Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ukrayna saytlarına kiberhücumlar - Ukraynanın dövlət qurumlarının və banklarının saytlarına haker hücumları. Böyük hücumlar 2022-ci ilin 13-14 yanvar və 15-16 fevral tarixlərində baş verdi. Daha bir irimiqyaslı hücum fevralın 23-də Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi ərəfəsində baş verdi. İlk iki hücum yalnız qısamüddətli ziyan vurdu, üçüncü dəfə hücumda bəzi məlumatların məhv edilməsi və oğurlanması bildirilir.
| Rusiya-Ukrayna kibermüharibəsi | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 14 fevral 2022-ci il — h. h. | ||
| Nəticəsi | Davam edir | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
14 Yanvar
Yanvarın 13-dən 14-nə keçən gecə mərkəzi və regional hakimiyyət orqanlarının 70-dən çox saytına., o cümlədən Müdafiə Nazirliyinin, Xarici İşlər Nazirliyinin, Dövlət Fövqəladə Hallar Xidmətinin və sair saytlara kiber hücum olmuşduPolşa bu kiberhücumun mənbəyi kimi Rusiyanı göstərib. Polşa xüsusi xidmət orqanlarının fəaliyyətini koordinasiya edən nazirin kordinatoru Stanislav Jarin "Ukrayna tərəfinin bildirdiyi kiberhücum Rusiya Federasiyasının xüsusi xidmət orqanlarının fəaliyyətinin tipik bir hissəsidir". Ukrayna hökumətinin ekspertləri də hücumun Rusiya mənşəli olduğunu açıqlayıblar. Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurası katibinin müavini Serhiy Demedyuk bildirib ki, 2021-ci ilin noyabr ayı ilə müqayisədə Rusiya kiberhücumlarının sayı üç dəfə artıb və onlar kritik infrastruktura yönəlib. Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının Ukraynanın dövlət orqanlarına kiberhücumda iştirakı ilə bağlı araşdırmaya başlayıb. Təhqiqat Ukraynanın Kiber Polisi tərəfindən də aparılır.
15-16 Fevral
Fevralın 15-də saat 20:21-də Ukrayna hökumət saytlarına və bir çox bankların saytlarına 5 saatdan çox davam edən DDoS hücumu başladı.Hücum Ukrayna tarixində ən böyük irimiqyaslı kiber hücum oldub.Bu dəfə hədəflər Privatbank və Oschadbank da daxil olmaqla 15-ə yaxın bank, həmçinin .gov.ua domeninin internet saytları idi . Bu bankların, Müdafiə Nazirliyinin , Silahlı Qüvvələrin və Müvəqqəti İşğal Olunmuş Ərazilərin Reinteqrasiyası Nazirliyinin internet saytları bir müddət fəaliyyətini dayandırıb. Ümumiyyətlə, bankların saytları fevralın 16-da öz işini bərpa edərək, bir qədər az zərər çəkib. Ukrayna rəsmiləri hücumların arxasında Rusiyanın dayandığını düşünür. Rusiya Federasiyası Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bu işə qarışmadığını bildirib.Fevralın 18-də Böyük Britaniya və ABŞ hökumətləri hücumda Rusiyanı günahlandırdıqlarını rəsmən elan etdilər.Fevralın 19-da ABŞ Milli Təhlükəsizlik Şurası bəyan edib ki, onların məlumatına görə, hücum Rusiya Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Baş İdarəsinə məxsus infrastrukturdan edilib. Böyük Britaniyanın Milli Kompüter Təhlükəsizliyi Mərkəzi də eyni nəticəyə gəlib. ABŞ hökumətinin fevralın 15-də verdiyi məlumata görə, rus hakerləri kəşfiyyat məlumatları toplamaq və bu sistemləri sıradan çıxara bilmək üçün Ukraynanın hərbi, enerji və digər kritik kompüter şəbəkələrinə genişmiqyaslı nüfuzetmə həyata keçiriblər.
