Sidadi-Velya (Portuqacada "köhnə şəhər", və ya Santiago de Cabo Verde) — Kabo-Verdedə, Santyaqu adasının cənubunda şəhər.
Sidadi-Velya | |
---|---|
![]() | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | 1462 |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 1 m |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Digər | |
Rəsmi adı | Cidade Velha, Historic Centre of Ribeira Grande |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | (ii), (iii), (vi) |
Tarixi | 2009 (33-cü sessiya) |
İstinad nöm. | 1310 |
Ölkə | |
Region | Afrika |
![]() |
1462-ci ildə qurulmuş:77 şəhər Kabo-verde və köhnə paytaxtının ən qədim yaşayış məskənidir. Bir müddət Ribeira Qrande adlandırıldıqdan sonra şəhərin adı 18-ci əsrin sonlarında Sidadi-Velya olaraq dəyişdirildi.
Afrikanın şimal-qərb sahilindən kənarda yerləşən şəhər tropiklərdə ilk Avropa müstəmləkə məskənidir. Ərazinin səliqə ilə planlaşdırılan orijinal dizaynının bəzi xüsusiyyətləri, o cümlədən bir kral qalası, iki kilsə və 16-cı əsrə aid şəhər meydanı hələ də qorunub saxlanılır. Şəhər 2009-cu ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi ərazisinə çevrildi və Dünyanın Portuqal mənşəli Yeddi Möcüzəsindən biri oldu.
Coğrafiya
Sidadi-Velya Santyaqunun cənub sahilindəki Ribeira Qrande de-Santyaqu çayının mənsəbində, paytaxt Prayadan 10 kilometr (6 mil) qərbdə yerləşir. Şəhər bölmələrinə Larqo Pelourinho, Sao Sebastiao, Santo Antonio və Sao Pedro daxildir.
Tarix
Santyaqu adası Portuqaliyada xidmət edən bir genualı olan Antonio da Noli tərəfindən, 1460-cı ildə kəşf edilmişdir.:73 Da Noli 1462-ci ildə ailə üzvləri və Alqarve və Alenteco şəhərlərindən olan portuqallarla birlikdə Ribeira Qrande-də yerləşdi.:77
Ribeira Qrandedə Santyaqu çayının su bolluğuna görə yaşayış şəraiti yaxşı idi və bu da şəhəri digər yaşayış məntəqlərindən üstün edirdi.:80 Yaşayış məntəqəsi Portuqaliyanın Afrika və Cənubi Amerika üzərində müstəmləkə siyasəti üçün əsas liman oldu. Şəhər 16-17-ci əsrlərdə Afrika, Ümid burnu, Braziliya və Karib dənizi arasındakı dəniz ticarətinin mərkəzi idi. Bura həm də Afrika sahillərinə yaxın olması səbəbindən qul ticarəti üçün vacib bir platforma idi.
Sidadi-Velya limanı iki böyük səyahətçinin dayanacaq yer idi: 1497-ci ildə Hindistana gedərkən Vasko da Gama və 1498-ci ildə Amerikaya üçüncü səyahətində olarkən Kristofer Kolumb. Şəhər daha sonra, 1522-ci ildə dünya səyahəti üçün İspaniyadan yola düşən Fernan Magellan üçün dayanacaq yeri oldu.
Sidadi-Velya dünyanın ən qədim müstəmləkə kilsəsi olan, 1495-ci ildə inşa edilmiş Nossa Senhora do Rosario kilsəsinə sahibdir. 1533-cü ildə Sidadi-Velya Papa VII Klement tərəfindən yaradılan Santiyaqu de Kabo-Verdenin yeni Roma Katolk Yepiskopluğunun yeri oldu. İqamətgah hal hazırda Prayadadır.
Ribeira Qrandenin sərvətləri və Portuqaliya ilə rəqib müstəmləkə gücləri olan Fransa və İngiltərə arasındakı qarşıdurmalar, Frensis Dreyk (1585) və Cak Kassard (1712) də daxil olmaqla, pirat hücumlarına səbəb oldu.:195 Bu dövrdə Ribeira Qrande zəiflədi və tənəzzülə uğradı. Paytaxt 1770-ci ildə Praya şəhərinə köçürüldü.
