Sentinellər — Andaman adalarında yaşayan yerli xalqdır. Benqal körfəzində yeeləşən Şimali Sentinel adasında yaşayırlar. Ada Böyük Andaman adalarınn cənun-qərbində yerləşir. Sivilizasiya ilə əlaqə qurmurlar. Onların bu vəziyyətdə yaşamaları ehtimal ki, 60,000 il davam edir. Onlar hələdə odu əldə edə bilmirlər. Sadəcə odu uzun zaman saxsı qablarda saxlaya bilirlər.
Ümumi sayı | |||
---|---|---|---|
250 (təxmini) | |||
Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
Dili | |||
Dini | |||
Ənənəvi adətlər |
Sayları
Sentinellərin ümumi sayları 40-500 arasında qiymətləndirilir. 2001-ci ildə aparılan siyahıya alınma nəticəsində 39 Sentinel qeydə alınmışdır: 21 nəfəri kişi, 18 nəfəri qadın (say uzaqdan müşahidə edilmə nəticəsində müəyyənləşmişdir). Bu böyük ehtimal ki, reallığı əks etdirmir. Onlar 72 km² sahəsi olan adada yayılmışlar. 2004-ci il yaranan sunamidən sonra onlar haqqında məlumat alınmamışdır. Bur necə gün sonra helikopter uçuşları zamanı adada bir qrupu aşkarladılar. Yerlilər helikopteri təhlükə bilərək onu oxla vurmaq istəyirdilər.
Növbəti müşahidələr adada 20-40 nəfərdən ibarət qrupu aşkarlamışdır. Onların 40-60 nəfərdən ibarət icma şəklində yaşaması müəyyənləşir. Alimlərin fikirincə adada təxmini 2 və ya 6 bu tip qrup yaşayır. Burada kişilər qadınlara nisbətdə çox müşahidə edilmişdir. Hər çütlüyün yanında ya bir uşaq və yaxudda qadınların hamilə olması müşahidə edilmişdir.
Görünüşləri
Sentinellər digər Andaman adalarının yerli əhaliləri kimi irqinə mənsubdurlar. Bununla belə Cənun-şərqi Asiya ölkələrində Semanqlar, Aetalar və Avstraliyanın yerli əhalisi qara dərili olmarına baxmayaraq ayrıca irqə aid edilirlər. Onların ümumi oxşarlığı qara dərili olmaları və saçlarının qıvrım olmasıdır. Ancaq əsas fərq isə Sentinetalların nisbətən hündür olmalarıdır. Kişilərin orta boyu 1,75 m, qadınlarda isə 1,60 m olur.
Mədəniyyət
Onların mədəniyyətləri haqqında əlaqələrin qurulmaması səbəbindən demək olar ki, hecnə öyrənilə bilinməmişdir. Onlar əsasən yığıcılıq və ovçuluqla məşğul olurlar. Kənd təsərüffatının heç bir sahəsinə rast gəlinməmişdir. Ağac yarpaqlarından hazırlanmış daxmalarda yaşayırlar. Bu evlərin sahəsi bir neçə m² təşkil edir. Hər bir ailədə 3-4 nəfər olur. Metal əldə etməyi bacarmasalar da ondan müxtəlif əşyalar və silahlar hazırlaya bilirlər. Dəmir əsasən sahil zolağına cərəyanlar vastəsi ilə gələrkən əldə edilir. 1980-ci illərin sonlarında adanın sahillərinə gəlib çıxan kantenirlərdən istifadə edərək müxtəlif əşyalar hazırlaya bilmişdirlər. Onların silahları ox və nizədən ibarətdir. 100 metr məsafədən indanı rahatlıqla vura bilirlər. Ox atışlarının üç tipi vardır.
Hazırkı vəziyyət
Hazırda Sentinellərin yaşadığı ərazilər Hindistana məxsusdur. Bununla belə Sentinellər hec kimə tabe olmurlar. Onlarla əlaqə qurulmadığından ancaq uzaq məsafədən müşahidə edilirlər. Bu səbəbdən de-fakto onların yaşadığı ərazilər Hindistanın protektoratlığındadır.
