Səviyyə (ing. grade, rus. уровень) — rabitə sistemlərində: bir kanalla ötürülə bilən tezliklər diapazonu. Məsələn, danışıq səviyyəli telefon rabitəsi 300–3400 Hs aralığındakı tezlikləri əhatə edir.
Gsm kodlama
1. 1Bakı 2013
- İnformasiyanın kodlanması məsələləri2. Mobil rabitə sistemlərində maneədavamlıkodlamanın reallaşdırılması
- GSM standartında kodlama prinsipləri
- Mobil rabitənin apparatca reallaşmasında siqnalın rəqəmli işlənməsi əsas rol oynayır. Rəqəmliişlənmə şanşəkilli rabitənin birinci nəslindən ikinci nəslinə keçməsinə, sistemin həcminingenişlənməsinə və onun keyfiyyərinin yaxşılaşmasına imkan vermişdir.Siqnalların rəqəmli işlənməsizamanı aşağıdakı proseslər nəzərdə tutulur.- Siqnalların analoq –rəqəm çevrilməsi- Nitq kodlaması- Kanal kodlaması- Modulyasiya Nitq siqnallarının gücünün spektri tezliyin 400 Hs-ə uyğun qiymətlərində maksimal olur vədaha yüksək tezliklərdə oktavada 9 dB-ə yaxın sürətlə azalır; Beynəlxalq Telefon və Teleqraf Konsultativ Komitəsinin məsləhətinə uyğun olaraq nitqsiqnallarının rəqəmli verilişində tezlik zolağı 300–3400 Hs arasında məhdudlaşır; Nitq siqnalının səslərinin müddəti, sait səslər üçün 210 ms (milli saniyə), samit səslər üçün isə 95 msolur; Nitq kodlanmasında əsas funksiya nitq koderi tərəfindən görülür. Koderin əsas vəzifəsi rəqəmlisiqnalları sıxlaşdıraraq nitq siqnallarının mümkün qədər aradan qaldırılmasıdır; Nitq kodlanması iki üsulla aparılır: siqnal formasının kodlanması (waveform coding) və siqnalınmənbəyinin kodlanması (source coding); GSM standartında nitq kodekinin sadələşdirilmiş blok-sxemi növbəti səhifədə verilmişdir.5MMobil rabitə sistemlərində maneədavamlı kodlamanınobil rabitə sistemlərində maneədavamlı kodlamanınreallaşdırılmasıreallaşdırılması
- İlkinemaletməQısa müddətli xəbərverməsüzgəcinin parametrlərininqiymətləndirilməsiQısa müddətlixəbərverməsüzgəcanalizatoruUzunmüddətli xəbərverməsüzgəcinin parametrlərininqiymətləndirilməsiUzunmüddətlixəbərverməsüzgəcanalizatoruHəyəcanlanma siqnalınınparametrlərininqiymətləndirilməsiSüzgəcpostuQısa müddətlixəbərverməsüzgəc sintezatoruUzunmüddətlixəbərverməsüzgəc sintezatoruHəyəcanlanma siqnalınınformalaşmasıKoderDekoder
- Kanal koderi nitq koderindən sonra yerləşir və informasiyanı daşıyıcı tezliyə köçürənmodulyatordan əvvəl olur; Kanal koderinin əsas rolu nitq siqnalının maneədavamlı kodlamasıdır, bu da siqnalın vericidənqəbulediciyə şüalanma prosesində baş verən səhvlərin aşkar edilməsi və onların mühüm dərəcədədüzəldilməsi üçündür; Maneədavamlı kodlama verilən siqnalın tərkibinə böyük həcmli artıqlama informasiyasınınəlavəsi ilə əldə edilir. İngiliscə belə kodlama Forward Error Correcting coding (FEC coding)adlanır, yəni səhvləri əvvəlcədən korreksiya edən kodlama. Mobil rabitədə Maneəyədavamlıkodlama üç əməliyyat şəklində yerinə yetirilir. Bloklu kodlama (block coding), bükülən kodlama(convolution coding) və növbələnən kodlama (interleaving coding). Kanal koderi informasiyanı artırır, verilişə hazırlanan informasiyanı dəstələyir və zamanca sıxır;7İdarəediciinformasiya(məntiq bloku)NitqinformasiyasıBloklu vəbükülən kodlamaNitq informasiyası vəidarəedici informasiyanınqablaşma və birləşməsiBoklu və bükülənkodlamaŞifrləmə NövbələməZamancasıxılmaModulyatora
- Modulyasiya verici traktın son elementidir, və siqnalın rəqəmli işləməsində heç bir əməliyyatyerinə yetirmir ; Modulyasiya siqnalın kanal koderinin çıxışındakı rəqəmli informasiyanı daşıyıcı tezliyəköçürməkdir; Modulyasiya edilmiş siqnal modulyatorun çıxışından anten kommutatoru vasitəsilə antenayadaxil edilir və efirə şüalandırılır. Bu prosesi modulyator heyata keçirir. Əks prosesi isədemodulyator icra edir; Demodulyatorun funksiyası qəbul edilmiş siqnaldan informasiya olan siqnalı ayırmaqdır; Modulyasiyanın 3 növü var: Amplitude Modulation-AM (Amplitud modulyasiyası (AM)),Frequency Modulation – FM (Tezlik Modulyasiyası), Phase Modulation- PM (FazaModulyasiyası; Mobil rabitə şəbəkələrində Quadrature Phase Shift Keying –QPSK , Minimum Shift Keying –MSK istifadə edilir;
- GSM standartı üçün bir neçə modulyasiya növləri vardır; MSK, QPSK , BPSK və GMSK mövcud növlərdir; Soldakı qrafik MSK, QPSK and BPSK-nın spektrini göstərir Sağdakı qrafik isə müxtəlif tip QPSK mulyasiyası növünü əks etdirir
10. 10 11. 11
