Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Seyid Məhəmməd Təbatəbai (tam adı: Seyid Məhəmməd Seyid Əbdülkərim oğlu Təbatəbai, fars. میرزا سید محمد طباطبائی; ləqəbi: Səngilaci (fars. سنگلجی; 22 dekabr 1842, Kərbəla – 28 yanvar 1920, Tehran) — İran Məşrutə hərəkatının dini rəhbərlərindən biri.
| Seyid Məhəmməd Təbatəbai | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 22 dekabr 1842 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 yanvar 1920 (77 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | fəqih |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Seyid Məhəmməd Seyid Əbdülkərim oğlu Təbatəbai 1842-ci ildə Kərbəla şəhərində doğulmuşdu.
Böyük müctəhidlərdən Hacı Seyid İsmayıl Behbəhani, Seyid Məhəmmədsadıq Səngələci, sonra Hacı Şeyx Hadı Nəcmabadi, daha sonra Seyid Məhəmməd Təbatəbai və başqaları "Adəmiyyət cəmiyyəti"nə yardım göstərmiş və bəzi ruhanilər cəmiyyətin sıralarında fəaliyyət göstərmişlər.
Mütləqiyyətlə ruhanilər arasında olan mənafe toqquşmaları bu cəmiyyətin tədbirləri nəticəsində tədriclə şiddətlənmiş, bu iki mühüm qüvvə arasında olan fasilə getdikcə dərinləşərək və 1891-ci il "Tənbəki üsyanı"nda özünün yüksək mərhələsinə çatdırılmışdır. Bu mühüm məsələnin—mütləqiyyətlə ruhanilər arasında ziddiyyətin kəsginləşməsinin gələcək tarixi hadisələr üçün xüsusilə məşrutə inqilabı üçün faydalı nəticələri olmuşdur.
Məşrutə inqilabının başlandığı vaxtda hərəkət başçılarından Seyid Məhəmməd Təbatəbainin kütlələrə təsir göstərən nitqləri və fəaliyyəti mütləqiyyəti təşvişə salmışdı. Hökumət tərkibində nazir vəzifəsində iştirak edən Naserülmülk Təbatəbaini inqilabi hərəkatdan çəkindirmək məqsədilə 1906-cı ilin iyul ayında ona yazdığı məktubda özünü məşrutə hərəkatı tərəfdarları kimi qələmə verərək, eyni zamanda məşrutə üsuli-idarəsinin İran xalqları üçün hələ vaxtı gəlib çatmamasından, məktəblərin sayını artırmağın, savadlı adamlar hazırlamağın faydalı nəticələr verəcəyindən uzun bəhs etmişdir.
Qeyd etmək lazımdır ki, Təbatəbai özü də framason cərəyanına mənsub idi, lakin o, framason cərəyanından xalqın oyanması və azadlıq mübarizəsinə qoşulması xeyrinə istifadə etməyə çalışırdı. Təbatəbai framasonun "Ədalət", "Bərabərlik", "Qardaşlıq" şüarlarını sözün həqiqi mənasında qəbul edir, framason cəmiyyətinə və ümumiyyətlə mütərəqqi siyasi cəmiyyətlərə rəğbət bəsləyirdi.
İranda burjua inqilabının və burjua demokratiyasının bərqərar edilməsi vaxtının gəlib çatmamasını öz məktubunda Təbatəbaiyə inandırmağa və onu təkidlə sübut etməyə çalışan Naserülmülk 1907-ci il avqust ayında məşrutə hökumətinin baş nazirlyini çox minnətdarlıqla qəbul etmişdir. 1911-ci il dekabr ayında o, irticaçı çevrilişdə əsas rol oynayaraq, öz vəzifəsindən istifadə etməklə, milli şura məclisinin bağlanması və nümayəndələrin ordudan qovulub çıxarılması haqqında əmr vermişdir.
Ailəsi
Seyid Məhəmməd Təbatəbainin Seyid Məhəmmədsadıq adlı oğlu vardı.
Mənbə
- Sayyed Abdollah Behbahāni and Sayyed Mohammad Tabātabā'i, in Persian, [1].
- Nikki R. Keddie, with a section by Yann Richard, Modern Iran – Roots and Results of Revolution, updated edition (Yale University Press, New Haven, 2003).
- Mangol Bayat, Iran’s First Revolution: Shi’ism and the Constitutional Revolution of 1905–1909, Studies in Middle Eastern History, 336 p. (Oxford University Press, 1991).
- Əhməd Kəsrəvi, Tārikh-e Mashruteh-ye Iran (تاریخ مشروطهٔ ایران) (History of the Constitutional Revolution of Iran), in Persian, 951 p. (Negāh Publications, Tehran, 2003), . This book is also available in two volumes, published by Amir Kabir Publications in 1984. Amir Kabir's 1961 edition is in one volume, 934 pages.
