Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Simsiz şəbəkə (azərb. wireless network) — arasında simsiz məlumat bağlantılarından istifadə edən kompüter şəbəkəsi. Simsiz şəbəkə evlərə, telekommunikasiya şəbəkələrinə və biznes qurğularına kabellərin binaya daxil edilməsi kimi bahalı proseslərdən yayınmağa imkan verir. Bu, həmçinin müxtəlif avadanlıq yerləri arasında əlaqə kimi xidmət edir. Admin telekommunikasiya şəbəkələri ümumiyyətlə radio rabitəsindən istifadə etməklə həyata keçirilir və idarə olunur. Bu icra OSI model şəbəkə strukturunun fiziki səviyyəsində (qatında) baş verir.
Simsiz kommunikasiyanın tarixi inkişafı
Bu inkişaf çox uzun mərhələləridir. Bir neçə əsas kəşfləri sadalayaq:
1807 – Fransız riyaziyyatçısı J. B. J. Furye Furye teoremini yaratdı
1847 – Alman psixoloqu və fiziki Hermann Ludwig Ferdinand von Helmholtz elektrik rəqsi ideasını irəli sürdü.
1857 – Feddersen 1847-ci ildə Helmholtz-un irəli sürdüyü dövrənin elektrik rezonansı tezliyini ekperimental olaraq təsdiqlədi
1864 – Şotlandiyalı riyaziyyatçı və fizik Maksvel İşığın nəzəriyyəsi və elektromaqnit sahəsinin ümumi tənliklərini inkişaf etdirmişdi. O bu haqda 20 tənlik yaratmışdı.
1885 – Tomas Edison elektrostatik induksiya vasitəsilə simsiz kommunikasiya sistemlərini patentləşdirdi.
1899 – Markon ilk dəfə olaraq Fransadan İngiltereye ilk beynəlxalq simsiz mesajı göndərdi.
1990 – WWW inkişaf etdirildi.
Elektromaqnit spektr
Elektronlar hərəkət edəndə elektromaqnit dalğalar yaradırlar və bu dalğalar mühitdə yayılırlar (hətta vakuum da belə). Bu haqda ilk fikirləri britaniyalı fizik J. C. Maksvell 1865-ci ildə irəli sürdü. Nəzəriyyəsini isə ilk dəfə alman fiziki Hertz 1887-ci ildə verdi. Dalğanın bir saniyədəki rəqs sayına tezlik deyilir, f hərfi ilə işarə olunur və Hertz-in şərəfinə vahidi Hz -dir. İki dalğanın amplitudları arasındakı məsafə dalğa uzunluğu adlanır və yunan hərfi olan lambda (λ) ilə işarə olunur. Vakuumda bütün elektromaqnit dalğalar tezliyindən asılı olmayaraq eyni sürətlə yayılır. Bu sürət işıq sürəti adlanır və c hərfi ilə işarə olunur. Bu sürət təxminən 3x10^8 m/san -dir. Bu isə 1 nanosaniyədə 30 sm məsafə qət etmək deməkdir. Mis və ya fiber kommunikasiyada bu sürətin 2/3 və ya daha az sürətdən söz gedir. Heç bir siqnal və ya obyekt bu sürətdən yüksək sürətə malik ola bilməz. f, λ və c -nin arasındakı asılılıq isə belədir.
λxf=c
c-nin sabit olduğunu qəbul etsək, onda əgər λ bilsək f-i və ya f-i bilsək λ tapa bilərik. Əgər λ metrlə ölçülürsə, onda tezlik isə MHz ilə ölçüləcək. Spektrin radio, mikrodalğa, infraqırmızı və görünən işıq dalğalarının amplitudlarını, faza və tezliklərini modulyasiya etməklə kommunikasiyada istifadə etmək olar. X-ray, ultrabənövşəyi və qamma şüaları bunun üçün daha yaxşı olardı. Ancaq bu dalğaları idarə etmək, yaratmaq və qəbul etmək çətindir. Və bu şüalar canlılar üçün zərərlidir. Amma onlar həm maneələri yaxşı keçə bilir , həm də yüksək tezliklər var. Şəkildə göstərildiyi kimi LF, MF, HD dalğaları dalğa uzunluqlarına görə fərqlənirlər.(adları isə onların tezliklərini göstərir).
