Talnikovıy (və ya Talnikovski) şəlaləsi — Rusiyanın ən hündür şəlaləsi, bəzi mənbələrə görə həm də Asiyanın ən hüdür şəlaləsi. Krasnoyarsk diyarında, yerləşir. Şəlalə Putorana qoruğunda, sağ sahilində, Birinci Qaqari və İkinci Qaqari çaylarının mənsəbləri arasındadır.
Talnikovıy | |
---|---|
rus. Тальниковый | |
Ümumi məlumatlar | |
Hündürlüyü | ≈600 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Rusiya |
Region | |
| |
|
Şəlalə mövsümü suların hesabına formalaşır və 1-2 ay davam edir. Trapesiya şahid dağı üzərində meydana gələn su kütləsi zirvədən ətəyə doğru on beş pilləkəni keçərək ümumən böyük bir kaskad sistemi yaradır. Şəlalənin hündürlüyü 600 metrdir.
Turistlərin diqqətini cəlb edən şəlaləyə nəqliyyat və mehmanxana infrastrukturunun olmaması üzündən sıyahət çətinlik yaradır
Hündürlüyü
İlk öncə bir çox elmi ədəbiyyatlarda Talnikovıy çayı üzərində yerləşən şəlalənin hündürlüyü vizual olaraq 600 metr göstərilirdi. Dəqiq, xüsusi cihazlarının (teodolit) köməyi ilə ölçmə işlərinin aparılması təklifini ilk dəfə olaraq "Coğrafi kaleydoskop" kitabının müəllifi Petro Kravçuk irəli sürmüşdür. 1990-cı ilin 7 sentyabrında Dnepropetrovsk metallurgiya zavodunun "Stal" su-idman turist bölməsinin 8 nəfər üzvü ekspedisiya təşkil etdilər. Onlara SSRİ idman ustası Boris İliç rəhbərlik edirdi. Bölgədə aparılan ölçmə işləri sonucu şəlalənin hündürlüyü 482 metr qeyd edilmiş. Nəticə Petra Kravçukun Təbiət rekordları kitabında qeydə alınmış.
Daha sonralar növbəti layihə həyata keçirilməyə başlanıldı: «Тальниковый водопад: миф или реальность?». Mənbədə göstərilir ki, ölçmə işləri doğru aparılmamış. Məhs bu bölgədə onlarca şəlalə mövcud olduğundan ekspedisiya başqa şəlalədə ölçmə işləri aparmış. Bu dəfə ki, ölçmə işləri nəticəsində Talnikovıy şəlaləsinin hündürlüyü 600-700 metr arasında göstərildi. Həmçinin başqa mənbələr də şəlalənin hündürlüyünün 600-700 metri arasında olduğunu təsdiq edir.
Şəlalə müasir dövrdə yenə də, mübahisə mövzusu olaraq qalır. İlin 10-11 ayı çox vaxt su donmuş vəziyyətdə olduğundan, bol sulu dövrün hər il eyni vaxtda müşahidə edilməməsi ölkə coğrafiyaçıları üçün böyük çətinlik yaradır. Suyun ancaq 1-2 ay bol sulu olması nəticəsində nə commonsda, nə də digər internet mənbələrdə Talnikovıy şəlaləsinin bol sulu şəkli yoxdur. Bəzən yanılış olaraq onu Putoran platosunda olan digər şəlalələrlə qarışdırırlar. Şəlalənin mif olduğunu belə söyləyənlər tapılır.
Nəqliyyat
Şəlaləyə çayla (motorlu qayıqla) və helikopterlə çatmaq mümkündür.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Шумихина О., Утко Е. Плато Путорана. Сокровища человечества. 981 памятник Всемирного наследия ЮНЕСКО. c.225
- Кравчук П. А. Рекорды природы. Любешов. Эрудит. 1993. c.216.
- Гальчук А. П. Плато Путорана. 100 чудес природы России. Эксмо. 2014. c.96.
- Арсеев. Г. Т. Крупнейшие водопады СССР и мира. Мысль. 1987. c.121
- Клитин А. К. Хроника географических заблуждений 2018-11-23 at the Wayback Machine Вестник Сахалинского музея. 443-450
- Арсеев. Г. Т. Водопады Советского Союза . Мысль. 1987. c. 59
- Афанасьев М. В. В краю водопадов. 1975. c.8
- Бутова Т. Г., Мутовин С. И., Судьин К. Н. Туризм как фактор устойчивого развития северных территорий 2022-03-03 at the Wayback Machine| Сервис в России и за рубежом. Красноярск. 2013. 3 (41)
- Астанин Д. М. Влияние транспортной инфраструктуры на рекреационное зонирование региона (на примере территории Красноярского края) 2015-11-18 at the Wayback Machine 2013
- Кравчук П. А. Географический калейдоскоп. — Киев: Радянська школа, 1988.
- . 2014-03-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-11-14.
