Soyqırım cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında Konvensiya — 9 dekabr 1948-ci ildə Parisdə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisi tərəfindən 260 (III) saylı qətnamə ilə qəbul edildi. Konvensiya 12 yanvar 1951-ci ildə qüvvəyə minmişdir. İnsanlıq əleyhinə ən ağır cinayət kimi "soyqırım" konsepsiyasının beynəlxalq hüquqi statusunu müəyyənləşdirir və hüquqi tərifini verir. Polşalı yəhudi əsilli vəkil Rafael Lemkinin etnik qrupların məhvinə görə hüquqi məsuliyyət müəyyənləşdirmək və soyqırımı beynəlxalq cəmiyyət tərəfindən insanlığa qarşı cinayət kimi tanıması uzun illər davam edən mübarizənin zirvəsidir. Bütün iştirakçı ölkələrin müharibə və sülh dövründə soyqırım aktlarının qarşısının alınması və cəzalandırılması üçün tədbirlər görmələri tələb olunur. Konvensiyanı təsdiqləyən ölkələrin sayı 2011-ci ilin sentyabr ayı etibarilə 141-ə çatır.
Soyqırım haqqında Konvensiya | |
---|---|
Soyqırım cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında Konvensiya | |
Müqavilənin tipi | konvensiya |
İmzalanma tarixi | 9 dekabr 1948 |
İmzalanma yeri | Paris |
Qüvvəyə minməsi | 12 yanvar 1951 |
Dili | çex dili |
Soyqırımın tərifi
Maddə II soyqırımı aşağıdakı kimi müəyyənləşdirir:
... milli, etnik, irqi və ya dini qrupu aşağıdakı kimi qismən və ya qismən məhv etmək məqsədilə edilən hərəkətlər:
- a) belə bir qrup üzvlərinin öldürülməsi;
- b) bu cür qrup üzvlərinə ciddi bədən xəsarəti və ya ruhi zərər vurmaq;
- c) tamamilə və ya qismən fiziki məhv edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş bu cür yaşayış şəraitinin hər hansı bir qrupu üçün qəsdən yaradılması;
- d) belə bir qrupun mühitində uşaq doğmağı qarşısını almaq üçün hazırlanmış tədbirlər;
- e) uşaqların bir insan qrupundan digərinə zorla köçürülməsi.
— Soyqırım cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında Konvensiya, Maddə II
Maddə III cəzalandırılan əməlləri müəyyənləşdirir:
- a) soyqırım;
- b) soyqırım törətmək üçün sui-qəsd;
- c) birbaşa və kütləvi şəkildə soyqırımı təşviq etmək;
- d) soyqırım cəhdi;
- f) soyqırımda iştirak
— Soyqırım cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması haqqında Konvensiya, Maddə III
Konvensiya, II Dünya Müharibəsi zamanı Üçüncü Reyxin törətdiyi Holokosta bənzər hərəkətlərin qarşısını almaq üçün qəbul edildi. Konvensiyanın ilk nəşrində siyasi qətllər də yer alırdı, lakin SSRİ və bir sıra digər ölkələr siyasi və ya sosial zəmində müəyyən edilmiş qruplara qarşı yönəlmiş hərəkətləri soyqırım kimi qəbul etməkdən imtina etdilər . Siyasi və diplomatik uzlaşma nəticəsində bu meyarlar istisna edildi.
Soyqırımın subyektiv tərəfi
Soyqırımın subyektiv tərəfi "bu kimi qrupu ... tamamilə və ya qismən məhv etmək" niyyəti (niyyəti) şəklində günahı əhatə edir. Yəni cinayətin subyekti xəbərdar idisə və əməlləri nəticəsində müəyyən nəticələrin baş verməsini istəsəydi. Qeyd etmək lazımdır ki, nə Rafael Lemkin tərifində, nə də BMT-nin 11 dekabr 1946-cı il tarixli qətnaməsində niyyət kateqoriyası yox idi.
Soyqırım subyekti
Soyqırım Konvensiyasının IV maddəsinə görə, bu cinayəti törədənlər “soyqırımı törədən şəxslər və ya III maddədə sadalanan əməllərdən ... konstitusiyaya görə məsuliyyət daşıyan hökmdar, vəzifəli və ya xüsusi şəxs olduqlarından asılı olmayaraq”. Yəni fərdlər soyqırım cinayətinin subyektləridir. Dövlətlərin məsuliyyətinə gəldikdə, IX Maddəyə görə, “Bu Konvensiyanın şərhi, tətbiqi və ya icrası ilə əlaqədar olaraq, Razılığa gələn tərəflər arasında, bir dövlətin soyqırım törətdiyinə görə məsuliyyətinə və ya III maddədə göstərilən digərlərindən birinə aid olan mübahisələr, mübahisə tərəflərindən hər hansı birinin tələbi ilə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə təqdim edilir. " Beləliklə, soyqırımı törətmək üçün dövlətin məsuliyyəti məsələsinə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi qərar verir.
İstinadlar
- Статус Конвенции 2012-10-20 at the Wayback Machine (ing.)
- Текст Конвенции о предупреждении преступления геноцида и наказании за него 2016-04-26 at the Wayback Machine, Официальный сайт ООН.
- Robert Gellately & Ben Kiernan. The Specter of Genocide: Mass Murder in Historical Perspective. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 2003. 267. ISBN .