İnformasiyanın ötülürməsi elektromaqnit dalğanın enerjisi və ötürmə zolağından asılıdır. Şəkildə nə üçün fiber optik kabellərdən istifadə olunması nı anlamaq olar. Bir çox kommunikasiyada sıx tezlik zolağında olan dalğalardan (və ya siqnal) istifadə olunur. Çünki sıx tezlik zolağında tezliklər daha səmərəli qəbul olunur və informasiya daha yaxşı qəbul olunur. Amma bəzi xüsusi hallarda geniş tezlik zolağında olan dalğalardan da istifadə olunur. Xüsusi hallarda üç metod var.
Tezlik sıçrayışları ilə yayılan spektr
Bu metodda ötürücü dalğanın tezliyini bir tezlikdən digər tezliyə saniyədə yüzlərlə dəfə sıçradır. Bu metod əsasən hərbi kommunikasiyada istifadə olunur. Bu metoddan istifadədə həmçinin yüksək müqavimət yaranır və bu müqavimət digər tezlik zolağından gələn siqnallar ilə qarışmasına və qəbuledicinin kommunikasiyanı kəsməsinə imkan vermir Kommunikasiyada maneə yaratmaq imkansıza yaxındır və informasiyanın dedektə olunması çox çətindir. Bu metodun geniş istifadəsinə Bluetooth və 802.11 kommunikasiyaların keçmis versiyalarını misal göstərmək olar.
Birbaşa ardıcıl yayılan spektr
Bu metodda geniş tezlik zolağında olan dalğaları ardıcıl olaraq yayılır və onlar kod ardıcıllığı yaradırlar. Bu metodda kodlar müxtəlif ola bilər. Bu kodlar CDMA metodu ilə kodlanır. Metod 3G telefon şəbəkələri və GPS texnologiyasının əsasını təşkil edir. Bəzi xüsusiyyətləri ilə 802.11b simsiz lokal kompüter şəbəkələrində də istifadə olunub. Bu metoddan ticari məqsədlər üçün olaraq geniş istifadə olunur. Səbəb isə çoxlu sinqalı eyni tezlik zolağından playlaşmağa imkan verməsidir.
Ultra geniş tezlik zolağı
Bu metodda cəld şəkildə pulsasiyalar göndərilir. Bu pulsasiyalar geniş tezlik zolağında yayılaraq siqnal göndərirlər. Və 500 MHz tezliyinə malik olan siqnallar müəyyən olunur. Sürətli pulsasiya ötürülməsi zamanı siqnal sıx şəkildə geniş tezlik zolağında yayılır. Ultra geniş tezlik zolağı metodunda yüksək dərəcədə kommunikasiya üçün potensiali var. Çünki geniş tezlik zolağından yayıldığı üçün digər sıx tezlik zolağından yayılan siqnallardan olan əlavə müdaxilələrə daha çox dözümlüdür.
Radio ötürmə
Radio dalğalar asan generasiya olunur, uzun məsafələrə yayıla bilir və maneələri asan keçə bilir. Bu səbədən radio dalğalar kommunikasiyada geniş istifadə olunur. Onlar mənbədən bütün istiqamətlərə yayılırlar. Ötürücü və qəbuledicinin fiziki olaraq harda olması bu ötürmədə fərq etmir. Amma bu xarakteristika pis nəticələr də doğura bilir.1970-ci ildə General Motors şirkti yeni Cadillac avtomobillərini kompüter idarəli antilock əyləcindən istifadə etməyi qərarlaşdırdı. Sürücü əyləci basanda kompüter əyləci kilidləmək yerinə əyləci açıb-bağlayırdı. Bir gün bir Ohio Highway şirkətinin işçisi qərargahla yeni mobil radio baş qərargahı çağırmaq üçün yeni mobil radio istifadə etməyə başladı və birdən onun yanında Cadillac-ın sürücüsü idarəetməni itirdi. Aşağı tezliyə malik olduqları üçün maneələri asan keçə bilirlər. Amma məsafə artdıqca dalğaların enerjisi kəskin şəkildə azalır. Bu isə yol itkisi adlanır. Radio ötürmə həm də yağış və digər faktorlarda zəifləyə bilir. Və motor və elektrik cihazları tərəfindən müdaxiləyə məruz qala bilir. VLF, LF və MF zolaqlarında radio dalğalar yeri təqib edir. Və tezlik artdıqca onların enerjisi azalır. Məhz buna görə də Boston AM radio stansiyasındakı MF zolağında olan yayınlara New Yorkdan qoşulmaq olmur. HF və VHF zolaqlarındakı dalğalar isə yer tərəfindən udulur. Ancaq ionosferə çatan dalğaların bir hissəsi sınaraq qəbuledici tərəfindən qəbul oluna bilir. Və burada enerjisi artmış dalğalar uzaq məsafələrə yayıla bilir. Bu səbəbdən həvəskar radio stansiyalarda bu zolaqda olan radio dalğalardan istifadə olunur.