- https://www.revolvy.com/main/index.php?s=Talnikovy%20Waterfall
- "Arxivlənmiş surət". 2021-02-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Talnikoviy ve ya Talnikovski selalesi Rusiyanin en hundur selalesi bezi menbelere gore hem de Asiyanin en hudur selalesi Krasnoyarsk diyarinda yerlesir Selale Putorana qorugunda sag sahilinde Birinci Qaqari ve Ikinci Qaqari caylarinin mensebleri arasindadir Talnikoviyrus TalnikovyjUmumi melumatlarHundurluyu 600 mYerlesmesi68 26 44 sm e 93 17 40 s u Olke RusiyaRegion Krasnoyarsk diyariTalnikoviyTalnikoviy Selale movsumu sularin hesabina formalasir ve 1 2 ay davam edir Trapesiya sahid dagi uzerinde meydana gelen su kutlesi zirveden eteye dogru on bes pillekeni kecerek umumen boyuk bir kaskad sistemi yaradir Selalenin hundurluyu 600 metrdir Turistlerin diqqetini celb eden selaleye neqliyyat ve mehmanxana infrastrukturunun olmamasi uzunden siyahet cetinlik yaradirHundurluyuIlk once bir cox elmi edebiyyatlarda Talnikoviy cayi uzerinde yerlesen selalenin hundurluyu vizual olaraq 600 metr gosterilirdi Deqiq xususi cihazlarinin teodolit komeyi ile olcme islerinin aparilmasi teklifini ilk defe olaraq Cografi kaleydoskop kitabinin muellifi Petro Kravcuk ireli surmusdur 1990 ci ilin 7 sentyabrinda Dnepropetrovsk metallurgiya zavodunun Stal su idman turist bolmesinin 8 nefer uzvu ekspedisiya teskil etdiler Onlara SSRI idman ustasi Boris Ilic rehberlik edirdi Bolgede aparilan olcme isleri sonucu selalenin hundurluyu 482 metr qeyd edilmis Netice Petra Kravcukun Tebiet rekordlari kitabinda qeyde alinmis Daha sonralar novbeti layihe heyata kecirilmeye baslanildi Talnikovyj vodopad mif ili realnost Menbede gosterilir ki olcme isleri dogru aparilmamis Mehs bu bolgede onlarca selale movcud oldugundan ekspedisiya basqa selalede olcme isleri aparmis Bu defe ki olcme isleri neticesinde Talnikoviy selalesinin hundurluyu 600 700 metr arasinda gosterildi Hemcinin basqa menbeler de selalenin hundurluyunun 600 700 metri arasinda oldugunu tesdiq edir Selale muasir dovrde yene de mubahise movzusu olaraq qalir Ilin 10 11 ayi cox vaxt su donmus veziyyetde oldugundan bol sulu dovrun her il eyni vaxtda musahide edilmemesi olke cografiyacilari ucun boyuk cetinlik yaradir Suyun ancaq 1 2 ay bol sulu olmasi neticesinde ne commonsda ne de diger internet menbelerde Talnikoviy selalesinin bol sulu sekli yoxdur Bezen yanilis olaraq onu Putoran platosunda olan diger selalelerle qarisdirirlar Selalenin mif oldugunu bele soyleyenler tapilir NeqliyyatSelaleye cayla motorlu qayiqla ve helikopterle catmaq mumkundur Hemcinin baxPutorana qoruguIstinadlarShumihina O Utko E Plato Putorana Sokrovisha chelovechestva 981 pamyatnik Vsemirnogo naslediya YuNESKO c 225 Kravchuk P A Rekordy prirody Lyubeshov Erudit 1993 c 216 ISBN 5 7707 2044 1 Galchuk A P Plato Putorana 100 chudes prirody Rossii Eksmo 2014 c 96 ISBN 978 5 699 69553 9 Arseev G T Krupnejshie vodopady SSSR i mira Mysl 1987 c 121 Klitin A K Hronika geograficheskih zabluzhdenij 2018 11 23 at the Wayback Machine Vestnik Sahalinskogo muzeya 443 450 Arseev G T Vodopady Sovetskogo Soyuza Mysl 1987 c 59 Afanasev M V V krayu vodopadov 1975 c 8 Butova T G Mutovin S I Sudin K N Turizm kak faktor ustojchivogo razvitiya severnyh territorij 2022 03 03 at the Wayback Machine Servis v Rossii i za rubezhom Krasnoyarsk 2013 3 41 Astanin D M Vliyanie transportnoj infrastruktury na rekreacionnoe zonirovanie regiona na primere territorii Krasnoyarskogo kraya 2015 11 18 at the Wayback Machine 2013 Kravchuk P A Geograficheskij kalejdoskop Kiev Radyanska shkola 1988 ISBN 5 330 00384 9 2014 03 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 11 14 https www revolvy com main index php s Talnikovy 20Waterfall Arxivlenmis suret 2021 02 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 14