Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sind mətbəxi (Sind dilində: سنڌي کاڌا) - Pakistanın Sind əyalətində yaşayan sindlilərin ənənəvi mətbəxi.
Haqqında
Gündəlik yemək buğda və düyüdən hazırlanmış yaymadan ibarətdir, biri souslu və biri quru kəsmikli yeməkdən ibarətdir. Bu gün sindhi yeməyi bir çox ölkələrdə, o cümlədən də 1947-ci ildə müstəqillik əldə etdikdən sonra hindus sindhlilərin böyük bir hissəsinin miqrasiya etdiyi Hindistanda qida rasionuna daxildir.
Sind əyaləti müstəqilliyə qədər Bombey prezidentliyinin hakimiyyəti altında olub, Bombey və Sind də adlanırdı. Qucarat və Racastxanla yaxın olduğuna və hazırkı Bombeylə siyasi əlaqələrinə görə onun ümumi mətbəx ənənələri olmuşdur. Ulxasnaqarda Sindlilər bir neçə xüsusi yemək növündə bu ənənəni qoruyub saxlamışdılar. Bu növlərə misal olaraq Batan Papdi, Sev Dal Sendviç, Dahi Sev Puri və d. yeməklərini qeyd edə bilərik.
Sarımsaq souslu pamfre - sebastes balığından soğan və pomidorla bişirilən yeməkdir. Çapati adı buğda unu çörəyi ilə yeyilir. Çox az insan bunu necə mükəmməl şəkildə bişirməyi bilir. Bu balıq yağla zəngin olduğundan, çörək bişirmək üçün nə qədər yağın istifadəsini bilmək vacibdir. Çünki bu cür yaxşı bişirilmiş və qarışdırılmış bir sous yoxdur.
Loli və yoğurt yaxud Loli və südlü hind çayı kardamomla hazırlanır. Bu tavada bişirilmiş qalın mayasız çörəkdir. Buğda xəmiri soğan, isti yaşıl bibər, sarımsaq və keşniş / keşniş yarpağı ilə incə doğranır. Duz və yağ ilə un kifayət qədər sərt xəmirə yumşaq yoğrulur. Daha sonra bir qarışın səkkizdən birinə qədər yuvarlanır və aşağı istilikdə bir tavada bişirilir. Loli yarı hazır olduqda, xırtıldayan etmək üçün bir az yağ əlavə edin.
Tarixi təsirlər
İslamın Cənubi Asiyaya gəlişi yerli mətbəxə güclü təsir edib. Belə ki, müsəlmanlara donuz əti yemək və yaxud da spirtli içki istifadə etmək qadağan idi və halallıq prinsipinə ciddi şəkildə nəzarət edilirdi, müsəlman sindlilər mal əti, qoyun əti, toyuq, balıq, tərəvəz və ənənəvi meyvələr və süd məhsullarından istifadə edirdilər. Mərkəzi Asiya, Cənubi Asiya və Yaxın Şərq mətbəxi sindlilərin yeməklərinə təsir etmişdir.
Xüsusi günlər üçün yeməklər
Xüsusi yeməklər xüsusi hallarda hazırlanır. Bu yeməklərdən Çiti-kuni adlanan tərəvəz yeməyini qeyd edə bilərik.
- Sai Bhaci çaval məşhur Sind yeməyidir. Pomidor, soğan və sarımsaq ilə "tarka" verilən ispanaqlı köri ilə servis edilən ağ qaynadılmış düyüdən ibarətdir.
- Koki bir digər məşhur Sind yeməyidir. Buğda unu ilə hazırlanan və istənilən növ dal, sabzi və yaxud da kəsmik ilə yaxşı qarışdırıla bilər.
- Seviyan (Vermicelli) adlı yemək adətən şəkərli (bəzi hallarda süddən istifadə etməklə) servis edilən desertdir.
- Sindhi Kadi unikal və xüsusi yeməkdir, Hindistanda yaşayan sindlilər tərəfindən bayram günlərində hazırlanır. Adətən mövsümi tərəvəzlərdən istifadə edilməklə noxud unu ilə hazırlanan ədviyyatlı qidadır. Düyü ilə isti isti servis edilir.
İçkilər
- Sadai məşhur Sind içkisidir. Bu içki xaşxaş və badam toxumundan hazırlanır.
- Ximi içkisi süd, zəfəran, aramotizə edilmiş kardamom ilə hazırlanan isti içkidir.
- Şərbət içki növü gül yarpaqları və sandal ağacından hazırlanır.