Mikrodalğalı ötürmə
Mikrodalğalar bir xətt üzrə yayılır. Parabolik antena (tanış olan peyk televizor qabığı kimi) bütün enerjiyi kiçik bir şüa mənbəyə çevirərək, daha yüksək bir sinyal-səs-küy nisbətini verir, lakin mütləq ötürücü və qəbuledici antenaların bir-biri ilə dəqiq uyğunlaşdırılması lazımdır. Bunun üçün qüllələr hündür olmalıdır. Əgər hündür olmazsa, onda dalğalar yer tərəfində udulur. Və uzun məsafələr ötürülməsi üçün isə retranslyatorlar olmalıdır. Və hər bir retranslyator arasındakı məsafə təxminən qüllənin uzunluğunun kvadratı qədər olmalıdır. Radio dalğalardan fərqli olaraq mikrodalğalar obyektləri çox da yaxşı keçə bilmir. Və buna görə fokuslanmış dalğalar bəzən gecikə bilir. Və bəzən bu informasiyanın düzgün qəbul edilməsinə maneə törədir. Nəticə olaraq mikrodalğali kommunikasiya uzun məsafəli telefon kommunikasiyasında, televizor yayımları və digərlərində geniş istifadə olunur. Onun fiberdən üstün bir neçə cəhəti var. İlki kabellərdən istifadə olunmamasıdır. Hər 50 kilometrlik torpaq sahəsinin kiçik bir hissəsini satın alıb üzərinə mikrodalğalı qüllə qoyaraq, telefon sistemi yaratmaq olar. Burdan MCI şirkətinin necə uzun məsafəli telefon kommunikasiya şirkəti ola bildiyini anlamaq olar.
İdarə olunmayan infraqırmızı ötürmə
İdarə olunmayan infraqırmızı ötürmə daha çox qısa məsafələrdə istifadə olunur. Televizorların pultları, VSR və digər cihazlarda bu ötürmədən istifadə olunur. Bu ötürmə zamanı siqnallar obyektləri keçə bilmir. Məhz bu səbəbdən binada olan qonşular bir-birlərinin televizorlarını idarə edə bilmirlər. Və ucuz və sadəliyi bu ötürmənin xüsusi sahələrdə stifadə olunmasına zəmin yaradır.
Optik ötürmə
Optik ötürmə görünən, infraqırmızı və ultraviolet işıq vasitəsilə siqnalları daşıyan kommunikasiya formasıdır.
Görünən zolaqda olan optik kommunikasiya adətən görənən optik kommunikasiya adlanır. Bu kommunikasiya sisteminin üstün cəhəti insan gözünün görmədiyi yüksək sürətlə döyünən işıq diodlarıdır . VLC can be possibly used in a wide range of applications including wireless local area networks, wireless personal area networks and vehicular networks among others. Bu sistemləri simsiz lokal kompüter şəbəkələrində istifadə etmək olar. Digər tərəfdən, boş ərazilərdə optik (FSO) sistemləri IR tezliklərdə (750–1600 nm) fəaliyyət göstərir. Bu sistemlər tipik olaraq lazer transmitterlərdən istifadə edir. Həmçinin son bərk optik mənbə və qəbuledicilərin inkişafı nəticəsində ultaraviolet kommunikasiyasına da maraq artıb.(200–280 nm).
İdarə olunmayan optik siqnallar əsrlərdir istifadə olunur. Buna iki evin üzərindəki lazer sayğacları ilə lokal kompüter şəbəkəsini yaratmağı misal göstərmək olar. Lazerlər tek istiqamətlidirlər. Buna görədə qəbuledicidə fotodedektor lazımdır. Bu ötürmədə xarici faktorların (temperatur, hava şəraiti, duman , külək və s.) böyük təsiri olur.
Ötürmə aralığına görə simsiz işıq sistemləri 5 kateqoriyada tətbiq tətbiq olunur və öyrənilir.
