Rusiyanın minilliyi (rus. Тысячелетие России) — 1862-ci ildən Veliki Novqorodda yerləşdirilən, Rürikin yürüşünün minilliyi şərəfinə qoyulmuş abidədir. Rusiya dövlətçiliyinin başlanğıcı bu abidə ilə əlaqələndirilir. Abidənin layihəsinin müəllifləri heykəltəraşlar [rus.], [rus.] və memar [rus.] olmuşdur.
Rusiyanın minilliyi | |
---|---|
![]() | |
![]() | |
HGYO | |
Ölkə | |
Yerləşir | Veliki Novqorod |
Tikilmə tarixi | 1862 |
Hündürlüyü | 15,7 m |
Material | tunc |
![]() |
Təsvir
Abidə zəng formalı postament üzərində nəhəng şar formasındadır. Abidənin ümumi görünüşü zəngi xatırladır. Kürə ətrafında altı heykəl qrupu vardır. Abidənin ümumi hündürlüyü 15,7 metrdir(postamentin hündürlüyü 6 m; fiqurların hündürlüyü 3,3 m; kürə üzərində xaçın hündürlüyü 3 m). Qranit postamentin diametri 9 metrdir. Qorelyefin uzunluğu 26.6 metrdir. Abidənin metalının çəkisi 100 ton, tunc tökmənin çəkisi 65,5 tondur.
Abidənin tarixi
Yaranması
Müsabiqə
1857-ci ildə, Rurikin hakimiyyətə çağırışının 1000 illik yubileyi ərəfəsində, daxili işlər naziri Sergey Lanskinin xahişi və Nazirlər Komitəsinin sonrakı qərarı ilə abidə üçün dizayn müsabiqəsi elan edildi. Müzakirə prosesində qərara alınıb ki, bir nəfərə deyil, ölkə qarşısında layiq olan bir çox insana abidə qoyulsun. Dövlət bu abidənin tikintisi üçün əhalinin bütün təbəqələrindən geniş şəkildə pul yığımına başlandığını elan etdi. Abidənin dəyərinin 500 min rubl olacağı planlaşdırılırdı. Əhalidən 150 min rubl toplandı. Qalan pul məbləğ isə dövlət xəzinəsindən ayrıldı..
1859-cu ilin aprelində mətbuat bu layihənin həyata keçirilməsi üçün heykəltəraşlar arasında müsabiqənin başlandığını elan etdi. Müsabiqəyə 52 layihə təqdim olundu. 1859-cu il noyabrın 25-də keçirilən iclasda gizli səsvermə yolu ilə üç layihəni müsabiqə şərtlərinə uyğun olaraq qərara alındı:
- Memar Antipovun layihəsi: Novqorod meydanı üçün çox böyük hesab olunurdu
- Akademik [rus.] layihəsi: Rusiya alleqorik şəkildə böyük bir heykəl şəklində təsvir edilmişdir. Komissiya qərara gəldi ki, bu alleqoriya geniş ictimaiyyət tərəfindən başa düşülməyəcək.
- Rəssam [rus.] layihəsi: Mikeşinin layihəsi müsabiqənin şərtlərinə ən tam və ətraflı şəkildə uyğun gəlirdi.
Qornostaev və Antipov arasında ikinci yer mükafatı (1000 rubl) bölündü, birinci yer mükafatı isə Mikeşinə (4000 rubl) verildi.
Layihənin yaradılması
Qərara alındı ki, bütün abidə tuncdan hazırlansın. Abidənin açılışı əvvəlcə 1862-ci il avqustun 26-na təyin edilmişdi. 1862-ci il iyulun 1-də abidənin ətrafındakı bütün tunc heykər hazır idi.
Açılış
1862-ci il sentyabrın 8-də imperator II Aleksandrın iştirakı ilə abidənin təntənəli açılışı baş tutdu. Təntənəli hərbi parad təşkil edildi, şənliklər üç gün davam etdi.
İkinci dünya müharibəsi dövründə abidənin dağılması və bərpası
1941-ci il avqustun 15-də almanlar Novqoroda daxil oldular. Leninqradı mühasirəyə alan alman ordusunun qərargahında xidmət edən alman generalı fon Hersoq Rusiyanın minilliyi abidəsinin sökülərək Almaniyaya aparılmasını əmr etdi. İşğalçılar sökülən abidəni aparmağı bacarmadılar. 1944-cü il yanvarın 20-də Novqorod Sovet qoşunları tərəfindən azad edildi.
Sonrakı bərpa işləri
- 1954-cü ildə ilkin bərpa işləri başa çatdırıldı.
- 1982-ci ilin aprel-iyun ayları — hərtərəfli yoxlama və təmizləmə.
Bərpa zamanı tapıntılar baş verdi: 1990-cı illərdə abidənin içərisindəki kiçik otaqda mütəxəssislər 19-cu əsrin ortalarında unudulmuş özünəməxsus stalaktitlər, stalaqmitlər və pilləkən qalıqları tapdılar.
İstinadlar
- VELİKİ NOVQOROD: “RUSİYANIN MİNİLLİYİ ABİDƏSİ”
- "Памятник Тысячелетия России". 2009-03-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-21.
- "Внешний вид памятника". 2009-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-21.
- "Конкурс проектов памятника". 2009-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-12-11.
