Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sibot adaları döyüşü — Korinf və Kerkira arasında Epidamn münaqişəsi çərçivəsində E.ə. 433-cü ildə baş vermiş dəniz döyüşüdür. Bu o vaxtadək yunan polisləri arasında baş vermiş ən böyük dəniz döyüşü idi
| Sibot döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Peloponnes müharibəsi | |||
 Sibot adaları | |||
| Tarix | E.ə. 433-cü il, sentyabr | ||
| Yeri | Sibot adaları | ||
| Nəticəsi | Geriçəkilmə | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Kerkira Afina | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
Döyüşdən əvvəlki hadisələr
Kerkira və Korinfin birgə koloniyası olan, zəngin və çoxlu əhali yaşayan Epidamn (Roma dövründə Dirraxi, indi isə Albaniyanın Durres şəhəri) şəhərində e.ə. 436-cı ildə demokrat və oliqarxlar arasında toqquşma baş verdi. Məğlub olmuş oliqarxlar köməyə qonşu İlliriya tayfalarını çağırdı və onlar şəhəri talan etdi. Buna qarşılıq olaraq oliqarxik Kerkiradan kömək almayan demokratlar Delf kahinin yanına səfirlik yolladılar. Bu səfirliyin məqsədi şəhər üzərində bütün hüquqları Korinfə vermək məsələsinin mümkünlüyünü araşdırmalı idi.
Delfdə Epidamn demokratlarının bu qərarını alqışladılar. Bununla razılaşmayan kerkiralılar Korinfə bu məsələni üçüncü tərəfin hakimliyi ilə həll edilməsini tələb etdi. Korinf müəyyən bir cavab vermədi və müharibə hazırlıqlarına başladı.
Korinflə Kerkira arasındakı vuruşma
Kerkira donanması Yunanıstandakı ikinci ən böyük donanma idi. Onların 120 trieri var idi. Kerkiralılar 25 gəmi yolladılar. Korinflilər onların qarşısına 75 gəmi və 2000 hoplit çıxardılar. Kerkiralılar 80 gəmi ilə hücum etdi və Levkimn yaxınlıında korifliləri məğlub etdi. Onlar Korinfin 15 gəmisini batırdılar. Daha sonra kerkiralılar tərəfindən mühasirəyə alınmış Epidamn təslim oldu. Korinflilər məğlubiyyətlə barışmayaraq çox irimiqyaslı hazırlıqlara başladılar. Bu məqsədlə onlar hətta Delos İttifaqının polislərində də dənizçiləri muzdla yığmağa başladılar. Bundan qorxuya düşmüş kerkiralılar Afinaya səfirlik yolladılar. Onlar Delos İttifaqına girməyi və Epidamn üzərində hüquqlarının tanınmasını xahiş etdilər.
Afinanın Kerkirə ilə ittifaqı
E.ə. 433-cü ildə Kerkiranın səfirləri Afinaya gəldi. Onlar bildirdilər ki, Korinfə müqavimət göstərə bilməyəcək, təslim olacaqlar, bu halda Afina iki qüdrətli dövlətlə, Korinf və Kerkira ilə müharibə aparmalı olacaq.
Kerkilalırla eyni vaxtda gəlmiş Korinf səfirləri kerkiralıları qayda-qanun tanımamaqda, epidamnlılara vaxtında kömək göstərməməkdə ittihiam etdi və onların Delos İttifaqına daxil olmaq istəyinin rəddini tələb etdi.
Qərbə doğru nüfuz dairəsini genişləndirmək siyasətini yürüdən Afina bu zamanı öz müdaxiləsi üçün son dərəcə uğurlu hesab etdi. Onlar kerkiralıları birbaşa müdafiə edə bilməzdilər, çünki belə olacağı halda Korinflə və Peloponnes İttifaqı ilə vuruşmağa məcbur olacaqdılar. Korinfin Samos müharibəsindəki neytrallığının əvəzində indi onların iddiasını qəbul etmək isə Yunanıstanın qərbini onlara vermək və Afinanın qərbə doğru irəliləmək siyasətinin üstündən xətt çəkmək demək idi.
Afinalılar müzakirələrin birinci günü korinflilərin, ikinci günü isə kerkiralıların tərəfini saxladı. İki gün çəkən danışıqlardan sonra afinalılar kompromis qərar qəbul etdi. Kerkiranı Delos İttifaqına qəbul etmədilər, lakin onunla müdafiə sazişi imzaladılar. Kerkiraya üç strateqin (Lkedemoni, Diotim, Protey) başçılığı altında 10 gəmidən ibarət kiçik eskadra yollandı. Onlar korinflilərlə ilk olaraq hücum etməsələr və quruya qoşun çıxarmasalarsa toqquşmaya girməmək əmrini almışdılar. Tezliklə 20 gəmidən ibarət ikinci eskadra Kerkiraya yollandı.