- Staub, Ervin. The Roots of Evil: The Origins of Genocide and Other Group Violence. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 8. ISBN .]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Soyqirim cinayetinin qarsisinin alinmasi ve cezalandirilmasi haqqinda Konvensiya 9 dekabr 1948 ci ilde Parisde Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Meclisi terefinden 260 III sayli qetname ile qebul edildi Konvensiya 12 yanvar 1951 ci ilde quvveye minmisdir Insanliq eleyhine en agir cinayet kimi soyqirim konsepsiyasinin beynelxalq huquqi statusunu mueyyenlesdirir ve huquqi terifini verir Polsali yehudi esilli vekil Rafael Lemkinin etnik qruplarin mehvine gore huquqi mesuliyyet mueyyenlesdirmek ve soyqirimi beynelxalq cemiyyet terefinden insanliga qarsi cinayet kimi tanimasi uzun iller davam eden mubarizenin zirvesidir Butun istirakci olkelerin muharibe ve sulh dovrunde soyqirim aktlarinin qarsisinin alinmasi ve cezalandirilmasi ucun tedbirler gormeleri teleb olunur Konvensiyani tesdiqleyen olkelerin sayi 2011 ci ilin sentyabr ayi etibarile 141 e catir Soyqirim haqqinda KonvensiyaSoyqirim cinayetinin qarsisinin alinmasi ve cezalandirilmasi haqqinda KonvensiyaMuqavilenin tipi konvensiyaImzalanma tarixi 9 dekabr 1948Imzalanma yeri ParisQuvveye minmesi 12 yanvar 1951Dili cex diliSoyqirimin terifiSoyqirim Konvensiyasinda istirak Imzalanmis ve tesdiq edilmisdir Qebul edildi ve ya muveffeq oldu Yalniz imzalanmisdir Madde II soyqirimi asagidaki kimi mueyyenlesdirir milli etnik irqi ve ya dini qrupu asagidaki kimi qismen ve ya qismen mehv etmek meqsedile edilen hereketler a bele bir qrup uzvlerinin oldurulmesi b bu cur qrup uzvlerine ciddi beden xesareti ve ya ruhi zerer vurmaq c tamamile ve ya qismen fiziki mehv edilmesi ucun nezerde tutulmus bu cur yasayis seraitinin her hansi bir qrupu ucun qesden yaradilmasi d bele bir qrupun muhitinde usaq dogmagi qarsisini almaq ucun hazirlanmis tedbirler e usaqlarin bir insan qrupundan digerine zorla kocurulmesi Soyqirim cinayetinin qarsisinin alinmasi ve cezalandirilmasi haqqinda Konvensiya Madde II Madde III cezalandirilan emelleri mueyyenlesdirir a soyqirim b soyqirim toretmek ucun sui qesd c birbasa ve kutlevi sekilde soyqirimi tesviq etmek d soyqirim cehdi f soyqirimda istirak Soyqirim cinayetinin qarsisinin alinmasi ve cezalandirilmasi haqqinda Konvensiya Madde III Konvensiya II Dunya Muharibesi zamani Ucuncu Reyxin toretdiyi Holokosta benzer hereketlerin qarsisini almaq ucun qebul edildi Konvensiyanin ilk nesrinde siyasi qetller de yer alirdi lakin SSRI ve bir sira diger olkeler siyasi ve ya sosial zeminde mueyyen edilmis qruplara qarsi yonelmis hereketleri soyqirim kimi qebul etmekden imtina etdiler Siyasi ve diplomatik uzlasma neticesinde bu meyarlar istisna edildi Soyqirimin subyektiv terefi Soyqirimin subyektiv terefi bu kimi qrupu tamamile ve ya qismen mehv etmek niyyeti niyyeti seklinde gunahi ehate edir Yeni cinayetin subyekti xeberdar idise ve emelleri neticesinde mueyyen neticelerin bas vermesini isteseydi Qeyd etmek lazimdir ki ne Rafael Lemkin terifinde ne de BMT nin 11 dekabr 1946 ci il tarixli qetnamesinde niyyet kateqoriyasi yox idi Soyqirim subyektiSoyqirim Konvensiyasinin IV maddesine gore bu cinayeti toredenler soyqirimi toreden sexsler ve ya III maddede sadalanan emellerden konstitusiyaya gore mesuliyyet dasiyan hokmdar vezifeli ve ya xususi sexs olduqlarindan asili olmayaraq Yeni ferdler soyqirim cinayetinin subyektleridir Dovletlerin mesuliyyetine geldikde IX Maddeye gore Bu Konvensiyanin serhi tetbiqi ve ya icrasi ile elaqedar olaraq Raziliga gelen terefler arasinda bir dovletin soyqirim toretdiyine gore mesuliyyetine ve ya III maddede gosterilen digerlerinden birine aid olan mubahiseler mubahise tereflerinden her hansi birinin telebi ile Beynelxalq Edalet Mehkemesine teqdim edilir Belelikle soyqirimi toretmek ucun dovletin mesuliyyeti meselesine Beynelxalq Edalet Mehkemesi qerar verir IstinadlarStatus Konvencii 2012 10 20 at the Wayback Machine ing Tekst Konvencii o preduprezhdenii prestupleniya genocida i nakazanii za nego 2016 04 26 at the Wayback Machine Oficialnyj sajt OON Robert Gellately amp Ben Kiernan The Specter of Genocide Mass Murder in Historical Perspective Cambridge UK Cambridge University Press 2003 267 ISBN 0521527503 Staub Ervin The Roots of Evil The Origins of Genocide and Other Group Violence Cambridge UK Cambridge University Press 8 ISBN 0 521 42214 0