşahidə olunur və mayın axırı, iyunun əvvəlinə qədər yaşayır, taxılların kökləri ilə qidalanır və puplaşma torpaqda başa çatır. Pupları qışlayır. İldə bir nəsil verir. Böcəklər çəhrayı sığırçınlar tərəfindən yeyilir.
Sayı
1922-ci ildə A. V. Boqaçev tərəfindən Lənkəranda 3 fərd tutulmuşdur ( kolleksiya fondunda saxlanılır). Son illərdə rast gəlinməmişdir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Böcəyin yaşadığı ərazilər mal-qara tapdağına məruz qalır. Bu ərazilərin insanlar tərəfindən şumlanması, əkilib becərilməsi böcəyin arealının daralmasına səbəb olur.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Hirkan Milli Parkında qorunur.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Böcəyin yaşayış yerlərinə buraxılması, bu ərazilərin əkin yeri kimi istifadə edilməsi qadağan edilməlidir. Böcəyin sayi və yayılma arealı barədə yeni məlumatların əldə edilməsi üçün hər il yasayis ərazilərinə monitorinqlər təşkil edilməlidir.
İstinadlar
- Плавильщиков Н.Н. Жуки-дровосеки \\ Фауна СССР. Насекомые – жесткокрылые, т. XXI, ч. 3, М.-Л.,Изд. АН СССР, 1958, 591 с.;
- Данилевски М.Л., Мирощников А.И. Жуки-дровосеки Кавказа (Coleoptera, Cerambycidae). Опеделитель. Краснодар, 1985, с. 327.
Ədəbiyyat
- Плавильщиков Н.Н. Жуки-дровосеки \\ Фауна СССР. Насекомые – жесткокрылые, т. XXI, ч. 3, М.-Л.,Изд. АН СССР, 1958, 591 с.;
- Данилевски М.Л., Мирощников А.И. Жуки-дровосеки Кавказа (Coleoptera, Cerambycidae). Опеделитель. Краснодар, 1985, с. 327.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Talis kokyeyeni lat Dorcadion Cribridorcadion talyschense Sertqanadlilar destesine uzunbiglar fesilesine aid nov Kritik veziyyetdedir Tebii seraitde neslinin kesilmesi ehtimali vardir Azerbaycanin endemik canlisidir Talis kokyeyeniElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Talis kokyeyeniBeynelxalq elmi adiDorcadion talyschenseSeklin VikiAnbarda axtarisiEOL 15876376TesviriBedeni 13 5 18 5 mm uzunluqdadir Etraflari ve bigciqlar qaradir Qanadustlukleri uzerinde aciq rengli 2 tam zolaq vardir Bel ve tikis zolaqlari dar ciyin ve kenar zolaqlari ise enlidir On dos cilpaq ve kobud punktirlidir YayilmasiAzerbaycanin cenub serqi Zuvand Dovlet Tebiet Yasaqligi Heyat terziTaxil bitkileri ile qarisiq kserofil bitkilerle ortulmus quru yamaclarda az hallarda qumluqlarda qumsal gilli ve yungul soranlasmis torpaqlarda yasayirlar Bocekler aprelde musahide olunur ve mayin axiri iyunun evveline qeder yasayir taxillarin kokleri ile qidalanir ve puplasma torpaqda basa catir Puplari qislayir Ilde bir nesil verir Bocekler cehrayi sigircinlar terefinden yeyilir Sayi1922 ci ilde A V Boqacev terefinden Lenkeranda 3 ferd tutulmusdur kolleksiya fondunda saxlanilir Son illerde rast gelinmemisdir Mehdudlasdirici amillerBoceyin yasadigi eraziler mal qara tapdagina meruz qalir Bu erazilerin insanlar terefinden sumlanmasi ekilib becerilmesi boceyin arealinin daralmasina sebeb olur Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerHirkan Milli Parkinda qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerBoceyin yasayis yerlerine buraxilmasi bu erazilerin ekin yeri kimi istifade edilmesi qadagan edilmelidir Boceyin sayi ve yayilma areali barede yeni melumatlarin elde edilmesi ucun her il yasayis erazilerine monitorinqler teskil edilmelidir IstinadlarPlavilshikov N N Zhuki drovoseki Fauna SSSR Nasekomye zhestkokrylye t XXI ch 3 M L Izd AN SSSR 1958 591 s Danilevski M L Miroshnikov A I Zhuki drovoseki Kavkaza Coleoptera Cerambycidae Opedelitel Krasnodar 1985 s 327 EdebiyyatPlavilshikov N N Zhuki drovoseki Fauna SSSR Nasekomye zhestkokrylye t XXI ch 3 M L Izd AN SSSR 1958 591 s Danilevski M L Miroshnikov A I Zhuki drovoseki Kavkaza Coleoptera Cerambycidae Opedelitel Krasnodar 1985 s 327 Xarici kecidler