Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Startap (ing. dilində startup company, startup), miqyaslana biləcək bir biznes modeli öncə axtarmaq, daha sonra inkişaf etdirmək və təsdiqləmək üçün yaranan şirkət və ya bir layihədir. Adətən startapların əməliyyat tarixi qısa olur və onlar qısa müddət ərzində ya uğurlu şirkətlərə çevrilir yaxud uğursuzluqla üzləşib müflis olurlar. Startap və sahibkarlıq anlayışları oxşardır. Halbuki, sahibkarlıq anlayışı bütün yeni müəssisələrə əhatə edir. Buraya özünüməşğulluq fəaliyyəti, və böyümək niyyətində olmayan müəssisələr də daxildir. Startap isə yalnız təsisçidən ibarət yox, kənar ərazilərdə inkişaf etmək niyyətində olan, işçiləri olan və sürətlə böyümək məqsədi daşıyan yeni müəssisə növüdür.
Ümumi mənası və tarixi
Startap termini ilk dəfə 1973-cü ilin avqustunda Forbes və 1977-ci ilin sentyabrında Business Week jurnallarında istifadə edilmişdir. Konsepsiya 90-cı illərdə dildə daha da möhkəmləndi və dotkom iqtisadi köpüyün ortaya çıxması zamanı geniş yayıldı.
Müştəri inkişafı metodologiyasının yaradıcısı (ing. customer development), amerikalı təşəbbüskar Stephen Blank, startap anlayışını "miqyaslana bilən bir biznes modelinin araşdırılması zamanı yaranan müvəqqəti quruluş" olaraq təyin etdi. "İqtisadi startap" kitabının müəllifi və sahibkarlıqda iteraktiv yanaşmanın ideoloqu Eric Ries qeyd edir ki, startap yüksək qeyri-müəyyənlik şəraitində yeni bir məhsul və ya xidmət yaradan bir təşkilat adlandırıla bilər. Sahibkar, vençur kapitalist və esseist, Y Combinator akseleratorun qurucusu Paul Graham, sürətli böyüməyi startapların əsas xarakteristikası hesab edir (həftədə 4% −7%). PayPal-ın həmtəsisçisi, ilk Facebook investoru Peter Thiel da Paul Graham ilə həmfikirdir. Startap durğunluq vəziyyətinə düşsə, o zaman zombi şirkətinə çevrilir.
Startap reytinqində iştirak edənlər üçün bu xarakteristikalar adətən şirkətin yaşı, işçilərin sayı, mənfəət və böyümə, məhsulun yüksək texnoloji xüsusiyyəti, təsisçilərin şirkətə nəzarəti və mütəxəssis münsiflər heyəti tərəfindən şirkətin potensial qiymətləndirməsidir. Bununla birlikdə, Pol Graham iddia edir ki, startap adlanmaq üçün texnoloji yenilik və vençur maliyyələşməsi mütləq deyil.
Bəzi startap qurucuları, startapları mədəni bir hadisə kimi görürlər — bütün komanda üzvlərinin ortaq dəyərləri və hər bir işçinin ümumi hədəfə verdiyi töhfəsi kimi hisslər. Onlar bildirirlər ki, şirkətin ölçülərindən asılı olmayaraq bu mədəniyyəti qoruyub saxlamaq, komandanı bir startap hesab etməyə imkan verir.
Startaplar adətən yüksək qeyri-müəyyənliklə qarşılaşırlar və bu səbəbdən, uğursuz olma ehtimalları yüksəkdir. Buna baxmayaraq, uğur yolunu qət etməkdə davam edən az sayda şirkətlərin böyük və nüfuzlu olmaq potensialı var. Bəzən startapların dəyəri 1 milyard dolları keçə bilir və o zaman onlar yunikorn adlanmağa başlayır.