23 Fevral
Fevralın 23-də, Rusiya işğalı ərəfəsində, saat 16:00 radələrində, Ukrayna hökumətinin, banklarının və təhlükəsizlik strukturlarının saytlarına yeni genişmiqyaslı DDoS hücumu başladı.Ukrayna Ali Radasının, Nazirlər Kabinetinin, Xarici İşlər Nazirliyinin və Təhlükəsizlik Xidmətinin internet saytları fəaliyyətini dayandırıb.Bloomberg- in məlumatına görə , hakerlər Daxili İşlər Nazirliyinin şəbəkəsindəki məlumatları məhv edib və ölkənin telekommunikasiya şəbəkəsindən külli miqdarda məlumat ələ keçirdiblər. Bu məlumatlar kommunikasiyalara və insanların ölkə daxilində hərəkətinə aiddir.
Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsi ilə bağlı sosial media və informasiya müharibəsi
Sosial media Rusiya-Ukrayna müharibəsində təbliğat vasitəsi kimi istifadə olunur. Həm Rusiya, həm də Ukrayna sosial şəbəkələrdən bir-birini gözdən salmaq və dünya rəyinə təsir etmək üçün istifadə edirlər.Hər iki tərəf baş verən hadisələrlə bağlı öz versiyalarını təqdim etmək və işğalın səbəblərini, nəticələrini və hadisələri gündəmdə saxlamq üçün sosial mediadan geniş istifadə edir. Rəsmi şəxslər, ayrı-ayrı vətəndaşlar və dövlət qurumları məlumatların, hadisələrin nəşri və yayılması üçün Facebook , Twitter , TikTok , YouTube və Telegram kimi platformalardan çox geniş istifadə edirlər. İşğal haqqında sosial mediayaya yüklənən məlumatların miqyası çox böyükdür.Rusiyanın Ukraynaya təcavüzü dünyanın bəzi böyük texnoloji şirkətləri üçün müəyyənedici geosiyasi məqama çevrildi, çünki onların platformaları informasiya müharibəsində əsas döyüş meydanlarına çevrilib və onların məlumatları və xidmətləri münaqişədə mühüm həyati vasitəyə çevrilib.Sosial media informasiya və dezinformasiyanın yayılması üçün son dərəcə təsirli bir təbliğat vasitəsinə çevrilmişdir. Eyni zamanda, sosial media yazıları həm açıq mənbəli məlumat toplayanlar, həm də əsas media üçün ən vacib məlumat mənbəyinə çevrilib.
Telegram
messenceri Rusiya və Ukraynada müharibə ilə bağlı şəkillər, videolar və sair məlumat mübadiləsi üçün geniş istifadə olunur. Telegram həm də saxta görüntülərin hərbi dezinformasiyaların toplandığı yerə çevrilib. Euronews telekanalı Telegram-ı “Ukraynadakı müharibənin mərkəzində olan proqramlardan biri” adlandırır.Time jurnalı "hər iki hökumət üçün bir vasitədir və hər iki tərəfdə vətəndaşlar üçün məlumat mərkəzidir". Ən son nəşrə görə, Telegram “dünyaya hərbi əməliyyatların təstiqlənməmiş görünüsünü təqdim edən ən mühüm sosial media platformasına” çevrilmişdir.Telegram dezinformasiyanın geniş miqyasda yayımlanmasına görə müharibə ilə bağlı kanalları bağlamaqla hədələyib. Fevralın 27-də Telegram-ın yaradıcısı Pavel Durov Ukrayna və Rusiya daxilində döyüşlərlə bağlı bəzi kanalları bloklamağı düşündüyünü, çünki bu, münaqişəni gərginləşdirə və etnik ədavəti qızışdıra biləcəyini söyləmişdi.