- Ultra qısa-bu aralıqda yaxın yerləşdirilmiş çiplər arasında əlaqə, ötürmə və s. öyrənilir
- Qısa – sualtı kommunikasiya, Simsiz şəxsi kompüter şəbəkələri və s. şəbəkələrdə istifadə olunur.
- Orta-Qapalı simsiz lokal şəbəkələrdə İR və Gİ kommunikasiyası və s. öyrənilir
- Uzun- FSO sistemlərində öyrənilir.
- Ultra uzun – Peyk kommunikasiyasında və s. öyrənilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "(PDF) ANCH: A New Clustering Algorithm for Wireless Sensor Networks".
- "Overview of Wireless Communications". cambridge.org. 24 September 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 8 February 2008.
- "Getting to Know Wireless Networks and Technology". informit.com. 4 October 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 8 February 2008.
- Andrew S. Tanenbaum, David J. Wetherall, Computer Networks, 5th edition, 2010.
- "History of Wireless Communications | 2015-07-22 | Microwave Journal". www.microwavejournal.com. 2023-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-21.
Əlavə ədəbiyyat
- Wireless Networking in the Developing World: A practical guide to planning and building low-cost telecommunications infrastructure (PDF) (2nd). Hacker Friendly LLC. 2007. səh. 425.
- Pahlavan, Kaveh; Levesque, Allen H. Wireless Information Networks. John Wiley & Sons. 1995. ISBN .
- Geier, Jim. Wireless LANs. Sams. 2001. ISBN .
- Goldsmith, Andrea. Wireless Communications. Cambridge University Press. 2005. ISBN .
- Lenzini, L.; Luise, M.; Reggiannini, R. "CRDA: A Collision Resolution and Dynamic Allocation MAC Protocol to Integrate Date and Voice in Wireless Networks". . . 19 (6). June 2001: 1153–1163. doi:10.1109/49.926371. ISSN 0733-8716.
- Molisch, Andreas. Wireless Communications. Wiley-IEEE Press. 2005. ISBN .
- Pahlavan, Kaveh; Krishnamurthy, Prashant. Principles of Wireless Networks – a Unified Approach. Prentice Hall. 2002. ISBN .
- Rappaport, Theodore. Wireless Communications: Principles and Practice. Prentice Hall. 2002. ISBN .
- Rhoton, John. The Wireless Internet Explained. Digital Press. 2001. ISBN .
- Tse, David; Viswanath, Pramod. Fundamentals of Wireless Communication. Cambridge University Press. 2005. ISBN .
- Kostas Pentikousis. "Wireless Data Networks". Internet Protocol Journal. 8 (1). March 2005. İstifadə tarixi: 29 August 2011.
- Pahlavan, Kaveh; Krishnamurthy, Prashant. Networking Fundamentals – Wide, Local and Personal Area Communications. Wiley. 2009. ISBN .
Xarici keçidlər
- "Curlie – Computers: Data Communications: Wireless". curlie.org.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Simsiz sebeke azerb wireless network arasinda simsiz melumat baglantilarindan istifade eden komputer sebekesi Simsiz sebeke evlere telekommunikasiya sebekelerine ve biznes qurgularina kabellerin binaya daxil edilmesi kimi bahali proseslerden yayinmaga imkan verir Bu hemcinin muxtelif avadanliq yerleri arasinda elaqe kimi xidmet edir Admin telekommunikasiya sebekeleri umumiyyetle radio rabitesinden istifade etmekle heyata kecirilir ve idare olunur Bu icra OSI model sebeke strukturunun fiziki seviyyesinde qatinda bas verir Simsiz sebekenin umumi yayilmis loqosu Simsiz kommunikasiyanin tarixi inkisafiBu inkisaf cox uzun merheleleridir Bir nece esas kesfleri sadalayaq 1807 Fransiz riyaziyyatcisi J B J Furye Furye teoremini yaratdi 1847 Alman psixoloqu ve fiziki Hermann Ludwig Ferdinand von Helmholtz elektrik reqsi ideasini ireli surdu 1857 Feddersen 1847 ci ilde Helmholtz un ireli surduyu dovrenin elektrik rezonansi tezliyini ekperimental olaraq tesdiqledi 1864 Sotlandiyali riyaziyyatci ve fizik Maksvel Isigin nezeriyyesi