Startaplar, bir qayda olaraq hər hansı bir problemi həll etmək üçün bir yol tapan bir və ya bir necə təsisçi tərəfindən başlanılır. Startap təsisçiləri bazar şəraitini yoxlayıb təsdiqləmək üçün, öncə həmən bazarda müəyyən bir problemi araşdırıb, daha sonra problemin həllini tapıb və nəhayət minimum işlək məhsul (MİM) yaradır. Startap prosesi uzun bir müddət ala bilər (bəzi hesablamalara görə, 3 il və ya daha çox) və buna görə də davamlı səy tələb edir. Startapların uğursuzluq ehtimalının çox olması və qeyri-müəyyənlik kimi səbəblərdən, uzun müddət ərzində davamlı səy göstərmək xüsusilə çətindir.
İnkişaf mərhələləri
Startapların inkişafını təsvir etmək üçün hər hansısa bir universal yanaşma mövcud deyil. İnkişaf mərhələləri startap qurucularının verdiyi qərarlardan, şirkətin qarşıda qoyduğu hədəflərdən və xarici maliyyələşdirmənin cəlb edilməsindən asılı olaraq dəyişə bilər.
Müştəri inkişafı
Stiven Blank tərəfindən "Anlamaq üçün dord addım" kitabında təqdim olunan bu model, müştərilərin ehtiyaclarını aydınlaşdırmağa əsaslanır. Müştəri inkişafı modeli, startapın sabit bir şirkətə çevrildiyi dörd mərhələni təsvir edir:
- İstehlakçıların müəyyənləşdiriliməsi — mərhələsində startap, məhsulunun hansı üsulla potensial müştərilərinin problemlərini həll etdiyinə dair fərziyyələr qurur.
- İstehlakçının təsdiqi — zamanı fərziyyələr yoxlanılır, satış planı və marketinq strategiyası hazırlanır, və şirkətin erkən istehlakçıları tapılır. Bu mərhələnin uğursuz olduğu halda, startap "İstehlakçıların müəyyənləşdiriliməsi" mərhələsinə qayıdır.
- İstehlakçıların cəlb edilməsi — mərhələsi, məhsulun faydalılığı təsdiq olunandan sonra başlayır. Startap məhsul satışlarına başlayır və marketinqə sərmayə ayırır.
- Şirkətin yaranmağı — startapların son məqsədləridir. Gələcəkdə inkişaf məqsədi ilə, şirkət strukturu və biznes prosesləri formalaşdırılır.
Startap investisiyası
Startap dəyəri
Bir şirkətin dəyəri texnologiyasına söykənirsə, şirkət qurucuları üçün əqli mülkiyyət qorunması əldə etmək vacibdir. The Economist qəzeti bildirir ki, ABŞ ictimai şirkətlərinin dəyərinin 75% -ə qədəri onların əqli mülkiyyətindədir (1980-ci ildə 40% -ə qədər). Hal-hazırda, çox vaxt kiçik bir startap şirkətinin dəyərinin 100% -i intellektual mülkiyyətinə əsaslanır. Bu səbəbdən texnologiyaya əsaslanan startapların intellektual kapitallarını mümkün qədər erkən qorumaq üçün, sağlam bir strategiya hazırlamaları vacibdir. Xüsusən yeni texnologiya ilə əlaqəli olan startaplar bəzən yaradıcılarına və investorlarına böyük gəlir gətirirlər. Bunun üçün ən yaxşı nümunə, yaradıcıları şirkət səhmlərinin mülkiyyətindən milyarder olmuş Google-dur.
Maliyyələşmə
Vençur investisiya yatırımlarının mövcud təcrübələri onu göstərir ki, startapların maliyyələşdirməyi bir neçə mərhələdən ibarət olur. Onların hər birində şirkət davamlı inkişafı təmin etmək və növbəti investisiyalara nail olmaq üçün kifayət qədər vəsait cəlb edir.