Botlardan istifadə
Adelaide Universitetinin bir qrup mütəxəssisi, hərbi əməliyyatların başlanmasından sonra 2 həftə ərzində dərc edilmiş əsas həştəqlərlə 5 milyondan çox tvit üzərində araşdırma aparıb. Onların sözlərinə görə, tvitlərin 90%-dən çoxu ukraynayönümlü olub, 7%-dən azını isə rusiyayönümlü kimi təsnif etmək olar, saxta hesab və botların ümumi sayı isə təxminən 60-80%-dir. Alimlər belə qənaətə gəliblər ki, Ukrayna tərəfi avtomatlaşdırılmış Twitter hesablarından istifadədə daha fəal və qabaqcıldır, münaqişənin ilk həftəsində rus botlarının aktivliyi minimal olub.Rusiya illərdir ki, hibrid müharibə adlandırılan müharibədən xarici düşmənləri arasında təxribat, xaos yaymaq üçün istifadə edir və onu təkmilləşdirir və bunu geniş spektrli təxribat xarakterli qeyri-hərbi üsullarla, o cümlədən İnternet Araşdırmalar Agentliyi kimi media təşkilatlarından dezinformasiya mərkəzləri və “trol fermaları” kimi istifadə edir.Onlayn dezinformasiyanı tədqiq edən tədqiqatçılar 2022-ci ilin avqustun əvvəlinə kimi Rusiya dezinformasiyasını aktiv şəkildə yayan 250-yə yaxın sayt aşkar ediblər.Klemson Universitetinin professoru Darren Linvilin sözlərinə görə, Twitter-də Ukraynadakı vəziyyətlə bağlı rusiyayönlü dezinformasiya yayan bir sıra hesablar trol fabrikinin işçilərinə aid ola bilər. ProPublica və Clemson Media Forensics Hub-ın təhlilinə görə, şübhəli hesablardan gələn tvit vaxtları İnternet Araşdırmalar Agentliyinin gündəlik cədvəli ilə üst-üstə düşürdü və Rusiyada bayram və həftə sonları zamanı paylaşımlar azalırdı. Tvitlərdə Rusiya rəsmilərinin sözləri çıxışları təkrarlanırdı və onlar işğala ehtiyac olduğunu izzah edirdilər və NATO-nu günahlandırırdılar.
Deepfake texnologiyasından istifadə
Münaqişə zamanı internetdə Rusiya və Ukrayna prezidentlərinin əsgərlərdən silahlarını yerə qoyaraq təslim olmalarını xahiş edən bəyanatların yer aldığı saxta deepfake videolar yayılırdı
. Putin və Zelenskinin deepfakes videoları 16 Mart 2022-ci ildə ortaya çıxdı. Videolar real mətbuat konfransı videolarının saxta versiyalarıdır idi. Mütəxəssislər Euronews-a bildiriblər ki, Zelenski saxta deepfake videosu “qəsdən və geniş miqyasda aldadıcı şəkildə istifadə edilən ilk” video olub.
Vaqner qrupunun reklamı
NewsGuard analitikləri TikTok sosial şəbəkəsində vaqner qrupunu reklam edən və Ukraynaya qarşı nifrət yayan yüzlərlə video tapıblar. Platformada ən azı 160 video Yevgeni Priqojin tərəfindən yaradılmış Vaqner ÖHŞ -nin muzdlu qrupunun “zorakılıq aktlarını təbliğ edir və nümayiş etdirir”.Amerika analitik mərkəzi hesab edir ki, Vaqnerə aid videolar bir milyarda yaxın baxış toplayıb. NewsGuard həmçinin təkcə Rusiyanın işğalına haqq qazandıran deyil, həm də ukraynalıların öldürülməsinə çağırış edən 500-dən çox video aşkar edib.
Təbliğat Yaymaq üçün BMT-dən istifadə
İnformasiya müharibəsində Rusiya BMT-dən istifadə edib. 6 Qərb ölkəsi Rusiyanı dezinformasiya, təbliğat və Ukraynaya qarşı əsassız hücuma haqq qazandırmaq üçün BMT Təhlükəsizlik Şurasından istifadə etməkdə ittiham edib.
