Sofya Bəsirzadə (28 fevral 1918, Kazan quberniyası – 4 yanvar 2000, Bakı) — Azərbaycan teatr və kino aktrisası, Azərbaycan SSR xalq artisti (1974).
Sofya Bəsirzadə | |
---|---|
Sofiya (Sofa) Bəşir qızı Bəsirzadə (Vəzirova) | |
Digər adları | Sofiya, Sofa |
Doğum tarixi | 28 fevral 1918 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 4 yanvar 2000 (81 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | teatr aktrisası, kino aktrisası, aktrisa |
Mükafatları | |
IMDb | ID2367563 |
Həyatı
Əsil soyadı Vəzirovadır. Atasının nəsil şəcərəsinə görə səhnəyə ilk addımlarından tamaşaçılar arasında "Bəsirzadə" kimi tanınıb. Bəzi proqram və afişalarda adı "Sofa" kimi də yazılıb. Teatr kollektivində də ona "Sofa xanım" deyə müraciət ediblər.
Səhnədə bir-iki cümləsi olan personajlar da ifa edib, xarakterik dramatik obrazlar da oynayıb, sevgili qəhrəmanlar obrazlarında da bacarığını sınayıb. Bu surətlərin dramatiki də olub, faciəvi ruhlusu da. Qroteskli satiriki də olub, məsxərəvari yumorlusu da. Əsas cəhət odur ki, aktrisanın daxili imkanlarının zənginliyi müxtəlif səpkili rolların ifası üçün yararlı idi. Teatr səhnəsində 62 ildən çox çalışıb. Səhnə görkəminin təravəti həmişə göz oxşayıb, çevik plastikası heyranlıq doğurub.
Sofiya Bəşir qızı Bəsirzadə (Vəzirova) 28 fevral 1918-ci ildə Kazan quberniyasının köhnə Çukan kəndində doğulub. İki yaşında olanda ailəsi Bakıya köçüb və Sofiya xanım azəri türkcəsini mükəmməl öyrənib. Bakıdakı 3 saylı beynəlmiləl məktəbdə ibtidai təhsil alıb. Sonra 134 saylı məktəbdə orta təhsilə yiyələnib. Yuxarı siniflərdə oxuyanda dram dərnəyinə üzv olub. 1936-cı ildə Mirzə Fətəli Axundzadə adına Bakı Teatr Məktəbinə daxil olub. Həmin ilin noyabrından başlayaraq AMDT-nin tamaşalarında kütləvi səhnələrdə, epizod rollarda səhnəyə çıxıb. Üçüncü kursda, 1 sentyabr 1938-ci ildə tələbə-aktrisa AMDT-nin aktyor truppasına qəbul edilib.
Yüzdən çox obrazın ifasında səhnəyə çıxan Sofa Bəsirzadənin Nisə xanım ("Lənkəran xanının vəziri", Mirzə Fətəli Axundzadə), Sevər, Gülgün, Tanya, Gülsabah, Gülnisə ("Oqtay Eloğlu", "Od gəlini", "Yaşar", "Dönüş" və "Solğuri çiçəklər", Cəfər Cabbarlı), Nina, Rübabə ("Şeyx Sənan" və "Səyavuş", Hüseyn Cavid), Məryəm, Tamara, Tatyana ("Fərhad və Şirin", "Vaqif" və "İnsan", Səməd Vurğun), Səadət ("Müsibəti-Fəxrəddin", Nəcəf bəy Vəzirov), Xanın qızı, Pəri cadu ("Köhnə dudman" və "Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Tərlan xanım ("Yalan", Sabit Rəhman), Qlumova ("Müdriklər", Aleksandr Ostrovski), Toni xala ("Füsunkar qız", Mikolaş Dyarfaş), Anna Dmitriyevna ("Canlı meyit", Lev Tolstoy), Fedra ("Dəlilər", Lope de Veqa), Səadət xanım ("Unuda bilmirəm", İlyas Əfəndiyev), Nihal ("Qəribə adam", Nazim Hikmət), Aliyə ("Təhminə və Zaur", Anar), Mariya Xosefa ("Dişi canavar", Federiko Qarsiya Lorka), Dayə ("Medeya", Jan Anuy), Aybəniz ("Cavanşir", Mehdi Hüseyn), Peyanira ("Mehmanxana sahibəsi", Karlo Haldoni), Esrelya ("Sevilya ulduzu", Lope de Veqa), Nataliya ("Vassa Jeleznova", Maksim Qorki), Mariya Antonovna ("Müfəttiş", Nikolay Qoqol) rolları ifadə vasitələrinin zənginliyi baxımından seçilirlər.