- Toxum maliyyəsi (ing. dilində "Seed Funding") — maliyyə cəlb edilməsinin ilk mərhələsi olaraq, sərmayələrin əsasən təsisçilər, onların ailəsi və dostlarından formalaşmağı nəzərdə tutulur. İngilis dilində yer alan 3F ixtisarı, startapların ilkin sərmayə mənbələrini təsvir edir — friend, family, fools (ing. dilindən — "dosltar, ailə, və səfehlər"). Komandanın yerləşmə xərcləri, biznes planının və məhsulun prototipinin hazırlanması bu vəsaitlər hesabına ödənilir. Bundan əlavə olaraq, toxum maliyyəsi mərhələsində "Mələk İnvestorlar" da mühüm yer alır. Mələk yatırımları şirkətlərin inkişafında iştirak etməkdə maraqlı olan özəl investorlar tərəfindən təmin edilir. Şirkətə maliyyə kapitalı ilə dəstək verən mələk investor, adətən idarə heyətində bir yer qazanır və təsisçilərin bəzi qərarlarına veto qoya bilir. Bu mərhələdə, startap daxili heyətini genişləndirmək, məhsulun ilk versiyasının işlərini başa çatdırmaq və erkən müştərilər cəlb etmək imkanını əldə edir. Müstəsna hallarda vençur investorlar toxum maliyyəsi mərhələsində iştirak edir.
- Seriya A (ing. dilində "Series A" — toxum maliyyəsindən sonra başlayan "Erkən Mərhələ"-nin (ing. dilindən "Early Stage") ilk investisiya seriyasıdır. Bu mərhələdə artıq mələk investorlarla yanaşı, vençur kapital şirkətləri də iştirak edir. Bu maliyyələrin həcmi əvvəlki mərhələlərlə muqayisədə qat-qat böyük olur. Bu səbəbdən, Seriya A mərhələsinə çatmaq üçün startapın artıq tam hazır məhsulu, gələcək strategiyası, müştəriləri və gəlirləri olmalıdır.
Seriya A investisiya seriyasından sonra "Seriya B", "Seriya C", "Seriya D" və s. seriyaları davam edə bilir. Bunlar adətən "Erkən Mərhələ"-dən sonra gələn "Sonrakı Mərhələ"-nin (ing. dilindən "Later Stage") parçalarıdır. Burada startapların məqsədi şirkətlərin inkişafı üçün lazım olan əlavə sərmayənin tapılmasıdır. Seriya A-da olduğu kimi, investor rolunda iştirak edənlərin əsas qismi vençur kapitallardır. Vençur maliyyə, startapa IPO mərhələsinə çatmağa kömək edir. Halbuki, şirkət IPO mərhələsindən öncə digər şirkətlər tərəfindən alına və yaxud hər-hansı bir şirkətlə birləşə bilər. Hər bir halda, startaplar bununla "Çıxış strategiyası"-nı (ing. dilindən "Exit strategy") yerinə yetmiş olurlar.
Startap investisiyası tarixi
ABŞ-da Böyük Böhran baş verəndən sonra, qanun tərəfdən tənzimlənməyən kiçik şirkətlərə spekulyativ investisiyaların artmasını əsas səbəb kimi günahlandırdılar. Ona görə, startap investisiyası əvvəllər həmtəsisçilər və ailələri, dostlar, biznes mələkləri və Vençur Kapital fondları arasında gəzən və rəsmi sayılmayan bir söz idi. Bu, ABŞ-da 1933-cü ildə Qiymətli Kağızlar Qanununun tətbiqindən sonra bu halı almışdır. Bir çox ölkələr, startap şirkətlərinin təklif etdiyi səhmlər də daxil olmaqla qeydiyyata alınmamış qiymətli kağızları qadağan etmək üçün oxşar qanunvericiliyi tətbiq etdi. 2005-ci ildə, Y Combinator tərəfindən yeni Akselerasiya investisiyası modeli təqdim olundu. Bu model, sabit şərtlərlə investisiya modelini və sürətli bootcamp üslubunda təlim proqramını birləşdirir. Bu cür təlimlər, startap yaradıcılara şirkətlərini sistematik böyüməyini təmin etməyə kömək edir.
Ekosistem
Startapların dəstəklənməsində universitetlər, biznes məktəblər, texnoparklar, qrant proqramları, biznes-mələk cəmiyyətləri və fondlar, biznes inkubatorları və akseleratorlar, kraudfandinq (ing. dilindən crowdfunding) platformaları, sənaye konfransları və peşəkar cəmiyyətlər iştirak edir. Onların birləşməsi "ekosistem" yaradır, yeni startapların və digər müəssisələrin yaranması və inkişafı üçün şərait yaradır.