- Lassi yoğurtdan hazırlanmış ənənəvi içki növüdür.
Tərcümələr
- Bu bölmədə urdu/hind, sind və Azərbaycan dillərində sind yeməklərinin tərcüməsi verilib. Sind dialektləri arasında da müəyyən fərqlər var. Belə ki, heydərəbadi-sindi yumurtanı "bedo", digər ərazilərdə yaşayan sindlilər isə onu "ando" adlandırır.
Otlar (Bitkilər)
| Urdu/Hind dilində | Sind dilində | Azərbaycan dilində |
|---|---|---|
| Sokha Dhan-ia | Sukka Dhaanna (سڪاڌاڻا) | Kişniş toxumu |
| Hara Dhan-ia | Sawa Dhaanna | Kişniş yarpaqları |
| podeena | Phoodno | Nanə yarpaqları |
| methi | Hurbo | Samanlıq güldəfnəsi |
| taez paat | Kamaal Pat | Dəfnə yarpağı |
| Kadhi pata | Kari patto | Köri yarpaqları |
Ədviyyatlar
| Urdu/Hind dilində | Sind dilində | Azərbaycan dilində |
|---|---|---|
| Amchoor | Amba-choor | Quru manqo tozu |
| elaichi | Photo (ڦوٽا) | Kardamon qabıqları |
| Badi elaichi | Wado photo | Qara Kardamon (Cənnət buğdası) |
| namak | Loonn (لوڻ) | Duz |
| kali mirch | Kaari Mirch | Qara bibər |
| lah-sun | Thoom(ٿوم) | Sarımsaq |
| adrak | adrak(ادرڪ) | Zəncəfil |
| Zeera | Jiro(جيرو) | Zirə toxumları |
| Haldi | Haidda(هيڊ) | Zərdəçal tozu |
| Heeng | Hing/Vagaranee | Çadıruşağı otu |
| Zafran | Zafran/Kaisar(ڪيسر) | Zəfəran |
| gur | Gud (ڳڙ) | şəkər qamışı |
| mirch | mirch(مرچ) | bibər |
| imli | Gida-mi-ri(گدامڙي) | tamarinda |
| Khaskhas(کسکس) | Khashkhash | xaşxaş toxumu |
| Raee | Rai | xardal toxumu |
| Long | Lua-nga (لونگ) | mixək |
| Til | Tirr | Küncüt toxumu |
| Dalchini | Mithi Kathi | Darçın |
| Sauf | Sauf | Cirəgülü |
| Methi dana | Hurbo | Samanlıq güldəfnəsi |
| Lal mirch | Gharo mirch | Qırmızı bibər |
Meyvələr və tərəvəzlər
| Urdu/Hind dilində | Sind dilində | Azərbaycan dilində |
|---|---|---|
| Baingan | Vaangan واڱڻ | badımcan |
| Band Gobi | Band/Pata Gobi | kələm |
| Gaajar | Gajjar(گجر) | kök |
| Daal | Daal | mərci |
| Sag | Sagg | Xardal göyərti |
| Khajoor | Qatal or Khark(کارڪ يا ڪتل) | Xurma |
Qoz-fındıq
| Urdu/Hind dilində | Sind dilində | Azərbaycan dilində |
|---|---|---|
| Moongphali | Behi-munga or Munghera(مڱيرا) Kha-ja | Yer fındığı |
| Kaju | Kaju | Braziliya fıstığı |
| Badaam | Badaamyoon(باداميون) | Badam |
| Pista | Pista/dodiyun | Şam fıstığı |
| Akhrot | Akhrot | Qoz |
Digər
| Urdu /Hindi | Sind dilində | Azərbaycan dilində |
|---|---|---|
| Ghee | Gheehu/Ghay | Açıq kərə yağı |
| Cheeni or Shakkar | Khand(کنڊ), Khandra | Şəkər |
| Bheja or Maghaz | Maghz(مغز) | Brain |
| double-roti | double-roti/Dhabbal | Çörək |
| Aata | Atto(اٽو) | Kəpəkli un |
| Anda | Bedo (Hyderbadi Sindhi) or Ando(آنو) | Yumurta |
| Murghi | Kukkar (ڪڪڙ) | Toyuq |
| Paplate | Paplet پاپليٽ | Pomfret balığı |
| Chhota Gosht | Nandho Gosht | Qoyun əti |
| Barra Gosht | Wado Gosht | Mal əti |
| Palla machhli | Pallo(پلو) | Balıq |
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- 'Lassi is part of our culture'
- Aroona Reejhsinghani. Essential Sindhi Cookbook. Penguin books. İndia. 2004
İstinadlar
- Aroona Reejhsinghani. Essential Sindhi Cookbook. Penguin books. İndia. 2004, p.27-28
- Sindhi Cuisine: Curry, Halva, Paan, Roti, Samosa, Biryani, Paratha, Naan, Chutney, Sindhi Cuisine, Nihari, Chapati, Korma, Gulab Jamun. General books, 2010, 118 p.