Açıq mənbə kəşfiyyatı
Ukraynalılar Rusiyanın təbliğatına qarşı çıxmaq və Rusiyanın çoxsaylı hərbi cinayətlərini ifşa etmək üçün açıq mənbə kəşfiyyatından (OSINT) istifadə edirlər.Bundan əlavə, Ukraynada OSINT daha da simvolik məna qazandı ki, bu da Ukrayna xalqının mənəviyyatını gücləndirməyə kömək etdi, çünki o, vətəndaşlara döyüş əməliyyatlarında iştirak etməyə, sübutlar toplamaqla və Ukrayna ordusuna kömək etməklə töhfə verməyə imkan verdi.Forbes-dən Peter Suçiunun sözlərinə görə, “Kiyev təbliğat maşını cəbhə xəttindən şəkillər və videoları tvit edir, dərc edir və paylaşır.
İstinadlar
- "Семь лет назад впервые в мире хакеры обесточили целый регион. Это было в Украине". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Украинские сайты перестали работать из-за мощной DDoS-атаки, Европа активирует международную киберкоманду". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Hackers Destroyed Data at Key Ukraine Agency Before Invasion". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Від хакерської атаки постраждали близько 70 державних сайтівInvasion". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Ukraynada nazirliklərə qarşı kütləvi kiberhücumlar var". 2023-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-20.
- "Хакеры смогли взломать 70 правительственных сайтов, в том числе "Дии". Как это получилось?". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Хакерську атаку на сайти українських відомств здійснили з Росії – урядові експерти". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Киев: кибератаки со стороны России участились в три раза". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "СБУ розслідує причетність російських спецслужб до кібератаки на органи державної влади України". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Кіберполіція, Держспецзв'язку та СБУ разом із міжнародними експертами встановлюють джерела походження кібератак на державні вебсайти". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Що відомо про DDoS-атаку на держсайти та банки: пік до 150 Гбіт/с, ймовірно з РФ". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Нова кібератака на банки була "найбільшою в історії України" й досі триває". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- . Archived from the original on 2023-08-20. İstifadə tarixi: 2023-08-20.
- "Нова кібератака на банки була "найбільшою в історії України" й досі триває". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Байден: Путин уже принял решение о нападении на Украину, для него готовят ложный предлог". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "США: До DDoS-атак на українські сайти причетні спецслужби РФ". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "UK assesses Russian involvement in cyber attacks on Ukraine". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Russian government hackers have likely penetrated critical Ukrainian computer systems, U.S. says". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Украина сообщила о новой DDoS-атаке на сайты госучреждений". 2023-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-14.
- "Social Media as a Propaganda Tool in the Russia-Ukraine Conflict". 2023-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-14.
- "In Russia-Ukraine war, social media stokes ingenuity, disinformation". 2023-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-14.
- "Information Warfare in Russia's War in Ukraine". 2023-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-14.
- "Ukraine War Tests the Power of Tech Giants". 2023-08-14 tarixində .
- "Ukraine Uses Social Media To Share Images From The Frontlines While Russia Offers Rallies". 2023-08-14 tarixində .
- "The invasion of Ukraine is not the first social media war, but it is the most viral". 2023-08-14 tarixində .
- "Telegram found itself at the heart of the Ukraine war. How do you use it and is it safe?". 2022-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "How Telegram Became the Digital Battlefield in the Russia-Ukraine War". 2022-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-15.
- "Ukraine War Tests the Power of Tech Giants". 2022-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-15.
- "MASSIVE ANTI-RUSSIAN 'BOT ARMY' EXPOSED BY AUSTRALIAN RESEARCHERS". 2022-12-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-15.
- "Ukraine has upper hand in information war, but Russia eyes a long game". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Russian disinformation spreading in new ways despite bans". 2023-08-13 tarixində .
- "Infamous Russian Troll Farm Appears to Be Source of Anti-Ukraine Propaganda". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "İnsanın üzünü dəyişdirən "Deepfake" nədir?". 2023-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-20.
- "The deepfakes in the disinformation war". 2023-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-13.
- "Ukraine war: Five of the most viral misinformation posts and false claims since the conflict began". 2023-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- "TikTok рекламирует «ЧВК Вагнера» и сеет ненависть к Украине". 2023-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- "Russian Invasion of Ukraine What Happened on Day 72 of the War in Ukraine". 2023-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-18.
