Spekulyasiya (lat. specio sözündən) — iz ilə gedib tapma, izinə düşmə, baxıb tapmaq , aşağıdakı mənaları ifadə edə bilər:
- İqtisadi lüğətdə – alış və satış qiymətləri arasındakı fərq sayəsində gəlir əldə etmək deməkdir. Mahiyyət etibarı ilə, istənilən ticarət əməliyyatını spekulyasiya hesab etmək olar. İqtisadi ədəbiyyatlarda tez-tez spekulyasiya və investisiyanı bir-birindən fərqləndirmək cəhdlərinə rast gəlirik
- Ümum humanitar xarakterli, fəlsəfi, həmçinin ümum elmi ədəbiyyatda və publisistikada – mücərrəd, abstrakt mühakimələr deməkdir.
- Məcazi mənada isə – hər hansı bir şəraitdən, kiminsə çətinliklərindən öz məqsədlərin və planların naminə istifadə etmək (məsələn siyasi çətinliklər üzərində spekulyasiya etmək).
Spekulyant — nəyisə şəxsi istifadə və istehlak məqsədilə deyil, təkrar satış və mənfəət əldə etmək məqsədilə alan şəxs.
İqtisadiyyatda spekulyasiyaya dair nümunələr
- Alış və satış qiymətləri arasındakı fərq nəticəsində gəlir (və ya zərər) əldə etmək. Bu zaman spekulyasiya obyektinə dair hər-hansı bir tədbirlərin görülməsi nəzərdə tutulmur. Qiymət fərqləri müxtəlif bazarlarda eyni anda (məkan arbitrajı) və ya eyni bir bazarda müxtəlif zamanlarda (zaman arbitrajı) yarana bilər.
- Səhm, istiqraz, xammal, valyuta, kolleksiya predmetləri, daşınmaz əmlak, törəmə qiymətli kağızların, həmçinin digər dəyərlərin onların qiymət fərqindən yaranan dəyişiklik sayəsində mənfəət qazanmaq məqsədilə alqı-satqısı;
- Eyni obyektlərin şəxsi, istehsal məqsədləri, həmçinin digər üsullarla gəlir əldə edilməsi (məsələn dividentlər qazanmaq və ya qərarların qəbul edilməsində öz mövqeyini qorumaq mexanizmindən istifadə, insayder maraqları və s), həmçinin qiymət sirklərini hec (hedge) edilməsi, risklərin diversifikasiyası və əməliyyatları məqsədilə alınması spekulyasiya hesab edilmir. Amma bunları yalnız ticarətçinin daxili hədəfləri ilə müəyyən etmək olar və əksər hallarda bütün bu sövdələşmələr spekulyasiya hesab olunur.
- Azad ticarətə hər hansı bir məhdudiyyət qoyulması hallarında (məsələn müharibə, blokada, embarqo, təbii fəlakətlər zamanı) defisit məhsulların qapalı bazarlardan alınması və açıq bazarlarda satışı, həmçinin resursların obyektiv səbəbdən məhdudluğuna görə (idman yarışları, konsertlər, tamaşalar və s.) belə fəaliyyət növləri bəzən inzibati qaydada, bəzən də cinayət məcəlləsi ilə cəzalandırılır, o cümlədən bazar iqtisadiyyatı hökm sürən ölkələrdə, çünki “kölgə iqtisadiyyatının bir hissəsi” hesab olunur.
İstinadlar
- "«The Vocabularist: Speculation doesn't have to be 'mere'», BBC, 5 April 2016". 9 April 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 18 December 2020.
- Вестник Московского университета: Право. Серия XI. Изд-во Московского университета, 1993. Стр. 16.
- Спекуляция 2009-09-22 at the Wayback Machine Толковый словарь русского языка Ушаковa
- "Spekulyasiya" (az.). banker.az. 2018-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-29.
- "Статья 154 «Спекуляция» УК РСФСР от 27.10.1960 г." 2012-07-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Spekulyasiya lat specio sozunden iz ile gedib tapma izine dusme baxib tapmaq asagidaki menalari ifade ede biler Iqtisadi lugetde alis ve satis qiymetleri arasindaki ferq sayesinde gelir elde etmek demekdir Mahiyyet etibari ile istenilen ticaret emeliyyatini spekulyasiya hesab etmek olar Iqtisadi edebiyyatlarda tez tez spekulyasiya ve investisiyani bir birinden ferqlendirmek cehdlerine rast gelirik Umum humanitar xarakterli felsefi hemcinin umum elmi edebiyyatda ve publisistikada mucerred abstrakt muhakimeler demekdir Mecazi menada ise her hansi bir seraitden kiminse cetinliklerinden oz meqsedlerin ve planlarin namine istifade etmek meselen siyasi cetinlikler uzerinde spekulyasiya etmek Spekulyant neyise sexsi istifade ve istehlak meqsedile deyil tekrar satis ve menfeet elde etmek meqsedile alan sexs Iqtisadiyyatda spekulyasiyaya dair numunelerAlis ve satis qiymetleri arasindaki ferq neticesinde gelir ve ya zerer elde etmek Bu zaman spekulyasiya obyektine dair her hansi bir tedbirlerin gorulmesi nezerde tutulmur Qiymet ferqleri muxtelif bazarlarda eyni anda mekan arbitraji ve ya eyni bir bazarda muxtelif zamanlarda zaman arbitraji yarana biler Sehm istiqraz xammal valyuta kolleksiya predmetleri dasinmaz emlak toreme qiymetli kagizlarin hemcinin diger deyerlerin onlarin qiymet ferqinden yaranan deyisiklik sayesinde menfeet qazanmaq meqsedile alqi satqisi Eyni obyektlerin sexsi istehsal meqsedleri hemcinin diger usullarla gelir elde edilmesi meselen dividentler qazanmaq ve ya qerarlarin qebul edilmesinde oz movqeyini qorumaq mexanizminden istifade insayder maraqlari ve s hemcinin qiymet sirklerini hec hedge edilmesi risklerin diversifikasiyasi ve emeliyyatlari meqsedile alinmasi spekulyasiya hesab edilmir Amma bunlari yalniz ticaretcinin daxili hedefleri ile mueyyen etmek olar ve ekser hallarda butun bu sovdelesmeler spekulyasiya hesab olunur Azad ticarete her hansi bir mehdudiyyet qoyulmasi hallarinda meselen muharibe blokada embarqo tebii felaketler zamani defisit mehsullarin qapali bazarlardan alinmasi ve aciq bazarlarda satisi hemcinin resurslarin obyektiv sebebden mehdudluguna gore idman yarislari konsertler tamasalar ve s bele fealiyyet novleri bezen inzibati qaydada bezen de cinayet mecellesi ile cezalandirilir o cumleden bazar iqtisadiyyati hokm suren olkelerde cunki kolge iqtisadiyyatinin bir hissesi hesab olunur Istinadlar The Vocabularist Speculation doesn t have to be mere BBC 5 April 2016 9 April 2016 tarixinde Istifade tarixi 18 December 2020 Vestnik Moskovskogo universiteta Pravo Seriya XI Izd vo Moskovskogo universiteta 1993 Str 16 Spekulyaciya 2009 09 22 at the Wayback Machine Tolkovyj slovar russkogo yazyka Ushakova Spekulyasiya az banker az 2018 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 29 Statya 154 Spekulyaciya UK RSFSR ot 27 10 1960 g 2012 07 27 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 18