Sufrajistlər (fr. suffrage — seçmə hüququ) — qadınların seçki hüququ hərəkatının üzvləri. Həm də səsvermələr siyasi və iqtisadi həyatda ümumiyyətlə qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyə qarşı çıxdı. Radikal hərəkətlərdən istifadə edərək mübarizəni aparmağı mümkün hesab etdilər.
Bu termin, xüsusən, 1903-cü ildə Emmelin Pankhörst tərəfindən qurulmuş və birbaşa fəaliyyətə və vətəndaş itaətsizliyinə yönəlmiş yalnız qadınlar hərəkatı olan İngilis Qadınlarının Sosial və Siyasi Birliyinin (WSPU) üzvlərinə aiddir. 1906-cı ildə Daily Mail qəzetinin bir müxbiri, qadın müdafiəçilərini kiçiltmək üçün seçki hüququ tərəfdarı olan «suffragist» terminindən götürülmüş «suffragette», sözün əsl mənasında, "səsvermə" terminini ortaya qoydu. Aktivistlər bu yeni addan istifadə etməyə başladılar, hətta onu WSPU tərəfindən nəşr olunan bir qəzetin adı olaraq istifadə etməyə başladılar.
XIX əsrin sonlarında qadınlar bir neçə ölkədə səs vermək hüququ qazanmışdılar. 1893-cü ildə Yeni Zelandiya 21 yaşdan yuxarı bütün qadınlara səs vermək hüququ verən ilk özünüidarə edən ölkə oldu. 1903-cü ildə İngiltərədəki qadınların səs vermək hüququndan məhrum edildikdə, Pankhörst, qadınların "işin öhdəsindən gəlməsi" lazım olduğuna qərar verdi. WSPU şüarı “əməllər deyil, sözlər” idi . Sufrajistlər siyasətçiləri təqib etdi, parlamentə basqın etdi, polislə qarşıdurma zamanı hücuma məruz qaldı və cinsi təcavüzə məruz qaldı, zəncirlə zəncirləndi, pəncərələri qırdı, poçt qutularını və boş binaları atəşə verdi, kilsələrə və əmlaka zərər vermək üçün bomba atdı, qəzəb və lağa qoyuldu. Həbsxanada olduqları zaman aclıq aksiyasına başladılar və hökumət buna zorla qidalandıraraq cavab verdi. Zorla bəslənən ilk səs ləqəbi Evelin Hilda Burkitt idi. 1913-cü ildə bir yarışda kral atının qabağında qaçan səs lövhəsi ölümü bütün dünyaya xəbər verdi. WSPU kampaniyası seçki hüququ hərəkatı daxilində müxtəlif səviyyələrdə dəstəkləndi. Ayrılan qruplar quruldu və WSPU-nun özündə də bütün üzvlər birbaşa hərəkəti dəstəkləmədilər.
İstinadlar
- Holton, Sandra Stanley. "Challenging Masculinism: personal history and microhistory in feminist studies of the women's suffrage movement". Women's History Review. 20 (5). November 2011: (829–841), 832. doi:10.1080/09612025.2011.622533.
- Strachey, Ray (1928). The Cause: A Short History of the Women’s Movement in Great Britain, p. 302.
- Harper, Ida Husted. History of Woman Suffrage, volume 6 (National American Woman Suffrage Association, 1922) p. 752.
- Pankhurst, Christabel (1959). Unshackled: The Story of How We Won the Vote. London: Hutchison, p. 43.
- Holton, 2011. səh. 832
Ədəbiyyat
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- Geddes, J. F. Culpable Complicity: the medical profession and the forcible feeding of suffragettes, 1909–1914. 17 ([en]). 2008. 79–94.
- Miller, Ian. Necessary Torture? Vivisection, Suffragette Force-Feeding, and Responses to Scientific Medicine in Britain c. 1870–1920. 64 ([en]). 2009. 333–372.