- John Foran, The Strengths and Weaknesses of Iran’s Populist Alliance: A Class Analysis of the Constitutional Revolution of 1905 – 1911, Theory and Society, Vol. 20, No. 6, pp. 795–823 (December 1991). JSTOR
Xarici keçidlər
- Iranian Institute for Contemporary Historical Studies 2010-12-16 at the Wayback Machine (مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران 2010-12-16 at the Wayback Machine)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyid Mehemmed Tebatebai tam adi Seyid Mehemmed Seyid Ebdulkerim oglu Tebatebai fars میرزا سید محمد طباطبائی leqebi Sengilaci fars سنگلجی 22 dekabr 1842 Kerbela 28 yanvar 1920 Tehran Iran Mesrute herekatinin dini rehberlerinden biri Seyid Mehemmed TebatebaiDogum tarixi 22 dekabr 1842 1842 12 22 Dogum yeri Kerbela Kerbela muhafezesi IraqVefat tarixi 28 yanvar 1920 1920 01 28 77 yasinda Vefat yeri Tehran Tehran sehristani Tehran ostani IranFealiyyeti feqih Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSeyid Mehemmed Seyid Ebdulkerim oglu Tebatebai 1842 ci ilde Kerbela seherinde dogulmusdu Boyuk muctehidlerden Haci Seyid Ismayil Behbehani Seyid Mehemmedsadiq Sengeleci sonra Haci Seyx Hadi Necmabadi daha sonra Seyid Mehemmed Tebatebai ve basqalari Ademiyyet cemiyyeti ne yardim gostermis ve bezi ruhaniler cemiyyetin siralarinda fealiyyet gostermisler Mutleqiyyetle ruhaniler arasinda olan menafe toqqusmalari bu cemiyyetin tedbirleri neticesinde tedricle siddetlenmis bu iki muhum quvve arasinda olan fasile getdikce derinleserek ve 1891 ci il Tenbeki usyani nda ozunun yuksek merhelesine catdirilmisdir Bu muhum meselenin mutleqiyyetle ruhaniler arasinda ziddiyyetin kesginlesmesinin gelecek tarixi hadiseler ucun xususile mesrute inqilabi ucun faydali neticeleri olmusdur Mesrute inqilabinin baslandigi vaxtda hereket bascilarindan Seyid Mehemmed Tebatebainin kutlelere tesir gosteren nitqleri ve fealiyyeti mutleqiyyeti tesvise salmisdi Hokumet terkibinde nazir vezifesinde istirak eden Naserulmulk Tebatebaini inqilabi herekatdan cekindirmek meqsedile 1906 ci ilin iyul ayinda ona yazdigi mektubda ozunu mesrute herekati terefdarlari kimi qeleme vererek eyni zamanda mesrute usuli idaresinin Iran xalqlari ucun hele vaxti gelib catmamasindan mekteblerin sayini artirmagin savadli adamlar hazirlamagin faydali neticeler vereceyinden uzun behs etmisdir Qeyd etmek lazimdir ki Tebatebai ozu de framason cereyanina mensub idi lakin o framason cereyanindan xalqin oyanmasi ve azadliq mubarizesine qosulmasi xeyrine istifade etmeye calisirdi Tebatebai framasonun Edalet Beraberlik Qardasliq suarlarini sozun heqiqi menasinda qebul edir framason cemiyyetine ve umumiyyetle mutereqqi siyasi cemiyyetlere regbet besleyirdi Iranda burjua inqilabinin ve burjua demokratiyasinin berqerar edilmesi vaxtinin gelib catmamasini oz mektubunda Tebatebaiye inandirmaga ve onu tekidle subut etmeye calisan Naserulmulk 1907 ci il avqust ayinda mesrute hokumetinin bas nazirlyini cox minnetdarliqla qebul etmisdir 1911 ci il dekabr ayinda o irticaci cevrilisde esas rol oynayaraq oz vezifesinden istifade etmekle milli sura meclisinin baglanmasi ve numayendelerin ordudan qovulub cixarilmasi haqqinda emr vermisdir AilesiSeyid Mehemmed Tebatebainin Seyid Mehemmedsadiq adli oglu vardi MenbeSayyed Abdollah Behbahani and Sayyed Mohammad Tabataba i in Persian 1 Nikki R Keddie with a section by Yann Richard Modern Iran Roots and Results of Revolution updated edition Yale University Press New Haven 2003 ISBN 0 300 09856 1 Mangol Bayat Iran s First Revolution Shi ism and the Constitutional Revolution of 1905 1909 Studies in Middle Eastern History 336 p Oxford University Press 1991 ISBN 019506822X Ehmed Kesrevi Tarikh e Mashruteh ye Iran تاریخ مشروطه ایران History of the Constitutional Revolution of Iran in Persian 951 p Negah Publications Tehran 2003 ISBN 9643511383 This book is also available in two volumes published by Amir Kabir Publications in 1984 Amir Kabir s 1961 edition is in one volume 934 pages John Foran The Strengths and Weaknesses of Iran s Populist Alliance A Class Analysis of the Constitutional Revolution of 1905 1911 Theory and Society Vol 20 No 6 pp 795 823 December 1991 JSTORXarici kecidlerIranian Institute for Contemporary Historical Studies 2010 12 16 at the Wayback Machine مؤسسۀ مطالعات تاریخ معاصر ایران 2010 12 16 at the Wayback Machine