Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Stearin turşusu (oktadekan turşusu) — C 17H 35COOH formuluna uyğun gələn alifatik sıranın birəsaslı karbon turşusudur. Suda həll olunmayan və dietil efirində həll olan ağ kristaldır. Stearin turşusu 1816-cı ildə fransız kimyaçısı Şevrel tərəfindən donuz yağının içərisində kəşf edilmişdir.
| Stearin turşusu | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi | |
| Stearin turşusu | |
| Kimyəvi formulu | C₁₈H₃₆O₂ |
| Molyar kütlə | 284,48 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 0,94 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 69,6 °S |
| Qaynama nöqtəsi | 361 °C, 383 °C |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 57-11-4 |
| PubChem | 5281 |
| ChEBI | 28842 |
| ChemSpider | 5091 |
Fiziki xassələri
Kimyəvi cəhətdən təmiz stearin turşusu rəngsiz kristallar şəklindədir. Stearin turşusu suda həll olmur, lakin efirdə həll olur. Qoxusuzdur.
Kimyəvi xassələri
Qələvilərlə reaksiyaya girir (stearatlar əmələ gətirir):
- C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O
Alınması
Stearin turşusu olein turşusunun hidrogenləşməsindən alınır:
- C17H33COOH + H2 → C17H35COOH Stearin turşusu, həmçinin sintetik üsulla — doymuş karbohidrogenlərin manqanlı birləşmələrininoksidləçməsindən də sintez olunur [1].
Bioloji əhəmiyyəti
Stearin turşusu, təbiətdə ən çox yayılmış yağ turşularından biridir, heyvan və bitki yağlarının triqliseridlər şəklində olur. növbədə heyvan yağlarının trigliseridləri, ikincisi isə enerji anbarıdır. Stearin turşusunun miqdarı quzu yağında maksimumdur (~ 30% -ə qədər), bitki yağlarında — 10% -ə qədər (xurma yağı)-dir. Yağ turşularının alifatik zəncirinin uzanmasından məsul olan elongaz — fermentlərin təsiri altında orqanizmdə palmitin turşusundan sintez olunur.
İstehsalı
Sənayedə stearin turşusu sabun istehsalının hidroliz məhsulu olan yağlardan ayırmaqla alınır. Stearin turşusu bitki yağlarından da əldə oluna bilsə də, istehsalı üçün heyvan yağından geniş istifadə olunur.
Sənaye əhəmiyyəti və tətbiqi
Kosmetika sənayesində geniş istifadə olunur: natrium stearat sabunun əsas komponentlərindən biridir, stearin turşusunun özü bir çox kosmetik məhsulların tərkibinə daxildir. Şam və rezin istehsalında yumşaldıcı kimi, natrium, kalsium, qurğuşun stearatlar isə sürtkü yağlarının tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. Əczaçılıq sənayesində maqnezium stearat doldurucu kimi tətbiq edilir.
Mənbə
- А. Е. Темирбулатова, Н. Н. Нурахметов, Р. Н. Жумадилова, С. К. Алимжанова. Перевод А. Тусупбековой. Учебник для 11 классов естественно-математического направления общеобразовательных школ. — Алматы: "Мектеп", 2011
- stearic acid (ing.).
- Pawellek R., Krmar J., Leistner A., Djajić N., Otašević B., Protić A., Holzgrabe U. Charged aerosol detector response modeling for fatty acids based on experimental settings and molecular features: a machine learning approach (ing.). // J. Cheminform. / N. Jeliazkova, B. Zdrazil, K. Martinez-Mayorga BMC, 2021. Vol. 13, Iss. 1. ISSN 1758-2946 doi:10.1186/S13321-021-00532-0
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Stearin tursusu oktadekan tursusu C 17H 35COOH formuluna uygun gelen alifatik siranin biresasli karbon tursusudur Suda hell olunmayan ve dietil efirinde hell olan ag kristaldir Stearin tursusu 1816 ci ilde fransiz kimyacisi Sevrel terefinden donuz yaginin icerisinde kesf edilmisdir Stearin tursusuUmumiStearin tursusuKimyevi formulu C H O Molyar kutle 284 48 q molFiziki xasseleriSixliq 0 94 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 69 6 SQaynama noqtesi 361 C 383 CTesnifatiCAS da qeyd nom 57 11 4PubChem 5281ChEBI 28842ChemSpider 5091Fiziki xasseleriKimyevi cehetden temiz stearin tursusu rengsiz kristallar seklindedir Stearin tursusu suda hell olmur lakin efirde hell olur Qoxusuzdur Kimyevi xasseleriQelevilerle reaksiyaya girir stearatlar emele getirir C17H35COOH NaOH C17H35COONa H2OAlinmasiStearin tursusu olein tursusunun hidrogenlesmesinden alinir C17H33COOH H2 C17H35COOH Stearin tursusu hemcinin sintetik usulla doymus karbohidrogenlerin manqanli birlesmelerininoksidlecmesinden de sintez olunur 1 Bioloji ehemiyyetiStearin tursusu tebietde en cox yayilmis yag tursularindan biridir heyvan ve bitki yaglarinin triqliseridler seklinde olur novbede heyvan yaglarinin trigliseridleri ikincisi ise enerji anbaridir Stearin tursusunun miqdari quzu yaginda maksimumdur 30 e qeder bitki yaglarinda 10 e qeder xurma yagi dir Yag tursularinin alifatik zencirinin uzanmasindan mesul olan elongaz fermentlerin tesiri altinda orqanizmde palmitin tursusundan sintez olunur IstehsaliSenayede stearin tursusu sabun istehsalinin hidroliz mehsulu olan yaglardan ayirmaqla alinir Stearin tursusu bitki yaglarindan da elde oluna bilse de istehsali ucun heyvan yagindan genis istifade olunur Senaye ehemiyyeti ve tetbiqiKosmetika senayesinde genis istifade olunur natrium stearat sabunun esas komponentlerinden biridir stearin tursusunun ozu bir cox kosmetik mehsullarin terkibine daxildir Sam ve rezin istehsalinda yumsaldici kimi natrium kalsium qurgusun stearatlar ise surtku yaglarinin terkib hissesi kimi istifade olunur Eczaciliq senayesinde maqnezium stearat doldurucu kimi tetbiq edilir MenbeA E Temirbulatova N N Nurahmetov R N Zhumadilova S K Alimzhanova Perevod A Tusupbekovoj Uchebnik dlya 11 klassov estestvenno matematicheskogo napravleniya obsheobrazovatelnyh shkol Almaty Mektep 2011stearic acid ing Pawellek R Krmar J Leistner A Djajic N Otasevic B Protic A Holzgrabe U Charged aerosol detector response modeling for fatty acids based on experimental settings and molecular features a machine learning approach ing J Cheminform N Jeliazkova B Zdrazil K Martinez Mayorga BMC 2021 Vol 13 Iss 1 ISSN 1758 2946 doi 10 1186 S13321 021 00532 0