Tələbin qiymət elastikliyi

Tələbin qiymət elastikliyi (ing. price elasticity of demand) – qiymətin dəyişməsi nəticəsində mal və ya xidmətə olan tələbin faiz dəyişməsinin ölçüsü.

Tələbin elastikliyi

Tərifi

Xətti funksiya üzrə tələbin nöqtə elastikliyi

Tələbin qiymət elastikliyi — həssaslıq dərəcəsinin göstəricisidir, məhsulun qiymətinin dəyişməsi nəticəsində məhsul və ya xidmətə tələbin faizlə dəyişməsidir.

Qiymətə münasibətdə tələbin nöqtə elastikliyi

Tələbin qiymət elastikliyinin ${\displaystyle E_{P}^{D}}$ göstəricisi məhsula ${\displaystyle X}$ tələbin həcminin nisbi dəyişməsinin qiymətlərin nisbi dəyişməsinə nisbəti ilə müəyyən edilir və belə hesablanır:

${\displaystyle E_{P}^{D}={\frac {\Delta Q_{X}/Q_{X}}{\Delta P/P}}={\frac {\Delta Q_{X}}{\Delta P}}{\frac {P}{Q_{X}}}}$,

burada ${\displaystyle D}$ — yuxarı tələb indeksidir, ${\displaystyle Q_{X}}$ — satılan malların miqdarı ${\displaystyle X}$, ${\displaystyle P}$ — məhsulun qiyməti.

Tələbin qövs qiymət elastikliyi

Tələbin qövs qiymət elastikliyi

Tələbin qövs elastikliyi tələbin qiymət, gəlir və digər amillərdəki dəyişikliklərə reaksiya dərəcəsidir. İki nöqtəni birləşdirən seqmentin ortasındakı elastikliyi təyin edən tələbin ${\displaystyle E_{P}^{D}}$ elastikliyi indeksi belə hesablanır :

${\displaystyle E_{P}^{D}={\frac {Q_{2}-Q_{1}}{P_{2}-P_{1}}}{\frac {(P_{1}+P_{2})/2}{(Q_{1}+Q_{2})/2}}={\frac {\Delta Q}{\Delta P}}{\frac {P_{1}+P_{2}}{Q_{1}+Q_{2}}}}$,

burada ${\displaystyle D}$ — tələbdir, ${\displaystyle Q_{1}}$ — satılan malların ilkin miqdarıdır, ${\displaystyle Q_{2}}$ — yeni tələb olunan miqdardır, ${\displaystyle P_{1}}$ — malın ilkin qiymətidir, ${\displaystyle P_{2}}$ — yeni məhsulun qiyməti, ${\displaystyle \Delta Q=Q_{2}-Q_{1}}$, ${\displaystyle \Delta P=P_{2}-P_{1}}$ — tələbin və qiymətin dəyişməsi.

İstinadlar

1. Хайман Д.Н. Современная микроэкономика: анализ и применение. В 2-х т. 1. М.: Финансы и статистика. 1992. 143–158. ISBN .
2. Гальперин, Вадим Максович, Игнатьев, Сергей Михайлович, Моргунов В. И. Микроэкономика. В 3 томах. 1. СПб.: Омега-Л, Экономикус. 2010. ISBN .