Ribeira Qrande (indiki Sidadi-Velya) bir kənd səviyyəsinə endirildi və mülki, dini və hərbi binaları dağıldı. 1960-cı illərdən etibarən bərpa işləri başladı.:70 Şəhər 2009-cu ildən etibarən UNESCO-nun Ümumdünya irsi ərazisidir.
İqlim
Sidadi-Velyada isti quraq iqlim hakimdir. Orta yağıntının miqdarı 201 millimetr, orta temperatur isə 25,2 °C-dir. Ən soyuq ay yanvar (orta 23,0 °C), ən isti ay isə oktyabrdır (orta 28,0 °C).
Sidadi-Velyanın iqlimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Göstərici | Yan | Fev | Mar | Apr | May | İyn | İyl | Avq | Sen | Okt | Noy | Dek | İl |
Maksimum orta, °C | 26,7 | 27,2 | 27,9 | 28,3 | 28,5 | 29,6 | 29,4 | 30,0 | 30,6 | 31 | 29,7 | 27,3 | 28,9 |
Minimum orta, °C | 19,4 | 19,2 | 19,7 | 20,1 | 21,0 | 21,8 | 22,5 | 23,7 | 23,9 | 25,0 | 22,3 | 20,8 | 21,6 |
Yağıntı norması, mm | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 7 | 50 | 90 | 40 | 9 | 1 | 201 |
Mənbə: |
Qalereya
- Pelourinho meydanı
- Sidadi-Velya – Okean yaxınlığında ev.
- Sao-Filipe qalasının dağıntıları.
- Nossa Senhora do Rosario kilsəsi.
İstinadlar
- Cabo Verde, Statistical Yearbook 2015 2018-09-25 at the Wayback Machine, , p. 32-33
- Valor simbólico do centro histórico da Praia, Lourenço Conceição Gomes, Universidade Portucalense, 2008, p. 97
- "Cidade Velha, Historic Centre of Ribeira Grande - UNESCO World Heritage Centre". 30 January 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 8 July 2011.
- Centre historique de Praia 2022-01-23 at the Wayback Machine, UNESCO
- Cidade Velha, Centre historique de Ribeira Grande 2021-12-11 at the Wayback Machine, Proposition d’inscription sur la Liste du patrimoine mondial
- "Climate Data Cidade Velha". Climate-Data.org. 28 August 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 28 August 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sidadi Velya Portuqacada kohne seher ve ya Santiago de Cabo Verde Kabo Verdede Santyaqu adasinin cenubunda seher Sidadi Velya14 55 00 sm e 23 36 15 q u Olke Kabo VerdeTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1462Sahesi 209 1 ha1 795 6 haMerkezin hundurluyu 1 mEhalisiEhalisi 2 148 nef DigerUNESCO Umumdunya IrsiResmi adiCidade Velha Historic Centre of Ribeira GrandeTipiMedeniKriteriya ii iii vi Tarixi2009 33 cu sessiya Istinad nom 1310OlkeKabo VerdeRegionAfrikaXeriteni goster gizle Sidadi Velya Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1462 ci ilde qurulmus 77 seher Kabo verde ve kohne paytaxtinin en qedim yasayis meskenidir Bir muddet Ribeira Qrande adlandirildiqdan sonra seherin adi 18 ci esrin sonlarinda Sidadi Velya olaraq deyisdirildi Afrikanin simal qerb sahilinden kenarda yerlesen seher tropiklerde ilk Avropa mustemleke meskenidir Erazinin seliqe ile planlasdirilan orijinal dizayninin bezi xususiyyetleri o cumleden bir kral qalasi iki kilse ve 16 ci esre aid seher meydani hele de qorunub saxlanilir Seher 2009 cu ilde UNESCO nun Umumdunya irsi erazisine cevrildi ve Dunyanin Portuqal menseli Yeddi Mocuzesinden biri oldu CografiyaSidadi Velya Santyaqunun cenub sahilindeki Ribeira Qrande de Santyaqu cayinin mensebinde paytaxt Prayadan 10 kilometr 6 mil qerbde yerlesir