Süleyman dağı (qırğ. Сулайман-Тоо, Sulaiman-Too, Süleyman Qayası və ya Süleyman Taxtı olaraq da bilinir) ― tamamilə Qırğızıstanda yerləşən yeganə Ümumdünya irsi obyekti. Dağ Oş şəhərində yerləşir və bir vaxtlar müsəlmanların və islama qədərki zəvvarların əsas ziyarət yeri olmuşdur. Qaya Fərqanə vadisinin ətrafındakı düzənliklərdən qalxır və möhtəşəm mənzərəsi ilə birlikdə yerli sakinlər və qonaqlar arasında məşhur bir yerldir.
Süleyman dağı | |
Sulaiman-Too Sacred Mountain | |
Ölkə | |
---|---|
Tip | Mədəni |
(Kriteriya) | (iii)[d], (vi)[d] |
Keçid | 1230, 1230rev |
Daxil edilməsi | (qeyri-məlum sessiya) |
| |
|
Tarix
Bəzi tədqiqatçı və tarixçilər Süleyman dağının Ptolemeyin Coğrafiya əsərində yazdığı “Daş qalası” olduğunu iddia edir. Bura Avropa və Asiya arasındakı karvanların keçdiyi quru ticarət yolu olan qədim İpək yolunun orta nöqtəsini qeyd edirdi.
Süleyman Quranda adı çəkilmiş peyğəmbərdir və dağda onun qəbri olduğu idda edilən ziyarətgah var. Dağdakı ağaclar və kollar ibadət məqsədi ilə taxılmış çoxsaylı kiçik parçalarla örtülmüşdür.
Dağ 16-cı əsrə qədər Bara-Kukh adlandırılmış, 20-ci əsrdə isə adı Taxtı-Süleyman ( "Süleymanın taxtı") olaraq dəyişdirilmişdir.
1978-ci ildə dağın yamacında restoran kimim fəaliyyət göstərəcək modernizm üslublu bina tikildi. Layihəyə görə mağaralarda düzənliyə baxan masalar olmalı idi. Daha sonralar bu bina tarixi-etnoqrafik muzeyə çevrildi.
2010-cu ildə dağın ətəyində Oş küçələrində baş verən qiyamlardan təsirlənən əhali üçün "müvəqqəti evlər" tikilməyə başlandı ki, bu da tarixçilər və kulturoloqlar arasında müəyyən qorxu yaratmışdır.
29 iyun 2009-cu ildə Qırğızıstandakı Süleyman-Too şəhəri UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edildi. 1 iyun 2011-ci ildə UNECKO-nun Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan və Özbəkistandakı nümayəndəsi, UNESCO-nun klaster bürosunun direktoru Serqey Lazarev Qırğızıstan Respublikasının Prezidenti Roza Otunbayevaya müqəddəs Süeyman dağının da əraziyə daxil edilməsi barədə sertifikat təqdim etdi.
Hal-Hazırda
UNESCO-ya görə dağ "Mərkəzi Asiyanın hər yerində bir neçə minilliklər boyu ibadət olunan "müqəddəs dağ" anlayışı üçün ən tam nümunədir".
Bura hələ də yerli müsəlmanlar üçün populyar bir yerdir. Dağdakı pilləkənlər 1510-cu ildə Babur tərəfindən tikilmiş kiçik bir məscidin də olduğu ən yüksək zirvəyə çıxır. Məscidin böyük bir hissəsi 20-ci əsrin sonlarında yenidən qurulmuşdur.
Süleyman dağı Sovet İttifaqı dövründə inşa edilmiş və ərazidən tapılan arxeoloji tapıntıları və onların tarixini nümayiş etdirən Süleyman Milli Tarix və Arxeoloji muzey kompleksini də ehtiva edir. Dağın aşağı yamacı qəbiristanlıqla əhatə olunmuşdur.
İstinadlar
- "Sulaiman-Too Sacred Mountain". UNESCO. 2019-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 9 avqust 2014.
- Dean, Riaz. "The Location of Ptolemy's Stone Tower: The Case for Sulaiman-Too in Osh" (PDF). The Silk Road. 2015. 2021-07-09 tarixində (PDF).
- Бабур-наме 2018-01-27 at the Wayback Machine, с.14
- "Советский модернизм — кошмар или шедевр?". ЦБС ВАО. 2021-05-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-26.