ve elektromaqnit sahesinin umumi tenliklerini inkisaf etdirmisdi O bu haqda 20 tenlik yaratmisdi 1885 Tomas Edison elektrostatik induksiya vasitesile simsiz kommunikasiya sistemlerini patentlesdirdi 1899 Markon ilk defe olaraq Fransadan Ingiltereye ilk beynelxalq simsiz mesaji gonderdi 1990 WWW inkisaf etdirildi Elektromaqnit spektrElektronlar hereket edende elektromaqnit dalgalar yaradirlar ve bu dalgalar muhitde yayilirlar hetta vakuum da bele Bu haqda ilk fikirleri britaniyali fizik J C Maksvell 1865 ci ilde ireli surdu Nezeriyyesini ise ilk defe alman fiziki Hertz 1887 ci ilde verdi Dalganin bir saniyedeki reqs sayina tezlik deyilir f herfi ile isare olunur ve Hertz in serefine vahidi Hz dir Iki dalganin amplitudlari arasindaki mesafe dalga uzunlugu adlanir ve yunan herfi olan lambda l ile isare olunur Vakuumda butun elektromaqnit dalgalar tezliyinden asili olmayaraq eyni suretle yayilir Bu suret isiq sureti adlanir ve c herfi ile isare olunur Bu suret texminen 3x10 8 m san dir Bu ise 1 nanosaniyede 30 sm mesafe qet etmek demekdir Mis ve ya fiber kommunikasiyada bu suretin 2 3 ve ya daha az suretden soz gedir Hec bir siqnal ve ya obyekt bu suretden yuksek surete malik ola bilmez f l ve c nin arasindaki asililiq ise beledir lxf c c nin sabit oldugunu qebul etsek onda eger l bilsek f i ve ya f i bilsek l tapa bilerik Eger l metrle olculurse onda tezlik ise MHz ile olculecek Spektrin radio mikrodalga infraqirmizi ve gorunen isiq dalgalarinin amplitudlarini faza ve tezliklerini modulyasiya etmekle kommunikasiyada istifade etmek olar X ray ultrabenovseyi ve qamma sualari bunun ucun daha yaxsi olardi Ancaq bu dalgalari idare etmek yaratmaq ve qebul etmek cetindir Ve bu sualar canlilar ucun zererlidir Amma onlar hem maneeleri yaxsi kece bilir hem de yuksek tezlikler var Sekilde gosterildiyi kimi LF MF HD dalgalari dalga uzunluqlarina gore ferqlenirler adlari ise onlarin tezliklerini gosterir Informasiyanin otulurmesi elektromaqnit dalganin enerjisi ve oturme zolagindan asilidir Sekilde ne ucun fiber optik kabellerden istifade olunmasi ni anlamaq olar Bir cox kommunikasiyada six tezlik zolaginda olan dalgalardan ve ya siqnal istifade olunur Cunki six tezlik zolaginda tezlikler daha semereli qebul olunur ve informasiya daha yaxsi qebul olunur Amma bezi xususi hallarda genis tezlik zolaginda olan dalgalardan da istifade olunur Xususi hallarda uc metod var Tezlik sicrayislari ile yayilan spektr Bu metodda oturucu dalganin tezliyini bir tezlikden diger tezliye saniyede yuzlerle defe sicradir Bu metod esasen herbi kommunikasiyada istifade olunur Bu metoddan istifadede hemcinin yuksek muqavimet yaranir ve bu muqavimet diger tezlik zolagindan gelen siqnallar ile qarismasina ve qebuledicinin kommunikasiyani kesmesine imkan vermir Kommunikasiyada manee yaratmaq imkansiza yaxindir ve informasiyanin dedekte olunmasi cox cetindir Bu metodun genis istifadesine Bluetooth ve 802 11 kommunikasiyalarin kecmis versiyalarini misal gostermek olar Birbasa ardicil yayilan spektr Bu metodda genis tezlik zolaginda olan dalgalari ardicil olaraq yayilir ve onlar kod ardicilligi yaradirlar Bu metodda kodlar muxtelif ola biler Bu kodlar CDMA metodu ile kodlanir Metod 3G telefon sebekeleri ve GPS texnologiyasinin esasini teskil edir Bezi xususiyyetleri ile 802 11b simsiz lokal komputer sebekelerinde de istifade olunub Bu metoddan ticari meqsedler ucun olaraq genis istifade olunur Sebeb ise coxlu sinqali eyni tezlik zolagindan playlasmaga imkan vermesidir Ultra genis tezlik zolagi Bu metodda celd sekilde pulsasiyalar gonderilir Bu pulsasiyalar genis tezlik zolaginda yayilaraq