Döyüşün gedişi
İkinci Afina eskadrası Kerkiraya korinflilərlə kerkiralıların arasındakı vuruşmanın qızğın çağında çamışdı. Afinalıların birinci eskadrası döyüşdə iştirak etsə də, çox uğur qazana bilməmişdi. Afinalıların fikrincə tərəflər çox savadsız şəkildə vuruşurdular. Yəni nə gəmilər manevr edir, nə də düşmən cərgələrini dağıdırdılar. Hər iki tərəf gəmilərində abordaj döyüşünə ümid bəsləyərək, maksimum sayda piyada əsgər saxlayırdılar. Kerkiralılar Korinfin sol cinahını yardılar, həmçinin onların düşərgələrini talan edərək yandırdılar, lakin sağ cinahda darmadağın olaraq başıpozuq halda geri çəkildilər. Korinflilər otuz, kerkiralılar isə yetmiş gəmi itirdi.
İkinci Afina eskadrasının müdaxiləsi nəticəsində döyüş daha uzun müddət davam etmədi. Afinalılar siyasi səbəblərlə korinfliləri qıcıqlandırmaq istəmədilər, alkin onlar da düşmənləri kimi çətin vəziyyətdə qaldılar. Korinflilərin donanması daha güclü olsa da, gəmilərin təmiri üçün bazası yox idi və uzun müddət vuruşa bilməzdi.
Döyüşdən sonra hər iki tərəf trofey qoyaraq özünü qalib hesab etdi. Korinfilər məqsədlərinə çatmayaraq, evlərinə yollandılar.
Döyüşün nəticəsi
Döyüş həlledici əhəmiyyət daşımadı. Heç bir tərəf birmənalı olaraq məğlub edilə bilmədi. Burada qazanan tərəf yalnız afinalılar oldu. Onlar Kerkiranı məğlubiyyətdən xilas etdi, qərbdəki qüvvələr balansını qorudu və yeni müttəfiq əldə etdi. Bunun əvəzində Korinfdə onlara qarşı nifrət baş qaldırdı. Daha sonra korinflilər Potideya hadisəsində qarşı tərəfi qızışdıraraq, onları Delos İttifaqından çıxarmağa sövq edirdi.
Bu hadisələr Peloponnes müharibəsinin başlanmasının səbəblərindən biri oldu.
Mənbə
- Fukidid. Peloponnes müharibəsi tarixi. I kitab. Korinf və Kerkira arasındakı münaqişə (rus.)
İstinadlar
- Fukidid I, 47
- Fukidid I, 46
- Fukidid I, 54
- Fukidid I, 50
- Fukidid I, 24
- Fukidid I, 25
- Fukidid I, 28
- Fukidid I, 29
- Fukidid I, 26
- Fukidid I, 31
- Fukidid I, 32–36
- Fukidid 1:33
- Fukidid I, 37–43
- Fukidid I, 44
- Fukidid I, 45
- Fukidid I, 49
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sibot adalari doyusu Korinf ve Kerkira arasinda Epidamn munaqisesi cercivesinde E e 433 cu ilde bas vermis deniz doyusudur Bu o vaxtadek yunan polisleri arasinda bas vermis en boyuk deniz doyusu idiSibot doyusuPeloponnes muharibesiSibot adalariTarix E e 433 cu il sentyabrYeri Sibot adalariNeticesi GericekilmeErazi deyisikliyi Kerkira AfinaMunaqise terefleribilinmir KorinfKomandan lar Mikiad Esimid Evribat Lakdemoni Diotim Protey KsenoklidTereflerin quvvesi110 Kerkira trieri 10 afina trieri 12 min doyuscu 150 trier 10 min doyuscuItkiler1250 olu ve esir 70 trier 30 trierDoyusden evvelki hadiselerKerkira ve Korinfin birge koloniyasi olan zengin ve coxlu ehali yasayan Epidamn Roma dovrunde Dirraxi indi ise Albaniyanin Durres seheri seherinde e e 436 ci ilde demokrat ve oliqarxlar arasinda toqqusma bas verdi Meglub olmus oliqarxlar komeye qonsu Illiriya tayfalarini cagirdi ve onlar seheri talan etdi Buna qarsiliq olaraq oliqarxik Kerkiradan komek almayan demokratlar Delf kahinin yanina sefirlik yolladilar Bu sefirliyin meqsedi seher uzerinde butun huquqlari Korinfe vermek meselesinin mumkunluyunu arasdirmali idi Delfde Epidamn demokratlarinin bu qerarini alqisladilar Bununla razilasmayan kerkiralilar Korinfe bu meseleni ucuncu terefin hakimliyi ile hell edilmesini teleb etdi Korinf mueyyen bir cavab vermedi ve muharibe hazirliqlarina basladi Korinfle Kerkira arasindaki vurusmaKerkira donanmasi Yunanistandaki ikinci en boyuk donanma idi Onlarin 120 trieri var idi Kerkiralilar 25 gemi yolladilar Korinfliler onlarin qarsisina 75 gemi ve 2000 hoplit cixardilar Kerkiralilar 80 gemi ile hucum etdi ve Levkimn yaxinliinda koriflileri meglub etdi Onlar Korinfin 15 gemisini batirdilar Daha sonra