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seviyye ing grade rus uroven rabite sistemlerinde bir kanalla oturule bilen tezlikler diapazonu Meselen danisiq seviyyeli telefon rabitesi 300 3400 Hs araligindaki tezlikleri ehate edir Gsm kodlama1 1Baki 2013 Informasiyanin kodlanmasi meseleleri2 Mobil rabite sistemlerinde maneedavamlikodlamanin reallasdirilmasi GSM standartinda kodlama prinsipleri Mobil rabitenin apparatca reallasmasinda siqnalin reqemli islenmesi esas rol oynayir Reqemliislenme sansekilli rabitenin birinci neslinden ikinci nesline kecmesine sistemin hecminingenislenmesine ve onun keyfiyyerinin yaxsilasmasina imkan vermisdir Siqnallarin reqemli islenmesizamani asagidaki prosesler nezerde tutulur Siqnallarin analoq reqem cevrilmesi Nitq kodlamasi Kanal kodlamasi Modulyasiya Nitq siqnallarinin gucunun spektri tezliyin 400 Hs e uygun qiymetlerinde maksimal olur vedaha yuksek tezliklerde oktavada 9 dB e yaxin suretle azalir Beynelxalq Telefon ve Teleqraf Konsultativ Komitesinin meslehetine uygun olaraq nitqsiqnallarinin reqemli verilisinde tezlik zolagi 300 3400 Hs arasinda mehdudlasir Nitq siqnalinin seslerinin muddeti sait sesler ucun 210 ms milli saniye samit sesler ucun ise 95 msolur Nitq kodlanmasinda esas funksiya nitq koderi terefinden gorulur Koderin esas vezifesi reqemlisiqnallari sixlasdiraraq nitq siqnallarinin mumkun qeder aradan qaldirilmasidir Nitq kodlanmasi iki usulla aparilir siqnal formasinin kodlanmasi waveform coding ve siqnalinmenbeyinin kodlanmasi source coding GSM standartinda nitq kodekinin sadelesdirilmis blok sxemi novbeti sehifede verilmisdir 5MMobil rabite sistemlerinde maneedavamli kodlamaninobil rabite sistemlerinde maneedavamli kodlamaninreallasdirilmasireallasdirilmasi IlkinemaletmeQisa muddetli xebervermesuzgecinin parametrlerininqiymetlendirilmesiQisa muddetlixebervermesuzgecanalizatoruUzunmuddetli xebervermesuzgecinin parametrlerininqiymetlendirilmesiUzunmuddetlixebervermesuzgecanalizatoruHeyecanlanma siqnalininparametrlerininqiymetlendirilmesiSuzgecpostuQisa muddetlixebervermesuzgec sintezatoruUzunmuddetlixebervermesuzgec sintezatoruHeyecanlanma siqnalininformalasmasiKoderDekoder Kanal koderi nitq koderinden sonra yerlesir ve informasiyani dasiyici tezliye kocurenmodulyatordan evvel olur Kanal koderinin esas rolu nitq siqnalinin maneedavamli kodlamasidir bu da siqnalin vericidenqebulediciye sualanma prosesinde bas veren sehvlerin askar edilmesi ve onlarin muhum derecededuzeldilmesi ucundur Maneedavamli kodlama verilen siqnalin terkibine boyuk hecmli artiqlama informasiyasininelavesi ile elde edilir Ingilisce bele kodlama Forward Error Correcting coding FEC coding adlanir yeni sehvleri evvelceden korreksiya eden kodlama Mobil rabitede Maneeyedavamlikodlama uc emeliyyat seklinde yerine yetirilir Bloklu kodlama block coding bukulen kodlama convolution coding ve novbelenen kodlama interleaving coding Kanal koderi informasiyani artirir verilise hazirlanan informasiyani desteleyir ve zamanca sixir 7Idareediciinformasiya mentiq bloku NitqinformasiyasiBloklu vebukulen kodlamaNitq informasiyasi veidareedici informasiyaninqablasma ve birlesmesiBoklu ve bukulenkodlamaSifrleme NovbelemeZamancasixilmaModulyatora Modulyasiya verici traktin son elementidir ve siqnalin reqemli islemesinde hec bir emeliyyatyerine yetirmir Modulyasiya siqnalin kanal koderinin cixisindaki reqemli informasiyani dasiyici tezliyekocurmekdir Modulyasiya edilmis siqnal modulyatorun cixisindan anten kommutatoru vasitesile antenayadaxil edilir ve efire sualandirilir Bu prosesi modulyator heyata kecirir Eks prosesi isedemodulyator icra edir Demodulyatorun funksiyasi qebul edilmis siqnaldan informasiya olan siqnali ayirmaqdir Modulyasiyanin 3 novu var Amplitude Modulation AM Amplitud modulyasiyasi AM Frequency Modulation FM Tezlik Modulyasiyasi Phase Modulation PM FazaModulyasiyasi Mobil rabite sebekelerinde Quadrature Phase Shift Keying QPSK Minimum Shift Keying MSK istifade edilir GSM standarti ucun bir nece modulyasiya novleri vardir MSK QPSK BPSK ve GMSK movcud novlerdir Soldaki qrafik MSK QPSK and BPSK nin spektrini gosterir Sagdaki qrafik ise muxtelif tip QPSK mulyasiyasi novunu eks etdirir 10 10 11 11EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Xarici kecidlerhttps www slideshare net Ahaciyev gsm kodlama