siqnal gonderirler Ve 500 MHz tezliyine malik olan siqnallar mueyyen olunur Suretli pulsasiya oturulmesi zamani siqnal six sekilde genis tezlik zolaginda yayilir Ultra genis tezlik zolagi metodunda yuksek derecede kommunikasiya ucun potensiali var Cunki genis tezlik zolagindan yayildigi ucun diger six tezlik zolagindan yayilan siqnallardan olan elave mudaxilelere daha cox dozumludur Radio oturmeRadio dalgalar asan generasiya olunur uzun mesafelere yayila bilir ve maneeleri asan kece bilir Bu sebeden radio dalgalar kommunikasiyada genis istifade olunur Onlar menbeden butun istiqametlere yayilirlar Oturucu ve qebuledicinin fiziki olaraq harda olmasi bu oturmede ferq etmir Amma bu xarakteristika pis neticeler de dogura bilir 1970 ci ilde General Motors sirkti yeni Cadillac avtomobillerini komputer idareli antilock eylecinden istifade etmeyi qerarlasdirdi Surucu eyleci basanda komputer eyleci kilidlemek yerine eyleci acib baglayirdi Bir gun bir Ohio Highway sirketinin iscisi qerargahla yeni mobil radio bas qerargahi cagirmaq ucun yeni mobil radio istifade etmeye basladi ve birden onun yaninda Cadillac in surucusu idareetmeni itirdi Asagi tezliye malik olduqlari ucun maneeleri asan kece bilirler Amma mesafe artdiqca dalgalarin enerjisi keskin sekilde azalir Bu ise yol itkisi adlanir Radio oturme hem de yagis ve diger faktorlarda zeifleye bilir Ve motor ve elektrik cihazlari terefinden mudaxileye meruz qala bilir VLF LF ve MF zolaqlarinda radio dalgalar yeri teqib edir Ve tezlik artdiqca onlarin enerjisi azalir Mehz buna gore de Boston AM radio stansiyasindaki MF zolaginda olan yayinlara New Yorkdan qosulmaq olmur HF ve VHF zolaqlarindaki dalgalar ise yer terefinden udulur Ancaq ionosfere catan dalgalarin bir hissesi sinaraq qebuledici terefinden qebul oluna bilir Ve burada enerjisi artmis dalgalar uzaq mesafelere yayila bilir Bu sebebden heveskar radio stansiyalarda bu zolaqda olan radio dalgalardan istifade olunur Mikrodalgali oturmeMikrodalgalar bir xett uzre yayilir Parabolik antena tanis olan peyk televizor qabigi kimi butun enerjiyi kicik bir sua menbeye cevirerek daha yuksek bir sinyal ses kuy nisbetini verir lakin mutleq oturucu ve qebuledici antenalarin bir biri ile deqiq uygunlasdirilmasi lazimdir Bunun ucun qulleler hundur olmalidir Eger hundur olmazsa onda dalgalar yer terefinde udulur Ve uzun mesafeler oturulmesi ucun ise retranslyatorlar olmalidir Ve her bir retranslyator arasindaki mesafe texminen qullenin uzunlugunun kvadrati qeder olmalidir Radio dalgalardan ferqli olaraq mikrodalgalar obyektleri cox da yaxsi kece bilmir Ve buna gore fokuslanmis dalgalar bezen gecike bilir Ve bezen bu informasiyanin duzgun qebul edilmesine manee toredir Netice olaraq mikrodalgali kommunikasiya uzun mesafeli telefon kommunikasiyasinda televizor yayimlari ve digerlerinde genis istifade olunur Onun fiberden ustun bir nece ceheti var Ilki kabellerden istifade olunmamasidir Her 50 kilometrlik torpaq sahesinin kicik bir hissesini satin alib uzerine mikrodalgali qulle qoyaraq telefon sistemi yaratmaq olar Burdan MCI sirketinin nece uzun mesafeli telefon kommunikasiya sirketi ola bildiyini anlamaq olar Idare olunmayan infraqirmizi oturmeIdare olunmayan infraqirmizi oturme daha cox qisa mesafelerde istifade olunur Televizorlarin pultlari VSR ve diger cihazlarda bu oturmeden istifade olunur Bu oturme zamani siqnallar obyektleri kece bilmir Mehz bu sebebden binada olan qonsular bir birlerinin televizorlarini idare ede bilmirler Ve ucuz ve sadeliyi bu oturmenin xususi sahelerde stifade olunmasina zemin yaradir Optik oturmeOptik oturme gorunen infraqirmizi