Species Plantarum (“Bitki növləri”) K. Linney tərəfindən 1753-cü ildə nəşr edilmiş və o dövrdə bilinən bütün bitki növlərinin cinslərə görə təsnif edildiyi bir əsərdir. Əsər ikili adlandırma sistemini ardıcıl tətbiq edən ilk əsərdir və bitkilərin elmi cəhətdən adlandırılması üçün başlanğıc nöqtəsi olmuşdur.
Species Plantarum | |
---|---|
lat. Species plantarum | |
Müəllif | Karl Linney |
Orijinalın dili | latın dili |
Ölkə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Nəşri
Species Plantarum 1753-cü il mayın 1-də Laurentius Salvius tərəfindən Stokholmda iki cilddə nəşr edilmişdir. Əsərin ikinci nəşri 1762-1763-cü illər arasında çap edilmişdir. 1764-cü ildə hazırlanan üçüncü nəşri ikinci nəşrdən çox da fərqlənmirdi. Sonrakı nəşrlər Linneyin 1778-ci ildəki ölümündən sonra Carl Ludwig Willdenowun rəhbərliyi altında baş tutmuşdur.
Əhəmiyyəti
Species Plantarum, ikili adlandırma sistemini ardıcıl olaraq tətbiq edən ilk botanika tədqiqatıdır (1758-ci ildə nəşr olunan Linnaeusun Systema Naturae adlı əsəri eyni təsnifatı heyvanlara tətbiq edən ilk əsər idi). Bu tədqiqatdan əvvəl bitki növləri bir çox sözdən ibarət uzun bir ada sahib idi. Misal üçün; “Plantago foliis ovato-lanceolatis pubescentibus, spica cylindrica, scapo tereti” və ya ”Nepeta floribus interrupte spicatis pedunculatisx”. Species Plantarum ilə bu uzun və mürəkkəb adlar bir sözlü cins adı və bir sözlü növ epitetini əhatə edən iki hissəli adlarla əvəz edildi. Buna görə yuxarıdakı iki nümunə sırasıyla Plantago media və Nepeta catariya oldu.
Species Plantarum, əksər bitki adlarını vermək üçün “başlanğıc nöqtəsi” seçildi, çünki binomial nomenklaturanı ardıcıl tətbiq edən ilk tədqiqat əsəri idi.
Məzmunu
Species Plantarum, dərc edildiyi zaman K. Linney tərəfindən bilinən minlərlə bitki növünün təsvirlərini ehtiva edirdi. İlk nəşrdə növlər Acalypha australis ilə başlayaraq Zygophyllum spinosum ilə bitmişdi və 5.940 növ var idi. L. əsərin başlanğıcında 10.000-dən az bitki növünün olduğunu təxmin etdiyini bildirmişdi. Bununla birlikdə, günümüzdə təxminən 400.000 çiçəkli bitki növünün olduğu iddia edilir.
Bitkilər Lin cinsi təsnifat sisteminə görə təxminən 24 sinifə ayrılmış min cinsə görə nizamlanmışdır. Species Plantarumda cinsin təsviri yoxdur. Bu səbəbdən Genera Plantarum (“Bitki Cinsləri”), Species Plantarumun beşinci nəşri ilə eyni vaxtda nəşr olunmuşdur. L.nin cinsi sistemi indi ortaq əcdadları dəqiq bir şəkildə əks etdirən bir sistemdən əlavə, süni bir sistem kimi qəbul edilir, lakin sistemin sadəliyi, xüsusilə bu sahədə mütəxəssis olmayanların hər hansı bir bitkinin düzgün sinifini tez bir zamanda tapmalarını asanlaşdırmışdır.
Qeydlər
Sitat səhvi: " Note " adlı qrup üçün <ref>
teqləri mövcuddur, lakin müvafiq <references group="Note"/>
teq tapılmadı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Species Plantarum Bitki novleri K Linney terefinden 1753 cu ilde nesr edilmis ve o dovrde bilinen butun bitki novlerinin cinslere gore tesnif edildiyi bir eserdir Eser ikili adlandirma sistemini ardicil tetbiq eden ilk eserdir ve bitkilerin elmi cehetden adlandirilmasi ucun baslangic noqtesi olmusdur Species Plantarumlat Species plantarumMuellif Karl LinneyOrijinalin dili latin diliOlke Isvec Vikianbarda elaqeli mediafayllarNesriSpecies Plantarum 1753 cu il mayin 1 de Laurentius Salvius terefinden Stokholmda iki cildde nesr edilmisdir Eserin ikinci nesri 1762 1763 cu iller arasinda cap edilmisdir 1764 cu ilde hazirlanan ucuncu nesri ikinci nesrden cox da ferqlenmirdi Sonraki nesrler Linneyin 1778 ci ildeki olumunden sonra Carl Ludwig Willdenowun rehberliyi altinda bas tutmusdur Birinci nesrin uz qabigiEhemiyyetiSpecies Plantarumdan evvel sekildeki bitki Plantago foliis ovato lanceolatis pubescentibus spica cylindrica scapo tereti adi ile taninirdi L bitkiyi Plantago media olaraq yeniden adlandirmisdir Species Plantarum ikili adlandirma sistemini ardicil olaraq tetbiq eden ilk botanika tedqiqatidir 1758 ci ilde nesr olunan Linnaeusun Systema Naturae adli eseri eyni tesnifati heyvanlara tetbiq eden ilk eser idi Bu tedqiqatdan evvel bitki novleri bir cox sozden ibaret uzun bir ada sahib idi Misal ucun Plantago foliis ovato lanceolatis pubescentibus spica cylindrica scapo tereti ve ya Nepeta floribus interrupte spicatis pedunculatisx Species Plantarum ile bu uzun ve murekkeb adlar bir sozlu cins adi ve bir sozlu nov epitetini ehate eden iki hisseli adlarla evez edildi Buna gore yuxaridaki iki numune sirasiyla Plantago media ve Nepeta catariya oldu Species Plantarum ekser bitki adlarini vermek ucun baslangic noqtesi secildi cunki binomial nomenklaturani ardicil tetbiq eden ilk tedqiqat eseri idi MezmunuSpecies Plantarum derc edildiyi zaman K Linney terefinden bilinen minlerle bitki novunun tesvirlerini ehtiva edirdi Ilk nesrde novler Acalypha australis ile baslayaraq Zygophyllum spinosum ile bitmisdi ve 5 940 nov var idi L eserin baslangicinda 10 000 den az bitki novunun oldugunu texmin etdiyini bildirmisdi Bununla birlikde gunumuzde texminen 400 000 cicekli bitki novunun oldugu iddia edilir Bitkiler Lin cinsi tesnifat sistemine gore texminen 24 sinife ayrilmis min cinse gore nizamlanmisdir Species Plantarumda cinsin tesviri yoxdur Bu sebebden Genera Plantarum Bitki Cinsleri Species Plantarumun besinci nesri ile eyni vaxtda nesr olunmusdur L nin cinsi sistemi indi ortaq ecdadlari deqiq bir sekilde eks etdiren bir sistemden elave suni bir sistem kimi qebul edilir lakin sistemin sadeliyi xususile bu sahede mutexessis olmayanlarin her hansi bir bitkinin duzgun sinifini tez bir zamanda tapmalarini asanlasdirmisdir QeydlerSitat sehvi Note adli qrup ucun lt ref gt teqleri movcuddur lakin muvafiq lt references group Note gt teq tapilmadi