Xarici keçidlər
- UNCG Special Collections and University Archives selections of American Suffragette manuscripts
- The struggle for democracy Visit the British Library learning resource pages to discover more about the suffragette movement
- Museum of Australian Democracy: Pank-a-Squith Information on the 1913 board game
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sufrajistler fr suffrage secme huququ qadinlarin secki huququ herekatinin uzvleri Hem de sesvermeler siyasi ve iqtisadi heyatda umumiyyetle qadinlara qarsi ayri seckiliye qarsi cixdi Radikal hereketlerden istifade ederek mubarizeni aparmagi mumkun hesab etdiler Bu termin xususen 1903 cu ilde Emmelin Pankhorst terefinden qurulmus ve birbasa fealiyyete ve vetendas itaetsizliyine yonelmis yalniz qadinlar herekati olan Ingilis Qadinlarinin Sosial ve Siyasi Birliyinin WSPU uzvlerine aiddir 1906 ci ilde Daily Mail qezetinin bir muxbiri qadin mudafiecilerini kiciltmek ucun secki huququ terefdari olan suffragist termininden goturulmus suffragette sozun esl menasinda sesverme terminini ortaya qoydu Aktivistler bu yeni addan istifade etmeye basladilar hetta onu WSPU terefinden nesr olunan bir qezetin adi olaraq istifade etmeye basladilar XIX esrin sonlarinda qadinlar bir nece olkede ses vermek huququ qazanmisdilar 1893 cu ilde Yeni Zelandiya 21 yasdan yuxari butun qadinlara ses vermek huququ veren ilk ozunuidare eden olke oldu 1903 cu ilde Ingilteredeki qadinlarin ses vermek huququndan mehrum edildikde Pankhorst qadinlarin isin ohdesinden gelmesi lazim olduguna qerar verdi WSPU suari emeller deyil sozler idi Sufrajistler siyasetcileri teqib etdi parlamente basqin etdi polisle qarsidurma zamani hucuma meruz qaldi ve cinsi tecavuze meruz qaldi zencirle zencirlendi pencereleri qirdi poct qutularini ve bos binalari atese verdi kilselere ve emlaka zerer vermek ucun bomba atdi qezeb ve laga qoyuldu Hebsxanada olduqlari zaman acliq aksiyasina basladilar ve hokumet buna zorla qidalandiraraq cavab verdi Zorla beslenen ilk ses leqebi Evelin Hilda Burkitt idi 1913 cu ilde bir yarisda kral atinin qabaginda qacan ses lovhesi olumu butun dunyaya xeber verdi WSPU kampaniyasi secki huququ herekati daxilinde muxtelif seviyyelerde desteklendi Ayrilan qruplar quruldu ve WSPU nun ozunde de butun uzvler birbasa hereketi desteklemediler IstinadlarHolton Sandra Stanley Challenging Masculinism personal history and microhistory in feminist studies of the women s suffrage movement Women s History Review 20 5 November 2011 829 841 832 doi 10 1080 09612025 2011 622533 Strachey Ray 1928 The Cause A Short History of the Women s Movement in Great Britain p 302 Harper Ida Husted History of Woman Suffrage volume 6 National American Woman Suffrage Association 1922 p 752 Pankhurst Christabel 1959 Unshackled The Story of How We Won the Vote London Hutchison p 43 Holton 2011 seh 832EdebiyyatEmansipaciya zhenshin Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Geddes J F Culpable Complicity the medical profession and the forcible feeding of suffragettes 1909 1914 17 en 2008 79 94 Miller Ian Necessary Torture Vivisection Suffragette Force Feeding and Responses to Scientific Medicine in Britain c 1870 1920 64 en 2009 333 372 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar UNCG Special Collections and University Archives selections of American Suffragette manuscripts The struggle for democracy Visit the British Library learning resource pages to discover more about the suffragette movement Museum of Australian Democracy Pank a Squith Information on the 1913 board game