Sofiya Bəsirzadə ondan artıq bədii filmə çəkilib. Ömrünün son illərini o Bakı Bələdiyyə teatrında çalışıb.
Aktrisa 4 yanvar 2000-ci ildə Bakıda vəfat edib.
Mükafatları
- Azərbaycan SSR əməkdar artisti — 30 aprel 1955
- Azərbaycan SSR xalq artisti — 1 iyun 1974
Filmoqrafiya
- 777 №-li iş (film, 1992) (tammetrajlı bədii film)
- Anlamaq istəyirəm (film, 1980) — rol: Əhmədin anası
- Avqust gələndə (film, 1984)
- Aygün (film, 1960)
- Bəxtiyar (film, 1955)
- Bizim Cəbiş müəllim (film, 1969)
- Bizim küçənin oğlanları (film, 1973)
- Dədə Qorqud (film, 1975)
- Dəli Kür (film, 1969)
- Dörd bazar günü (film, 1975)
- Evin kişisi (film, 1978)
- (Əhməd haradadır? (film, 1963))
- Görüş (film, 1955)
- Göz həkimi (film)
- Gümüşgöl əfsanəsi (film, 1984)
- Günahsız Abdulla (film, 1984)
- Xüsusi vəziyyət (film, 1986)
- İstintaq davam edir (film, 1966)
- Qara daşlar (film, 1956)
- Qisas (film, 1991)
- Qorxma, mən səninləyəm
- Mən mahnı qoşuram (film, 1979)
- Musiqi müəllimi (film, 1983)
- Od içində (film, 1978)
- Ötən ilin son gecəsi (film, 1983)
- Park (film, 1983)
- Romeo mənim qonşumdur (film, 1963)
- Sarıköynəklə Valehin nağılı (film, 1980)
- Sürəyya (film, 1987)
- Şərikli çörək (film, 1969)
- Telefonçu qız (film, 1962)
- Var olun, qızlar... (film, 1972)
- Yeni horizont (film, 1940)
- Yenilməz batalyon (film, 1965)
- Yol əhvalatı (film, 1980)
- Yollar görüşəndə... (film, 1979)
İstinadlar
- Respublikanın incəsənət işçilərinə Azərbaycan SSR-in fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 1 iyun 1974-cü il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- "Arxivlənmiş surət". www.anl.az. 2024-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sofya Besirzade 28 fevral 1918 Kazan quberniyasi 4 yanvar 2000 Baki Azerbaycan teatr ve kino aktrisasi Azerbaycan SSR xalq artisti 1974 Sofya BesirzadeSofiya Sofa Besir qizi Besirzade Vezirova Diger adlari Sofiya SofaDogum tarixi 28 fevral 1918 1918 02 28 Dogum yeri Kazan quberniyasi RSFSRVefat tarixi 4 yanvar 2000 2000 01 04 81 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanFealiyyeti teatr aktrisasi kino aktrisasi aktrisaMukafatlari 1974IMDb ID2367563HeyatiEsil soyadi Vezirovadir Atasinin nesil seceresine gore sehneye ilk addimlarindan tamasacilar arasinda Besirzade kimi taninib Bezi proqram ve afisalarda adi Sofa kimi de yazilib Teatr kollektivinde de ona Sofa xanim deye muraciet edibler Sehnede bir iki cumlesi olan personajlar da ifa edib xarakterik dramatik obrazlar da oynayib sevgili qehremanlar obrazlarinda da bacarigini sinayib Bu suretlerin dramatiki de olub facievi ruhlusu da Qroteskli satiriki de olub mesxerevari yumorlusu da Esas cehet odur ki aktrisanin daxili imkanlarinin zenginliyi muxtelif sepkili rollarin ifasi ucun yararli idi Teatr sehnesinde 62 ilden cox calisib Sehne gorkeminin teraveti hemise goz oxsayib cevik plastikasi heyranliq dogurub Sofiya Besir qizi Besirzade Vezirova 28 fevral 1918 ci ilde Kazan quberniyasinin kohne Cukan kendinde dogulub Iki yasinda olanda ailesi Bakiya