Məsələn, Massaçusets Texnologiya İnstitutu ətrafında yüksək texnoloji sahibkarlıq infrastrukturunu formalaşdırmışdır. 50 il ərzində institutun tələbə, məzun və müəllim heyəti tərəfindən yaradılan şirkətlərin ümumi məhsulu böyük dünya iqtisadiyyatı ilə müqayisə olunur. 1997-ci ilin məlumatlarına görə ümumilikdə bu şirkətlər, ölkəni 1,1 milyondan çox iş yerləri ilə təmin etmişdir. İnstitutdakı texnoloji yenilik mərkəzində yeni ideyalar prototipləmə və inkişaf üçün qrant dəstəyi ala bilər. Seçilmiş prototiplər Sloan İdarəetmə Məktəbinin institutuna daxil olan iTeams proqramında iştirak edir. Bu biznes laboratoriyasında tələbələr müxtəlif biznes modelləri ilə təcrübələr aparır və bazar həllini tapır. Yaradılmış layihələr, 2000-ci ildən bəri mövcud MİT-nin Müəssisə Mentorinq Xidməti çərçivəsində mentor dəstəyi ala bilər və ya institutun tədbir və müsabiqələri çərçivəsində maliyyələşdirilə bilər.
Startap ekosisteminin başqa bir nümunəsi Stanford Universiteti və böyük texnoloji korporasiyaların fabrikləri ətrafında qurulan, San Jose və Palo Alto şəhərləri arasındakı San-Fransisko körfəzi sahillərinin qırx kilometrlik bir zolağını əhatə edən Silikon Vadisidir. Bu Vadi, amerikan vençur kapitalının mərkəzidir. Startapları ilkin mərhələlərdə dəstəkləmək üçün, burada 100 ən böyük fonddan 49-unun baş ofisləri və tanınmış startap akseleratorlar fəaliyyət göstərir.
2012 Startup Genome hesabatının bir hissəsi olaraq, araşdırmaçılar dünyanın ən böyük startap ekosistemlərinin siyahısını tərtib etdilər. Siyahıya Silikon Vadisi, Tel Aviv, Los Angeles, Seattle, New York, Boston, London, Toronto, Vancouver, Chicago, Paris, Sidney, Sao Paulo, Moskva, Berlin, Kanada Waterloo, Sinqapur, Melburn , Bangalore və Santiago daxildir.
Daxili startap
Daxili startaplar korporativ sahibkarlığın bir formasıdır. Nəhəng və uğurlu şirkətlər, korporativ mühitdə yeniliyi təşviq etmək üçün, "daxili startap" qururlar. Buna misal olaraq Bell Corporation-un tərkibində bir araşdırma bölməsi olan Bell Labs və Target Corporation (Dayton'un mağazalar şəbəkəsinin daxili startapı) göstərmək olar. Daxili startapları öz şirkətlərində yaratmaq üçün, Google kimi şirkətlər satın alınan startapları və komandaları ofislərində yüksək komfortla təchiz edirlər və hətta itləri ilə işə gəlməyinə icazə verir.