- "Sacred mountain in Kyrgyzstan enters List along with Iran's Shushtar water system and Royal tombs in Republic of Korea". UNESCO. 2023-04-18 tarixində . İstifadə tarixi: 9 avqust 2014.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suleyman dagi qirg Sulajman Too Sulaiman Too Suleyman Qayasi ve ya Suleyman Taxti olaraq da bilinir tamamile Qirgizistanda yerlesen yegane Umumdunya irsi obyekti Dag Os seherinde yerlesir ve bir vaxtlar muselmanlarin ve islama qederki zevvarlarin esas ziyaret yeri olmusdur Qaya Ferqane vadisinin etrafindaki duzenliklerden qalxir ve mohtesem menzeresi ile birlikde yerli sakinler ve qonaqlar arasinda meshur bir yerldir Suleyman dagiSulaiman Too Sacred Mountain Olke QirgizistanTip Medeni Kriteriya iii d vi d Kecid 1230 1230revDaxil edilmesi qeyri melum sessiya Suleyman dagiIngilis dilindeki resmi siyahiTarixBezi tedqiqatci ve tarixciler Suleyman daginin Ptolemeyin Cografiya eserinde yazdigi Das qalasi oldugunu iddia edir Bura Avropa ve Asiya arasindaki karvanlarin kecdiyi quru ticaret yolu olan qedim Ipek yolunun orta noqtesini qeyd edirdi Suleyman Quranda adi cekilmis peygemberdir ve dagda onun qebri oldugu idda edilen ziyaretgah var Dagdaki agaclar ve kollar ibadet meqsedi ile taxilmis coxsayli kicik parcalarla ortulmusdur Dag 16 ci esre qeder Bara Kukh adlandirilmis 20 ci esrde ise adi Taxti Suleyman Suleymanin taxti olaraq deyisdirilmisdir 1978 ci ilde dagin yamacinda restoran kimim fealiyyet gosterecek modernizm uslublu bina tikildi Layiheye gore magaralarda duzenliye baxan masalar olmali idi Daha sonralar bu bina tarixi etnoqrafik muzeye cevrildi 2010 cu ilde dagin eteyinde Os kucelerinde bas veren qiyamlardan tesirlenen ehali ucun muveqqeti evler tikilmeye baslandi ki bu da tarixciler ve kulturoloqlar arasinda mueyyen qorxu yaratmisdir 29 iyun 2009 cu ilde Qirgizistandaki Suleyman Too seheri UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edildi 1 iyun 2011 ci ilde UNECKO nun Qazaxistan Qirgizistan Tacikistan ve Ozbekistandaki numayendesi UNESCO nun klaster burosunun direktoru Serqey Lazarev Qirgizistan Respublikasinin Prezidenti Roza Otunbayevaya muqeddes Sueyman daginin da eraziye daxil edilmesi barede sertifikat teqdim etdi Hal HazirdaUNESCO ya gore dag Merkezi Asiyanin her yerinde bir nece minillikler boyu ibadet olunan muqeddes dag anlayisi ucun en tam numunedir Bura hele de yerli muselmanlar ucun populyar bir yerdir Dagdaki pillekenler 1510 cu ilde Babur terefinden tikilmis kicik bir mescidin de oldugu en yuksek zirveye cixir Mescidin boyuk bir hissesi 20 ci esrin sonlarinda yeniden qurulmusdur Suleyman dagi Sovet Ittifaqi dovrunde insa edilmis ve eraziden tapilan arxeoloji tapintilari ve onlarin tarixini numayis etdiren Suleyman Milli Tarix ve Arxeoloji muzey kompleksini de ehtiva edir Dagin asagi yamaci qebiristanliqla ehate olunmusdur Istinadlar Sulaiman Too Sacred Mountain UNESCO 2019 03 01 tarixinde Istifade tarixi 9 avqust 2014 Dean Riaz The Location of Ptolemy s Stone Tower The Case for Sulaiman Too in Osh PDF The Silk Road 2015 2021 07 09 tarixinde PDF Babur name 2018 01 27 at the Wayback Machine s 14 Sovetskij modernizm koshmar ili shedevr CBS VAO 2021 05 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 26 Sacred mountain in Kyrgyzstan enters List along with Iran s Shushtar water system and Royal tombs in Republic of Korea UNESCO 2023 04 18 tarixinde Istifade tarixi 9 avqust 2014 Hemcinin baxQirgizistandaki umumdunya irsi obyektlerinin siyahisi