Seher bolmelerine Larqo Pelourinho Sao Sebastiao Santo Antonio ve Sao Pedro daxildir TarixSantyaqu adasi Portuqaliyada xidmet eden bir genuali olan Antonio da Noli terefinden 1460 ci ilde kesf edilmisdir 73 Da Noli 1462 ci ilde aile uzvleri ve Alqarve ve Alenteco seherlerinden olan portuqallarla birlikde Ribeira Qrande de yerlesdi 77 Ribeira Qrandede Santyaqu cayinin su bolluguna gore yasayis seraiti yaxsi idi ve bu da seheri diger yasayis menteqlerinden ustun edirdi 80 Yasayis menteqesi Portuqaliyanin Afrika ve Cenubi Amerika uzerinde mustemleke siyaseti ucun esas liman oldu Seher 16 17 ci esrlerde Afrika Umid burnu Braziliya ve Karib denizi arasindaki deniz ticaretinin merkezi idi Bura hem de Afrika sahillerine yaxin olmasi sebebinden qul ticareti ucun vacib bir platforma idi Sidadi Velya limani iki boyuk seyahetcinin dayanacaq yer idi 1497 ci ilde Hindistana gederken Vasko da Gama ve 1498 ci ilde Amerikaya ucuncu seyahetinde olarken Kristofer Kolumb Seher daha sonra 1522 ci ilde dunya seyaheti ucun Ispaniyadan yola dusen Fernan Magellan ucun dayanacaq yeri oldu Sidadi Velya dunyanin en qedim mustemleke kilsesi olan 1495 ci ilde insa edilmis Nossa Senhora do Rosario kilsesine sahibdir 1533 cu ilde Sidadi Velya Papa VII Klement terefinden yaradilan Santiyaqu de Kabo Verdenin yeni Roma Katolk Yepiskoplugunun yeri oldu Iqametgah hal hazirda Prayadadir Ribeira Qrandenin servetleri ve Portuqaliya ile reqib mustemleke gucleri olan Fransa ve Ingiltere arasindaki qarsidurmalar Frensis Dreyk 1585 ve Cak Kassard 1712 de daxil olmaqla pirat hucumlarina sebeb oldu 195 Bu dovrde Ribeira Qrande zeifledi ve tenezzule ugradi Paytaxt 1770 ci ilde Praya seherine kocuruldu Ribeira Qrande indiki Sidadi Velya bir kend seviyyesine endirildi ve mulki dini ve herbi binalari dagildi 1960 ci illerden etibaren berpa isleri basladi 70 Seher 2009 cu ilden etibaren UNESCO nun Umumdunya irsi erazisidir IqlimSidadi Velyada isti quraq iqlim hakimdir Orta yagintinin miqdari 201 millimetr orta temperatur ise 25 2 C dir En soyuq ay yanvar orta 23 0 C en isti ay ise oktyabrdir orta 28 0 C Sidadi Velyanin iqlimiGosterici Yan Fev Mar Apr May Iyn Iyl Avq Sen Okt Noy Dek IlMaksimum orta C 26 7 27 2 27 9 28 3 28 5 29 6 29 4 30 0 30 6 31 29 7 27 3 28 9Minimum orta C 19 4 19 2 19 7 20 1 21 0 21 8 22 5 23 7 23 9 25 0 22 3 20 8 21 6Yaginti normasi mm 2 2 0 0 0 0 7 50 90 40 9 1 201Menbe QalereyaPelourinho meydani Sidadi Velya Okean yaxinliginda ev Sao Filipe qalasinin dagintilari Nossa Senhora do Rosario kilsesi IstinadlarCabo Verde Statistical Yearbook 2015 2018 09 25 at the Wayback Machine p 32 33 Valor simbolico do centro historico da Praia Lourenco Conceicao Gomes Universidade Portucalense 2008 p 97 Cidade Velha Historic Centre of Ribeira Grande UNESCO World Heritage Centre 30 January 2022 tarixinde Istifade tarixi 8 July 2011 Centre historique de Praia 2022 01 23 at the Wayback Machine UNESCO Cidade Velha Centre historique de Ribeira Grande 2021 12 11 at the Wayback Machine Proposition d inscription sur la Liste du patrimoine mondial Climate Data Cidade Velha Climate Data org 28 August 2018 tarixinde Istifade tarixi 28 August 2018