- "Антощенко А. В. Памятник Тысячелетию России". 2008-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-21.
- "Послевоенное восстановление". 2012–02-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009–06-21.
- "Юрий Левиков. Памятнику «Тысячелетие России» 145 лет". 2012-10-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rusiyanin minilliyi rus Tysyacheletie Rossii 1862 ci ilden Veliki Novqorodda yerlesdirilen Rurikin yurusunun minilliyi serefine qoyulmus abidedir Rusiya dovletciliyinin baslangici bu abide ile elaqelendirilir Abidenin layihesinin muellifleri heykelteraslar rus rus ve memar rus olmusdur Rusiyanin minilliyi58 31 16 sm e 31 16 30 s u H G Y OOlke RusiyaYerlesir Veliki NovqorodTikilme tarixi 1862Hundurluyu 15 7 mMaterial tunc Vikianbarda elaqeli mediafayllarTesvirAbide zeng formali postament uzerinde neheng sar formasindadir Abidenin umumi gorunusu zengi xatirladir Kure etrafinda alti heykel qrupu vardir Abidenin umumi hundurluyu 15 7 metrdir postamentin hundurluyu 6 m fiqurlarin hundurluyu 3 3 m kure uzerinde xacin hundurluyu 3 m Qranit postamentin diametri 9 metrdir Qorelyefin uzunlugu 26 6 metrdir Abidenin metalinin cekisi 100 ton tunc tokmenin cekisi 65 5 tondur Abidenin tarixiYaranmasi Musabiqe 1857 ci ilde Rurikin hakimiyyete cagirisinin 1000 illik yubileyi erefesinde daxili isler naziri Sergey Lanskinin xahisi ve Nazirler Komitesinin sonraki qerari ile abide ucun dizayn musabiqesi elan edildi Muzakire prosesinde qerara alinib ki bir nefere deyil olke qarsisinda layiq olan bir cox insana abide qoyulsun Dovlet bu abidenin tikintisi ucun ehalinin butun tebeqelerinden genis sekilde pul yigimina baslandigini elan etdi Abidenin deyerinin 500 min rubl olacagi planlasdirilirdi Ehaliden 150 min rubl toplandi Qalan pul mebleg ise dovlet xezinesinden ayrildi 1859 cu ilin aprelinde metbuat bu layihenin heyata kecirilmesi ucun heykelteraslar arasinda musabiqenin baslandigini elan etdi Musabiqeye 52 layihe teqdim olundu 1859 cu il noyabrin 25 de kecirilen iclasda gizli sesverme yolu ile uc layiheni musabiqe sertlerine uygun olaraq qerara alindi Memar Antipovun layihesi Novqorod meydani ucun cox boyuk hesab olunurdu Akademik rus layihesi Rusiya alleqorik sekilde boyuk bir heykel seklinde tesvir edilmisdir Komissiya qerara geldi ki bu alleqoriya genis ictimaiyyet terefinden basa dusulmeyecek Ressam rus layihesi Mikesinin layihesi musabiqenin sertlerine en tam ve etrafli sekilde uygun gelirdi Qornostaev ve Antipov arasinda ikinci yer mukafati 1000 rubl bolundu birinci yer mukafati ise Mikesine 4000 rubl verildi Layihenin yaradilmasi Qerara alindi ki butun abide tuncdan hazirlansin Abidenin acilisi evvelce 1862 ci il avqustun 26 na teyin edilmisdi 1862 ci il iyulun 1 de abidenin etrafindaki butun tunc heyker hazir idi Acilis 1862 ci il sentyabrin 8 de imperator II Aleksandrin istiraki ile abidenin tenteneli acilisi bas tutdu Tenteneli herbi parad teskil edildi senlikler uc gun davam etdi Ikinci dunya muharibesi dovrunde abidenin dagilmasi ve berpasi 1941 ci il avqustun 15 de almanlar Novqoroda daxil oldular Leninqradi muhasireye alan alman ordusunun qerargahinda xidmet eden alman generali fon Hersoq Rusiyanin minilliyi abidesinin sokulerek Almaniyaya aparilmasini emr etdi Isgalcilar sokulen abideni aparmagi bacarmadilar 1944 cu il yanvarin 20 de Novqorod Sovet qosunlari terefinden azad edildi Sonraki berpa isleri1954 cu ilde ilkin berpa isleri basa catdirildi 1982 ci ilin aprel iyun aylari herterefli yoxlama ve temizleme Berpa zamani tapintilar bas verdi 1990 ci illerde abidenin icerisindeki kicik otaqda mutexessisler 19 cu esrin ortalarinda unudulmus ozunemexsus stalaktitler stalaqmitler ve pilleken qaliqlari tapdilar IstinadlarVELIKI NOVQOROD RUSIYANIN MINILLIYI ABIDESI Pamyatnik Tysyacheletiya Rossii 2009 03 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 21 Vneshnij vid pamyatnika 2009 03 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 21 Konkurs proektov pamyatnika 2009 03 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 12 11 Antoshenko A V Pamyatnik Tysyacheletiyu Rossii 2008 03 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 21 Poslevoennoe vosstanovlenie 2012 02 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 21 Yurij Levikov Pamyatniku Tysyacheletie Rossii 145 let 2012 10 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 21