Türkiyənin Avropa Birliyinə qəbulu müharibədən sonrakı Avropada ən problemli mövzulardan biridir. Türkiyə Cümhuriyyətinin özündə də AB-yə üzv olmaq məsələsi son onilliklərin mühüm bir ictimai-siyasi, iqtisadi, şəxsiyyət və hətta ideoloji problemidir, baxmayaraq ki, zaman keçdikcə öz kəskinliyini itirir: 2015-ci ilə qədər Türkiyə vətəndaşlarının AB üzvlüyünə dəstək 75 %-dən 20 %-ə endi.
Türkiyənin Avropa Birliyinə üzv olması | |||||
---|---|---|---|---|---|
|
Türkiyə 1999-cu ildən bəri AB üzvlüyünə namizəddir.
Statusu
MKİ təsnifatına görə, Türkiyə Avropa Şurasında yeddinci və dünyada on beşinci iqtisadiyyata sahib olan inkişaf etmiş bir ölkədir və Gömrük Birliyi müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi gündən bəri AB ilə gömrük birliyinin üzvüdür. 1996-cı ildə Türkiyə və AB. Türkiyə İƏİT-in (1961), ATƏT-in (1971) qurucu üzvlərindən biridir və eyni zamanda 1992-ci ildən bəri Qərbi Avropa Birliyinin köməkçi üzvüdür. Bundan əlavə, Türkiyə, Avropa Birliyi ilə sıx əlaqələri olan Sənaye G20'nin (1999) qurucu üzvüdür. Ölkə eyni zamanda BMT-nin Qərbi Avropa və Digər Ştatların Regional Qrupunun bir hissəsidir.
1949-cu ildən bəri Türkiyə Avropa Şurasının qurucularından biridir və 12 sentyabr 1963-cü ildə imzalanan AİK ilə Türkiyə arasındakı Assosiasiya Sazişi sayəsində, 1964-cü ildən bəri Avropa Birliyi və sələflərinin “ortaq üzvü” olmuşdur. Ölkə rəsmi olaraq 14 aprel 1987-ci ildə üzv olmaq üçün müraciət etdi, lakin 1999 Helsinki zirvəsində namizəd statusu əldə etmək 12 il çəkdi. 17 dekabr 2004-cü ildə Brüsseldəki zirvədən sonra (2004-cü ildəki genişlənmənin ardından), Avropa Şurası, Türkiyənin qoşulması ilə bağlı danışıqların rəsmi tarixini 3 oktyabr 2005-ci ildə elan etdi. Qanunvericilik baxışı prosesi 20 oktyabr 2005-ci ildə başlamış və 18 oktyabr 2006-cı ildə başa çatmışdır.
AB mövqeyi
Ölkənin AB-yə üzv olmasının tərəfdarları, bölgədə olan əsas güc olaraq, böyük bir iqtisadiyyata və NATO-nun ikinci ən böyük hərbi gücünə sahib olan Türkiyənin AB-nin qlobal bir geostrateji oyunçu mövqeyini gücləndirəcəyini iddia edirlər. Türkiyənin coğrafi mövqeyi, faydalı qaynaqlarla zəngin bölgələrdəki iqtisadi, siyasi, mədəni və tarixi əlaqələri nəzərə alınaraq, bu birbaşa Avropa Birliyinin geosiyasi təsir dairəsindədir: Şərqi Aralıq dənizi və Qara dəniz sahilləri, Orta Şərq və Xəzər dənizi.
İsveç Xarici İşlər Naziri görə "(Türkiyənin üzv olması) AB-yə, şübhəsiz ki, Avropanın strateji maraqlarına cavab verən şərq Aralıq dənizi və Qara dənizin sabitləşməsində həlledici rol verəcəkdir." İngiltərə, Türkiyənin üzv olmasını dəstəkləyən əsas ölkələrdən biridir. 2008-ci ilin may ayında Kraliça II Yelizaveta, Türkiyəyə səfəri zamanı "Türkiyə AB və bütün dünya üçün kritik bir zamanda Qərb ilə Şərq arasında bir körpü rolunu oynayır" dedi.
Əlavə olaraq, qoşulma tərəfdarları Türkiyənin şərtlərin çoxunu yerinə yetirdiyini iddia edirlər: 2015-ci ilin əvvəlindən AB-yə üzv qəbul etmə öhdəlikləri% 65 yerinə yetirilmişdir. Bəziləri, AB-nin qırx ildən artıq bir müddətdə namizəd statusunda olduğu və üzv olma şərtlərini yerinə yetirmək üçün insan haqlarının qorunmasında böyük bir irəliləyiş əldə etdiyi üçün artıq Türkiyəni rədd edə bilməyəcəyini israr edirlər.
İstinadlar
- . 2021-07-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-22.
- Хафиз-оглы, Р. Турцию не интересует вопрос вступления в ЕС — президент 2015-01-27 at the Wayback Machine. — Trend.az, 24 января 2015 года.
- "Report for Selected Countries and Subjects". IMF World Economic Outlook Database, April 2021. 11 April 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 11 April 2021.
- "Turkey - Member state". Council of Europe. 1 June 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 23 June 2019.
Turkey became the 13th member State of the Council of Europe on 13 April 1950.
- . European Information on Enlargement & Neighbours. EurActiv.com. 23 September 2004. 6 July 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 August 2008.
