Türkmənistanın Milli Qenqeşi (türkm. Türkmenistanyň Milli Geňeşi) — Türkmənistanın iki palatalı parlamenti, davamlı olaraq dövlət hakimiyyətinin təmsilçisi və qanunverici orqanı kimi fəaliyyət göstərir.
Türkmənistanın Milli Qenqeşi | |
---|---|
türkm. Türkmenistanyň Milli Geňeşi | |
Ümumi məlumatlar | |
Növü | |
Palatalar | Yuxarı: Aşağı: Məclis |
Quruluşu | |
Sayt | |
turkmenistan.gov.tm |
Tarixi
24 oktyabr 2020-ci ildə, o vaxta qədər hələ bir palatalı Türkmənistan Məclisi, ölkənin yeni ikipalatalı parlamentində — "Türkmənistan Milli Qenqeşi haqqında" respublika Qanunu qəbul etdi. Buna görə, "Türkmənistan Milli Qenqeşinin fəaliyyəti Türkmənistan Konstitusiyasına, bu Qanuna və qurumun fəaliyyətini tənzimləyən Türkmənistanın digər normativ hüquqi aktlarına uyğun olaraq həyata keçirilir." 4 noyabr 2020-ci ildə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov bu qanunu imzaladı. 1 yanvar 2021-ci ildə Türkmənistan bir palatalı parlamentdən ikipalatalı parlamentə keçdi. İndi o vaxta qədər ölkənin yeganə və bir palatalı parlamenti olan Məclis aşağı palata çevrildi və əvvəllər Məclisdən ayrı bir qurum olaraq mövcud olan Xalq Məsləkəti yuxarı parlamentə çevrildi. Ölkənin yeni, iki palatalı parlamentinin “Milli Qenqeş” (türkm. Milli Geňeş) — “Milli toplantı” və ya “Milli Şura” adlandırılmasına qərar verildi.
Ümumi məlumat
Palatalar və onların üzvləri
Milli Qenqeş — Xalq Məsləkətinin yuxarı palatası 56 üzvdən ibarətdir. Bunlardan 48-i, hər velayatdan (bölgədən) və Aşqabad şəhərindən, beş xalqdan ibarət regional Xalq Məsləkətinin və Aşqabad şəhərinin yığıncaqlarında gizli səsvermə yolu ilə gizli səsvermə yolu ilə seçilir və 8 üzv tərəfindən təyin edilir. Türkmənistan prezidenti. Cinsindən, milliyyətindən, dilindən və dinindən asılı olmayaraq 30 yaşına çatmış, ən azı bir ali təhsili olan və əvvəlki on il ərzində ölkə ərazisində daimi yaşayan Türkmənistan vətəndaşı seçilə bilər və ya Xalq Məsləkətinə təyin edildi. Türkmənistanın hər bir keçmiş prezidenti, bu hüququ istifadə etməkdən imtina etmədiyi təqdirdə avtomatik olaraq Xalq Məsləhətinin həyat üzvü olur. Xalq Məsləkətinin üzvü həm partiyasız, həm də müstəqil namizədlər, habelə Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən rəsmi olaraq qeydiyyatdan keçmiş siyasi partiyaların üzvləri ola bilər.
Milli Qenqeşin aşağı palatası — Məclis — əhali tərəfindən ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında gizli səsvermə yolu ilə seçilən 125 deputatdan ibarətdir. Cinsi, milliyyəti, dili, dini, mənşəyi və sosial vəziyyətindən asılı olmayaraq 25 yaşına çatmış və son on ildə ölkədə daimi yaşayan Türkmənistan vətəndaşı, Məclisin deputatı seçilə bilər.
Eyni şəxs eyni vaxtda Xalq Məsləkətinin üzvü və Məclisin deputatı ola bilməz. Xalq Məsləkəti üzvləri və Məclis deputatlarının səlahiyyət müddəti beş ildir. Xalq Məsləkəti üzvləri və Məclis deputatları seçkiləri Konstitusiyaya və Seçki Məcəlləsinə uyğun olaraq keçirilir. Yeni çağırış üzvlərinin və deputatlarının səlahiyyətləri hər iki palatanın ilk iclaslarında tanınır. Əvvəlki çağırış üzvləri və deputatları səlahiyyətlərini hər iki palatanın ilk iclasları başlayana qədər saxlayırlar.
Fəaliyyəti
Xalq Məsləhəti və Məclisi Milli Gengesh fəaliyyətlərini iclasları və ya ortaq iclasları şəklində həyata keçirirlər. Xalq Məsləhətinin işi komitə və komissiyalarının iclaslarının işinə, Məclisin fəaliyyəti isə komitə və komissiyalarının işinə, məsələlərin sərbəst müzakirəsinə, kollektiv qərarlarına, məsuliyyətinə əsaslanır. Qurulan qurumların və seçilmiş vəzifəli şəxslərin Məclisi qarşısında hesabatlılıq, şəffaflıq və açıqlıq, daima ictimai rəy nəzərə alınmaqla.