kocub ve Sofiya xanim azeri turkcesini mukemmel oyrenib Bakidaki 3 sayli beynelmilel mektebde ibtidai tehsil alib Sonra 134 sayli mektebde orta tehsile yiyelenib Yuxari siniflerde oxuyanda dram derneyine uzv olub 1936 ci ilde Mirze Feteli Axundzade adina Baki Teatr Mektebine daxil olub Hemin ilin noyabrindan baslayaraq AMDT nin tamasalarinda kutlevi sehnelerde epizod rollarda sehneye cixib Ucuncu kursda 1 sentyabr 1938 ci ilde telebe aktrisa AMDT nin aktyor truppasina qebul edilib Yuzden cox obrazin ifasinda sehneye cixan Sofa Besirzadenin Nise xanim Lenkeran xaninin veziri Mirze Feteli Axundzade Sever Gulgun Tanya Gulsabah Gulnise Oqtay Eloglu Od gelini Yasar Donus ve Solguri cicekler Cefer Cabbarli Nina Rubabe Seyx Senan ve Seyavus Huseyn Cavid Meryem Tamara Tatyana Ferhad ve Sirin Vaqif ve Insan Semed Vurgun Seadet Musibeti Fexreddin Necef bey Vezirov Xanin qizi Peri cadu Kohne dudman ve Peri cadu Ebdurrehim bey Haqverdiyev Terlan xanim Yalan Sabit Rehman Qlumova Mudrikler Aleksandr Ostrovski Toni xala Fusunkar qiz Mikolas Dyarfas Anna Dmitriyevna Canli meyit Lev Tolstoy Fedra Deliler Lope de Veqa Seadet xanim Unuda bilmirem Ilyas Efendiyev Nihal Qeribe adam Nazim Hikmet Aliye Tehmine ve Zaur Anar Mariya Xosefa Disi canavar Federiko Qarsiya Lorka Daye Medeya Jan Anuy Aybeniz Cavansir Mehdi Huseyn Peyanira Mehmanxana sahibesi Karlo Haldoni Esrelya Sevilya ulduzu Lope de Veqa Nataliya Vassa Jeleznova Maksim Qorki Mariya Antonovna Mufettis Nikolay Qoqol rollari ifade vasitelerinin zenginliyi baximindan secilirler Sofiya Besirzade ondan artiq bedii filme cekilib Omrunun son illerini o Baki Belediyye teatrinda calisib Aktrisa 4 yanvar 2000 ci ilde Bakida vefat edib MukafatlariAzerbaycan SSR emekdar artisti 30 aprel 1955 Azerbaycan SSR xalq artisti 1 iyun 1974Filmoqrafiya777 li is film 1992 tammetrajli bedii film Anlamaq isteyirem film 1980 rol Ehmedin anasi Avqust gelende film 1984 Aygun film 1960 Bextiyar film 1955 Bizim Cebis muellim film 1969 Bizim kucenin oglanlari film 1973 Dede Qorqud film 1975 Deli Kur film 1969 Dord bazar gunu film 1975 Evin kisisi film 1978 Ehmed haradadir film 1963 Gorus film 1955 Goz hekimi film Gumusgol efsanesi film 1984 Gunahsiz Abdulla film 1984 Xususi veziyyet film 1986 Istintaq davam edir film 1966 Qara daslar film 1956 Qisas film 1991 Qorxma men seninleyem Men mahni qosuram film 1979 Musiqi muellimi film 1983 Od icinde film 1978 Oten ilin son gecesi film 1983 Park film 1983 Romeo menim qonsumdur film 1963 Sarikoynekle Valehin nagili film 1980 Sureyya film 1987 Serikli corek film 1969 Telefoncu qiz film 1962 Var olun qizlar film 1972 Yeni horizont film 1940 Yenilmez batalyon film 1965 Yol ehvalati film 1980 Yollar gorusende film 1979 IstinadlarRespublikanin incesenet iscilerine Azerbaycan SSR in fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 1 iyun 1974 cu il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti Arxivlenmis suret www anl az 2024 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 03