Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sergey Semyonoviç Namyotkin (1876-1950) — görkəmli üzvi kimyaçı, SSRİ Elmlər Akademiyasının akademiki (1939), iki dəfə laureatı (1943, 1949).
| Sergey Namyotkin | |
|---|---|
| Сергей Семенович Наметкин | |
 S.S.Namyotkina həsr olunmuş poçt markası | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Kazan, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, RSFSR |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ SSRİ |
| Elm sahəsi | üzvi kimya |
| Elmi dərəcəsi | kimya elmləri doktoru (1916) |
| Elmi adları | professor (1932), akademik (1939) |
| İş yerləri | Moskva Universiteti, MAQK 2-ci MDU, SSRİ EA. |
| Alma-mater | Moskva Universiteti |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1892-ci ildə İkinci Moskva proqimnaziyasını, 1896-ci ildə isə Birinci Moskva kişilər qimnaziyasını bitirmişdir. 1896-1902 illərdə Moskva Universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsində təhsil almış və orada işləmişdir (1911 ilədək). Professor N.D.Zelinskinin tələbəsi olmuşdur. Eləcə də 1910-cu ildən Moskva Ali qadınlar kurslarında (MAQK) üzvi kimya kafedrasında müəllimlik edib. 1911-ci ildə Peterburq Universitetində magistr dissertasiyasını müdafiə edib və 1912-ci ildə MAQK-ın üzvi kimya kafedrasının professoru seçilib. 1916-cı ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Namyotkin fizika-riyaziyyat fakültəsinin dekanı olub (1914-1918 illərdə) .
İkinci MDU və MZKTİ
İnqilabdan sonra S.S.Namyotkin MAQK-da, dəyişdirilərək 2-ci Moskva Dövlət Universiteti olmuş (1918 ildə), işini davam etmişdir. Burada,o, professor, üzvi kimya kafedrasının müdiri (1918-1930), il ərzində fizika- riyaziyyat fakültəsini dekanı (1918-1919), 1919-1924-cü illərdə isə rektor vəzifəsində çalışmışdır və universitetin normal iş fəaliyyətinin bərpası məsələlərini həll edirdi. 1921-ci ildə 2-ci MDU daxilində Moskvada ilk olaraq pedaqoji fakültə açılmlşdır. 2-ci MDU bir hissısinin MZKTİ (1932-ci ildə) qurulmasından sonra burada professor, üzvi kimya kafedrasının müdiri vəzifəsində işləmişdir (1938 ilədək).
XTAŞ nəzdində DTNİ
1925-ci ildə Dövlət Tədqiqat Neft istitutu yaradılmlşdır. Namyotkin burada SSRİ-də neft və qazların, parafin və serezinlərin kimyəvi tərkibinin tədqiqatı ilə məşğul olan kimya və texnologiya şöbəsinə rəhbərlik edirdi. 1926-1934-cü illərdə institunun direktor müavini olmuşdur.
Dağ-Mədən Akademiyası
1927-ci ildə Namyotkin özünün təşkil etdiyi neft fakültəsinin üzvi-kimya və neft kimyası kafedrasına rəhbərlik etdi. Burada o, ilk dəfə neft kimyası kursunun tədrisinə başladı.
SSRİ Elmlər Akademiyası
1934-cü ildə DTNİ yeni yaradılmlş SSRİ EA Yanıcı qazıntılar institunun bir hissəsi oldu. Burada S.S.Namyotkin ömrünün sonunadək rəhbərlik etdiyi neft kimyası laboratoriyasını təşkil edir (1939-1947-ci illərdə YQİ direktoru olub). İşləri Böyük Vətən müharibəsi illərində, institunun Kazanda evakuasiya vaxtında da davam edirdi. Laboratoriya yeni növ yanacaq-sürtkü materiallarını hazırlayırdı. Müharibə ilərində, o, SSRİ EA Başqır ekspedisiyasının neft bölməsinə rəhbərlik edirdi. İşimbay neftayırma zavodunun qurğusunda tətbiq edilən kükürdlü neftdən sürtkü yağlarının alınma üsulunu təskil etmişdir. 1947-ci ildə labotayoriya SSRİ EA Neft institutuna köçürülmüşdür. 1948-1950 ilədək Namyotkin SSRİ EA Neft institutunun direktoru idi.
İctimai fəaliyyət
S.S.Namyotkin Moskva Təbiətşünaslar cəmiyyətinin üzvü idi. 1932-ci ildə D.İ.Mendeleyev adına ümumittifaq kimya cəmiyyətinin rəhbəri oldu. "Ümumi kimya jurnalı" redaksiya kolleqiyasının üzvü idi.