İstinadlar
- "What is a startup?". 2020-01-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- ""The Differences between Entrepreneurs and Startup Founders"". 2020-05-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- John Simpson and Edmund Weiner. The Oxford English Dictionary. — United Kingdom: Oxford University Press, 1989. ISBN 978-0-19-861186-8. Arxivləşdirilib 2019-04-27 at the Wayback Machine
- "In and Around Language: What's Up with "Startup"?". 2022-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "In and Around Language: What's Up with "Startup"?". 2022-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Кирилл Бигай: Так что же такое стартап?". 2021-11-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Startup equals growth". 2015-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Zero to One summary: Peter Thiel's advice on startups". 2015-06-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Самые интересные стартапы 2013 года". 2022-04-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "What Is A Startup?". 2020-01-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Инновационные стартапы в России: проблемы создания и маркетингового продвижения". 2022-06-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "What Is A Startup?". 2020-01-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Why startups fail, according to their founders". 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Stages of a startup (infographic". 2022-02-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- . 2019-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "What Business Owners Should Know About Patenting". 2022-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Early-Stage Startups Need Friends, Family, and Fools". 2016-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Методология создания самоорганизуемой российской экосистемы инновационного бизнеса". 2022-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- . 2016-06-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Методология создания самоорганизуемой российской экосистемы инновационного бизнеса". 2022-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Startups: a hidden lifestyle at MIT". 2021-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "6 key moments in history that made Silicon Valley the tech capital of the world, according to a historian". 2021-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "VC 100: The Top Investors in Early-Stage Startups". 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "Startup Genome Ranks The World's Top Startup Ecosystems: Silicon Valley, Tel Aviv & L.A. Lead The Way". 2015-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
- "BELL LABS, SKUNK WORKS, AND THE CROWD SOURCING OF INNOVATION". 2021-11-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Startap ing dilinde startup company startup miqyaslana bilecek bir biznes modeli once axtarmaq daha sonra inkisaf etdirmek ve tesdiqlemek ucun yaranan sirket ve ya bir layihedir Adeten startaplarin emeliyyat tarixi qisa olur ve onlar qisa muddet erzinde ya ugurlu sirketlere cevrilir yaxud ugursuzluqla uzlesib muflis olurlar Startap ve sahibkarliq anlayislari oxsardir Halbuki sahibkarliq anlayisi butun yeni muessiselere ehate edir Buraya ozunumesgulluq fealiyyeti ve boyumek niyyetinde olmayan muessiseler de daxildir Startap ise yalniz tesisciden ibaret yox kenar erazilerde inkisaf etmek niyyetinde olan iscileri olan ve suretle boyumek meqsedi dasiyan yeni muessise novudur Umumi menasi ve tarixiStartap termini ilk defe 1973 cu ilin avqustunda Forbes ve 1977 ci ilin sentyabrinda Business Week jurnallarinda istifade edilmisdir Konsepsiya 90 ci illerde dilde daha da mohkemlendi ve dotkom iqtisadi kopuyun ortaya cixmasi zamani genis yayildi Musteri inkisafi metodologiyasinin yaradicisi ing customer development amerikali tesebbuskar Stephen Blank startap anlayisini miqyaslana bilen bir biznes modelinin arasdirilmasi zamani yaranan muveqqeti qurulus olaraq teyin etdi Iqtisadi startap kitabinin muellifi ve sahibkarliqda iteraktiv yanasmanin ideoloqu Eric Ries qeyd edir ki startap yuksek qeyri mueyyenlik seraitinde yeni bir mehsul ve ya xidmet yaradan bir