Xalq Məsləkətinin iclası üzvlərinin ümumi sayının ən azı üçdə ikisinin iştirak etdiyi təqdirdə, Məclisin iclasında isə ümumi deputat sayının ən azı üçdə ikisinin iştirak etdiyi təqdirdə səlahiyyətlidir. Hər iki palatanın iclasları ümumiyyətlə açıqdır, lakin qaydalarında nəzərdə tutulmuş hallarda qapalı iclaslar da təşkil edilə bilər. Prezidentin mesajlarını, hörmətli xarici qonaqların çıxışlarını dinləmək və ya hər iki palatanın razılaşdırılması üçün digər məsələləri nəzərdən keçirmək üçün hər iki palatanın birgə iclasları da keçirilə bilər. Qanun müəyyənləşdirdi ki, birgə iclasda vacib və zəruri məsələlərə yalnız Prezident tərəfindən baxılır. Palataların birgə iclasları açıq keçirilir. Birgə iclas, palata üzvlərinin və müavinlərinin ümumi sayının ən azı üçdə ikisinin iştirak etdiyi təqdirdə səlahiyyətlidir. Birgə iclasa, başqa cür göstərilmədiyi təqdirdə, hər iki palatanın sədrləri növbə ilə rəhbərlik edirlər. Palataların birgə iclasında dinlənilən məsələlərin müzakirəsinin nəticələrinə əsasən, palataların birgə qərarı qəbul edilə bilər. Bu vəziyyətdə səsvermə ayrıca aparılır.
İstinadlar
- "President For Life? Turkmen Leader Signs Mysterious Constitutional Changes Into Law". (RFE/RL). September 25, 2020. September 25, 2022 tarixində . İstifadə tarixi: July 27, 2021.
- "Turkmen Voters Given Two Hours To Cast Ballots In Senate Election". (RFE/RL). March 28, 2021. May 21, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: July 27, 2021.
- "Туркменистан впервые в истории избрал верхнюю палату парламента" (Russian). Deutsche Welle. March 28, 2021. May 23, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: July 27, 2021.
- "Центризбирком: выборы членов Халк Маслахаты Милли Генгеша признаны состоявшимися" (Russian). «Туркменистан: золотой век». March 28, 2021. May 23, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: July 27, 2021.
- "Заседание Правительства: итоги выборов в верхнюю палату парламента, создание благотворительного фонда, поручения вице-премьерам" (Russian). «Туркменистан: золотой век». March 29, 2021. May 23, 2021 tarixində . İstifadə tarixi: July 27, 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkmenistanin Milli Qenqesi turkm Turkmenistanyn Milli Genesi Turkmenistanin iki palatali parlamenti davamli olaraq dovlet hakimiyyetinin temsilcisi ve qanunverici orqani kimi fealiyyet gosterir Turkmenistanin Milli Qenqesiturkm Turkmenistanyn Milli GenesiUmumi melumatlarNovuPalatalar Yuxari Asagi MeclisQurulusuSaytturkmenistan gov tmTarixi24 oktyabr 2020 ci ilde o vaxta qeder hele bir palatali Turkmenistan Meclisi olkenin yeni ikipalatali parlamentinde Turkmenistan Milli Qenqesi haqqinda respublika Qanunu qebul etdi Buna gore Turkmenistan Milli Qenqesinin fealiyyeti Turkmenistan Konstitusiyasina bu Qanuna ve qurumun fealiyyetini tenzimleyen Turkmenistanin diger normativ huquqi aktlarina uygun olaraq heyata kecirilir 4 noyabr 2020 ci ilde Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimehemmedov bu qanunu imzaladi 1 yanvar 2021 ci ilde Turkmenistan bir palatali parlamentden ikipalatali parlamente kecdi Indi o vaxta qeder olkenin yegane ve bir palatali parlamenti olan Meclis asagi palata cevrildi ve evveller Meclisden ayri bir qurum olaraq movcud olan Xalq Mesleketi yuxari parlamente cevrildi Olkenin yeni iki palatali parlamentinin Milli Qenqes turkm Milli Genes Milli toplanti ve ya Milli Sura adlandirilmasina qerar verildi Umumi melumatPalatalar ve onlarin uzvleri Milli Qenqes Xalq Mesleketinin yuxari palatasi 56 uzvden ibaretdir Bunlardan 48 i her velayatdan bolgeden ve Asqabad seherinden bes xalqdan ibaret regional Xalq Mesleketinin ve Asqabad seherinin yigincaqlarinda gizli sesverme yolu ile gizli sesverme yolu ile secilir ve 8 uzv terefinden teyin edilir Turkmenistan prezidenti Cinsinden