Elmi fəaliyyət
Namyotkinin əsas elmi maraq dairəsi-neft kimyası-hələ tələbəlik illərində onun qafqaz neftinin öyrənilməsinə həsr olunan diplom işidir (1920 il). 1910-1920-ci illərdə efir yağlarının tərkibinə daxil olan terpenləri tədqiq edir. Kamfen reaksiyalarının öyrənilməsi yeni struktur qruplaşdırılması açılışına gətirib çıxarır və "Namyotkinin qruplaşdırılması" adlanır (1925 il). 1910-1920-ci illərin əvvəlinədək üzvü kimyanın ümumi teoretik problemləri ilə məşğul olur, ancaq 20-ci illərin ortalarından onu neft kimyası ilə əlaqəli elmi və praktiki suallar maraqlandırır. O, neftin və qazın tərkibi və xüsusiyyətinin tədqiqi ilə, parafinin spirtlərə və aldehidlərə turşulanması və neft-kimya sintezi problemlərinin həlli ilə məşğul olur. O, eləcədə inkişafı artılan və qoxucu maddələrin sintezi sahəsində işlər aparırdı.
Mükafatlar,təltiflər
-"Azot turşusunun həddli karbonhidrogenlərə təsiri" işinə görə A.M.Butlerov adına kiçik mükafat laureatı (1910 il)
-Elm və texnika sahəsində uzun illər apardığı işə görə birinci dərəcəli Stalin mükafatı (1943 il)
-Qoxucu maddələrin sintezinin yeni üsulunun işlənməsi və istehsala buraxılmasına görə ikinci dərəcəli Stalin mükafatı (1949 il)
-Lenin ordeni ( 2 iyul 1946 il)
-Üç "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (1940, 1944, 1945 il)
-"1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsində şərəfli əməyə görə" medalı (1946 il)
-RSFSR Əməkdar elm və texnika xadimi (1947 il)
Ailə
O, Lidiya Nikolayevna Lyapunova (Namyotkina) ilə evli idi. Bu evlilikdən iki uşağı doğulnuşdur. 1924-cü ildə L.N.Namyotkina vəfat edir. 1927-ci ildə, o, Yelena Vasilyevna Lyapunova ilə evlənir.Birinci evlilikdən olan oğlu-Nikolay Sergeyeviç Namyotkin (1916-1984) atası kimi, özünə kimyaçı sənətini seçmişdir. Ögey oğlu-Aleksey Andreyeviç Lyapunov (1911- 1973)-tanınmış riyaziyyatçı və kibernetikanın qurucularından biridir.
Memorial
S.S.Namyotkin 5 avqust 1950-ci ildə vəfat edib. Onun adını Moskvada (1965) və Kazanda küçələr daşıyır. 1995-ci ildən İ.M.Qubkin adına Rusiya Dövlət neft və qaz universitetində S.S.Namyotkin adına stipendiya mövcuddur. A.B.Topçiyev adına REA Neft-kimya sintezi institutunda akademik S.S.Namyotkin adına memorial kabinet mövcuddur.
İstinadlar
- Т. В. Богатова. Академик Наметкин.
- .
- Мемориальный кабинет С. С. Намёткина.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sergey Semyonovic Namyotkin 1876 1950 gorkemli uzvi kimyaci SSRI Elmler Akademiyasinin akademiki 1939 iki defe Stalin mukafati laureati 1943 1949 Sergey NamyotkinSergej Semenovich NametkinS S Namyotkina hesr olunmus poct markasiDogum tarixi 3 iyul 1876Dogum yeri Kazan Rusiya imperiyasiVefat tarixi 5 avqust 1950 74 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSRDefn yeri Novodevicye qebiristanligiVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIElm sahesi uzvi kimyaElmi derecesi kimya elmleri doktoru 1916 Elmi adlari professor 1932 akademik 1939 Is yerleri Moskva Universiteti MAQK 2 ci MDU SSRI EA Alma mater Moskva UniversitetiTehsili Moskva Imperator Universitetinin Fizika ve Riyaziyyat fakultesi d Uzvluyu SSRI Elmler AkademiyasiMukafatlari 1946 1946 1940 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1892 ci ilde Ikinci Moskva proqimnaziyasini 1896 ci ilde ise Birinci Moskva kisiler qimnaziyasini bitirmisdir 1896 1902 illerde Moskva Universitetinin fizika riyaziyyat fakultesinde tehsil almis ve orada islemisdir 1911 iledek Professor N D Zelinskinin telebesi olmusdur Elece de 1910 cu ilden Moskva Ali qadinlar kurslarinda MAQK uzvi kimya kafedrasinda muellimlik edib 1911 ci ilde Peterburq Universitetinde magistr dissertasiyasini mudafie edib ve 1912 ci ilde MAQK in uzvi kimya kafedrasinin professoru secilib 1916 ci ilde doktorluq dissertasiyasini mudafie edib Namyotkin fizika riyaziyyat fakultesinin dekani olub 1914 1918 illerde Ikinci MDU ve MZKTIInqilabdan sonra S S Namyotkin MAQK da deyisdirilerek 2 ci Moskva Dovlet Universiteti olmus 1918 ilde isini davam etmisdir Burada o professor uzvi kimya kafedrasinin mudiri 1918 1930 