Rüstəm Tərxan (tam adı : Rüstəm ibn Tərxan) — Qaraqoyunlu sərkərdəsi. əsərinə görə Rüstəm Tərxan Qaraqoyunlu Sultan Cahanşahın yaxın adamlarından idi.
Rüstəm ibn Tərxan | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Diyarbəkir civarı |
Atası | Tərxan |
Həyatı
Rüstəm Tərxan Qara Yusifin oğlu Əmir İsfahanın əmirlərindən olmuşdur. O, Qara İsgəndər dövründən başlayaraq Bağdatda müstəqil hakimiyyət sürürdü. 1446-cı ildə Əmir İsfahanın ölümündən sonra Rüstəm Tərxan da daxil olmaqla Qaraqoyunluların Bağdat əmirlərindən olan bir neçə əyan və Ağqoyunlulardan bir neçə əyanın məşvərəti ilə onun oğlu Məzidi hakimiyyətə gətirdilər.
Bu dövrdə Sultan Cahanşah ordu toplayaraq Bağdada yürüş təşkil etdi. Qala uğrunda döyüşlərin getdiyi əsnada Ağqoyunlulardan Mahmud bəy və Ömər Şeyx Rüstəm Tərxan ilə razışlaşaraq qalanı Cahanşaha təslim etdilər. Cahanşah Bağdadın "Ağca qapu"sundan şəhərə daxil oldu. O, oğlu Məhəmməd mirzəni şəhərə vali təyin etdi. Həmçinin Mosulun idarəsini qardaşı oğlu Əlvəndə, Rüstəm Tərxana, və digər əyanlara tapşıraraq yaylağa (qeyd) doğru hərəkət etdi.
Lakin bir müddət sonra Əlvənd Cahanşaha müxaliflik etməyə başladı və Kürdüstanla Ərbili də ələ keçirdi. Cahanşah Rüstəm Tərxanı yanına çağıraraq onu Əlvəndin üzərinə göndərdi. Rüstəm bəyin başçılğındakı ordu sürətli hərəkət edərək Əlvəndlə qarşılaşdı və onu məğlub etdi. Əlvənd bəy Diyabəkirə hərəkət etdi və Ağqoyunlu Cahangir mirzəyə sığındı. Cahanşah Əlvəndi Cahangir mirzədən istəsə də, o, bu təklifi rədd etdi. Bundan sonra Cahanşah Rüstəm Tərxanın başçılığı altında Cahangir mirzəyə qarşı qüvvə göndərdi. Həmçinin yürüş zamanı Cahangir mirzənin əmisi Şeyx Həsən bəy, Musa bəy, bəzi Ağqoyunlu əmirləri də Rüstəm Tərxana qoşuldular. Həsən bəy Rumlu Rüstəm Tərxanın başçılığındakı ordunun sayının 30 min nəfər olduğunu yazır. Qaraqoyunlu ordusu Kəmax və Divrigi yolu ilə Malatyaya gəldi. Bu xəbəri eşidən Caangir mirzə Amidə çəkildi. Bu əsnada Məhəmməd Bəktaş, Məhəmməd Qoca Hacı və pornak tayfasından Əli bəy də Şeyx Həsənə qoşulmaq üçün Rüstəm Tərxan qoşuldular. Lakin bir müddət sonra Rüstəm Tərxanın ətrafındakı Ağqoyunlu dəstələri geri döndülər. Belə ki, Rüstəm bəyin bölgədə olmasından xəbər tutan Ruha (qeyd) hakimi Üveys bəy qalanı tərk etdi. Bölgəyə hərəkət edən Rüstəm bəy Hümsdə bir dəstə müsəlmanı qarət ettdi və öldürdü.
Bundan sonra Mardinə hərəkət edən Rüstəm Tərxan, orada Ağqoyunlu qüvvələri ilə qarşılaşdı. Tərəflər arasında baş vermiş toqquşmada Rüstəm Tərxanın ordusundan Nurulla Cagirlü və Bədrəddin Ruhulla Ayinlü əsir düşdü. Rüstəm Tərxan isə geri çəkildi. Bundan sonra Cahangir mirzə Mardini ələ keçirməyə çalışsa buna müvəffəq ola bilmədi, belə ki, Rüstəm Tərxanın göndərdiyi qüvvələr tərəfindən məğlub edildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Tərcümə : M. Ə. Məhəmmədi. Qızılbaşlar tarixi (az.). Bakı: Azərbaycan. 1993. səh. 12. 2021-12-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-04.
- Ebu Bekr-i Tihrani (çev. Mürsel Öztürk). Kitab-ı Diyarbekriyye (PDF) (türk). I baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu. səh. 119. ISBN . 2022-07-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-05.
- Həsən bəy Rumlu (fars dilindən tərcümə və şərhlər: O. Əfəndiyev, N. Musalı). Əhsənüt–təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı) (az.). Kastamonu: Uzanlar Kopyalama Merkezi. 2017. səh. 156. ISBN .
- Ebu Bekr-i Tihrani (çev. Mürsel Öztürk). Kitab-ı Diyarbekriyye (PDF) (türk). I baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu. səh. 120-121. ISBN . 2022-07-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-05.
