Soğanlıq — Gürcüstan Respublikasının paytaxtı Tbilisinin inzibati-ərazi vahidində yerləşən Poniçala kəndinin qədim adı.
Soğanlıq | |
---|---|
ფონიჭალა | |
Ölkə | Gürcüstan |
Tarixi və coğrafiyası | |
İlk məlumat | 1728 |
Mərkəzin hündürlüyü | 370 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Soğanlıq Tbilisi şəhərinin yaxınlıında yerləşən, əsasən azərbaycanlıların yaşadıqları bir kəndin qədim adıdır. Kənddə 5698 nəfər yaşayır. Ondan 2836-ı qadın, 2862-i isə kişidir. Əhalisi müsəlmandır. Soğanlıq qədim tarixə malikdir. Kəndin adının türk əsilli olması güman edilir. Aleksandr Puşkinin "Ərzuruma səfər" kitabında o bu kəndin adını hallandırır. 1970-ci illərin sonunda Gürcüstan Respublikasinda aparılan addəyişmə islahatlarına görə Soğanlığın qədim adı dəyişilərək "Poniçala" (gürcü dilində çala fonunda yerləşən yer deməkdir) qoyulur.
Tarixi
1725-1728-ci illərdə Osmanlı İmperiyası məmurları tərəfindən tərtib edilmiş "Dəftər-i müfəssəl-i əyalət-i Tiflis"-ə görə Tiflis əyalətinin Baratlı nahiyyəsində yerləşən Soğanlıq kəndində 23 ev vardır və burada 37 nəfər vergi ödəyən müsəlman yaşayırdı.
Əvvəllər Tbilisi şəhərindən bir neçə kilometr aralıda yerləşən kənd, sonralar sənayeləşmə prosesi ərəfəsində bir tərəfdən Tbilisi, digər tərəfdən Rustavidə baş verən urbanizasiya nəticəsində bir çox sənaye müəssisələri ilə əhatə olunmuşdur. Soğanlığın coğrafi koordinatları belədir: 41° 38' 18 şimal enliyi, 44° 55' 20 şərq uzunluğu. Soqanlıq ərazisində Tbilisi Zoveterenariya İnstitutu və Kənd təsərrüfatı üzrə elmi tədqiqat institutu yerləşir. Özündə kənd görkəmini saxlamasına baxmayaraq Soğanlıq əslində şəhər mədəniyyətinin təsirinə məruz qalmışdır. Əhalinin bir hissəsi SSRİ vaxtı kənd təsərrüfatında məşğul olsa da, böyük bir hissə Tbilisidə fəaliyyət göstərən sənaye müəssisələrində çalışırdılar. SSRİ-nin tənəzlündən sonra Gürcüstanda yaranan iqtisadi bohran kənd əhalisindən də yan keçməmişdir. Tbilisidə mövcud olan yüksək işçsizlik əhalinin digər ölkələrə üz tutmasına səbəb olmuşduir. Soğanlıq 2007-ci ildən Tbilisi şəhərinin İsani-Samqori icmasına daxil edilib.
Kənddə bir orta məktəb fəaliyyət göstərir. SSRİ vaxtı tikilib istifadəyə verilmiş müasir tipli məktəb 1000 nəfər şagirdin təhsil almasına imkan verirdi. Son zamanlarda əhali artımının aşağı düşməsi ilə məktəblilərin sayı da azalmışdır. Tədrisdə istifadə olunan vəsaitlər əsasən Azərbaycandan gətirilirdi. Vaxtilə bu məktəbi bitirmiş gənclərdən bir qismi Azərbaycan ali məktəblərində təhsil almışlar. Onların arasında müəllimlər, mühəndislər, alimlər və akademik olmuşdur. Burada akademik İsa Kərimovun, Prof.Vuqar Əliyevin, Prof. Kamil Qəhrəmanovun, Dos.Hacı İsayevin, Dos. İbayət Məmmədovun, Dos. Akif Nuriyevin, Hacıbağır Allahverdiyevin, Dr.Rezo Əliyevin, şair Dəryeyinurun adlarını çəkmək olar.
İqtisadiyyatı
Gürcüstan Sovetlər Birliyinin tərkibində olan zaman qəsəbədə fəaliyyət göstərən zavodlar insanlar üçün əsas iş yeri idi. 1991-ci ildə Sovetlər Birliyinin dağılmasından sonra qəsəbədə də bu imkanlar dağıldı. Əhali əsasən qoyunçuluqla, maldarlıqla və tərəvəzçiliklə məşğul olur. Kəndin yaxınlığında Gürcüstan dəmir yollarının eyniadlı dəmir yolu stansiyası yerləşir. Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlılar arasında gürcü dilinə münasibətdə daha yaxşı mövqeyə malik olan kənd əhalisi siyasi cəhətdən də fəaldırlar. 2016-cı ilin Avqust ayından etibarən Gürcüstan hökuməti Aşağı Poniçalada davamlı şəkildə narkotik reydləri keçirir. 2018-ci ildə Gürcüstan Daxili İşlər Naziri parlamentdə çıxışı zamanı Gürcüstanda narkotik ticarəti üçün əsas mərkəzlərdən birinin Poniçala olduğunu bildirib.
İstinadlar
- .