il erzinde fizika riyaziyyat fakultesini dekani 1918 1919 1919 1924 cu illerde ise rektor vezifesinde calismisdir ve universitetin normal is fealiyyetinin berpasi meselelerini hell edirdi 1921 ci ilde 2 ci MDU daxilinde Moskvada ilk olaraq pedaqoji fakulte acilmlsdir 2 ci MDU bir hissisinin MZKTI 1932 ci ilde qurulmasindan sonra burada professor uzvi kimya kafedrasinin mudiri vezifesinde islemisdir 1938 iledek XTAS nezdinde DTNI1925 ci ilde Dovlet Tedqiqat Neft istitutu yaradilmlsdir Namyotkin burada SSRI de neft ve qazlarin parafin ve serezinlerin kimyevi terkibinin tedqiqati ile mesgul olan kimya ve texnologiya sobesine rehberlik edirdi 1926 1934 cu illerde institunun direktor muavini olmusdur Dag Meden Akademiyasi1927 ci ilde Namyotkin ozunun teskil etdiyi neft fakultesinin uzvi kimya ve neft kimyasi kafedrasina rehberlik etdi Burada o ilk defe neft kimyasi kursunun tedrisine basladi SSRI Elmler Akademiyasi1934 cu ilde DTNI yeni yaradilmls SSRI EA Yanici qazintilar institunun bir hissesi oldu Burada S S Namyotkin omrunun sonunadek rehberlik etdiyi neft kimyasi laboratoriyasini teskil edir 1939 1947 ci illerde YQI direktoru olub Isleri Boyuk Veten muharibesi illerinde institunun Kazanda evakuasiya vaxtinda da davam edirdi Laboratoriya yeni nov yanacaq surtku materiallarini hazirlayirdi Muharibe ilerinde o SSRI EA Basqir ekspedisiyasinin neft bolmesine rehberlik edirdi Isimbay neftayirma zavodunun qurgusunda tetbiq edilen kukurdlu neftden surtku yaglarinin alinma usulunu teskil etmisdir 1947 ci ilde labotayoriya SSRI EA Neft institutuna kocurulmusdur 1948 1950 iledek Namyotkin SSRI EA Neft institutunun direktoru idi Ictimai fealiyyetS S Namyotkin Moskva Tebietsunaslar cemiyyetinin uzvu idi 1932 ci ilde D I Mendeleyev adina umumittifaq kimya cemiyyetinin rehberi oldu Umumi kimya jurnali redaksiya kolleqiyasinin uzvu idi Elmi fealiyyetNamyotkinin esas elmi maraq dairesi neft kimyasi hele telebelik illerinde onun qafqaz neftinin oyrenilmesine hesr olunan diplom isidir 1920 il 1910 1920 ci illerde efir yaglarinin terkibine daxil olan terpenleri tedqiq edir Kamfen reaksiyalarinin oyrenilmesi yeni struktur qruplasdirilmasi acilisina getirib cixarir ve Namyotkinin qruplasdirilmasi adlanir 1925 il 1910 1920 ci illerin evvelinedek uzvu kimyanin umumi teoretik problemleri ile mesgul olur ancaq 20 ci illerin ortalarindan onu neft kimyasi ile elaqeli elmi ve praktiki suallar maraqlandirir O neftin ve qazin terkibi ve xususiyyetinin tedqiqi ile parafinin spirtlere ve aldehidlere tursulanmasi ve neft kimya sintezi problemlerinin helli ile mesgul olur O elecede inkisafi artilan ve qoxucu maddelerin sintezi sahesinde isler aparirdi Mukafatlar teltifler Azot tursusunun heddli karbonhidrogenlere tesiri isine gore A M Butlerov adina kicik mukafat laureati 1910 il Elm ve texnika sahesinde uzun iller apardigi ise gore birinci dereceli Stalin mukafati 1943 il Qoxucu maddelerin sintezinin yeni usulunun islenmesi ve istehsala buraxilmasina gore ikinci dereceli Stalin mukafati 1949 il Lenin ordeni 2 iyul 1946 il Uc Qirmizi emek bayragi ordeni 1940 1944 1945 il 1941 1945 ci illerde Boyuk Veten muharibesinde serefli emeye gore medali 1946 il RSFSR Emekdar elm ve texnika xadimi 1947 il AileO Lidiya Nikolayevna Lyapunova Namyotkina ile evli idi Bu evlilikden iki usagi dogulnusdur 1924 cu ilde L N Namyotkina vefat edir 1927 ci ilde o Yelena Vasilyevna Lyapunova ile evlenir Birinci evlilikden olan oglu Nikolay Sergeyevic Namyotkin 1916 1984 atasi kimi ozune kimyaci senetini secmisdir Ogey oglu Aleksey Andreyevic Lyapunov 1911 1973 taninmis riyaziyyatci ve kibernetikanin qurucularindan biridir MemorialS S Namyotkin 5 avqust 1950 ci ilde vefat edib Onun adini Moskvada 1965 ve Kazanda kuceler dasiyir 1995 ci ilden I M Qubkin adina Rusiya Dovlet neft ve qaz universitetinde S S Namyotkin adina stipendiya movcuddur A B Topciyev adina REA Neft kimya sintezi institutunda akademik S S Namyotkin adina memorial kabinet movcuddur IstinadlarT V Bogatova Akademik Nametkin Memorialnyj kabinet S S Namyotkina