Saral — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan) Pəmbək mahalının Hamamlı rayonunda qədim kənd. Saral İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Hamamlı (Spitak) rayonunda kənddir.
Saral | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.517 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 7 km şərqdə, Pəmbək (Pambək) çayının sol qolu Cicixan çayının sağ sahilində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Kəndin ilk adı Sarala olmuşdur.
Hamamlı (prototürk — sakca adı — Hamama) (Spitak) rayonu təşkil edilənədək (1937) Quqark (Qarakilsə) rayonunun tərkibində olmuşdur. Erməni mənbələrində kəndin X–XII əsrlərdə salındığı göstərilir.
Toponim Sarala adlı hun- türk tayfasının adı əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir, quruluşca sadə toponimdir.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 54 nəfər, 1873-cü ildə 539 nəfər, 1886-cı ildə 654 nəfər, 1897-ci ildə 754 nəfər, 1908-ci ildə 951 nəfər, 1914-cü ildə 1111 nəfər, 1916-cı ildə 982 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1915–1918-ci illərdə xaricdən köçürülən ermənilər kəndə yerləşdirilmişdir və kəndin əhalisi 1919-cu ildə azərbaycanlılarla ermənilər birlikdə 3090 nəfər təşkil etmişdir.
1919-cu ilin axırlarında kənddə yaşayan azərbaycanlılar erməni-daşnak təcavüzünə məruz qalaraq qırğınlarla deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra kəndi tərk etmiş azərbaycanlılar tarixi-etnik torpaqlarına qayıda bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 808 nəfər, 1926-cı ildə 851 nəfər, 1931-ci ildə 975 nəfər, 1987-ci ildə 1856 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1988-ci ilin noyabrın 1-də kəndin sakinləri – azərbaycanlılar qırğınlarla Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən deportasiya olunmuşdur. Kənddə indi ermənilər yaşayır.
30 noyabr 1988-ci ildə Daşnak terrorçuları Hamamlı rayonunun Saral kəndindən Həmzəçimən kəndinə yollanan qaçqın dəstəsinə basqın etmişlər. 18 nəfər qətlə yetirilmiş, Balacayev Mövsümün 8 nəfərlik ailəsi tamamilə məhv edilmişdir. 7 nəfər isə ağır bədən xəsarəti almışdır.
Xarici keçidlər
- "Pəmbək Mahalı, Hamamlı rayonu, Saral kəndi - I". www.youtube.com. İstifadə tarixi: 16 fev 2024.
- "Pəmbək Mahalı, Hamamlı rayonu, Saral kəndi - II" (#bad_url). www.youtube.com. İstifadə tarixi: 16 fev 2024.
- "Pəmbək Mahalı, Hamamlı rayonu, Saral kəndin sakini". www.youtube.com. İstifadə tarixi: 16 fev 2024.
Tanınmışları
- Əsəd Əhmədov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
- Babək Ələkbərov — Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı
- Əsgər İsayev — Texnika elmləri doktoru, professor
- Fəxrəddin İsayev — Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor
- Çərkəz Qurbanlı— tərcüməçi alim, alman dili üzrə mütəxəssis, filologiya elmləri namizədi, dosent
- Şəkər Məmmədova — BDU-nun Coğrafiya Fakültəsinin dekanı , coğrafiya elmləri doktoru, professor.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.219
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.54
- Ermənistan Sovet Ensiklopediyası, XI c., İrəvan, 1984, s.210
- 329, s.ll, 24, 164
- Гейбуллаев Г.А. Топонимия Азербайджана (историкоэтнографическое исследование), Баку, "Элм", 1986. s.68
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.54–55, 132–133
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.133
- Əlisahib Əroğul. "Erməni-daşnaq faşizmi və Azərbaycan" (bədii publisistika). Bakı, "Təhsil", 2007-ci il.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Saral Saral Qerbi Azerbaycanin indiki Ermenistan Pembek mahalinin Hamamli rayonunda qedim kend Saral Irevan quberniyasinin Aleksandropol qezasinda indiki Hamamli Spitak rayonunda kenddir Saral40 50 33 sm e 44 21 45 s u Olke ErmenistanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 517 1 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 631 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Saral Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiRayon merkezinden 7 km serqde Pembek Pambek cayinin sol qolu Cicixan cayinin sag sahilinde yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir Kendin ilk adi Sarala olmusdur Hamamli prototurk sakca adi Hamama Spitak rayonu teskil edilenedek 1937 Quqark Qarakilse rayonunun terkibinde olmusdur Ermeni menbelerinde kendin X XII esrlerde salindigi gosterilir Toponim Sarala adli hun turk tayfasinin adi esasinda emele gelmisdir Etnotoponimdir qurulusca sade toponimdir EhalisiKendde 1831 ci ilde 54 nefer 1873 cu ilde 539 nefer 1886 ci ilde 654 nefer 1897 ci ilde 754 nefer 1908 ci ilde 951 nefer 1914 cu ilde 1111 nefer 1916 ci ilde 982 nefer azerbaycanli yasamisdir 1915 1918 ci illerde xaricden kocurulen ermeniler kende yerlesdirilmisdir ve kendin ehalisi 1919 cu ilde azerbaycanlilarla ermeniler birlikde 3090 nefer teskil etmisdir 1919 cu ilin axirlarinda kendde yasayan azerbaycanlilar ermeni dasnak tecavuzune meruz qalaraq qirginlarla deportasiya olunmusdur Indiki Ermenistanda sovet hokumeti qurulandan sonra kendi terk etmis azerbaycanlilar tarixi etnik torpaqlarina qayida bilmisdir Burada 1922 ci ilde 808 nefer 1926 ci ilde 851 nefer 1931 ci ilde 975 nefer 1987 ci ilde 1856 nefer azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabrin 1 de kendin sakinleri azerbaycanlilar qirginlarla Ermenistan hakimiyyeti terefinden deportasiya olunmusdur Kendde indi ermeniler yasayir 30 noyabr 1988 ci ilde Dasnak terrorculari Hamamli rayonunun Saral kendinden Hemzecimen kendine yollanan qacqin destesine basqin etmisler 18 nefer qetle yetirilmis Balacayev Movsumun 8 neferlik ailesi tamamile mehv edilmisdir 7 nefer ise agir beden xesareti almisdir Xarici kecidler Pembek Mahali Hamamli rayonu Saral kendi I www youtube com Istifade tarixi 16 fev 2024 Pembek Mahali Hamamli rayonu Saral kendi II bad url www youtube com Istifade tarixi 16 fev 2024 Pembek Mahali Hamamli rayonu Saral kendin sakini www youtube com Istifade tarixi 16 fev 2024 TaninmislariEsed Ehmedov Azerbaycanin Milli Qehremani Babek Elekberov Veten Muharibesi Qehremani Esger Isayev Texnika elmleri doktoru professor Fexreddin Isayev Fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Cerkez Qurbanli tercumeci alim alman dili uzre mutexessis filologiya elmleri namizedi dosent Seker Memmedova BDU nun Cografiya Fakultesinin dekani cografiya elmleri doktoru professor IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 s 219 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 54 Ermenistan Sovet Ensiklopediyasi XI c Irevan 1984 s 210 329 s ll 24 164 Gejbullaev G A Toponimiya Azerbajdzhana istorikoetnograficheskoe issledovanie Baku Elm 1986 s 68 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 54 55 132 133 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 2016 02 29 at the Wayback Machine Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 133 Elisahib Erogul Ermeni dasnaq fasizmi ve Azerbaycan bedii publisistika Baki Tehsil 2007 ci il