- "West accuses Russia of using UN council to spread propaganda". 2023-08-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-18.
- "Eight Things You Should Know about Social Media in the War on Ukraine". 2023-08-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-27.
- "Ukraine Is Winning On The Battlefield And On Social Media". 2023-08-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-08-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ukrayna saytlarina kiberhucumlar Ukraynanin dovlet qurumlarinin ve banklarinin saytlarina haker hucumlari Boyuk hucumlar 2022 ci ilin 13 14 yanvar ve 15 16 fevral tarixlerinde bas verdi Daha bir irimiqyasli hucum fevralin 23 de Rusiyanin Ukraynaya mudaxilesi erefesinde bas verdi Ilk iki hucum yalniz qisamuddetli ziyan vurdu ucuncu defe hucumda bezi melumatlarin mehv edilmesi ve ogurlanmasi bildirilir Rusiya Ukrayna kibermuharibesiTarix 14 fevral 2022 ci il h h Neticesi Davam edirMunaqise terefleriRusiya Ukrayna14 YanvarYanvarin 13 den 14 ne kecen gece merkezi ve regional hakimiyyet orqanlarinin 70 den cox saytina o cumleden Mudafie Nazirliyinin Xarici Isler Nazirliyinin Dovlet Fovqelade Hallar Xidmetinin ve sair saytlara kiber hucum olmusduPolsa bu kiberhucumun menbeyi kimi Rusiyani gosterib Polsa xususi xidmet orqanlarinin fealiyyetini koordinasiya eden nazirin kordinatoru Stanislav Jarin Ukrayna terefinin bildirdiyi kiberhucum Rusiya Federasiyasinin xususi xidmet orqanlarinin fealiyyetinin tipik bir hissesidir Ukrayna hokumetinin ekspertleri de hucumun Rusiya menseli oldugunu aciqlayiblar Ukrayna Milli Tehlukesizlik ve Mudafie Surasi katibinin muavini Serhiy Demedyuk bildirib ki 2021 ci ilin noyabr ayi ile muqayisede Rusiya kiberhucumlarinin sayi uc defe artib ve onlar kritik infrastruktura yonelib Ukrayna Tehlukesizlik Xidmeti Rusiya xususi xidmet orqanlarinin Ukraynanin dovlet orqanlarina kiberhucumda istiraki ile bagli arasdirmaya baslayib Tehqiqat Ukraynanin Kiber Polisi terefinden de aparilir 15 16 FevralFevralin 15 de saat 20 21 de Ukrayna hokumet saytlarina ve bir cox banklarin saytlarina 5 saatdan cox davam eden DDoS hucumu basladi Hucum Ukrayna tarixinde en boyuk irimiqyasli kiber hucum oldub Bu defe hedefler Privatbank ve Oschadbank da daxil olmaqla 15 e yaxin bank hemcinin gov ua domeninin internet saytlari idi Bu banklarin Mudafie Nazirliyinin Silahli Quvvelerin ve Muveqqeti Isgal Olunmus Erazilerin Reinteqrasiyasi Nazirliyinin internet saytlari bir muddet fealiyyetini dayandirib Umumiyyetle banklarin saytlari fevralin 16 da oz isini berpa ederek bir qeder az zerer cekib Ukrayna resmileri hucumlarin arxasinda Rusiyanin dayandigini dusunur Rusiya Federasiyasi Prezidentinin metbuat katibi Dmitri Peskov bu ise qarismadigini bildirib Fevralin 18 de Boyuk Britaniya ve ABS hokumetleri hucumda Rusiyani gunahlandirdiqlarini resmen elan etdiler Fevralin 19 da ABS Milli Tehlukesizlik Surasi beyan edib ki onlarin melumatina gore hucum Rusiya Silahli Quvveleri Bas Qerargahinin Bas Idaresine mexsus infrastrukturdan edilib Boyuk Britaniyanin Milli Komputer Tehlukesizliyi Merkezi de eyni neticeye gelib ABS hokumetinin fevralin 15 de verdiyi melumata gore rus hakerleri kesfiyyat melumatlari toplamaq ve bu sistemleri siradan cixara bilmek ucun Ukraynanin herbi enerji ve diger kritik komputer sebekelerine genismiqyasli nufuzetme heyata keciribler 23 FevralFevralin 23 de Rusiya isgali erefesinde saat 16 00 radelerinde Ukrayna hokumetinin banklarinin ve tehlukesizlik strukturlarinin saytlarina yeni genismiqyasli DDoS hucumu basladi Ukrayna Ali Radasinin Nazirler Kabinetinin Xarici Isler Nazirliyinin ve Tehlukesizlik Xidmetinin internet saytlari fealiyyetini