- "Interview with European Commission President Jose Manuel Barroso on BBC Sunday AM" (PDF). European Commission. 15 October 2006. 21 November 2006 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 17 December 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiyenin Avropa Birliyine qebulu muharibeden sonraki Avropada en problemli movzulardan biridir Turkiye Cumhuriyyetinin ozunde de AB ye uzv olmaq meselesi son onilliklerin muhum bir ictimai siyasi iqtisadi sexsiyyet ve hetta ideoloji problemidir baxmayaraq ki zaman kecdikce oz keskinliyini itirir 2015 ci ile qeder Turkiye vetendaslarinin AB uzvluyune destek 75 den 20 e endi Turkiyenin Avropa Birliyine uzv olmasi Avropa Ittifaqi Turkiye Turkiye 1999 cu ilden beri AB uzvluyune namizeddir StatusuMKI tesnifatina gore Turkiye Avropa Surasinda yeddinci ve dunyada on besinci iqtisadiyyata sahib olan inkisaf etmis bir olkedir ve Gomruk Birliyi muqavilesinin quvveye mindiyi gunden beri AB ile gomruk birliyinin uzvudur 1996 ci ilde Turkiye ve AB Turkiye IEIT in 1961 ATET in 1971 qurucu uzvlerinden biridir ve eyni zamanda 1992 ci ilden beri Qerbi Avropa Birliyinin komekci uzvudur Bundan elave Turkiye Avropa Birliyi ile six elaqeleri olan Senaye G20 nin 1999 qurucu uzvudur Olke eyni zamanda BMT nin Qerbi Avropa ve Diger Statlarin Regional Qrupunun bir hissesidir 1949 cu ilden beri Turkiye Avropa Surasinin qurucularindan biridir ve 12 sentyabr 1963 cu ilde imzalanan AIK ile Turkiye arasindaki Assosiasiya Sazisi sayesinde 1964 cu ilden beri Avropa Birliyi ve seleflerinin ortaq uzvu olmusdur Olke resmi olaraq 14 aprel 1987 ci ilde uzv olmaq ucun muraciet etdi lakin 1999 Helsinki zirvesinde namized statusu elde etmek 12 il cekdi 17 dekabr 2004 cu ilde Brusseldeki zirveden sonra 2004 cu ildeki genislenmenin ardindan Avropa Surasi Turkiyenin qosulmasi ile bagli danisiqlarin resmi tarixini 3 oktyabr 2005 ci ilde elan etdi Qanunvericilik baxisi prosesi 20 oktyabr 2005 ci ilde baslamis ve 18 oktyabr 2006 ci ilde basa catmisdir AB movqeyiOlkenin AB ye uzv olmasinin terefdarlari bolgede olan esas guc olaraq boyuk bir iqtisadiyyata ve NATO nun ikinci en boyuk herbi gucune sahib olan Turkiyenin AB nin qlobal bir geostrateji oyuncu movqeyini guclendireceyini iddia edirler Turkiyenin cografi movqeyi faydali qaynaqlarla zengin bolgelerdeki iqtisadi siyasi medeni ve tarixi elaqeleri nezere alinaraq bu birbasa Avropa Birliyinin geosiyasi tesir dairesindedir Serqi Araliq denizi ve Qara deniz sahilleri Orta Serq ve Xezer denizi Isvec Xarici Isler Naziri gore Turkiyenin uzv olmasi AB ye subhesiz ki Avropanin strateji maraqlarina cavab veren serq Araliq denizi ve Qara denizin sabitlesmesinde helledici rol verecekdir Ingiltere Turkiyenin uzv olmasini destekleyen esas olkelerden biridir 2008 ci ilin may ayinda Kralica II Yelizaveta Turkiyeye seferi zamani Turkiye AB ve butun dunya ucun kritik bir zamanda Qerb ile Serq arasinda bir korpu rolunu oynayir dedi Elave olaraq qosulma terefdarlari Turkiyenin sertlerin coxunu yerine yetirdiyini iddia edirler 2015 ci ilin evvelinden AB ye uzv qebul etme ohdelikleri 65 yerine yetirilmisdir Bezileri AB nin qirx ilden artiq bir muddetde namized statusunda oldugu ve uzv olma sertlerini yerine yetirmek ucun insan haqlarinin qorunmasinda boyuk bir irelileyis elde etdiyi ucun artiq Turkiyeni redd ede bilmeyeceyini israr edirler Istinadlar 2021 07 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 07 22 Hafiz ogly R Turciyu ne interesuet vopros vstupleniya v ES prezident 2015 01 27 at the Wayback Machine Trend az 24 yanvarya 2015 goda Report for Selected Countries and Subjects IMF World Economic Outlook Database April 2021 11 April 2021 tarixinde Istifade tarixi 11 April 2021 Turkey Member state Council of Europe 1 June 2013 tarixinde Istifade tarixi 23 June 2019 Turkey became the 13th member State of the Council of Europe on 13 April 1950 European Information on Enlargement amp Neighbours EurActiv com 23 September 2004 6 July 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 August 2008 Interview with European Commission President Jose Manuel Barroso on BBC Sunday AM PDF European Commission 15 October 2006 21 November 2006 tarixinde PDF Istifade tarixi 17 December 2006