2006-ci ildə Sentinellərin ox atışları iki balıqçını qətlə yetirmişdir. Həmin balıqçılar qonşu adalarda qanunsuz ov edirmişlər. Bir müddət sonra əraziyə hələn helikopter ox atəşlərinə məruz qalmışdır (hədəf meyidlərin oradan çıxarılması olmuşdur). Hal-hazırda belə balıqçıların cənazəsi oradan çıxarılmamışdır. Bununla belə yuxarıdan uçan helikopterin əməlı gətirdiyi küləyin sayəsində onların cənazələri dayaz qəbirdə bastırılması aşkarlanır. Onları Sentinellər bastırmışdırlar.
İstinadlar
- . 2016-03-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- "Indian Census". 2007-06-21 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- as noted in description text on 29 April 2005 image, North Sentinel Island 1 mart 2010 at the Wayback Machine, European Space Agency
- "Did Island Tribes Use Ancient Lore to Evade Tsunami?". 2017-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- Master Plan 1991—2021 for Welfare of Primitive Tribes of Andaman and Nicobar Islands, Sec. II Ch. 21. Dept. of Tribal Welfare, Andaman and Nicobar Islands Administration; as reproduced in Andaman Book 2013-05-07 at the Wayback Machine
- «Stone Age tribe kills fishermen» 2017-12-31 at the Wayback Machine The Sydney Morning Herald
Mənbə
- Goodheart, Adam. . The American Scholar. 69 (4). 2000: 13–44. 2012-08-25 tarixində orijinalından (reproduced online by the Andaman Association) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- http://www.guardian.co.uk/world/2006/feb/12/theobserver.worldnews12
- Pandit, T. N. The Sentinelese. Kolkata: Seagull Books. 1990. ISBN .
- Weber, George. "The Andamanese". The Lonely Islands. The Andaman Association. n.d. 2012-05-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-02-07.
- Video of friendly contact with the Sentinelese
- «The Last Island of the Savages», in-depth article by Adam Goodheart 2012-08-25 at the Wayback Machine
- Another article from the same site 2013-05-07 at the Wayback Machine
- Brief factsheet about the indigenous people of the Andaman Islands, by the Andaman & Nicobar Administration
- Administration in India’s Andaman and Nicobar Islands has finally decided upon a policy of minimal interference Arxivləşdirilib 2012-09-14 at Archive.today
- "The most isolated tribe in the world?". Uncontacted tribes. Survival International. 2012-05-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-30.
- Article from The Guardian
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sentineller Andaman adalarinda yasayan yerli xalqdir Benqal korfezinde yeelesen Simali Sentinel adasinda yasayirlar Ada Boyuk Andaman adalarinn cenun qerbinde yerlesir Sivilizasiya ile elaqe qurmurlar Onlarin bu veziyyetde yasamalari ehtimal ki 60 000 il davam edir Onlar helede odu elde ede bilmirler Sadece odu uzun zaman saxsi qablarda saxlaya bilirler Sentineller Umumi sayi250 texmini Yasadigi eraziler39 2001 DiliSentinel diliDiniEnenevi adetlerSentinellerin yayildigi eraziler qirmizi SaylariSentinellerin umumi saylari 40 500 arasinda qiymetlendirilir 2001 ci ilde aparilan siyahiya alinma neticesinde 39 Sentinel qeyde alinmisdir 21 neferi kisi 18 neferi qadin say uzaqdan musahide edilme neticesinde mueyyenlesmisdir Bu boyuk ehtimal ki realligi eks etdirmir Onlar 72 km sahesi olan adada yayilmislar 2004 ci il yaranan sunamiden sonra onlar haqqinda melumat alinmamisdir Bur nece gun sonra helikopter ucuslari zamani adada bir qrupu askarladilar Yerliler helikopteri tehluke bilerek onu oxla vurmaq isteyirdiler Novbeti musahideler adada 20 40 neferden ibaret qrupu askarlamisdir Onlarin 40 60 neferden ibaret icma seklinde yasamasi mueyyenlesir Alimlerin fikirince adada texmini 2 ve ya 6 bu tip qrup yasayir Burada kisiler qadinlara nisbetde cox musahide edilmisdir Her cutluyun yaninda ya bir usaq ve yaxudda qadinlarin hamile olmasi musahide