teskilat adlandirila biler Sahibkar vencur kapitalist ve esseist Y Combinator akseleratorun qurucusu Paul Graham suretli boyumeyi startaplarin esas xarakteristikasi hesab edir heftede 4 7 PayPal in hemtesiscisi ilk Facebook investoru Peter Thiel da Paul Graham ile hemfikirdir Startap durgunluq veziyyetine dusse o zaman zombi sirketine cevrilir Startap reytinqinde istirak edenler ucun bu xarakteristikalar adeten sirketin yasi iscilerin sayi menfeet ve boyume mehsulun yuksek texnoloji xususiyyeti tesiscilerin sirkete nezareti ve mutexessis munsifler heyeti terefinden sirketin potensial qiymetlendirmesidir Bununla birlikde Pol Graham iddia edir ki startap adlanmaq ucun texnoloji yenilik ve vencur maliyyelesmesi mutleq deyil Bezi startap quruculari startaplari medeni bir hadise kimi gorurler butun komanda uzvlerinin ortaq deyerleri ve her bir iscinin umumi hedefe verdiyi tohfesi kimi hissler Onlar bildirirler ki sirketin olculerinden asili olmayaraq bu medeniyyeti qoruyub saxlamaq komandani bir startap hesab etmeye imkan verir Startaplar adeten yuksek qeyri mueyyenlikle qarsilasirlar ve bu sebebden ugursuz olma ehtimallari yuksekdir Buna baxmayaraq ugur yolunu qet etmekde davam eden az sayda sirketlerin boyuk ve nufuzlu olmaq potensiali var Bezen startaplarin deyeri 1 milyard dollari kece bilir ve o zaman onlar yunikorn adlanmaga baslayir Startaplar bir qayda olaraq her hansi bir problemi hell etmek ucun bir yol tapan bir ve ya bir nece tesisci terefinden baslanilir Startap tesiscileri bazar seraitini yoxlayib tesdiqlemek ucun once hemen bazarda mueyyen bir problemi arasdirib daha sonra problemin hellini tapib ve nehayet minimum islek mehsul MIM yaradir Startap prosesi uzun bir muddet ala biler bezi hesablamalara gore 3 il ve ya daha cox ve buna gore de davamli sey teleb edir Startaplarin ugursuzluq ehtimalinin cox olmasi ve qeyri mueyyenlik kimi sebeblerden uzun muddet erzinde davamli sey gostermek xususile cetindir Inkisaf merheleleriStartaplarin inkisafini tesvir etmek ucun her hansisa bir universal yanasma movcud deyil Inkisaf merheleleri startap qurucularinin verdiyi qerarlardan sirketin qarsida qoydugu hedeflerden ve xarici maliyyelesdirmenin celb edilmesinden asili olaraq deyise biler Musteri inkisafi Stiven Blank terefinden Anlamaq ucun dord addim kitabinda teqdim olunan bu model musterilerin ehtiyaclarini aydinlasdirmaga esaslanir Musteri inkisafi modeli startapin sabit bir sirkete cevrildiyi dord merheleni tesvir edir Istehlakcilarin mueyyenlesdirilimesi merhelesinde startap mehsulunun hansi usulla potensial musterilerinin problemlerini hell etdiyine dair ferziyyeler qurur Istehlakcinin tesdiqi zamani ferziyyeler yoxlanilir satis plani ve marketinq strategiyasi hazirlanir ve sirketin erken istehlakcilari tapilir Bu merhelenin ugursuz oldugu halda startap Istehlakcilarin mueyyenlesdirilimesi merhelesine qayidir Istehlakcilarin celb edilmesi merhelesi mehsulun faydaliligi tesdiq olunandan sonra baslayir Startap mehsul satislarina baslayir ve marketinqe sermaye ayirir Sirketin yaranmagi startaplarin son meqsedleridir Gelecekde inkisaf meqsedi ile sirket strukturu ve biznes prosesleri formalasdirilir Startap investisiyasiStartap deyeri Bir sirketin deyeri texnologiyasina soykenirse sirket quruculari ucun eqli mulkiyyet qorunmasi elde etmek vacibdir The Economist qezeti bildirir ki ABS ictimai sirketlerinin deyerinin 75 e qederi onlarin eqli mulkiyyetindedir 1980 ci ilde 40 e qeder Hal hazirda cox vaxt kicik bir startap sirketinin deyerinin 100 i intellektual mulkiyyetine esaslanir Bu sebebden texnologiyaya esaslanan startaplarin intellektual kapitallarini mumkun qeder erken qorumaq ucun saglam bir strategiya hazirlamalari vacibdir Xususen yeni texnologiya ile elaqeli olan startaplar bezen yaradicilarina ve investorlarina boyuk gelir getirirler Bunun ucun en yaxsi numune yaradicilari sirket sehmlerinin mulkiyyetinden milyarder olmus Google dur Maliyyelesme Vencur investisiya yatirimlarinin movcud tecrubeleri onu gosterir ki startaplarin maliyyelesdirmeyi bir nece merheleden ibaret olur Onlarin her birinde sirket davamli inkisafi temin etmek ve novbeti investisiyalara nail olmaq ucun kifayet qeder vesait celb edir Toxum maliyyesi ing