dayandirib Bloomberg in melumatina gore hakerler Daxili Isler Nazirliyinin sebekesindeki melumatlari mehv edib ve olkenin telekommunikasiya sebekesinden kulli miqdarda melumat ele kecirdibler Bu melumatlar kommunikasiyalara ve insanlarin olke daxilinde hereketine aiddir Rusiyanin Ukraynaya mudaxilesi ile bagli sosial media ve informasiya muharibesiSosial media Rusiya Ukrayna muharibesinde tebligat vasitesi kimi istifade olunur Hem Rusiya hem de Ukrayna sosial sebekelerden bir birini gozden salmaq ve dunya reyine tesir etmek ucun istifade edirler Her iki teref bas veren hadiselerle bagli oz versiyalarini teqdim etmek ve isgalin sebeblerini neticelerini ve hadiseleri gundemde saxlamq ucun sosial mediadan genis istifade edir Resmi sexsler ayri ayri vetendaslar ve dovlet qurumlari melumatlarin hadiselerin nesri ve yayilmasi ucun Facebook Twitter TikTok YouTube ve Telegram kimi platformalardan cox genis istifade edirler Isgal haqqinda sosial mediayaya yuklenen melumatlarin miqyasi cox boyukdur Rusiyanin Ukraynaya tecavuzu dunyanin bezi boyuk texnoloji sirketleri ucun mueyyenedici geosiyasi meqama cevrildi cunki onlarin platformalari informasiya muharibesinde esas doyus meydanlarina cevrilib ve onlarin melumatlari ve xidmetleri munaqisede muhum heyati vasiteye cevrilib Sosial media informasiya ve dezinformasiyanin yayilmasi ucun son derece tesirli bir tebligat vasitesine cevrilmisdir Eyni zamanda sosial media yazilari hem aciq menbeli melumat toplayanlar hem de esas media ucun en vacib melumat menbeyine cevrilib TelegramTelegramTelegram messenceri Rusiya ve Ukraynada muharibe ile bagli sekiller videolar ve sair melumat mubadilesi ucun genis istifade olunur Telegram hem de saxta goruntulerin herbi dezinformasiyalarin toplandigi yere cevrilib Euronews telekanali Telegram i Ukraynadaki muharibenin merkezinde olan proqramlardan biri adlandirir Time jurnali her iki hokumet ucun bir vasitedir ve her iki terefde vetendaslar ucun melumat merkezidir En son nesre gore Telegram dunyaya herbi emeliyyatlarin testiqlenmemis gorunusunu teqdim eden en muhum sosial media platformasina cevrilmisdir Telegram dezinformasiyanin genis miqyasda yayimlanmasina gore muharibe ile bagli kanallari baglamaqla hedeleyib Fevralin 27 de Telegram in yaradicisi Pavel Durov Ukrayna ve Rusiya daxilinde doyuslerle bagli bezi kanallari bloklamagi dusunduyunu cunki bu munaqiseni gerginlesdire ve etnik edaveti qizisdira bileceyini soylemisdi Botlardan istifadeAdelaide Universitetinin bir qrup mutexessisi herbi emeliyyatlarin baslanmasindan sonra 2 hefte erzinde derc edilmis esas hesteqlerle 5 milyondan cox tvit uzerinde arasdirma aparib Onlarin sozlerine gore tvitlerin 90 den coxu ukraynayonumlu olub 7 den azini ise rusiyayonumlu kimi tesnif etmek olar saxta hesab ve botlarin umumi sayi ise texminen 60 80 dir Alimler bele qenaete gelibler ki Ukrayna terefi avtomatlasdirilmis Twitter hesablarindan istifadede daha feal ve qabaqcildir munaqisenin ilk heftesinde rus botlarinin aktivliyi minimal olub Rusiya illerdir ki hibrid muharibe adlandirilan muharibeden xarici dusmenleri arasinda texribat xaos yaymaq ucun istifade edir ve onu tekmillesdirir ve bunu genis spektrli texribat xarakterli qeyri herbi usullarla o cumleden Internet Arasdirmalar Agentliyi kimi media teskilatlarindan dezinformasiya merkezleri ve trol fermalari kimi istifade edir Onlayn dezinformasiyani tedqiq eden tedqiqatcilar 2022 ci ilin avqustun evveline kimi Rusiya dezinformasiyasini aktiv sekilde yayan 250 ye yaxin sayt askar edibler Klemson Universitetinin professoru Darren Linvilin sozlerine gore Twitter de Ukraynadaki veziyyetle bagli rusiyayonlu dezinformasiya yayan bir