- Dimple Khitri. Memories of Sindh: Sindhi Cuisine (Volume 1). 2013, 38 p.
- "Sindhi Manual: Language and Culture" (PDF). 2021-12-20 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-11-01.
- Sindhi Food – 37 Must Try Traditional Sindhi Dishes That Are Cultural & Tasty. - pandareviewz.com/sindhi-food-cuisine/
- 'Lassi is part of our culture'
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sind metbexi Sind dilinde سنڌي کاڌا Pakistanin Sind eyaletinde yasayan sindlilerin enenevi metbexi HaqqindaGundelik yemek bugda ve duyuden hazirlanmis yaymadan ibaretdir biri souslu ve biri quru kesmikli yemekden ibaretdir Bu gun sindhi yemeyi bir cox olkelerde o cumleden de 1947 ci ilde musteqillik elde etdikden sonra hindus sindhlilerin boyuk bir hissesinin miqrasiya etdiyi Hindistanda qida rasionuna daxildir Sind eyaleti musteqilliye qeder Bombey prezidentliyinin hakimiyyeti altinda olub Bombey ve Sind de adlanirdi Qucarat ve Racastxanla yaxin olduguna ve hazirki Bombeyle siyasi elaqelerine gore onun umumi metbex eneneleri olmusdur Ulxasnaqarda Sindliler bir nece xususi yemek novunde bu eneneni qoruyub saxlamisdilar Bu novlere misal olaraq Batan Papdi Sev Dal Sendvic Dahi Sev Puri ve d yemeklerini qeyd ede bilerik Sarimsaq souslu pamfre sebastes baligindan sogan ve pomidorla bisirilen yemekdir Capati adi bugda unu coreyi ile yeyilir Cox az insan bunu nece mukemmel sekilde bisirmeyi bilir Bu baliq yagla zengin oldugundan corek bisirmek ucun ne qeder yagin istifadesini bilmek vacibdir Cunki bu cur yaxsi bisirilmis ve qarisdirilmis bir sous yoxdur Loli ve yogurt yaxud Loli ve sudlu hind cayi kardamomla hazirlanir Bu tavada bisirilmis qalin mayasiz corekdir Bugda xemiri sogan isti yasil biber sarimsaq ve kesnis kesnis yarpagi ile ince dogranir Duz ve yag ile un kifayet qeder sert xemire yumsaq yogrulur Daha sonra bir qarisin sekkizden birine qeder yuvarlanir ve asagi istilikde bir tavada bisirilir Loli yari hazir olduqda xirtildayan etmek ucun bir az yag elave edin Tarixi tesirlerIslamin Cenubi Asiyaya gelisi yerli metbexe guclu tesir edib Bele ki muselmanlara donuz eti yemek ve yaxud da spirtli icki istifade etmek qadagan idi ve halalliq prinsipine ciddi sekilde nezaret edilirdi muselman sindliler mal eti qoyun eti toyuq baliq terevez ve enenevi meyveler ve sud mehsullarindan istifade edirdiler Merkezi Asiya Cenubi Asiya ve Yaxin Serq metbexi sindlilerin yemeklerine tesir etmisdir Xususi gunler ucun yemeklerXususi yemekler xususi hallarda hazirlanir Bu yemeklerden Citi kuni adlanan terevez yemeyini qeyd ede bilerik Sai Bhaci caval meshur Sind yemeyidir Pomidor sogan ve sarimsaq ile tarka verilen ispanaqli kori ile servis edilen ag qaynadilmis duyuden ibaretdir Koki bir diger meshur Sind yemeyidir Bugda unu ile hazirlanan ve istenilen nov dal sabzi ve yaxud da kesmik ile yaxsi qarisdirila biler Seviyan Vermicelli adli yemek adeten sekerli bezi hallarda sudden istifade etmekle servis edilen desertdir Sindhi Kadi unikal ve xususi yemekdir Hindistanda yasayan sindliler terefinden bayram gunlerinde hazirlanir Adeten movsumi terevezlerden istifade edilmekle noxud unu ile hazirlanan edviyyatli