dilinde Seed Funding maliyye celb edilmesinin ilk merhelesi olaraq sermayelerin esasen tesisciler onlarin ailesi ve dostlarindan formalasmagi nezerde tutulur Ingilis dilinde yer alan 3F ixtisari startaplarin ilkin sermaye menbelerini tesvir edir friend family fools ing dilinden dosltar aile ve sefehler Komandanin yerlesme xercleri biznes planinin ve mehsulun prototipinin hazirlanmasi bu vesaitler hesabina odenilir Bundan elave olaraq toxum maliyyesi merhelesinde Melek Investorlar da muhum yer alir Melek yatirimlari sirketlerin inkisafinda istirak etmekde maraqli olan ozel investorlar terefinden temin edilir Sirkete maliyye kapitali ile destek veren melek investor adeten idare heyetinde bir yer qazanir ve tesiscilerin bezi qerarlarina veto qoya bilir Bu merhelede startap daxili heyetini genislendirmek mehsulun ilk versiyasinin islerini basa catdirmaq ve erken musteriler celb etmek imkanini elde edir Mustesna hallarda vencur investorlar toxum maliyyesi merhelesinde istirak edir Seriya A ing dilinde Series A toxum maliyyesinden sonra baslayan Erken Merhele nin ing dilinden Early Stage ilk investisiya seriyasidir Bu merhelede artiq melek investorlarla yanasi vencur kapital sirketleri de istirak edir Bu maliyyelerin hecmi evvelki merhelelerle muqayisede qat qat boyuk olur Bu sebebden Seriya A merhelesine catmaq ucun startapin artiq tam hazir mehsulu gelecek strategiyasi musterileri ve gelirleri olmalidir Seriya A investisiya seriyasindan sonra Seriya B Seriya C Seriya D ve s seriyalari davam ede bilir Bunlar adeten Erken Merhele den sonra gelen Sonraki Merhele nin ing dilinden Later Stage parcalaridir Burada startaplarin meqsedi sirketlerin inkisafi ucun lazim olan elave sermayenin tapilmasidir Seriya A da oldugu kimi investor rolunda istirak edenlerin esas qismi vencur kapitallardir Vencur maliyye startapa IPO merhelesine catmaga komek edir Halbuki sirket IPO merhelesinden once diger sirketler terefinden alina ve yaxud her hansi bir sirketle birlese biler Her bir halda startaplar bununla Cixis strategiyasi ni ing dilinden Exit strategy yerine yetmis olurlar Startap investisiyasi tarixi ABS da Boyuk Bohran bas verenden sonra qanun terefden tenzimlenmeyen kicik sirketlere spekulyativ investisiyalarin artmasini esas sebeb kimi gunahlandirdilar Ona gore startap investisiyasi evveller hemtesisciler ve aileleri dostlar biznes melekleri ve Vencur Kapital fondlari arasinda gezen ve resmi sayilmayan bir soz idi Bu ABS da 1933 cu ilde Qiymetli Kagizlar Qanununun tetbiqinden sonra bu hali almisdir Bir cox olkeler startap sirketlerinin teklif etdiyi sehmler de daxil olmaqla qeydiyyata alinmamis qiymetli kagizlari qadagan etmek ucun oxsar qanunvericiliyi tetbiq etdi 2005 ci ilde Y Combinator terefinden yeni Akselerasiya investisiyasi modeli teqdim olundu Bu model sabit sertlerle investisiya modelini ve suretli bootcamp uslubunda telim proqramini birlesdirir Bu cur telimler startap yaradicilara sirketlerini sistematik boyumeyini temin etmeye komek edir EkosistemStartaplarin desteklenmesinde universitetler biznes mektebler texnoparklar qrant proqramlari biznes melek cemiyyetleri ve fondlar biznes inkubatorlari ve akseleratorlar kraudfandinq ing dilinden crowdfunding platformalari senaye konfranslari ve pesekar cemiyyetler istirak edir Onlarin birlesmesi ekosistem yaradir yeni startaplarin ve diger muessiselerin yaranmasi ve inkisafi ucun serait yaradir Meselen Massacusets Texnologiya Institutu etrafinda yuksek texnoloji sahibkarliq infrastrukturunu formalasdirmisdir 50 il erzinde institutun telebe mezun ve muellim heyeti terefinden yaradilan sirketlerin umumi mehsulu boyuk dunya iqtisadiyyati ile muqayise olunur 1997 ci ilin melumatlarina gore umumilikde bu sirketler olkeni 1 1 milyondan cox is yerleri ile temin etmisdir Institutdaki texnoloji yenilik merkezinde yeni ideyalar prototipleme ve inkisaf ucun qrant desteyi ala biler Secilmis prototipler Sloan Idareetme Mektebinin institutuna daxil olan iTeams proqraminda istirak edir Bu biznes laboratoriyasinda telebeler muxtelif biznes modelleri ile tecrubeler aparir ve bazar hellini tapir Yaradilmis layiheler 2000 ci ilden beri movcud MIT nin Muessise Mentorinq Xidmeti cercivesinde mentor desteyi ala