Sufiyan Şəmsətdin oğlu Povarisov (rus. Суфиян Шамсутдинович Поварисов, başq. Суфиян Шәмсетдин улы Поварисов; 29 avqust 1924, İleş rayonu – 3 iyul 2016, Ufa) — sovet və rus tatar yazıçısı, filologiya elmləri doktoru, professor, (2011). Başqırdıstan Respublikası (1992) və Tatarıstan Respublikası (2004) əməkdar elm xadimi, Rusiya ali təhsili fəxri işçisi (1997). Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı. və Yazıçılar birliklərinin üzvü.
Sufiyan Povarisov | |
---|---|
Doğum tarixi | 29 avqust 1924 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 3 iyul 2016 (91 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq |
Əsərlərinin dili | tatar, rus |
İstiqamət | sosialist realizmi |
Janrlar | nəsr, povest, hekayə, şeir, poema, pyes, roman, xülasə |
İlk əsəri | "Xoşbəxtlik" şeiri (1953) |
Mükafatları |
Həyatı
O, İleş rayonunun kəndində anadan olmuşdur.
Məktəbdə yeddi sinfi bitirdikdən sonra kolxozda işləməyə başlamışdır. 1942-ci ilin avqust ayında Qırmızı Ordu sıralarına çağrılaraq 469-cu minaatan alayının hesablama komandiri kimi xidmət etmişdir. Alay ilə Ukrayna, Belarusiya, Rumıniya, Macarıstan, Çexoslovakiya, Almaniya ərazilərində döyüşlər aparmışdır. 1945-ci ilin may ayını Drezdendə qarşılamışdır.
1951-ci ildə tarix və filologiya fakültəsinə daxil olmuşdur.
İnstitutu bitirdikdən sonra 1955–1958-ci illərdə Tatarıstanın Aktanış rayonunda yerləşən Barsukov məktəbinin direktoru vəzifəsində çalışmışdır. 1958-ci ildən "" adlı tatar qəzetinin əməkdaşı oldu, 1960-cı ildə isə Başqırd Dövlət Universitetində dilçilik problemləri üzrə işləməyə başladı.
S. Povarisovun "Xoşbəxtlik" (rus. «Счастье») adlı ilk şeiri 1953-cü ildə nəşr edilmişdir. O, həmçinin üç lirik şeir də yazmışdır. "Məgər düşünmürəm", "Order", "Şikayət" adlı hekayələr, "Sevirəm səni həyat", "Sümbül", "Gənclik illəri", "Ölümsüzlərin yolu", "Sənə inanıram!", "Biz yenə görüşəcəyik" pyeslər və "Səfillərin taleyi".
O, tatar ədəbiyyatının klassiki Alimcan İbrahimov haqqında trilogiya romanların müəllifidir: "Peyğəmbərin şəfəqi", "Göyün yeddinci qatında", "Faciə". Onun dram janrında da əsərləri var. Abituriyentlərin həyatına həsr olunmuş "Cırtdan ulduz" komediyası, satış işçiləri barədə olan "Toy hədiyyəsi" və "Doğma kəndin sübhləri" dram əsərləri, "Söz", "Yeni melodiya", "Gözəl xanım" və s. pyeslərin müəllifidir.
Alim kimi ədəbi tatar dilində olan bədii əsərlərin tədqiqi və dilin stilistikasına böyük töhfə vermişdir.
Sufiyan Povarisov 40-a yaxın kitabın və 300 elmi məqalənin müəllifidir. 2011-ci ildə "Başqırdıstan Respublikasının Xalq Yazıçısı" fəxri adına layiq görülmüşdür.
Mükafatları
- Başqırdıstan Respublikası əməkdar elm xadimi (1992).
- Rusiya ali təhsili fəxri işçisi (1997).
- Başqırdıstan Respublikası xalq yazıçısı (2011).
- III Şöhrət və II Vətən müharibəsi ordenlərinin medalçısı.
İstinadlar
- Поварисов С. Ш. Тел – күңелнең көзгесе: (матур әд. әс. теле тур.) / С. Ш. Поварисов; М. Зәкиевнең кереш сүзе б-н. – Казан : Татар. кит. нәшр., 1982. – 160 б. – 4000 д.
- . 2016-08-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-05.
