Semyon İvanoviç Çelyuskin (rus. Семён Иванович Челюскин; təq. 1700, Belyov, Tula quberniyası[d] – noyabr 1764 və ya 1764) — rus qütb dənizçisi. Belə ehtimal edilir ki, Tula quberniyasının Belevsk yezdi, Polyanka Mişina kəndində doğulmuşdur. Atası saray işçisi, Babası isə xidmətçi insan idi. Bu heçdə dəqiq məlumat sayılmır. Belə ki yezd arxivinə görə onlar 1616–1630-cu illərdə Belevsk yezdində kəndə sahib olmuşlar. Sonradan onların mülkü IV İvanın hakimiyyəti sltına keçir.
Semyon Çelyuskin | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | |
Həyat yoldaşı | Aqrafena Pavlova |
Atası | İvan Radionoviç, Çelyuskin |
Milliyyəti | Rus |
Fəaliyyəti | Hidtoqraf, səyyah, qütb tədqiqatçısı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1714-cü ilin payızında Semyon Moskvada Suxarev qalalasında yerləşən Riyaziyyat və naviqasiya elmləri məktəbinə yazılır. 1726-cı ilə Baltik donanmasında xidmət edir və 1733–1743-cü illərdə Böyük Şimal ekspedisiyasında iştirak etmişdir. Pronçişevin rəhbərlik etdiyi qrupda 1735–1736-cı illərdə Yakutsk qayığında ştrurman olmuşdur. sentyabr 1736-cı ildə Pronçişevin ölümü ilə əlaqədar komandanlığı öz üzərinə götürür və irəliləyərək Faddeya körfəzinə çıxır. Sonradan dekabrda qısa yolla Çekinlə Yakutska qayıdır. Yakuts qayığı təmir edildikdən sonra Xariton Laptevin ekspedisiyasında iştirak edir. 1741–1742-ci illərdə Taymır yarımadasının qərbinib tətqiq edir. Xatanqa, Pyasin və Yenisey çaylarının mənsəbi örgənilir. Üstəlik o, Avrasiya materikinin ucqar nöqtəsi olan Çelyuskin burnunu kəşf edir.
1742-ci ilin payızında Sankt-Peterburq şəhərinə qayıdır və miçman rütbəsi alaraq Baltik donanmasında xidmət edir. 1751-ci ildən sonra ona leytenant, üç ildən sonra isə isə kapitan-leytenant rütbəsi verilir. 18 dekabr 1756-cı ildə kapitan (üçüncü ranq) rütbəsində istehfaya göndərilir.
Onun nəşinin basdırıldığı dəqiq yer məlum deyil.
Mənbə
- Vasili Pronçşev və Semyon Çelyuskin
- S. İ. Çelyuskin
- Şturman Çelyuskin
- Историческая энциклопедия Сибири (rus.). / под ред. В. А. Ламин Новосибирск: 2009.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Semyon Ivanovic Celyuskin rus Semyon Ivanovich Chelyuskin teq 1700 Belyov Tula quberniyasi d noyabr 1764 ve ya 1764 rus qutb denizcisi Bele ehtimal edilir ki Tula quberniyasinin Belevsk yezdi Polyanka Misina kendinde dogulmusdur Atasi saray iscisi Babasi ise xidmetci insan idi Bu hecde deqiq melumat sayilmir Bele ki yezd arxivine gore onlar 1616 1630 cu illerde Belevsk yezdinde kende sahib olmuslar Sonradan onlarin mulku IV Ivanin hakimiyyeti sltina kecir Semyon CelyuskinDogum tarixi 1700Dogum yeri Belyov Tula quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1764Heyat yoldasi Aqrafena PavlovaAtasi Ivan Radionovic CelyuskinMilliyyeti RusFealiyyeti Hidtoqraf seyyah qutb tedqiqatcisi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1714 cu ilin payizinda Semyon Moskvada Suxarev qalalasinda yerlesen Riyaziyyat ve naviqasiya elmleri mektebine yazilir 1726 ci ile Baltik donanmasinda xidmet edir ve 1733 1743 cu illerde Boyuk Simal ekspedisiyasinda istirak etmisdir Proncisevin rehberlik etdiyi qrupda 1735 1736 ci illerde Yakutsk qayiginda strurman olmusdur sentyabr 1736 ci ilde Proncisevin olumu ile elaqedar komandanligi oz uzerine goturur ve irelileyerek Faddeya korfezine cixir Sonradan dekabrda qisa yolla Cekinle Yakutska qayidir Yakuts qayigi temir edildikden sonra Xariton Laptevin ekspedisiyasinda istirak edir 1741 1742 ci illerde Taymir yarimadasinin qerbinib tetqiq edir Xatanqa Pyasin ve Yenisey caylarinin mensebi orgenilir Ustelik o Avrasiya materikinin ucqar noqtesi olan Celyuskin burnunu kesf edir 1742 ci ilin payizinda Sankt Peterburq seherine qayidir ve micman rutbesi alaraq Baltik donanmasinda xidmet edir 1751 ci ilden sonra ona leytenant uc ilden sonra ise ise kapitan leytenant rutbesi verilir 18 dekabr 1756 ci ilde kapitan ucuncu ranq rutbesinde istehfaya gonderilir Onun nesinin basdirildigi deqiq yer melum deyil MenbeVasili Proncsev ve Semyon Celyuskin S I Celyuskin Sturman CelyuskinIstoricheskaya enciklopediya Sibiri rus pod red V A Lamin Novosibirsk 2009 ISBN 5 8402 0230 4