biler ve ya institutun tedbir ve musabiqeleri cercivesinde maliyyelesdirile biler Startap ekosisteminin basqa bir numunesi Stanford Universiteti ve boyuk texnoloji korporasiyalarin fabrikleri etrafinda qurulan San Jose ve Palo Alto seherleri arasindaki San Fransisko korfezi sahillerinin qirx kilometrlik bir zolagini ehate eden Silikon Vadisidir Bu Vadi amerikan vencur kapitalinin merkezidir Startaplari ilkin merhelelerde desteklemek ucun burada 100 en boyuk fonddan 49 unun bas ofisleri ve taninmis startap akseleratorlar fealiyyet gosterir 2012 Startup Genome hesabatinin bir hissesi olaraq arasdirmacilar dunyanin en boyuk startap ekosistemlerinin siyahisini tertib etdiler Siyahiya Silikon Vadisi Tel Aviv Los Angeles Seattle New York Boston London Toronto Vancouver Chicago Paris Sidney Sao Paulo Moskva Berlin Kanada Waterloo Sinqapur Melburn Bangalore ve Santiago daxildir Daxili startapDaxili startaplar korporativ sahibkarligin bir formasidir Neheng ve ugurlu sirketler korporativ muhitde yeniliyi tesviq etmek ucun daxili startap qururlar Buna misal olaraq Bell Corporation un terkibinde bir arasdirma bolmesi olan Bell Labs ve Target Corporation Dayton un magazalar sebekesinin daxili startapi gostermek olar Daxili startaplari oz sirketlerinde yaratmaq ucun Google kimi sirketler satin alinan startaplari ve komandalari ofislerinde yuksek komfortla techiz edirler ve hetta itleri ile ise gelmeyine icaze verir Istinadlar What is a startup 2020 01 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 The Differences between Entrepreneurs and Startup Founders 2020 05 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 John Simpson and Edmund Weiner The Oxford English Dictionary United Kingdom Oxford University Press 1989 ISBN 978 0 19 861186 8 Arxivlesdirilib 2019 04 27 at the Wayback Machine In and Around Language What s Up with Startup 2022 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 In and Around Language What s Up with Startup 2022 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Kirill Bigaj Tak chto zhe takoe startap 2021 11 27 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Startup equals growth 2015 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Zero to One summary Peter Thiel s advice on startups 2015 06 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Samye interesnye startapy 2013 goda 2022 04 28 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 What Is A Startup 2020 01 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Innovacionnye startapy v Rossii problemy sozdaniya i marketingovogo prodvizheniya 2022 06 15 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 What Is A Startup 2020 01 03 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Why startups fail according to their founders 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Stages of a startup infographic 2022 02 18 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 2019 10 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 14 What Business Owners Should Know About Patenting 2022 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Early Stage Startups Need Friends Family and Fools 2016 03 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Metodologiya sozdaniya samoorganizuemoj rossijskoj ekosistemy innovacionnogo biznesa 2022 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 2016 06 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 14 Metodologiya sozdaniya samoorganizuemoj rossijskoj ekosistemy innovacionnogo biznesa 2022 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Startups a hidden lifestyle at MIT 2021 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 6 key moments in history that made Silicon Valley the tech capital of the world according to a historian 2021 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 VC 100 The Top Investors in Early Stage Startups 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 Startup Genome Ranks The World s Top Startup Ecosystems Silicon Valley Tel Aviv amp L A Lead The Way 2015 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14 BELL LABS SKUNK WORKS AND THE CROWD SOURCING OF INNOVATION 2021 11 30 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 14