kerkiralilar terefinden muhasireye alinmis Epidamn teslim oldu Korinfliler meglubiyyetle barismayaraq cox irimiqyasli hazirliqlara basladilar Bu meqsedle onlar hetta Delos Ittifaqinin polislerinde de denizcileri muzdla yigmaga basladilar Bundan qorxuya dusmus kerkiralilar Afinaya sefirlik yolladilar Onlar Delos Ittifaqina girmeyi ve Epidamn uzerinde huquqlarinin taninmasini xahis etdiler Afinanin Kerkire ile ittifaqiE e 433 cu ilde Kerkiranin sefirleri Afinaya geldi Onlar bildirdiler ki Korinfe muqavimet gostere bilmeyecek teslim olacaqlar bu halda Afina iki qudretli dovletle Korinf ve Kerkira ile muharibe aparmali olacaq Kerkilalirla eyni vaxtda gelmis Korinf sefirleri kerkiralilari qayda qanun tanimamaqda epidamnlilara vaxtinda komek gostermemekde ittihiam etdi ve onlarin Delos Ittifaqina daxil olmaq isteyinin reddini teleb etdi Qerbe dogru nufuz dairesini genislendirmek siyasetini yuruden Afina bu zamani oz mudaxilesi ucun son derece ugurlu hesab etdi Onlar kerkiralilari birbasa mudafie ede bilmezdiler cunki bele olacagi halda Korinfle ve Peloponnes Ittifaqi ile vurusmaga mecbur olacaqdilar Korinfin Samos muharibesindeki neytralliginin evezinde indi onlarin iddiasini qebul etmek ise Yunanistanin qerbini onlara vermek ve Afinanin qerbe dogru irelilemek siyasetinin ustunden xett cekmek demek idi Afinalilar muzakirelerin birinci gunu korinflilerin ikinci gunu ise kerkiralilarin terefini saxladi Iki gun ceken danisiqlardan sonra afinalilar kompromis qerar qebul etdi Kerkirani Delos Ittifaqina qebul etmediler lakin onunla mudafie sazisi imzaladilar Kerkiraya uc strateqin Lkedemoni Diotim Protey basciligi altinda 10 gemiden ibaret kicik eskadra yollandi Onlar korinflilerle ilk olaraq hucum etmeseler ve quruya qosun cixarmasalarsa toqqusmaya girmemek emrini almisdilar Tezlikle 20 gemiden ibaret ikinci eskadra Kerkiraya yollandi Doyusun gedisiIkinci Afina eskadrasi Kerkiraya korinflilerle kerkiralilarin arasindaki vurusmanin qizgin caginda camisdi Afinalilarin birinci eskadrasi doyusde istirak etse de cox ugur qazana bilmemisdi Afinalilarin fikrince terefler cox savadsiz sekilde vurusurdular Yeni ne gemiler manevr edir ne de dusmen cergelerini dagidirdilar Her iki teref gemilerinde abordaj doyusune umid besleyerek maksimum sayda piyada esger saxlayirdilar Kerkiralilar Korinfin sol cinahini yardilar hemcinin onlarin dusergelerini talan ederek yandirdilar lakin sag cinahda darmadagin olaraq basipozuq halda geri cekildiler Korinfliler otuz kerkiralilar ise yetmis gemi itirdi Ikinci Afina eskadrasinin mudaxilesi neticesinde doyus daha uzun muddet davam etmedi Afinalilar siyasi sebeblerle korinflileri qiciqlandirmaq istemediler alkin onlar da dusmenleri kimi cetin veziyyetde qaldilar Korinflilerin donanmasi daha guclu olsa da gemilerin temiri ucun bazasi yox idi ve uzun muddet vurusa bilmezdi Doyusden sonra her iki teref trofey qoyaraq ozunu qalib hesab etdi Korinfiler meqsedlerine catmayaraq evlerine yollandilar Doyusun neticesiDoyus helledici ehemiyyet dasimadi Hec bir teref birmenali olaraq meglub edile bilmedi Burada qazanan teref yalniz afinalilar oldu Onlar Kerkirani meglubiyyetden xilas etdi qerbdeki quvveler balansini qorudu ve yeni muttefiq elde etdi Bunun evezinde Korinfde onlara qarsi nifret bas qaldirdi Daha sonra korinfliler Potideya hadisesinde qarsi terefi qizisdiraraq onlari Delos Ittifaqindan cixarmaga sovq edirdi Bu hadiseler Peloponnes muharibesinin baslanmasinin sebeblerinden biri oldu MenbeFukidid Peloponnes muharibesi tarixi I kitab Korinf ve Kerkira arasindaki munaqise rus IstinadlarFukidid I 47 Fukidid I 46 Fukidid I 54 Fukidid I 50 Fukidid I 24 Fukidid I 25 Fukidid I 28 Fukidid I 29 Fukidid I 26 Fukidid I 31 Fukidid I 32 36 Fukidid 1 33 Fukidid I 37 43 Fukidid I 44 Fukidid I 45 Fukidid I 49