sira hesablar trol fabrikinin iscilerine aid ola biler ProPublica ve Clemson Media Forensics Hub in tehliline gore subheli hesablardan gelen tvit vaxtlari Internet Arasdirmalar Agentliyinin gundelik cedveli ile ust uste dusurdu ve Rusiyada bayram ve hefte sonlari zamani paylasimlar azalirdi Tvitlerde Rusiya resmilerinin sozleri cixislari tekrarlanirdi ve onlar isgala ehtiyac oldugunu izzah edirdiler ve NATO nu gunahlandirirdilar Deepfake texnologiyasindan istifadeMunaqise zamani internetde Rusiya ve Ukrayna prezidentlerinin esgerlerden silahlarini yere qoyaraq teslim olmalarini xahis eden beyanatlarin yer aldigi saxta deepfake videolar yayilirdiDeepfake Putin ve Zelenskinin deepfakes videolari 16 Mart 2022 ci ilde ortaya cixdi Videolar real metbuat konfransi videolarinin saxta versiyalaridir idi Mutexessisler Euronews a bildiribler ki Zelenski saxta deepfake videosu qesden ve genis miqyasda aldadici sekilde istifade edilen ilk video olub Vaqner qrupunun reklamiNewsGuard analitikleri TikTok sosial sebekesinde vaqner qrupunu reklam eden ve Ukraynaya qarsi nifret yayan yuzlerle video tapiblar Platformada en azi 160 video Yevgeni Priqojin terefinden yaradilmis Vaqner OHS nin muzdlu qrupunun zorakiliq aktlarini teblig edir ve numayis etdirir Amerika analitik merkezi hesab edir ki Vaqnere aid videolar bir milyarda yaxin baxis toplayib NewsGuard hemcinin tekce Rusiyanin isgalina haqq qazandiran deyil hem de ukraynalilarin oldurulmesine cagiris eden 500 den cox video askar edib Tebligat Yaymaq ucun BMT den istifadeInformasiya muharibesinde Rusiya BMT den istifade edib 6 Qerb olkesi Rusiyani dezinformasiya tebligat ve Ukraynaya qarsi esassiz hucuma haqq qazandirmaq ucun BMT Tehlukesizlik Surasindan istifade etmekde ittiham edib Aciq menbe kesfiyyatiUkraynalilar Rusiyanin tebligatina qarsi cixmaq ve Rusiyanin coxsayli herbi cinayetlerini ifsa etmek ucun aciq menbe kesfiyyatindan OSINT istifade edirler Bundan elave Ukraynada OSINT daha da simvolik mena qazandi ki bu da Ukrayna xalqinin meneviyyatini guclendirmeye komek etdi cunki o vetendaslara doyus emeliyyatlarinda istirak etmeye subutlar toplamaqla ve Ukrayna ordusuna komek etmekle tohfe vermeye imkan verdi Forbes den Peter Suciunun sozlerine gore Kiyev tebligat masini cebhe xettinden sekiller ve videolari tvit edir derc edir ve paylasir Istinadlar Sem let nazad vpervye v mire hakery obestochili celyj region Eto bylo v Ukraine 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Ukrainskie sajty perestali rabotat iz za moshnoj DDoS ataki Evropa aktiviruet mezhdunarodnuyu kiberkomandu 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Hackers Destroyed Data at Key Ukraine Agency Before Invasion 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Vid hakerskoyi ataki postrazhdali blizko 70 derzhavnih sajtivInvasion 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Ukraynada nazirliklere qarsi kutlevi kiberhucumlar var 2023 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 20 Hakery smogli vzlomat 70 pravitelstvennyh sajtov v tom chisle Dii Kak eto poluchilos 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Hakersku ataku na sajti ukrayinskih vidomstv zdijsnili z Rosiyi uryadovi eksperti 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Kiev kiberataki so storony Rossii uchastilis v tri raza 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 SBU rozsliduye prichetnist rosijskih specsluzhb do kiberataki na organi derzhavnoyi vladi Ukrayini 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Kiberpoliciya Derzhspeczv yazku ta SBU razom iz mizhnarodnimi ekspertami vstanovlyuyut dzherela pohodzhennya kiberatak na derzhavni vebsajti 