ve ultraviolet isiq vasitesile siqnallari dasiyan kommunikasiya formasidir Gorunen zolaqda olan optik kommunikasiya adeten gorenen optik kommunikasiya adlanir Bu kommunikasiya sisteminin ustun ceheti insan gozunun gormediyi yuksek suretle doyunen isiq diodlaridir VLC can be possibly used in a wide range of applications including wireless local area networks wireless personal area networks and vehicular networks among others Bu sistemleri simsiz lokal komputer sebekelerinde istifade etmek olar Diger terefden bos erazilerde optik FSO sistemleri IR tezliklerde 750 1600 nm fealiyyet gosterir Bu sistemler tipik olaraq lazer transmitterlerden istifade edir Hemcinin son berk optik menbe ve qebuledicilerin inkisafi neticesinde ultaraviolet kommunikasiyasina da maraq artib 200 280 nm Idare olunmayan optik siqnallar esrlerdir istifade olunur Buna iki evin uzerindeki lazer saygaclari ile lokal komputer sebekesini yaratmagi misal gostermek olar Lazerler tek istiqametlidirler Buna gorede qebuledicide fotodedektor lazimdir Bu oturmede xarici faktorlarin temperatur hava seraiti duman kulek ve s boyuk tesiri olur Oturme araligina gore simsiz isiq sistemleri 5 kateqoriyada tetbiq tetbiq olunur ve oyrenilir Ultra qisa bu araliqda yaxin yerlesdirilmis cipler arasinda elaqe oturme ve s oyrenilir Qisa sualti kommunikasiya Simsiz sexsi komputer sebekeleri ve s sebekelerde istifade olunur Orta Qapali simsiz lokal sebekelerde IR ve GI kommunikasiyasi ve s oyrenilir Uzun FSO sistemlerinde oyrenilir Ultra uzun Peyk kommunikasiyasinda ve s oyrenilir Hemcinin baxSimsiz lokal sebeke Simsiz rabiteIstinadlar PDF ANCH A New Clustering Algorithm for Wireless Sensor Networks Overview of Wireless Communications cambridge org 24 September 2015 tarixinde Istifade tarixi 8 February 2008 Getting to Know Wireless Networks and Technology informit com 4 October 2013 tarixinde Istifade tarixi 8 February 2008 Andrew S Tanenbaum David J Wetherall Computer Networks 5th edition 2010 History of Wireless Communications 2015 07 22 Microwave Journal www microwavejournal com 2023 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 21 Elave edebiyyatWireless Networking in the Developing World A practical guide to planning and building low cost telecommunications infrastructure PDF 2nd Hacker Friendly LLC 2007 seh 425 Pahlavan Kaveh Levesque Allen H Wireless Information Networks John Wiley amp Sons 1995 ISBN 0 471 10607 0 Geier Jim Wireless LANs Sams 2001 ISBN 0 672 32058 4 Goldsmith Andrea Wireless Communications Cambridge University Press 2005 ISBN 0 521 83716 2 Lenzini L Luise M Reggiannini R CRDA A Collision Resolution and Dynamic Allocation MAC Protocol to Integrate Date and Voice in Wireless Networks 19 6 June 2001 1153 1163 doi 10 1109 49 926371 ISSN 0733 8716 Molisch Andreas Wireless Communications Wiley IEEE Press 2005 ISBN 0 470 84888 X Pahlavan Kaveh Krishnamurthy Prashant Principles of Wireless Networks a Unified Approach Prentice Hall 2002 ISBN 0 13 093003 2 Rappaport Theodore Wireless Communications Principles and Practice Prentice Hall 2002 ISBN 0 13 042232 0 Rhoton John The Wireless Internet Explained Digital Press 2001 ISBN 1 55558 257 5 Tse David Viswanath Pramod Fundamentals of Wireless Communication Cambridge University Press 2005 ISBN 0 521 84527 0 Kostas Pentikousis Wireless Data Networks Internet Protocol Journal 8 1 March 2005 Istifade tarixi 29 August 2011 Pahlavan Kaveh Krishnamurthy Prashant Networking Fundamentals Wide Local and Personal Area Communications Wiley 2009 ISBN 978 0 470 99290 6 Xarici kecidler Curlie Computers Data Communicat ions Wireless curlie org