- Həsən bəy Rumlu (fars dilindən tərcümə və şərhlər: O. Əfəndiyev, N. Musalı). Əhsənüt–təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı) (az.). Kastamonu: Uzanlar Kopyalama Merkezi. 2017. səh. 165. ISBN .
- Nəcəfli Tofiq Hümbət oğlu. Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında (PDF) (az.). Bakı: Çaşıoğlu. 2000. səh. 40. 2017-09-25 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-09.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rustem Terxan tam adi Rustem ibn Terxan Qaraqoyunlu serkerdesi eserine gore Rustem Terxan Qaraqoyunlu Sultan Cahansahin yaxin adamlarindan idi Rustem ibn TerxanSexsi melumatlarVefat tarixi 1457Vefat yeri Diyarbekir civariAtasi TerxanHeyatiRustem Terxan Qara Yusifin oglu Emir Isfahanin emirlerinden olmusdur O Qara Isgender dovrunden baslayaraq Bagdatda musteqil hakimiyyet sururdu 1446 ci ilde Emir Isfahanin olumunden sonra Rustem Terxan da daxil olmaqla Qaraqoyunlularin Bagdat emirlerinden olan bir nece eyan ve Agqoyunlulardan bir nece eyanin mesvereti ile onun oglu Mezidi hakimiyyete getirdiler Bu dovrde Sultan Cahansah ordu toplayaraq Bagdada yurus teskil etdi Qala ugrunda doyuslerin getdiyi esnada Agqoyunlulardan Mahmud bey ve Omer Seyx Rustem Terxan ile razislasaraq qalani Cahansaha teslim etdiler Cahansah Bagdadin Agca qapu sundan sehere daxil oldu O oglu Mehemmed mirzeni sehere vali teyin etdi Hemcinin Mosulun idaresini qardasi oglu Elvende Rustem Terxana ve diger eyanlara tapsiraraq yaylaga qeyd dogru hereket etdi Lakin bir muddet sonra Elvend Cahansaha muxaliflik etmeye basladi ve Kurdustanla Erbili de ele kecirdi Cahansah Rustem Terxani yanina cagiraraq onu Elvendin uzerine gonderdi Rustem beyin bascilgindaki ordu suretli hereket ederek Elvendle qarsilasdi ve onu meglub etdi Elvend bey Diyabekire hereket etdi ve Agqoyunlu Cahangir mirzeye sigindi Cahansah Elvendi Cahangir mirzeden istese de o bu teklifi redd etdi Bundan sonra Cahansah Rustem Terxanin basciligi altinda Cahangir mirzeye qarsi quvve gonderdi Hemcinin yurus zamani Cahangir mirzenin emisi Seyx Hesen bey Musa bey bezi Agqoyunlu emirleri de Rustem Terxana qosuldular Hesen bey Rumlu Rustem Terxanin basciligindaki ordunun sayinin 30 min nefer oldugunu yazir Qaraqoyunlu ordusu Kemax ve Divrigi yolu ile Malatyaya geldi Bu xeberi esiden Caangir mirze Amide cekildi Bu esnada Mehemmed Bektas Mehemmed Qoca Haci ve pornak tayfasindan Eli bey de Seyx Hesene qosulmaq ucun Rustem Terxan qosuldular Lakin bir muddet sonra Rustem Terxanin etrafindaki Agqoyunlu desteleri geri donduler Bele ki Rustem beyin bolgede olmasindan xeber tutan Ruha qeyd hakimi Uveys bey qalani terk etdi Bolgeye hereket eden Rustem bey Humsde bir deste muselmani qaret ettdi ve oldurdu Bundan sonra Mardine hereket eden Rustem Terxan orada Agqoyunlu quvveleri ile qarsilasdi Terefler arasinda bas vermis toqqusmada Rustem Terxanin ordusundan Nurulla Cagirlu ve Bedreddin Ruhulla Ayinlu esir dusdu Rustem Terxan ise geri cekildi Bundan sonra Cahangir mirze Mardini ele kecirmeye calissa buna muveffeq ola bilmedi bele ki Rustem Terxanin gonderdiyi quvveler terefinden meglub edildi Hemcinin baxIstinadlarTercume M E Mehemmedi Qizilbaslar tarixi az Baki Azerbaycan 1993 seh 12 2021 12 30 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 04 Ebu Bekr i Tihrani cev Mursel Ozturk Kitab i Diyarbekriyye PDF turk I baski Ankara Turk Tarih Kurumu seh 119 ISBN ISBN 978 975 i6 2752 O 2022 07 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 05 05 Hesen bey Rumlu fars dilinden tercume ve serhler O Efendiyev N Musali Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi az Kastamonu Uzanlar Kopyalama Merkezi 2017 seh 156 ISBN 978 605 030 641 5 Ebu Bekr i Tihrani cev Mursel Ozturk Kitab i Diyarbekriyye PDF turk I baski Ankara Turk Tarih Kurumu seh 120 121 ISBN ISBN 978 975 i6 2752 O 2022 07 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 05 05 Hesen bey Rumlu fars dilinden tercume ve serhler O Efendiyev N Musali Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi az Kastamonu Uzanlar Kopyalama Merkezi 2017 seh 165 ISBN 978 605 030 641 5 Necefli Tofiq Humbet oglu Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda PDF az Baki Casioglu 2000 seh 40 2017 09 25 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 05 09 Xarici kecidler