- Tiflis əyalətinin müfəssəl dəftəri: Borçalı və Qazax, 1728-ci il. Giriş və tərcümənin müəllifi: tarix üzrə fəlsəfə doktoru Şahin Məcid oğlu Mustafayev. Bakı: "Pedaqogika" nəşriyyatı, 2001-ci il, səhifə 12
- "Gürcüstan qarabasması". 2022-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-27.
Xarici keçidlər
- Деревня меж двумя городами
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Soganliq Gurcustan Respublikasinin paytaxti Tbilisinin inzibati erazi vahidinde yerlesen Ponicala kendinin qedim adi Soganliqფონიჭალა41 37 54 sm e 44 55 02 s u Olke GurcustanTarixi ve cografiyasiIlk melumat 1728Merkezin hundurluyu 370 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 4 452 nef 2014 Xeriteni goster gizle SoganliqSoganliq Gurcustanin xeritesinde Soganliq Tbilisi seherinin yaxinliinda yerlesen esasen azerbaycanlilarin yasadiqlari bir kendin qedim adidir Kendde 5698 nefer yasayir Ondan 2836 i qadin 2862 i ise kisidir Ehalisi muselmandir Soganliq qedim tarixe malikdir Kendin adinin turk esilli olmasi guman edilir Aleksandr Puskinin Erzuruma sefer kitabinda o bu kendin adini hallandirir 1970 ci illerin sonunda Gurcustan Respublikasinda aparilan addeyisme islahatlarina gore Soganligin qedim adi deyisilerek Ponicala gurcu dilinde cala fonunda yerlesen yer demekdir qoyulur Tarixi1725 1728 ci illerde Osmanli Imperiyasi memurlari terefinden tertib edilmis Defter i mufessel i eyalet i Tiflis e gore Tiflis eyaletinin Baratli nahiyyesinde yerlesen Soganliq kendinde 23 ev vardir ve burada 37 nefer vergi odeyen muselman yasayirdi Evveller Tbilisi seherinden bir nece kilometr aralida yerlesen kend sonralar senayelesme prosesi erefesinde bir terefden Tbilisi diger terefden Rustavide bas veren urbanizasiya neticesinde bir cox senaye muessiseleri ile ehate olunmusdur Soganligin cografi koordinatlari beledir 41 38 18 simal enliyi 44 55 20 serq uzunlugu Soqanliq erazisinde Tbilisi Zoveterenariya Institutu ve Kend teserrufati uzre elmi tedqiqat institutu yerlesir Ozunde kend gorkemini saxlamasina baxmayaraq Soganliq eslinde seher medeniyyetinin tesirine meruz qalmisdir Ehalinin bir hissesi SSRI vaxti kend teserrufatinda mesgul olsa da boyuk bir hisse Tbiliside fealiyyet gosteren senaye muessiselerinde calisirdilar SSRI nin tenezlunden sonra Gurcustanda yaranan iqtisadi bohran kend ehalisinden de yan kecmemisdir Tbiliside movcud olan yuksek iscsizlik ehalinin diger olkelere uz tutmasina sebeb olmusduir Soganliq 2007 ci ilden Tbilisi seherinin Isani Samqori icmasina daxil edilib Kendde bir orta mekteb fealiyyet gosterir SSRI vaxti tikilib istifadeye verilmis muasir tipli mekteb 1000 nefer sagirdin tehsil almasina imkan verirdi Son zamanlarda ehali artiminin asagi dusmesi ile mekteblilerin sayi da azalmisdir Tedrisde istifade olunan vesaitler esasen Azerbaycandan getirilirdi Vaxtile bu mektebi bitirmis genclerden bir qismi Azerbaycan ali mekteblerinde tehsil almislar Onlarin arasinda muellimler muhendisler alimler ve akademik olmusdur Burada akademik Isa Kerimovun Prof Vuqar Eliyevin Prof Kamil Qehremanovun Dos Haci Isayevin Dos Ibayet Memmedovun Dos Akif Nuriyevin Hacibagir Allahverdiyevin Dr Rezo Eliyevin sair Deryeyinurun adlarini cekmek olar IqtisadiyyatiGurcustan Sovetler Birliyinin terkibinde olan zaman qesebede fealiyyet gosteren zavodlar insanlar ucun esas is yeri idi 1991 ci ilde Sovetler Birliyinin dagilmasindan sonra qesebede de bu imkanlar dagildi Ehali esasen qoyunculuqla maldarliqla ve terevezcilikle mesgul olur Kendin yaxinliginda Gurcustan demir yollarinin eyniadli demir yolu stansiyasi yerlesir Gurcustanda yasayan azerbaycanlilar arasinda gurcu diline munasibetde daha yaxsi movqeye malik olan kend ehalisi siyasi cehetden de fealdirlar 2016 ci ilin Avqust ayindan etibaren Gurcustan hokumeti Asagi Ponicalada davamli sekilde narkotik reydleri kecirir 2018 ci ilde Gurcustan Daxili Isler Naziri parlamentde cixisi zamani Gurcustanda narkotik ticareti ucun esas merkezlerden birinin Ponicala oldugunu bildirib Istinadlar Tiflis eyaletinin mufessel defteri Borcali ve Qazax 1728 ci il Giris ve tercumenin muellifi tarix uzre felsefe doktoru Sahin Mecid oglu Mustafayev Baki Pedaqogika nesriyyati 2001 ci il sehife 12 Gurcustan qarabasmasi 2022 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 27 Xarici kecidlerDerevnya mezh dvumya gorodamiHemcinin bax