"Səhhət və Mərəz" — farsca və nəsrlə yazılmış alleqorik əsər.
Səhhət və Mərəz | |
---|---|
Janr | Nəsr |
Müəllif | Məhəmməd Füzuli |
Orijinal dili | Fars dili |
Haqqında
"Səhhət və Mərəz" əsərində Füzuli öz dövrünün tibbi görüşlərini qələmə almış və elmi əsərləri bədii şəkildə verməyin qiymətli nümunəsini yaratmışdır. Füzuli "Səhhət və Mərəz" əsərində dövrünün tibbi görüşlərini qələmə almış və elmi əsərləri bədii şəkildə verməyin gözəl nümunəsini yaratmışdır. Əsərdən aydın olur ki, şair ruhun varlığına inanır, onun Lahut aləmində yaşayıb Cəbərut aləmindən Nasut aləminə, yəni dünyaya gəldiyini və burada İnsan bədəni ilə birləşdiyini söyləməklə bərabər, ayrı-ayrı bədən üzvlərinin vəzifələrini və bunların arasındakı əlaqənin İnsan məzacı vasitəsilə yarandığını və bu ahəngdarlıqdan səhhət yarandığını göstərdiyi kimi, bədən üzvləri arasındakı ziddiyyətlərdən doğan xəstəliklər və bunlarla mübarizə üsullarından da bəhs edir. Əsərin ikinci hissəsi İnsanın xarici görünüşünün təsvirinə həsr olunmuşdur. Əgər daxili üzvlərdən beyin bir qala adlanıb – sevinc, kədər, qorxu, cəsarət, eşq, məhəbbət, hüsn və s. onunla bağlanırdısa, bu hissədə zahiri üzvlər təsvir edilir. Bu da maraqlıdır ki, həmin üzvlərin təsvirində Füzuli poeziyasında İnsan gözəlliyinin tərənnümünə xidmət edən poetik vasitələrdən geniş istifadə olunmuşdur. Burada təriqət terminlərinə xeyli yer verilməsinə baxmayaraq, əsas diqqət şəriət məsələləri üzərində cəmlənmişdir.
Fəlsəfi mahiyyətli qəsidələri, "Yeddi cam", "Ənisül-qəlb", "Səhhət və Mərəz" əsərləri qocalıq dövrünün məhsullarıdır. O, qəsidələrini ayrıca bir əsər kimi toplayıb kitab şəklinə salmış, türk, fars və ərəb dillərində divanlar tərtib etmişdir.
Fars dilində nəsrlə yazılmış "Səhhət və Mərəz" alleqorik əsərində isə müəllifin elmi, dini-fəlsəfi və sufi-panteist görüşləri vəhdət şəklində ifadəsini tapmışdır.
Füzuli deyir hədsiz şükür Tanrıya düşür. O, nəsrlə yazdığı, öz dövrünün tibbi görüşlərini əks elətdirən "Səhhət və Mərəz" əsərini şükürlə başlayır. Deyir:
Hədsiz şükür – bədən bağçasını can suyuyla bəsləyib,hüsnü eşq məhvəri, eşqi də hüsnün zinəti eləyən tək Allaha layiqdi. Saysız salam elmi əqlə bəzək, əqlə sərmayə olan bir inanılmışa yaraşır. |
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Məhəmməd Füzuli. Əsərləri. Altı cilddə. II cild" (PDF). 2020-10-01 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-03-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2020-03-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-29.
- http://e-derslik.edu.az/books/225/units/unit-1/page76.xhtml[ölü keçid]
- "Arxivlənmiş surət". 2016-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-29.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sehhet ve Merez farsca ve nesrle yazilmis alleqorik eser Sehhet ve MerezJanr NesrMuellif Mehemmed FuzuliOrijinal dili Fars diliHaqqinda Sehhet ve Merez eserinde Fuzuli oz dovrunun tibbi goruslerini qeleme almis ve elmi eserleri bedii sekilde vermeyin qiymetli numunesini yaratmisdir Fuzuli Sehhet ve Merez eserinde dovrunun tibbi goruslerini qeleme almis ve elmi eserleri bedii sekilde vermeyin gozel numunesini yaratmisdir Eserden aydin olur ki sair ruhun varligina inanir onun Lahut aleminde yasayib Ceberut aleminden Nasut alemine yeni dunyaya geldiyini ve burada Insan bedeni ile birlesdiyini soylemekle beraber ayri ayri beden uzvlerinin vezifelerini ve bunlarin arasindaki elaqenin Insan mezaci vasitesile yarandigini ve bu ahengdarliqdan sehhet yarandigini gosterdiyi kimi beden uzvleri arasindaki ziddiyyetlerden dogan xestelikler ve bunlarla mubarize usullarindan da behs edir Eserin ikinci hissesi Insanin xarici gorunusunun tesvirine hesr olunmusdur Eger daxili uzvlerden beyin bir qala adlanib sevinc keder qorxu cesaret esq mehebbet husn ve s onunla baglanirdisa bu hissede zahiri uzvler tesvir edilir Bu da maraqlidir ki hemin uzvlerin tesvirinde Fuzuli poeziyasinda Insan gozelliyinin terennumune xidmet eden poetik vasitelerden genis istifade olunmusdur Burada teriqet terminlerine xeyli yer verilmesine baxmayaraq esas diqqet seriet meseleleri uzerinde cemlenmisdir Felsefi mahiyyetli qesideleri Yeddi cam Enisul qelb Sehhet ve Merez eserleri qocaliq dovrunun mehsullaridir O qesidelerini ayrica bir eser kimi toplayib kitab sekline salmis turk fars ve ereb dillerinde divanlar tertib etmisdir Fars dilinde nesrle yazilmis Sehhet ve Merez alleqorik eserinde ise muellifin elmi dini felsefi ve sufi panteist gorusleri vehdet seklinde ifadesini tapmisdir Fuzuli deyir hedsiz sukur Tanriya dusur O nesrle yazdigi oz dovrunun tibbi goruslerini eks eletdiren Sehhet ve Merez eserini sukurle baslayir Deyir Hedsiz sukur beden bagcasini can suyuyla besleyib husnu esq mehveri esqi de husnun zineti eleyen tek Allaha layiqdi Saysiz salam elmi eqle bezek eqle sermaye olan bir inanilmisa yarasir IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Mehemmed Fuzuli Eserleri Alti cildde II cild PDF 2020 10 01 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 03 29 Arxivlenmis suret 2020 03 29 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 29 http e derslik edu az books 225 units unit 1 page76 xhtml olu kecid Arxivlenmis suret 2016 08 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 29 Xarici kecidlerVikimenbede Sehhet ve Merez ile elaqeli melumatlar var