Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aviasiya uçuşu nəzarət səthləri − pilota təyyarəni tənzimləməyə və nəzarət etməyə imkan verən aerodinamik qurğulardır. Uçuşa nəzarət səthinin inkişafı təyyarənin inkişafında kritik bir addım idi. Sabit qanadlı təyyarə dizaynında erkən səylər təyyarəni yerdən çıxarmaq üçün kifayət qədər qaldırıcı qüvvə yaratmağa müvəffəq oldu, ancaq təyyarələr uçduqdan sonra onları idarə etmək mümkün olmurdu. Effektiv uçuş nəzarətinin inkişafı sabit uçuşa imkan verən şeydir.
Bu məqalə konvensional dizaynın sabit qanadlı təyyarəsində istifadə olunan nəzarət səthlərini təsvir edir. Digər sabit təyyarə konfiqurasiyaları müxtəlif nəzarət səthlərindən istifadə edə bilər, amma əsas prinsiplər qalır. Döner qanad təyyarələri (vertolyotlar) üçün idarəetmə (stick və rudder) üç fırlanma oxu ilə eyni hərəkətləri yerinə yetirir, lakin dönən uçuş nəzarətini (əsas rotor disk və quyruq rotor diskini) tamamilə fərqli şəkildə idarə edir.
İnkişafı
Rayt qardaşlar, ilk pratik nəzarət səthlərininin inkişafında böyük rolları olmuşdur. Modern idarəetmə səthlərindən fərqli olaraq qanad bükümü istifadə etdilər . Rayt patentini qəbuletmə cəhdində, Glenn Curtiss, Birleşmiş Krallıq'da təxminən 40 il əvvəl patentli olan idarəetmə səthlərini ilə eyni tipdə idilər.
Hərəkət oxları
Təyyarə havaya qalxan zaman üç ox üzrə hərəkət edir, bu oxlar bir birinə perpendikulyardır və təyyarənin qravitasiya mərkəzində kəsişirlər. Pilot təyyarənin poziziyasini və istiqamətini idarə etmək üçün təyyarəni onun qravitasiyasında kəsişən oxları üzrə hərəkət etdirməlidir.
Uzununa ox
Uzununa ox təyyarənin burun hissəsindən quyruğuna uzanan oxdur. Təyyarənin bu ox ətrafında frlanması ilə yaranan hərəkətə dönmə hərəkəti(ing. roll)deyilir. Bu ox üzərində bucaq dəyişməsi isə donərkən yana aşma(ing. bank) deyilir. Pilot təyyarənin dönərkən yana aşma bucağını dəyişmək üçün qanadlardan birinin qaldırıcı qüvvəsini artırır və digər qanadda isə azaldır. Qanadlar arasında yaranan bu qaldırıcı qüvvə fərqi də təyyarənin uzununa ox ətrafında hərəkət etməsinə şərait yaradır. Eleronlar dönərkən yan aşma hərəkətinin yaradan əsas amildir. Quyruq arxalığı da bu hərəkətə təsir edən amillərdəndir.
İstinadlar
- Patents
- U.S. Patent 821.393 — Flying machine — O. & W. Wright
- U. S. Patent 821,393 [ölü keçid]—for those who do not have USPTO graphics plugin
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aviasiya ucusu nezaret sethleri pilota teyyareni tenzimlemeye ve nezaret etmeye imkan veren aerodinamik qurgulardir Ucusa nezaret sethinin inkisafi teyyarenin inkisafinda kritik bir addim idi Sabit qanadli teyyare dizayninda erken seyler teyyareni yerden cixarmaq ucun kifayet qeder qaldirici quvve yaratmaga muveffeq oldu ancaq teyyareler ucduqdan sonra onlari idare etmek mumkun olmurdu Effektiv ucus nezaretinin inkisafi sabit ucusa imkan veren seydir Bu meqale konvensional dizaynin sabit qanadli teyyaresinde istifade olunan nezaret sethlerini tesvir edir Diger sabit teyyare konfiqurasiyalari muxtelif nezaret sethlerinden istifade ede biler amma esas prinsipler qalir Doner qanad teyyareleri vertolyotlar ucun idareetme stick ve rudder uc firlanma oxu ile eyni hereketleri yerine yetirir lakin donen ucus nezaretini esas rotor disk ve quyruq rotor diskini tamamile ferqli sekilde idare edir InkisafiRayt qardaslar ilk pratik nezaret sethlerininin inkisafinda boyuk rollari olmusdur Modern idareetme sethlerinden ferqli olaraq qanad bukumu istifade etdiler Rayt patentini qebuletme cehdinde Glenn Curtiss Birlesmis Kralliq da texminen 40 il evvel patentli olan idareetme sethlerini ile eyni tipde idiler Hereket oxlari Teyyare havaya qalxan zaman uc ox uzre hereket edir bu oxlar bir birine perpendikulyardir ve teyyarenin qravitasiya merkezinde kesisirler Pilot teyyarenin poziziyasini ve istiqametini idare etmek ucun teyyareni onun qravitasiyasinda kesisen oxlari uzre hereket etdirmelidir Uzununa ox Uzununa ox teyyarenin burun hissesinden quyruguna uzanan oxdur Teyyarenin bu ox etrafinda frlanmasi ile yaranan herekete donme hereketi ing roll deyilir Bu ox uzerinde bucaq deyismesi ise donerken yana asma ing bank deyilir Pilot teyyarenin donerken yana asma bucagini deyismek ucun qanadlardan birinin qaldirici quvvesini artirir ve diger qanadda ise azaldir Qanadlar arasinda yaranan bu qaldirici quvve ferqi de teyyarenin uzununa ox etrafinda hereket etmesine serait yaradir Eleronlar donerken yan asma hereketinin yaradan esas amildir Quyruq arxaligi da bu herekete tesir eden amillerdendir IstinadlarPatents U S Patent 821 393 Flying machine O amp W Wright U S Patent 821 393 olu kecid for those who do not have USPTO graphics plugin