Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sərhəd şəxsiyyət pozuntusu və ya Sərhəd xətti şəxsiyyət pozuntusu (emosional qeyri-sabit şəxsiyyət pozğunluğu, sərhəd tipi, qıs. SŞP) — impulsivlik, aşağı özünə nəzarət, emosional qeyri-sabitlik, yüksək narahatlıq və ciddi sosiallaşma səviyyəsi ilə xarakterizə olunan şəxsiyyət pozğunluğu. DSM-5 və ICD-10-a daxildir (sonuncuda emosional qeyri-sabit şəxsiyyət pozğunluğunun alt növü hesab olunur).
| Sərhəd şəxsiyyət pozuntusu | |
|---|---|
 | |
| XBT-10 | F60.3 |
| XBT-10-KM | F60.3 |
| XBT-9-KM | 301.83 |
| MedlinePlus | 000935 |
| MeSH | D001883 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çox vaxt təhlükəli davranış və özünə zərər vermə ilə müşayiət olunur. Belə insanlar həm də boşluq hissi və ehtiyac olmamaq qorxusu ilə mübarizə apara bilər. Bozukluğun simptomları zahirən adi həyat hadisələrinə cavab olaraq görünə bilər. Ağrılı davranış adətən yeniyetməlik dövründə başlayır və müxtəlif vəziyyətlərdə baş verir. Maddələrdən sui-istifadə, depressiya və yemək pozğunluqları çox vaxt bu pozğunluqla əlaqələndirilir. BPD olan insanların təxminən 10% -i intihar nəticəsində ölür.
SŞP-nin səbəbləri tam aydın deyil, lakin genetik faktorların əhəmiyyətli bir töhfə verdiyi məlumdur. Xüsusilə, müəyyən genlərin polimorfizmi serotonin istehsalının azalmasına səbəb olur ki, bu da öz növbəsində aqressiv davranışa səbəb olur. Əgər şəxsin yaxın qohumunda SŞP varsa, SŞP olma ehtimalı təxminən 5 dəfə yüksəkdir. Mənfi həyat hadisələri də vacibdir. Bozukluğun mexanizmi neyronların limbik şəbəkəsini əhatə edir. SŞP DSM tərəfindən şəxsiyyət pozğunluqlarından biri kimi tanınır, bunlardan cəmi 9-u təsnif edilir. Diaqnoz klinik görünüşə əsaslanır, lakin digər xəstəlikləri istisna etmək üçün tibbi müayinə tələb oluna bilər. SŞP xüsusilə şəxsiyyət pozğunluğundan və narkomaniyadan fərqləndirilməlidir.
SŞP adətən (KDP) kimi psixoterapiya ilə müalicə olunur. Digər bir terapiya növü olan dialektik davranış terapiyası (DBT) intihar riskini azalda bilər. Terapiya təkbətək və ya qrup şəklində ola bilər. Dərmanlar SŞP-ni müalicə etmir, lakin SŞP-nin bəzi simptomlarını aradan qaldırmaq üçün istifadə edilə bilər. Bəzi xəstələrin xəstəxanaya yerləşdirilməsi tələb olunur.
İstinadlar
- Disease Ontology (ing.). 2016.
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- "Borderline Personality Disorder". NIMH. 2016-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-03-16.
- Diagnostic and statistical manual of mental disorders : DSM-5 (5th). Washington [etc.]: American Psychiatric Publishing. 2013. 645, 663–6. ISBN .
- Clinical Practice Guideline for the Management of Borderline Personality Disorder. Melbourne: National Health and Medical Research Council. 2013. 40–41. ISBN .. — "In addition to the evidence identified by the systematic review, the Committee also considered a recent narrative review of studies that have evaluated biological and environmental factors as potential risk factors for BPD (including prospective studies of children and adolescents, and studies of young people with BPD)".
- Leichsenring, F; Leibing, E; Kruse, J; New, AS; Leweke, F. Borderline personality disorder. 377 (). Elsevier. 2011. 74–84.
Ədəbiyyat
- Дарья Завьялова. Мы живем на Сатурне. Как помочь человеку с пограничным расстройством личности. М.: Альпина Паблишер. 2023. ISBN .
- ; Comtois, Katherine Anne; Murray, Angela M.; Brown, Milton Z.; Gallop, Robert J.; Heard, Heidi L.; Korslund, Kathryn E.; Tutek, Darren A.; və b., "Two-Year Randomized Controlled Trial and Follow-up of Dialectical Behavior Therapy vs Therapy by Experts for Suicidal Behaviors and Borderline Personality Disorder", Archives of General Psychiatry, 63 (7), 2006: 757–66, doi:10.1001/archpsyc.63.7.757, PMID 16818865
- . Cognitive-behavioral treatment of borderline personality disorder. New York: . 1993. ISBN .
- Manning, Shari. Loving Someone with Borderline Personality Disorder. The Guilford Press. 2011. ISBN .
- . Disorders of Personality: DSM-IV-TM and Beyond. New York: . 1996. ISBN .
- . Personality Disorders in Modern Life. 2004. ISBN .
- ; Grossman, Seth; Meagher, Sarah E., Masters of the mind: exploring the story of mental illness from ancient times to the new millennium, , 2004, ISBN
- . "Personality Subtypes". Institute for Advanced Studies in Personology and Psychopathology. Dicandrien, Inc. 2006. 2018-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-01.
- . Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th). American Psychiatric Association. 2000. ISBN .
- American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th). American Psychiatric Publishing. 2013. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serhed sexsiyyet pozuntusu ve ya Serhed xetti sexsiyyet pozuntusu emosional qeyri sabit sexsiyyet pozgunlugu serhed tipi qis SSP impulsivlik asagi ozune nezaret emosional qeyri sabitlik yuksek narahatliq ve ciddi sosiallasma seviyyesi ile xarakterize olunan sexsiyyet pozgunlugu DSM 5 ve ICD 10 a daxildir sonuncuda emosional qeyri sabit sexsiyyet pozgunlugunun alt novu hesab olunur Serhed sexsiyyet pozuntusuXBT 10 F60 3XBT 10 KM F60 3XBT 9 KM 301 83MedlinePlus 000935MeSH D001883 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Cox vaxt tehlukeli davranis ve ozune zerer verme ile musayiet olunur Bele insanlar hem de bosluq hissi ve ehtiyac olmamaq qorxusu ile mubarize apara biler Bozuklugun simptomlari zahiren adi heyat hadiselerine cavab olaraq gorune biler Agrili davranis adeten yeniyetmelik dovrunde baslayir ve muxtelif veziyyetlerde bas verir Maddelerden sui istifade depressiya ve yemek pozgunluqlari cox vaxt bu pozgunluqla elaqelendirilir BPD olan insanlarin texminen 10 i intihar neticesinde olur SSP nin sebebleri tam aydin deyil lakin genetik faktorlarin ehemiyyetli bir tohfe verdiyi melumdur Xususile mueyyen genlerin polimorfizmi serotonin istehsalinin azalmasina sebeb olur ki bu da oz novbesinde aqressiv davranisa sebeb olur Eger sexsin yaxin qohumunda SSP varsa SSP olma ehtimali texminen 5 defe yuksekdir Menfi heyat hadiseleri de vacibdir Bozuklugun mexanizmi neyronlarin limbik sebekesini ehate edir SSP DSM terefinden sexsiyyet pozgunluqlarindan biri kimi taninir bunlardan cemi 9 u tesnif edilir Diaqnoz klinik gorunuse esaslanir lakin diger xestelikleri istisna etmek ucun tibbi muayine teleb oluna biler SSP xususile sexsiyyet pozgunlugundan ve narkomaniyadan ferqlendirilmelidir SSP adeten KDP kimi psixoterapiya ile mualice olunur Diger bir terapiya novu olan dialektik davranis terapiyasi DBT intihar riskini azalda biler Terapiya tekbetek ve ya qrup seklinde ola biler Dermanlar SSP ni mualice etmir lakin SSP nin bezi simptomlarini aradan qaldirmaq ucun istifade edile biler Bezi xestelerin xestexanaya yerlesdirilmesi teleb olunur IstinadlarDisease Ontology ing 2016 Monarch Disease Ontology release 2018 06 29 2018 06 29 2018 Borderline Personality Disorder NIMH 2016 03 22 tarixinde Istifade tarixi 2016 03 16 Diagnostic and statistical manual of mental disorders DSM 5 5th Washington etc American Psychiatric Publishing 2013 645 663 6 ISBN 9780890425558 Clinical Practice Guideline for the Management of Borderline Personality Disorder Melbourne National Health and Medical Research Council 2013 40 41 ISBN 1864965649 In addition to the evidence identified by the systematic review the Committee also considered a recent narrative review of studies that have evaluated biological and environmental factors as potential risk factors for BPD including prospective studies of children and adolescents and studies of young people with BPD Leichsenring F Leibing E Kruse J New AS Leweke F Borderline personality disorder 377 Elsevier 2011 74 84 EdebiyyatDarya Zavyalova My zhivem na Saturne Kak pomoch cheloveku s pogranichnym rasstrojstvom lichnosti M Alpina Pablisher 2023 ISBN 978 5 9614 7671 2 Comtois Katherine Anne Murray Angela M Brown Milton Z Gallop Robert J Heard Heidi L Korslund Kathryn E Tutek Darren A ve b Two Year Randomized Controlled Trial and Follow up of Dialectical Behavior Therapy vs Therapy by Experts for Suicidal Behaviors and Borderline Personality Disorder Archives of General Psychiatry 63 7 2006 757 66 doi 10 1001 archpsyc 63 7 757 PMID 16818865 Cognitive behavioral treatment of borderline personality disorder New York 1993 ISBN 0 89862 183 6 Manning Shari Loving Someone with Borderline Personality Disorder The Guilford Press 2011 ISBN 978 1 59385 607 6 Disorders of Personality DSM IV TM and Beyond New York 1996 ISBN 0 471 01186 X Personality Disorders in Modern Life 2004 ISBN 0 471 32355 1 Grossman Seth Meagher Sarah E Masters of the mind exploring the story of mental illness from ancient times to the new millennium 2004 ISBN 978 0 471 46985 8 Personality Subtypes Institute for Advanced Studies in Personology and Psychopathology Dicandrien Inc 2006 2018 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2010 11 01 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 4th American Psychiatric Association 2000 ISBN 978 0 89042 025 6 American Psychiatric Association Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5th American Psychiatric Publishing 2013 ISBN 978 0 89042 555 8