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Sho vidomo pro DDoS ataku na derzhsajti ta banki pik do 150 Gbit s jmovirno z RF 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Nova kiberataka na banki bula najbilshoyu v istoriyi Ukrayini j dosi trivaye 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Archived from the original on 2023 08 20 Istifade tarixi 2023 08 20 Nova kiberataka na banki bula najbilshoyu v istoriyi Ukrayini j dosi trivaye 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Bajden Putin uzhe prinyal reshenie o napadenii na Ukrainu dlya nego gotovyat lozhnyj predlog 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 SShA Do DDoS atak na ukrayinski sajti prichetni specsluzhbi RF 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 UK assesses Russian involvement in cyber attacks on Ukraine 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Russian government hackers have likely penetrated critical Ukrainian computer systems U S says 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Ukraina soobshila o novoj DDoS atake na sajty gosuchrezhdenij 2023 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 14 Social Media as a Propaganda Tool in the Russia Ukraine Conflict 2023 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 14 In Russia Ukraine war social media stokes ingenuity disinformation 2023 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 14 Information Warfare in Russia s War in Ukraine 2023 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 14 Ukraine War Tests the Power of Tech Giants 2023 08 14 tarixinde Ukraine Uses Social Media To Share Images From The Frontlines While Russia Offers Rallies 2023 08 14 tarixinde The invasion of Ukraine is not the first social media war but it is the most viral 2023 08 14 tarixinde Telegram found itself at the heart of the Ukraine war How do you use it and is it safe 2022 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 How Telegram Became the Digital Battlefield in the Russia Ukraine War 2022 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 15 Ukraine War Tests the Power of Tech Giants 2022 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 15 MASSIVE ANTI RUSSIAN BOT ARMY EXPOSED BY AUSTRALIAN RESEARCHERS 2022 12 06 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 15 Ukraine has upper hand in information war but Russia eyes a long game 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Russian disinformation spreading in new ways despite bans 2023 08 13 tarixinde Infamous Russian Troll Farm Appears to Be Source of Anti Ukraine Propaganda 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Insanin uzunu deyisdiren Deepfake nedir 2023 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 20 The deepfakes in the disinformation war 2023 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 13 Ukraine war Five of the most viral misinformation posts and false claims since the conflict began 2023 08 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 16 TikTok reklamiruet ChVK Vagnera i seet nenavist k Ukraine 2023 08 16 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 16 Russian Invasion of Ukraine What Happened on Day 72 of the War in Ukraine 2023 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 18 West accuses Russia of using UN council to spread propaganda 2023 08 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 18 Eight Things You Should Know about Social Media in the War on Ukraine 2023 08 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 27 Ukraine Is Winning On The Battlefield And On Social Media 2023 08 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 08 27