edilmisdir GorunusleriSentineller diger Andaman adalarinin yerli ehalileri kimi irqine mensubdurlar Bununla bele Cenun serqi Asiya olkelerinde Semanqlar Aetalar ve Avstraliyanin yerli ehalisi qara derili olmarina baxmayaraq ayrica irqe aid edilirler Onlarin umumi oxsarligi qara derili olmalari ve saclarinin qivrim olmasidir Ancaq esas ferq ise Sentinetallarin nisbeten hundur olmalaridir Kisilerin orta boyu 1 75 m qadinlarda ise 1 60 m olur MedeniyyetOnlarin medeniyyetleri haqqinda elaqelerin qurulmamasi sebebinden demek olar ki hecne oyrenile bilinmemisdir Onlar esasen yigiciliq ve ovculuqla mesgul olurlar Kend teseruffatinin hec bir sahesine rast gelinmemisdir Agac yarpaqlarindan hazirlanmis daxmalarda yasayirlar Bu evlerin sahesi bir nece m teskil edir Her bir ailede 3 4 nefer olur Metal elde etmeyi bacarmasalar da ondan muxtelif esyalar ve silahlar hazirlaya bilirler Demir esasen sahil zolagina cereyanlar vastesi ile gelerken elde edilir 1980 ci illerin sonlarinda adanin sahillerine gelib cixan kantenirlerden istifade ederek muxtelif esyalar hazirlaya bilmisdirler Onlarin silahlari ox ve nizeden ibaretdir 100 metr mesafeden indani rahatliqla vura bilirler Ox atislarinin uc tipi vardir Hazirki veziyyetHazirda Sentinellerin yasadigi eraziler Hindistana mexsusdur Bununla bele Sentineller hec kime tabe olmurlar Onlarla elaqe qurulmadigindan ancaq uzaq mesafeden musahide edilirler Bu sebebden de fakto onlarin yasadigi eraziler Hindistanin protektoratligindadir 2006 ci ilde Sentinellerin ox atislari iki baliqcini qetle yetirmisdir Hemin baliqcilar qonsu adalarda qanunsuz ov edirmisler Bir muddet sonra eraziye helen helikopter ox ateslerine meruz qalmisdir hedef meyidlerin oradan cixarilmasi olmusdur Hal hazirda bele baliqcilarin cenazesi oradan cixarilmamisdir Bununla bele yuxaridan ucan helikopterin emeli getirdiyi kuleyin sayesinde onlarin cenazeleri dayaz qebirde bastirilmasi askarlanir Onlari Sentineller bastirmisdirlar Istinadlar 2016 03 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 30 Indian Census 2007 06 21 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 11 30 as noted in description text on 29 April 2005 image North Sentinel Island 1 mart 2010 at the Wayback Machine European Space Agency Did Island Tribes Use Ancient Lore to Evade Tsunami 2017 10 09 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 30 Master Plan 1991 2021 for Welfare of Primitive Tribes of Andaman and Nicobar Islands Sec II Ch 21 Dept of Tribal Welfare Andaman and Nicobar Islands Administration as reproduced in Andaman Book 2013 05 07 at the Wayback Machine Stone Age tribe kills fishermen 2017 12 31 at the Wayback Machine The Sydney Morning HeraldMenbeGoodheart Adam The American Scholar 69 4 2000 13 44 2012 08 25 tarixinde orijinalindan reproduced online by the Andaman Association arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 30 http www guardian co uk world 2006 feb 12 theobserver worldnews12 Pandit T N The Sentinelese Kolkata Seagull Books 1990 ISBN 81 7046 081 6 Weber George The Andamanese The Lonely Islands The Andaman Association n d 2012 05 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 02 07 Video of friendly contact with the Sentinelese The Last Island of the Savages in depth article by Adam Goodheart 2012 08 25 at the Wayback Machine Another article from the same site 2013 05 07 at the Wayback Machine Brief factsheet about the indigenous people of the Andaman Islands by the Andaman amp Nicobar Administration Administration in India s Andaman and Nicobar Islands has finally decided upon a policy of minimal interference Arxivlesdirilib 2012 09 14 at Archive today The most isolated tribe in the world Uncontacted tribes Survival International 2012 05 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 30 Article from The Guardian