Sədərək qalası – Sədərək rayonu ərazisində, Sədərək qəsəbəsinin cənubunda, Araz çayına doğru uzanan Vəlidağın cənub – qərb silsiləsi üzərində Son Tunc və İlk Dəmir dövrlərinə aid (e.ə. V–IV minilliklər) qala – şəhər.
Sədərək qalası | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Sədərək rayonu |
Yerləşir | Sədərək qəsəbəsi |
Tikilmə tarixi | e.ə. V—IV minilliklər |
İstinad nöm. | 1957 |
Kateqoriya | yaşayış yeri |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
|
Tədqiqi
Abidə 2001-ci ildə Naxçıvan Arxeoloji Ekspedisiyası tərəfindən aşkar edilmişdir. Qala–şəhərin salındığı yüksəklik əlverişli strateji mövqeyə malikdir. Anadolu–Sədərək–Naxçıvan istiqamətindəki qədim karvan yolu buradan yaxşı müşahidə olunur və nəzarətdə saxlanılırdı.
Qala divarı boyunca bir neçə yerdə daş tikinti qalıqları və zəngin mədəni təbəqə vardır. Buradan e.ə. II minilliyin II yarısı – I minilliyin əvvəllərinə aid boz, qara və açıq çəhrayı rəngli gil qab qırıqları və obsidian lövhələr əldə edilmişdir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Dağın cənub, şərq və qərb ətəklərindən aşağı terraslarda buraya çıxmaq mümkün olan bütün keçidlərin qarşısını kəsən 2,5 metr enində siklop tipli möhtəşəm müdafiə səddi ucaldılmışdır. Həmin möhtəşəm sədd 1,5 – 2 metr hündürlüyündə salamat qalmışdır. Səddin cənub – qərb hissəsində enin 5 metr olan giriş qapısı var. Girişin hər iki tərəfindən içəriyə doğru 3 metr uzunluğunda konturfors divarlar hörülmüşdür.
Vəlidağ üzərində 40 hektara yaxın yamaclı sahə çoxbucaqlı plana malik möhtəşəm qala divarları ilə əhatələnmişdir. Dağın hündür yerində divarlar boyunca dairəvi və düzbucaqlı bürclər — gözətçi qüllələri, daxili terraslarda isə dördkünc binalar inşa edilmişdir. Qala şəhərin müdafiə sistemi qədim Naxçıvan qalatikmə memarlığı üçün səciyyəvi olan üslubda inşa edilmişdir. İri həcmli qara mərmər bloklar hörgüdə kənar cərgələrdə düzülmüş, aralarındakı boşluq isə xüsusi memarlıq üslubunda orta və xırda həcmli qaya parçaları ilə doldurulmuş, istehkamların inşasında bərkidici məhluldan – palçıqdan istifadə edilmişdir.
İstinadlar
- Naxçıvan Ensiklopediyası. II cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. 380 səh. ISBN .
- AMEA, Naxçıvan Abidələri Ensiklopediyası, Bakı, 2008
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sederek deqiqlesdirme Sederek qalasi Sederek rayonu erazisinde Sederek qesebesinin cenubunda Araz cayina dogru uzanan Velidagin cenub qerb silsilesi uzerinde Son Tunc ve Ilk Demir dovrlerine aid e e V IV minillikler qala seher Sederek qalasiOlke AzerbaycanSeher Sederek rayonuYerlesir Sederek qesebesiTikilme tarixi e e V IV minilliklerAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 1957Kateqoriyayasayis yeriEhemiyyetiOlke ehemiyyetliSederek qalasiTedqiqiAbide 2001 ci ilde Naxcivan Arxeoloji Ekspedisiyasi terefinden askar edilmisdir Qala seherin salindigi yukseklik elverisli strateji movqeye malikdir Anadolu Sederek Naxcivan istiqametindeki qedim karvan yolu buradan yaxsi musahide olunur ve nezaretde saxlanilirdi Qala divari boyunca bir nece yerde das tikinti qaliqlari ve zengin medeni tebeqe vardir Buradan e e II minilliyin II yarisi I minilliyin evvellerine aid boz qara ve aciq cehrayi rengli gil qab qiriqlari ve obsidian lovheler elde edilmisdir Memarliq xususiyyetleriDagin cenub serq ve qerb eteklerinden asagi terraslarda buraya cixmaq mumkun olan butun kecidlerin qarsisini kesen 2 5 metr eninde siklop tipli mohtesem mudafie seddi ucaldilmisdir Hemin mohtesem sedd 1 5 2 metr hundurluyunde salamat qalmisdir Seddin cenub qerb hissesinde enin 5 metr olan giris qapisi var Girisin her iki terefinden iceriye dogru 3 metr uzunlugunda konturfors divarlar horulmusdur Velidag uzerinde 40 hektara yaxin yamacli sahe coxbucaqli plana malik mohtesem qala divarlari ile ehatelenmisdir Dagin hundur yerinde divarlar boyunca dairevi ve duzbucaqli burcler gozetci qulleleri daxili terraslarda ise dordkunc binalar insa edilmisdir Qala seherin mudafie sistemi qedim Naxcivan qalatikme memarligi ucun seciyyevi olan uslubda insa edilmisdir Iri hecmli qara mermer bloklar horgude kenar cergelerde duzulmus aralarindaki bosluq ise xususi memarliq uslubunda orta ve xirda hecmli qaya parcalari ile doldurulmus istehkamlarin insasinda berkidici mehluldan palciqdan istifade edilmisdir IstinadlarNaxcivan Ensiklopediyasi II cild Tekmillesdirilmis ve yeniden islenmis ikinci nesr Naxcivan AMEA Naxcivan bolmesi V Y Talibov 2005 380 seh ISBN 5 8066 1468 9 AMEA Naxcivan Abideleri Ensiklopediyasi Baki 2008Hemcinin bax