Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Səid ibn Əmr əl-Həraşi (d. ? - ö. 735-ci ildən sonra) — Əməvilər dövrü vali və sərkərdələrindən.
Həyatı
Qeys Aylan qəbiləsinin qollarından Hariş b. Kəbə mənsubdur. Əslən Kinnəsrinli olub İrminiyədə doğulduğu, anasının Həbəşli olduğu nəql edilməkdədir. Qaynaqlarda həyatıyla ilgili ilk bilgilər, Şəvzəb adlı bir xaricinin çıxardığı üsyanı yatırmasıyla əlaqəlidir.
720-ci ildə Kufə valisi Əbdürrəhman b. Abdullahın, Şəvzəbin çıxardığı üsyanı yatırmaqla Məhəmməd b. Cərir komandasında göndərdiyi ordu məğlub olmuşdu. Xaricilər, daha sonra Əməvi xəlifəsi II Yəzidin göndərdiyi iki ordunu da məğlubiyyətə uğratmışdılar. Bu arada Kufəyə gələn xəlifənin qardaşı Məsləmə ibn Əbdülməlik, xalqın şikayətçi olması üzərinə Səid ibn Əmr əl-Həraşini Şəvzəbin üsyanını yatırmaqla vəzifələndirdi. Aparılan savaşda Həraşi komandasındakı ordu xariciləri məğlub etdi, Şəvzəb də öldürüldü. Həraşi bu uğurundan dolayı Xorasan valiliyinə təyin edildi (721-22).
Xorasanda öncəliklə bir sıra idari və əsgəri nizam-intizam yaradan Həraşinin buradakı ən önəmli uğuru Soğdlular qarşısında qazandığı zəfərdir. Onun xariciləri yenməsi və dərhal ardından Xorasan valiliyinə təyin edilməsi, öncəki vali zamanında cizyə və xərac vergilərini ödəməyən və valiyə qarşı türklərlə iş birliyi quran Soğdluları əndişəyə saldı. Soğdlular, məlikləri Gurəkin qəbul etməməsinə baxmayaraq yurrlarını tərk edərək Fərqanə hökmdarından sığınma istəyində oldular. Ancaq Həraşi, hələ Fərqanə məlikinin himayəsi altına girmədən Xocənd yolunda onları yaxalayıb bir çoxunu qılıncdan keçirdi; bir qismini də əsir alaraq mallarını müsadirə etdi. Bu arada Xocənd güzərgahında olan Usruşananı ələ keçirib əhalisi ilə bir anlaşma bağladı.
Həraşi, Soğd məsələsini böyük ölçüdə həll etdikdən sonra Süleyman b. Əbüs-Sürrini Soğd vadisində yaşayan Dehqan Deyuştinin üzərinə göndərdi. Süleyman, Deyuştini məğlubiyyətə uğratdı və sığındıqları qalada mühasirə altına aldı. Qala əhalisi uşaqlarına toxunulmaması şərtiylə təslim olmağı qəbul edincə Həraşi Deyuştini tutuqlayaraq İraq valisi Ömər ibn Hübeyrəyə göndərdi.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seid ibn Emr el Herasi d o 735 ci ilden sonra Emeviler dovru vali ve serkerdelerinden HeyatiQeys Aylan qebilesinin qollarindan Haris b Kebe mensubdur Eslen Kinnesrinli olub Irminiyede doguldugu anasinin Hebesli oldugu neql edilmekdedir Qaynaqlarda heyatiyla ilgili ilk bilgiler Sevzeb adli bir xaricinin cixardigi usyani yatirmasiyla elaqelidir 720 ci ilde Kufe valisi Ebdurrehman b Abdullahin Sevzebin cixardigi usyani yatirmaqla Mehemmed b Cerir komandasinda gonderdiyi ordu meglub olmusdu Xariciler daha sonra Emevi xelifesi II Yezidin gonderdiyi iki ordunu da meglubiyyete ugratmisdilar Bu arada Kufeye gelen xelifenin qardasi Mesleme ibn Ebdulmelik xalqin sikayetci olmasi uzerine Seid ibn Emr el Herasini Sevzebin usyanini yatirmaqla vezifelendirdi Aparilan savasda Herasi komandasindaki ordu xaricileri meglub etdi Sevzeb de olduruldu Herasi bu ugurundan dolayi Xorasan valiliyine teyin edildi 721 22 Xorasanda oncelikle bir sira idari ve esgeri nizam intizam yaradan Herasinin buradaki en onemli uguru Sogdlular qarsisinda qazandigi zeferdir Onun xaricileri yenmesi ve derhal ardindan Xorasan valiliyine teyin edilmesi onceki vali zamaninda cizye ve xerac vergilerini odemeyen ve valiye qarsi turklerle is birliyi quran Sogdlulari endiseye saldi Sogdlular melikleri Gurekin qebul etmemesine baxmayaraq yurrlarini terk ederek Ferqane hokmdarindan siginma isteyinde oldular Ancaq Herasi hele Ferqane melikinin himayesi altina girmeden Xocend yolunda onlari yaxalayib bir coxunu qilincdan kecirdi bir qismini de esir alaraq mallarini musadire etdi Bu arada Xocend guzergahinda olan Usrusanani ele kecirib ehalisi ile bir anlasma bagladi Herasi Sogd meselesini boyuk olcude hell etdikden sonra Suleyman b Ebus Surrini Sogd vadisinde yasayan Dehqan Deyustinin uzerine gonderdi Suleyman Deyustini meglubiyyete ugratdi ve sigindiqlari qalada muhasire altina aldi Qala ehalisi usaqlarina toxunulmamasi sertiyle teslim olmagi qebul edince Herasi Deyustini tutuqlayaraq Iraq valisi Omer ibn Hubeyreye gonderdi