qidadir Duyu ile isti isti servis edilir IckilerSadaiSadai meshur Sind ickisidir Bu icki xasxas ve badam toxumundan hazirlanir Ximi ickisi sud zeferan aramotize edilmis kardamom ile hazirlanan isti ickidir Serbet icki novu gul yarpaqlari ve sandal agacindan hazirlanir Lassi yogurtdan hazirlanmis enenevi icki novudur TercumelerBu bolmede urdu hind sind ve Azerbaycan dillerinde sind yemeklerinin tercumesi verilib Sind dialektleri arasinda da mueyyen ferqler var Bele ki heyderebadi sindi yumurtani bedo diger erazilerde yasayan sindliler ise onu ando adlandirir Otlar Bitkiler Urdu Hind dilinde Sind dilinde Azerbaycan dilindeSokha Dhan ia Sukka Dhaanna سڪاڌاڻا Kisnis toxumuHara Dhan ia Sawa Dhaanna Kisnis yarpaqlaripodeena Phoodno Nane yarpaqlarimethi Hurbo Samanliq guldefnesitaez paat Kamaal Pat Defne yarpagiKadhi pata Kari patto Kori yarpaqlari Edviyyatlar Urdu Hind dilinde Sind dilinde Azerbaycan dilindeAmchoor Amba choor Quru manqo tozuelaichi Photo ڦوٽا Kardamon qabiqlariBadi elaichi Wado photo Qara Kardamon Cennet bugdasi namak Loonn لوڻ Duzkali mirch Kaari Mirch Qara biberlah sun Thoom ٿوم Sarimsaqadrak adrak ادرڪ ZencefilZeera Jiro جيرو Zire toxumlariHaldi Haidda هيڊ Zerdecal tozuHeeng Hing Vagaranee Cadirusagi otuZafran Zafran Kaisar ڪيسر Zeferangur Gud ڳڙ seker qamisimirch mirch مرچ biberimli Gida mi ri گدامڙي tamarindaKhaskhas کسکس Khashkhash xasxas toxumuRaee Rai xardal toxumuLong Lua nga لونگ mixekTil Tirr Kuncut toxumuDalchini Mithi Kathi DarcinSauf Sauf CireguluMethi dana Hurbo Samanliq guldefnesiLal mirch Gharo mirch Qirmizi biber Meyveler ve terevezler Urdu Hind dilinde Sind dilinde Azerbaycan dilindeBaingan Vaangan واڱڻ badimcanBand Gobi Band Pata Gobi kelemGaajar Gajjar گجر kokDaal Daal merciSag Sagg Xardal goyertiKhajoor Qatal or Khark کارڪ يا ڪتل Xurma Qoz findiq Urdu Hind dilinde Sind dilinde Azerbaycan dilindeMoongphali Behi munga or Munghera مڱيرا Kha ja Yer findigiKaju Kaju Braziliya fistigiBadaam Badaamyoon باداميون BadamPista Pista dodiyun Sam fistigiAkhrot Akhrot Qoz Diger Urdu Hindi Sind dilinde Azerbaycan dilindeGhee Gheehu Ghay Aciq kere yagiCheeni or Shakkar Khand کنڊ Khandra SekerBheja or Maghaz Maghz مغز Braindouble roti double roti Dhabbal CorekAata Atto اٽو Kepekli unAnda Bedo Hyderbadi Sindhi or Ando آنو YumurtaMurghi Kukkar ڪڪڙ ToyuqPaplate Paplet پاپليٽ Pomfret baligiChhota Gosht Nandho Gosht Qoyun etiBarra Gosht Wado Gosht Mal etiPalla machhli Pallo پلو BaliqHemcinin baxLassiXarici kecidler Lassi is part of our culture Aroona Reejhsinghani Essential Sindhi Cookbook Penguin books India 2004IstinadlarAroona Reejhsinghani Essential Sindhi Cookbook Penguin books India 2004 p 27 28 Sindhi Cuisine Curry Halva Paan Roti Samosa Biryani Paratha Naan Chutney Sindhi Cuisine Nihari Chapati Korma Gulab Jamun General books 2010 118 p Dimple Khitri Memories of Sindh Sindhi Cuisine Volume 1 2013 38 p Sindhi Manual Language and Culture PDF 2021 12 20 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2019 11 01 Sindhi Food 37 Must Try Traditional Sindhi Dishes That Are Cultural amp Tasty pandareviewz com sindhi food cuisine Lassi is part of our culture