Xarici keçidlər
Əhməd Zəki Vəlidi adına Milli Kitabxanada rəqəmsallaşdırılmış əsərləri
- başqırd dilində; digər mənbələr
- https://archive.today/20130706072546/http://encycl.bash-portal.ru/povarisov.htm
- http://libmap.bashnl.ru/node/376
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sufiyan Semsetdin oglu Povarisov rus Sufiyan Shamsutdinovich Povarisov basq Sufiyan Shәmsetdin uly Povarisov 29 avqust 1924 Iles rayonu 3 iyul 2016 Ufa sovet ve rus tatar yazicisi filologiya elmleri doktoru professor 2011 Basqirdistan Respublikasi 1992 ve Tataristan Respublikasi 2004 emekdar elm xadimi Rusiya ali tehsili fexri iscisi 1997 Boyuk Veten Muharibesi istirakcisi ve Yazicilar birliklerinin uzvu Sufiyan PovarisovDogum tarixi 29 avqust 1924 1924 08 29 Dogum yeri Iles rayonuVefat tarixi 3 iyul 2016 2016 07 03 91 yasinda Vefat yeri Ufa Ufa seher dairesi Basqurdistan RusiyaFealiyyeti yazici dramaturqEserlerinin dili tatar rusIstiqamet sosialist realizmiJanrlar nesr povest hekaye seir poema pyes roman xulaseIlk eseri Xosbextlik seiri 1953 MukafatlariHeyatiO Iles rayonunun kendinde anadan olmusdur Mektebde yeddi sinfi bitirdikden sonra kolxozda islemeye baslamisdir 1942 ci ilin avqust ayinda Qirmizi Ordu siralarina cagrilaraq 469 cu minaatan alayinin hesablama komandiri kimi xidmet etmisdir Alay ile Ukrayna Belarusiya Ruminiya Macaristan Cexoslovakiya Almaniya erazilerinde doyusler aparmisdir 1945 ci ilin may ayini Drezdende qarsilamisdir 1951 ci ilde tarix ve filologiya fakultesine daxil olmusdur Institutu bitirdikden sonra 1955 1958 ci illerde Tataristanin Aktanis rayonunda yerlesen Barsukov mektebinin direktoru vezifesinde calismisdir 1958 ci ilden adli tatar qezetinin emekdasi oldu 1960 ci ilde ise Basqird Dovlet Universitetinde dilcilik problemleri uzre islemeye basladi S Povarisovun Xosbextlik rus Schaste adli ilk seiri 1953 cu ilde nesr edilmisdir O hemcinin uc lirik seir de yazmisdir Meger dusunmurem Order Sikayet adli hekayeler Sevirem seni heyat Sumbul Genclik illeri Olumsuzlerin yolu Sene inaniram Biz yene goruseceyik pyesler ve Sefillerin taleyi O tatar edebiyyatinin klassiki Alimcan Ibrahimov haqqinda trilogiya romanlarin muellifidir Peygemberin sefeqi Goyun yeddinci qatinda Facie Onun dram janrinda da eserleri var Abituriyentlerin heyatina hesr olunmus Cirtdan ulduz komediyasi satis iscileri barede olan Toy hediyyesi ve Dogma kendin subhleri dram eserleri Soz Yeni melodiya Gozel xanim ve s pyeslerin muellifidir Alim kimi edebi tatar dilinde olan bedii eserlerin tedqiqi ve dilin stilistikasina boyuk tohfe vermisdir Sufiyan Povarisov 40 a yaxin kitabin ve 300 elmi meqalenin muellifidir 2011 ci ilde Basqirdistan Respublikasinin Xalq Yazicisi fexri adina layiq gorulmusdur MukafatlariBasqirdistan Respublikasi emekdar elm xadimi 1992 Rusiya ali tehsili fexri iscisi 1997 Basqirdistan Respublikasi xalq yazicisi 2011 III Sohret ve II Veten muharibesi ordenlerinin medalcisi IstinadlarPovarisov S Sh Tel kүnelnen kozgese matur әd әs tele tur S Sh Povarisov M Zәkievnen keresh sүze b n Kazan Tatar kit nәshr 1982 160 b 4000 d 2016 08 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 06 05 Xarici kecidlerEhmed Zeki Velidi adina Milli Kitabxanada reqemsallasdirilmis eserleri basqird dilinde diger menbeler https archive today 20130706072546 http encycl bash portal ru povarisov htm http libmap bashnl ru node 376