milliyyetinden dilinden ve dininden asili olmayaraq 30 yasina catmis en azi bir ali tehsili olan ve evvelki on il erzinde olke erazisinde daimi yasayan Turkmenistan vetendasi secile biler ve ya Xalq Mesleketine teyin edildi Turkmenistanin her bir kecmis prezidenti bu huququ istifade etmekden imtina etmediyi teqdirde avtomatik olaraq Xalq Meslehetinin heyat uzvu olur Xalq Mesleketinin uzvu hem partiyasiz hem de musteqil namizedler habele Edliyye Nazirliyi terefinden resmi olaraq qeydiyyatdan kecmis siyasi partiyalarin uzvleri ola biler Milli Qenqesin asagi palatasi Meclis ehali terefinden umumi beraber ve birbasa secki huququ esasinda gizli sesverme yolu ile secilen 125 deputatdan ibaretdir Cinsi milliyyeti dili dini menseyi ve sosial veziyyetinden asili olmayaraq 25 yasina catmis ve son on ilde olkede daimi yasayan Turkmenistan vetendasi Meclisin deputati secile biler Eyni sexs eyni vaxtda Xalq Mesleketinin uzvu ve Meclisin deputati ola bilmez Xalq Mesleketi uzvleri ve Meclis deputatlarinin selahiyyet muddeti bes ildir Xalq Mesleketi uzvleri ve Meclis deputatlari seckileri Konstitusiyaya ve Secki Mecellesine uygun olaraq kecirilir Yeni cagiris uzvlerinin ve deputatlarinin selahiyyetleri her iki palatanin ilk iclaslarinda taninir Evvelki cagiris uzvleri ve deputatlari selahiyyetlerini her iki palatanin ilk iclaslari baslayana qeder saxlayirlar Fealiyyeti Xalq Mesleheti ve Meclisi Milli Gengesh fealiyyetlerini iclaslari ve ya ortaq iclaslari seklinde heyata kecirirler Xalq Meslehetinin isi komite ve komissiyalarinin iclaslarinin isine Meclisin fealiyyeti ise komite ve komissiyalarinin isine meselelerin serbest muzakiresine kollektiv qerarlarina mesuliyyetine esaslanir Qurulan qurumlarin ve secilmis vezifeli sexslerin Meclisi qarsisinda hesabatliliq seffafliq ve aciqliq daima ictimai rey nezere alinmaqla Xalq Mesleketinin iclasi uzvlerinin umumi sayinin en azi ucde ikisinin istirak etdiyi teqdirde Meclisin iclasinda ise umumi deputat sayinin en azi ucde ikisinin istirak etdiyi teqdirde selahiyyetlidir Her iki palatanin iclaslari umumiyyetle aciqdir lakin qaydalarinda nezerde tutulmus hallarda qapali iclaslar da teskil edile biler Prezidentin mesajlarini hormetli xarici qonaqlarin cixislarini dinlemek ve ya her iki palatanin razilasdirilmasi ucun diger meseleleri nezerden kecirmek ucun her iki palatanin birge iclaslari da kecirile biler Qanun mueyyenlesdirdi ki birge iclasda vacib ve zeruri meselelere yalniz Prezident terefinden baxilir Palatalarin birge iclaslari aciq kecirilir Birge iclas palata uzvlerinin ve muavinlerinin umumi sayinin en azi ucde ikisinin istirak etdiyi teqdirde selahiyyetlidir Birge iclasa basqa cur gosterilmediyi teqdirde her iki palatanin sedrleri novbe ile rehberlik edirler Palatalarin birge iclasinda dinlenilen meselelerin muzakiresinin neticelerine esasen palatalarin birge qerari qebul edile biler Bu veziyyetde sesverme ayrica aparilir Istinadlar President For Life Turkmen Leader Signs Mysterious Constitutional Changes Into Law RFE RL September 25 2020 September 25 2022 tarixinde Istifade tarixi July 27 2021 Turkmen Voters Given Two Hours To Cast Ballots In Senate Election RFE RL March 28 2021 May 21 2021 tarixinde Istifade tarixi July 27 2021 Turkmenistan vpervye v istorii izbral verhnyuyu palatu parlamenta Russian Deutsche Welle March 28 2021 May 23 2021 tarixinde Istifade tarixi July 27 2021 Centrizbirkom vybory chlenov Halk Maslahaty Milli Gengesha priznany sostoyavshimisya Russian Turkmenistan zolotoj vek March 28 2021 May 23 2021 tarixinde Istifade tarixi July 27 2021 Zasedanie Pravitelstva itogi vyborov v verhnyuyu palatu parlamenta sozdanie blagotvoritelnogo fonda porucheniya vice premeram Russian Turkmenistan zolotoj vek March 29 2021 May 23 2021 tarixinde Istifade tarixi July 27 2021